41 χρόνια από τη δεύτερη εισβολή του Αττίλα

Γράφει η Μαρία Στυλιανού

41 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη μέρα του …δεύτερου εφιάλτη που μοίρασε στα δύο την πολύπαθη Κύπρο. 41 χρόνια πόνου, νόστου και εγκαρτέρησης.

Άλλη μία μαύρη επέτειος ξυπνά σήμερα φρικτές μνήμες, καθώς τη 14η Αυγούστου 1974, ο Αττίλας ολοκλήρωσε το φρικτό έγκλημα κατά της Κύπρου, με τη "δεύτερη εισβολή".

Μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων της Γενεύης και παραβιάζοντας κάθε κανόνα διεθνούς νομιμότητας, συμπεριλαμβανομένου του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, ο τουρκικός στρατός παραβίασε την εκεχειρία που είχε συμφωνηθεί και προχώρησε, καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος της Μεσαορίας, την Αμμόχωστο, την Καρπασία και το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής Μόρφου στα δυτικά.

Η Κύπρος μοιράστηκε στα δύο και η Τουρκία κατάφερε να εκτελέσει τα επεκτατικά της σχέδια στο νησί. Κατέκτησε το 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας και διέπραξε φρικτά εγκλήματα: Σκότωσε, βασάνισε και εκδίωξε κόσμο από τα σπίτια και τις περιουσίες του.

Η κατάληψη της Αμμοχώστου

Χαράματα της 14ης Αυγούστου 1974, λίγο μετά τη λήξη των αποτυχημένων διαπραγματεύσεων στη Γενεύη μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας, Βρετανίας για την κατάσταση της Κύπρου, τουρκικά αεροσκάφη βομβαρδίζουν Λευκωσία, Αμμόχωστο και άλλα σημεία της Κύπρου.

Στην Αμμόχωστο, η μοναδική αντίσταση που συνάντησαν ήταν οι πυροβολισμοί από ελάχιστους άνδρες στο νοσοκομείο της πόλης και 32 εφέδρους στο Δασάκι.

Από το μεσημέρι της 14ης του Αυγούστου, τουρκικά άρματα και ισχυρές δυνάμεις πεζικού αρχίζουν να κινούνται από τη Λευκωσία προς την Αμμόχωστο, στα ανατολικά, και προς Λεύκα-Λιμνίτη, στα δυτικά.

Μέσα σε μόλις δύο ημέρες, οι Τούρκοι κατέλαβαν τα τρία τέταρτα της επαρχίας της Αμμόχωστου. Στις 16 Αυγούστου του 1974, ο τούρκικός στρατός βρέθηκε μέσα στην πόλη της Αμμόχωστου και χωρίς να συναντήσει καμιά αντίσταση την κατέλαβε. Οι Έλληνες κάτοικοι της την είχαν εγκαταλείψει με τους πρώτους βομβαρδισμούς από την τούρκικη αεροπορία.

Μετά την κατάληψή της, η Αμμόχωστος λεηλατήθηκε από τον τουρκικό στρατό και στη συνέχεια σφραγίστηκε.

Η "πόλη φάντασμα" μας καρτερεί

Η δεύτερη εισβολή μετέτρεψε την Αμμόχωστο σε «πόλη φάντασμα», όρος ο οποίος δόθηκε από τον Σουηδό δημοσιογράφο Jan-Olof Bengston, ο οποίος επισκέφθηκε την Αμμόχωστο το 1977, τρία χρόνια μετά την εισβολή.

«Ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος γέμισε ρωγμές και στα πεζοδρόμια βλάστησαν θάμνοι. Σήμερα – Σεπτέμβριος 1977 – τα τραπεζάκια που σερβίρεται το πρόγευμα είναι εκεί, η μπουγάδα απλωμένη στα σχοινιά, και οι ηλεκτρικοί λαμπτήρες αναμμένοι. Το Βαρώσι είναι μια πόλη φάντασμα», είχε γράψει μεταξύ άλλων ο Σουηδός δημοσιογράφος.

41 χρόνια μετά, η πόλη φάντασμα παραμένει βουβή και έρημη, αναμένοντας καρτερικά την επιστροφή των κατοίκων της. Οι εικόνες ερήμωσης και εγκατάλειψης προκαλούν ανατριχίλα. Ο χρόνος εκεί σταμάτησε στις 14 Αυγούστου 1974.

H αναφορά και μόνο στην Αμμόχωστο προκαλεί ρίγη συγκίνησης, τόσο σε όσους την έζησαν όσο και στους νεότερους. Η πόλη υμνείται μέσα από στοίχους σπουδαίων ποιητών, ενώ τραγούδια που μιλούν για την ερήμωση και την καρτερική αναμονή της για επιστροφή, έχουν τραγουδηθεί από σπουδαίους ερμηνευτές και έχουν μπει στην καρδιά ολόκληρου του κυπριακού ελληνισμού.

Η κατάληψη της Μόρφου

Στις 16 του Αυγούστου η επιχείρηση «Αττίλας 2» ολοκληρώνεται με την κατάληψη της Μόρφου. Έχοντας πετύχει τους στρατιωτικούς τους σκοπούς, οι Τούρκοι δέχονται κατάπαυση του πυρός στις 6 το απόγευμα της 16ης του Αυγούστου 1974. Ήδη κατείχαν το 36,4% του κυπριακού εδάφους.

Πηγή: SigmaLive