"Ἐλεύθεροι διά τοῦ νόμου καί ἀνδράποδα διά τῆς διοικήσεως"

François-René de Chateaubriand
Σατωβριάνδος

Γάλλος πολιτικός, διπλωμάτης, περιηγητής, συγγραφέας, θεωρεῖται ἐκπρόσωπος τοῦ γαλλικοῦ ρομαντισμοῦ. Ἔζησε κατά τή διάρκεια ἐπαναστατικῶν χρόνων, ὑπηρετῶντας τό στρατό, διατελῶντας πρέσβης, σέ πολλές χῶρες καί ὑπουργός τῶν Ἐξωτερικῶν τῆς Γαλλίας.

Ὁ Σατωβριάνδος εἶχε μιά ἀνήσυχη ζωή γεμάτη ἀντιθέσεις. Ἡ ἀγάπη του γιά τίς περιηγήσεις τόν ὤθησε νά ταξειδέψει σέ πολλές χῶρες, μία ἀπό τίς ὁποῖες καί ἡ Ἑλλάδα. Ἧταν λάτρης τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ πολιτισμοῦ. Ἡ ἐπαφή του ὅμως μέ τά ἱστορικά μνημεῖα ὠς ἀπόδειξη τοῦ πολιτισμικοῦ μεγαλεῖου, οἱ φυσικές ὁμορφιές ἀλλά καί ἡ γνωριμία του μέ τούς σύγχρονους Ἑλληνες, ἧταν γιά τόν Σατωβριάνδο ἡ μεγαλύτερη μαρτυρία θαυμασμοῦ γιά τήν Ἑλλάδα.

Στό βιβλίο του "Ὁδοιπορικό ἀπό τό Παρίσι στήν Ἱερουσαλήμ" γίνεται ἐκτενής ἀναφορά στή φυσική καί ἱστορική μοναδικότητα τῆς Ἑλλάδας. Ὁ σεβασμός στήν ἀλήθεια, στό νόμιμο καί ἡθικό ἔκανε τόν Σατωβριάνδο σθεναρό ὑποστηρικτή τῶν Ἑλλήνων κατά τή διάρκεια τῶν προεπαναστατικῶν καί ἐπαναστατικῶν χρόνων. Ἡ ἀγωνιστικότητά τους, ἡ δίψα γιά λευτεριά τά δίκαια τοῦ ὑπόδουλου ἔθνους, ἡ στάση τῆς Εὐρώπης ἀλλά καί ἡ πίστη στον Χριστιανισμό, τόν ὁδήγησαν στή συγγραφή τοῦ ἐξαιρετικοῦ: "Ὑπόμνημα περί τῆς Ἑλλάδος". Ἕνα ἐπαναστικό κείμενο, μανιφέστο, μέ κύρια χαρακτηριστικά ἱστορικοῦ καί νομικοῦ πλαισίου, ὅπως καί ἡθικῆς τόνωσης, πού ἐνέπνευσε τούς ἀγωνιστές τῆς Ἐπαναστάσης. Αύτό τό κείμενο δικαίως τοῦ χάρισε τόν τίτλο τοῦ Φιλέλληνα.

Ἔμελλεν ἆρα ὁ αἰών μας νά ίδῇ άγρίον καταπνί-
γοντα τόν ἀναγεννόμενον πολιτισμόν εἰς τόν τάφον ἑνός
ἔθνους τό ὁποῖο ἐξημέρωσε καί ἐκπολίτισε τήν οἰκουμένην;
Οἱ Χριστιανοί θέλουν ἆρα άφήσει τούς Τούρκους νά σφάζουν
ἀνεμποδίστως Χριστιανούς; Καί αἱ Νόμιμαι τῆς Εὐρώπης
Πολιτείαι θέλουν ἆρα ὑποφέρει χωρίς ἀγανάκτησιν νά δί-
δεται τό ἱερόν τῆς Νομιμότητας ὄνομα εἰς μίαν τυραννίαν
ἡ ὁποία κι αὐτόν τόν Τιβέριον ἤθελε κάμει νά ἐντραπῇ;

~

Ἡ Τουρκία δέν ἀναγνωρίζει τὀ πολιτικόν τῆς Εὐρώπης δίκαιον,
ἀλλά διοικεῖται κατά τόν κώδηκα τῶν Ἀσιανῶν ἐθνῶν. Διά
τοῦτο οὐδέ ποσῶς δυσκολεύεται, παραδείγματος χάριν, νά
βάλη εἰς τήν φυλακήν τούς πρέσβεις τῶν ἐθνῶν μέ τά ὀποῖα
ἀρχίζει πόλεμον.
Δέν ἀναγνωρίζει οὐδέ τό ἐθνικόν ἡμῶν δίκαιον...
Τό δίκαιον τοῦ πολέμου τῶν Τούρκων δέν εἶναι καθόλου
τό αὐτό μέ τό δίκαιον τοῦ πολέμου τῶν Χριστιανῶν, ἐπειδή
ἐκεῖνο συγχωρεῖ τόν θάνατον ἀντί τῆς διαφεντεύσεως, καί
τόν ἀνδραποδισμό μετά τήν κατάκτησιν.

Πηγές:
http://anemi.lib.uoc.gr/?lang=el
https://argolikivivliothiki.gr/
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1

Φωτογραφία:
Θεόδωρος Μεταλληνός

Χρύσα Νικολοπούλου/Ἑλλήνων Φῶς