Ο φόβος ΔΕΝ φυλάει τα έρμα
Υπάρχει μια σοφία και μια παρερμηνεία στη λαϊκή φράση “Ο φόβος φυλάει τα έρμα”
Η σοφία βρίσκεται στη συμβουλή ότι κάποιος πρέπει να είναι προσεκτικός στις κινήσεις του και να μην κάνει ακρότητες. Όπως ο καλός ο καπετάνιος που φοβάται τη θάλασσα γιατί γνωρίζει τους κινδύνους της. Η μεγάλη, ωστόσο, παρερμηνεία φτάνει στο άλλο άκρο, αυτό της δειλίας. Είναι άλλο να προσέχει ο καπετάνιος και να είναι σε εγρήγορση, κι άλλο να μην φεύγει καθόλου από τη στεριά. Τότε απλά… δεν είναι καν καπετάνιος…
Αυτό που κυριαρχεί στην Ιστορία της Ανθρωπότητας, είναι ο φόβος. Οι περισσότεροι λαοί στο πέρασμα του χρόνου πέρασαν κατά καιρούς μεγάλες και σκληρές περιόδους καταδυνάστευσης, υποταγής, ανελευθερίας. Όταν όμως τα πράγματα έφταναν στο απροχώρητο, έπαιρναν σπαθιά, ζωνόντουσαν με φυσίγγια, έκαναν υπερβάσεις, γεννούσαν μικρούς και μεγάλους ήρωες.
Μπορεί οι περισσότεροι πόλεμοι και οι επαναστάσεις να ήταν καθοδηγούμενες με απώτερους σκοπούς στο πίσω μέρος της κεφαλής εκείνων που ηγούντο, ωστόσο το θάρρος δεν έλειψε στους ζόρικους καιρούς από αυτούς που ένιωθαν ότι “δεν έχουν να χάσουν τίποτα παρά τις αλυσίδες τους”.
“Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή”. Το είπε ο Ρήγας, το έπραξαν χιλιάδες Ελλήνων μετά όμως από μια μακρά περίοδο υποταγής, όπου δεν έλειψαν και οι Εφιάλτες της…
Στη σύγχρονη εποχή, ο φόβος είναι ακόμα μεγαλύτερος. Κι αυτό γιατί η επιτηδευμένη περίοδος υλισμού και ευμάρειας δημιούργησε εξαρτήσεις που πριν δεν υπήρχαν. Απομάκρυνε αξίες και ήθος, έσβησε συλλογικές φιλοδοξίες και τις αντικατέστησε με καθαρά προσωπικές. Σ’ αυτό έπαιξαν ρόλο καθοριστικό οι ελίτ που κυβέρνησαν τους κόσμους με ιδεώδη τον καταναλωτισμό, την άνεση, τον ατομικισμό, τον ανταγωνισμό – όλα μέσα από ένα κατάλληλο εκπαιδευτικό σύστημα, την ψυχαγωγία, τον υποτιθέμενο πολιτισμό και πάνω απ’ όλα, την αισθητική. Το άσκημο γίνεται μόδα…
Η απαξίωση της εικόνας των πολιτικών και συνδικαλιστών συνέβαλε με τη σειρά της στην κοινωνική απάθεια, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για ανάπτυξη του Συνδρόμου της Στοκχόλμης. Μια μεγάλη μερίδα κόσμου αποφασίζει να απέχει από τα κοινά, ακόμα κι από το εκλογικό της δικαίωμα, μη έχοντας μπροστά της καμία -έστω και στο ελάχιστο- επιλογή που να την εκφράζει. Μια άλλη, πάλι, βολοδέρνει από το ένα κόμμα στο άλλο, σαν τον εθισμένο τζογαδόρο που ποντάρει και το τελευταίο του σεντ στο ψοφίμι ή στον αριθμό που πιστεύει ότι θα του φέρει κάποια κέρδη. Οι επιλογές των δεύτερων πηγάζουν σχεδόν πάντα από προσωπικά κριτήρια και θέλω, ποτέ από το συλλογικό καλό – έτσι έμαθαν τους τζογαδόρους.
Η ανάγκη ενός “ηγέτη”, ενός “σωτήρα” είναι ορατή και συνειδητή. Αυτό που λείπει, ωστόσο, δεν είναι ο ηγέτης, αλλά το πρότυπο. Αν ρωτήσεις τον κόσμο τι σόι ηγέτης θέλει να είναι και τι είδους πρότυπο κοινωνίας θα ήθελε, εκεί… χαίρε χάος αμέτρητο. Ο καθένας έχει και κάτι διαφορετικό στο μυαλό του και στις επιθυμίες του. Κι αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που έχουμε περιπέσει σε αδιέξοδο. Ο ένας θα ήθελε όλα να γίνουν όπως πριν, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο ζωής, ο άλλος σε πάει σε παλαιότερες δεκαετίες, άλλος σε ένα ουτοπικό μέλλον μιας φανταστικής κοινωνίας με την τεχνολογία να έχει λύσει όλα τα προβλήματα κι αυτός να κάααθεται, άλλος στην εποχή των σπηλαίων, άλλος στον πρώην υπαρκτό σοσιαλισμό που απέτυχε παταγωδώς, μέχρι και χούντα ή δεξιά εθνικιστικά καθεστώτα έχει το μενού.
Το κοινωνικό μας αδιέξοδο έχει κι άλλη αιτία. Κι αυτή είναι ο φόβος. Ο φόβος που βρίσκει εύκολη λύση στην απάθεια. Το να πάρει κανείς πρωτοβουλία, να επιλέξει τη συμμετοχή σε κάποια ομάδα, να μιλήσει, να εκτεθεί, να δώσει λίγο από το χρόνο του να ενημερωθεί και να ενημερώσει, για κάποιους είναι κίνδυνος που ισούται με όπλα. Μπορεί κάποιος άλλος να τα κάνει όλα αυτά και όχι εγώ; Εγώ απλώς… θα τον ψηφίσω. Θα τον “στηρίξω”. Μιλάει το Σύνδρομο της Στοκχόλμης που έχει μάθει σε τυράννους και όχι σε καιρούς αληθινής δημοκρατίας, όπου όλοι έχουν κάποια συμμετοχή.
Μπορεί η οργή εναλλασσόμενη με αυτολύπηση να κυριαρχούν ως συναισθήματα, να γεννούν μίσος προς τους εκάστοτε κυβερνώντες και τα ειδεχθή καμώματα τους, αλλά ο μεγαλύτερος εχθρός-όπως είπε ο Γκάντι- είναι ο φόβος. Κι από το μίσος, ο μεγαλύτερος και πραγματικός εχθρός είναι ο φόβος. Ο φόβος να φανώ, να προσπαθήσω, να χάσω από τη βολή μου, να τσαλακωθώ, ν’ αλλάξω τρόπο ζωής, να πειθαρχήσω σε κανόνες και πρόγραμμα, να δοκιμάσω και να δοκιμαστώ κι ας αποτύχω -όλα αυτά κι ακόμα μερικά είναι η χαμένη ευκαιρία για ελευθερία. Και τελικά μένουν οι ιδιοτελείς να κυβερνούν και να αυξάνουν τους φόβους μας ώστε τα έρμα να αποζητούν τη σιγουριά του μαντριού παρά την περιπέτεια εκεί έξω, στην άγρια φύση.
Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία
Κανείς δεν γεννιέται ήρωας, ήρωας γίνεται στην πορεία. Είναι επιλογή ζωής. Με τις ίδιες ευκαιρίες ίσα μοιρασμένες σε όλους, σε όποια κοινωνική ομάδα κι αν βρίσκονται. Και οι δυνατότητες είναι επίσης για όλους ίσες. Κάποιος μπορεί να διαλέξει να γίνει μπροστάρης, άλλος να περιμένει υπομονετικά στο μαντρί τη μέρα της σφαγής, κι άλλος να επιλέξει τη δουλειά του τσομπανόσκυλου-προδότη για όφελος του αφεντικού, με αντάλλαγμα ένα κόκαλο.
Για τον φόβο, ένα είναι το φάρμακο: Η ταπεινότητα. Το να δεχτεί κανείς ότι ό,τι κάνει, όπως κι αν το κάνει, δεν είναι τίποτ’ άλλο από ένα μέσον έκφρασης του Θείου. Της συμπαντικής ενέργειας που μας δημιούργησε και μας κρατά στη ζωή. Μόνο η επιλογή είναι δική μας – λέγεται ελεύθερη βούληση. Από κει και πέρα, όποιος διακατέχεται από αγνή επιθυμία για προσφορά και έργο, θα πρέπει τόσο να χαμηλώνει, ώστε να μπορεί να δεχτεί ότι υπάρχει μια αόρατη δύναμη που “κάνει” τα πάντα, μέσα του και γύρω του.
Εκείνη τη στιγμή της ταπεινότητας και της αποφασιστικής επιλογής, είναι που γεννιέται ένας ήρωας…
Πηγή: Allnewz
