Ἀπό την πίσω πόρτα ὁ «μεγάλος άδελφός»;
Γιάννης Β. Κωβαίος
-Ὑπάρχει ὁ Μεγάλος Ἀδελφός ὅπως ὑπάρχω ἐγώ;
-Ἐσύ δέν ὑπάρχεις.
Μετά τήν 11η Σεπτεμβρίου 2001, τό φάντασμα τῆς Ὠκεανίας τοῦ Orwell πλανᾶται ἀνεξέλεγκτο πιά πάνω ἀπό τήν Οἰκουμένη. Πεποίθησή μου τά τελευταῖα χρόνια εἶναι ὅτι τό κράτος τοῦ Μεγάλου Ἀδελφοῦ ὑπάρχει πρό πολλοῦ, ἁπλῶς δέν συνίσταται σέ μιά ἐπίσημη θεσμική ὀντότητα ὅπως τίς γνωρίζουμε ἀνέκαθεν, ἀφοῦ ἀκόμη καί καθεστῶτα τύπου Βόρειας Κορέας φροντίζουν νά τηροῦν τά προσχήματα. Αὐτό, λοιπόν, πού θεωρῶ ὡς ὑπαρκτό καί ἰσχυρότερο Big Brother σήμερα εἶναι ἡ Τρομοκρατία κάθε τύπου καί ἐμβέλειας –τοπικῆς, ἐθνικῆς ἤ, πρωτίστως, διεθνοῦς.
Ἡ Τρομοκρατία δρᾶ ὑπεράνω καί τῶν πλέον στοιχειωδῶν κανόνων ἐθνικοῦ ἤ διεθνοῦς Δικαίου, ἐνεργεῖ σάν κράτος ἐν κράτεσι. Εἰδικά αὐτή τοῦ αὐτοαποκαλούμενου «ἰσλαμικοῦ κράτους» ἔχει ἀναγάγει τόν ἑαυτό της σέ Αὐτοκρατορία τοῦ Ἀλλάχ καί ἐπιβάλλει ὅπου γῆς τή sharia διά τῆς τυφλῆς βίας τοῦ jihad καί ἀδιακρίτως, ἄλλοτε βάσει σχεδίου καί ἐντολῶν ἀπό ἡγέτες –θρησκευτικούς ἤ παραστρατιωτικῶν ὁμάδων– καί ἄλλοτε ἀπό πρωτοβουλίες μεμονωμένων πιστῶν, πού ἀποφασίζουν νά μεταβοῦν μιά ὥρα ἀρχύτερα στόν παράδεισο, ὅπως οἱ τρεῖς ἔνοπλοι πού προκάλεσαν πρό μηνῶν τό μακελειό μέ τούς 14 νεκρούς σέ ἵδρυμα ἀτόμων μέ εἰδικές ἀνάγκες στήν Καλλιφόρνια. Ἡ θεολογία, φυσικά, ἀνήμπορη ἀπό καιρό ἐμπρός στόν κατά κράτος θρίαμβο τῆς ψυχοπαθολογίας…
Ὁ Μεγάλος Ἀδελφός, λοιπόν, βρίσκεται καί κινεῖται «φυσιολογικά» ἀνάμεσά μας ἐδῶ καί δεκαετίες, μέ τό εἰδεχθέστερο μάλιστα πρόσωπο στήν Ἱστορία τοῦ ἀνθρώπινου γένους, ἀφοῦ μ π ο ρ ε ῖ νά ἐργάζεται στό διπλανό μας γραφεῖο στίς Βρυξέλλες, νά συγκατοικεῖ στήν πολυκατοικία μας τοῦ Καΐρου, νά διδάσκει τά παιδιά μας στό Ρόουντ Ἄιλαντ ἤ νά στέκεται στήν ἀπέναντι ἀποβάθρα τοῦ μετρό ὁποιασδήποτε ἄλλης πόλης τοῦ κόσμου καί σέ λίγα λεπτά ἤ μεθαύριο νά μᾶς ἔχει ἀφανίσει μαζί μέ ἑκατοντάδες ἄλλους· δίχως αἰτία, δίχως πρόκληση, δίχως ἐξήγηση, δίχως κάν τή ματαιοπονία νά ψάχνουμε γιά «δίχως»...
Εἴπαμε, μ π ο ρ ε ῖ· δηλαδή (σέ προσωπική σύνταξη) ἔχει τή δυνατότητα καί (σέ ἀπρόσωπη) ἐνδέχεται, εἶναι πιθανόν νά… Διότι, παρά τά ἀσύλληπτα ἐπιστημονικά καί τεχνικά μέσα πού διαθέτουν πιά οἱ Ἀρχές Ἀσφαλείας καί τά δρακόντεια μέτρα πού λαμβάνουν παντοῦ, προκαλώντας μας ἀσφυξία, ἀγανάκτηση καί συχνά ἰδεολογικές ἀντιστάσεις, ἀποδεικνύεται ὅτι στίς μέρες μας, ὁποιοιδήποτε –ὡς ἄτομα ἤ ὡς ὁμάδες, ἀργά ἤ γρήγορα ἀφότου τό μεθοδεύσουν, μέ μεγάλη ἤ μέ μικρή «εὐστοχία»– ἔχουν τή δυνατότητα, μποροῦν, νά προξενήσουν ἕνα αἱματοκύλισμα! Καί, ἀντίστοιχα, ἀκριβῶς γι’ αὐτό, ἡ ἀνασφάλεια, ἡ καχυποψία καί ὁ τρόμος παγιώθηκαν πιό στέρεα ἀπό ποτέ στίς ψυχές μας, καθώς οἱ πιθανότητες νά ἐμπλακοῦμε ἀπρόσμενα ὡς θύματα ὁποιουδήποτε καί ὁπουδήποτε αὐξάνονται πλέον δραματικά! Σημειολογικά, ὁ Μεγάλος Ἀδελφός «νέου τύπου», ἔτσι ὅπως τόν σκιαγραφήσαμε, μᾶς συναντᾶ στήν εἴσοδο τῆς πολυκατοικίας καί μᾶς ψιθυρίζει μέ ἕναν εὐγενικό χαιρετισμό «ἐσύ δέν ὑπάρχεις!».
Ἑπομένως, γεννᾶται τό ἐρώτημα ὄχι ἄν καλῶς τέθηκε ὁ τίτλος μας ἐδῶ ὑπό μορφήν ἐρωτήματος, ἀλλά ἁπλῶς ἄν αὐτό πρέπει νά θεωρηθεῖ ρητορικό ἤ ἀπαιτεῖ ἀπάντηση. Θά ἀποτελοῦσε, ὡστόσο, ὑπεκφυγή νά τό χαρακτηρίσουμε ρητορικό καί νά ἀφήσουμε τόν ἀναγνώστη στό βόλεμα μιᾶς πρόχειρης κατάφασης, τοῦ τύπου «μά καί βέβαια βρίσκεται ἀνάμεσά μας ὁ Μεγάλος Ἀδελφός», ἤ ἔστω μιᾶς πιό… τεκμηριωμένης ἀπάντησης, ὅπως «προφανῶς μπῆκε ἀπό τήν πίσω πόρτα, ἀφοῦ τά ἐπίσημα κράτη κινοῦνται σέ μιά νομιμοφάνεια, ἀλλά καί δείχνουν νά κάνουν τό πᾶν γιά τήν πάταξη τῆς τρομοκρατίας». Τό ἐρώτημα χρειάζεται πιό ἐπίπονες ἀλλά καί ἐπώδυνες προσεγγίσεις.
Ἡ Τρομοκρατία κάθε λογῆς καί ἐμβέλειας εἶναι ὡς γνωστόν καινοφανής μορφή ἐγκληματικότητας καί… ἄσκησης πολιτικῆς. Κυοφορήθηκε σχεδόν ἀποκλειστικά στόν Δυτικό Κόσμο τίς τελευταῖες 3 μέ 4 δεκαετίες, ἀλλά ἐκδηλώνεται ἔκτοτε σέ κάθε σημεῖο τοῦ πλανήτη. Ἀποτελεῖ, ὅσο κι ἄν ἀκούγεται ἀκραῖο ὀξύμωρο, τό «Βατερλώ» καί τόν θρίαμβο τῆς Δημοκρατίας! Τό πρῶτο αὐτονόητο, μά ὀφείλω ἐξηγήσεις γιά τό δεύτερο: Εἶναι τό μόνο πολίτευμα πού ἀνέχεται καί τούς πολέμιούς του καί τούς παρέχει ἐν πολλοῖς τά περιθώρια νά ἀπεργάζονται ἀκόμη καί τήν ἐξόντωσή του. Αὐτή, ἄλλωστε, ἡ ἀντιφατική ποιότητά της καθιστᾶ τή Δημοκρατία τό πιό ἀρεστό στά λόγια καί πιό ἀντιπαθές καί δυσεφάρμοστο στήν πράξη κοινωνικοπολιτικό (μέ αὐτή τή σειρά τά δύο συνθετικά) σύστημα ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Κλεισθένη.
Ὑπό τό πρίσμα αὐτό, ὁ Μεγάλος Ἀδελφός «νέου τύπου» παρεισφρέει στίς «Ζωές τῶν Ἄλλων», δηλαδή τίς δικές μας, σταδιακά καί κατά κυριολεξία δολοφονικά· ὄχι πιά σέ ἐπίπεδο παρακολούθησης ἤ κατασκοπείας, ὅπως στήν ὁμότιτλη ταινία, ἀλλά μέ λόγο ἀποφασιστικό, πάνω σέ καμβά διεστραμμένα φασιστικό, γιά τήν ἴδια τή ζωή ἤ τόν θάνατό μας! Τό ὀξύμωρο τῶν κατά τό δυνατόν δημοκρατικῶν χωρῶν προσλαμβάνει ἔτσι ἄγριες διαστάσεις, ἐφόσον ἡ ἀνεκτικότητα ἔφθασε ἕως τά ἄκρα μέ τήν κατάργηση τῆς θανατικῆς ποινῆς σχεδόν σέ ὅλες, ἐνῶ ἀκολούθως τόν ρόλο τοῦ δημίου οἰκειοποιήθηκαν οἱ τυχάρπαστοι τρομοκράτες, ἰδίως ἐκεῖνοι πού σπέρνουν ἀδιακρίτως καί μαζικά τόν θάνατο ἐναντίον ὅλων ὅσους προγράφουν σάν «ἀπίστους» ἤ «ἐχθρούς τοῦ λαοῦ»! Στήν Ἑλλάδα, μάλιστα, τῆς πληθωριστικῆς –στούς ἰδεόληπτους ἐγκεφάλους κάποιων, πού τούς ξεβολεύει πάντα ἡ προειδοποίηση τοῦ Ρήγα στόν Θούριο «ἡ ἀναρχία ὁμοιάζει τήν σκλαβιά»– Δημοκρατίας, πετύχαμε καί τό ἀμίμητο: Καταργήσαμε, στήν πράξη ἀπό τό 1972 καί νομοθετικά ἀπό τό 1993, τίς «ἐκτελέσεις», τό νά ἐκτελεῖται δηλαδή μιά τελεσίδικη εἰς θάνατον δικαστική ἀπόφαση, ὅπως ἐκτελεῖται καί κάθε ἄλλη ἀπόφαση, π.χ. ἡ φυλάκιση γιά μιά ἀπάτη ἤ τό χρηματικό πρόστιμο γιά μιά τροχαία παράβαση, καί εὖγε μας! Ἀλλά κατόπιν ἐθίσαμε τό συλλογικό μας ἀσυνείδητο νά ἀποκαλοῦμε «ἐκτέλεση» κάθε ἐν ψυχρῶ δολοφονία καί «ἐκτελεστές» τούς στυγνούς δολοφόνους, συνήθως τούς τρομοκράτες, παρέχοντας ἰδεολογικό καί συνειδησιακό ἄλλοθι στούς κακούργους, σάν νά ἐπρόκειτο γιά δικαστές καί συγχρόνως ἐκτελεστικά ὄργανα τῆς δικῆς τους ἐτυμηγορίας… Οὐκ ὀλίγοι, πάντως, σέ περιπτώσεις πολιτικῶν κυρίως δολοφονιῶν, ἀφήνουν νά αἰωρεῖται καί μιά αἰθαλομίχλη συναίνεσης…
Ἰδού, συνεπῶς, πῶς ἐξυφαίνεται τό παρακράτος τοῦ Μεγάλου: Παθητικά ἤ πιό ἐνεργά, ἀπό σκοπιμότητα ἤ ἀπό ἰδιωτεία, τοῦ μισανοίγουμε στήν ἀρχή τίς κουρτίνες, γιά νά ἀποκτήσει ὁρατότητα καί δικαιώματα… Μετά ἀνοίγουμε καί παράθυρα ν’ ἀφουγκράζεται… καί στό τέλος τήν πίσω πόρτα. Ἀπό κάποια στιγμή κι ἔπειτα, ἔχει πλέον ἀποκτήσει ἐρήμην μας τόν πλήρη ἔλεγχο· αὐτό πού ἀποκαλοῦμε ὁλοκληρωτισμό. Ἐννοεῖται ὅτι τή βραδυφλεγῆ βόμβα τοποθετεῖ πρίν ἀπό τά μαζοποιημένα «ἀδελφάκια» τό διεφθαρμένο οἰκονομικοπολιτικό (ἐδῶ μέ αὐτή τή σειρά τά δύο συνθετικά) σύστημα, ὁ «ἔσω ἀπό ’δῶ» μέ ὅλα τά «ποδάρια» του –πού ὡς γνωστόν δέν εἶναι καί λίγα. Προσφέρει ἀφειδῶς τροφή καί λαβές σέ συμπλέγματα καί ἀπωθημένα, τά ὁποῖα κατά κανόνα τό ἴδιο γέννησε, γιά «ἡρωισμούς» ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς στή δημοκρατία καί τήν ἔναρξη ἀδιέξοδων φαύλων κύκλων βίας - καταστολῆς - περισσότερης βίας - περισσότερης καταστολῆς κ.ο.κ.
Ἄν, τέλος, καταπιαστοῦμε μέ τόν παγκόσμιο τρόμο τοῦ jihad, στόν ὁποῖο κυρίως ἑστιάσαμε ἐξαρχῆς σάν τόν πιό διάχυτο, ἀνεξέλεγκτο καί ἐπικίνδυνο πιά, ἀξίζει νά θίξουμε δύο παραμέτρους: Ἄς μήν ξεχνᾶμε, κατ’ ἀρχάς, ὅτι τό Ἰσλάμ διανύει σήμερα ἱστορικά τόν δικό του «μεσαίωνα», μέ ὅλα τά συμπαρομαρτοῦντα πού γνώρισε καί ὁ χριστιανικός κόσμος τήν ἀντίστοιχη περίοδο, καθότι ἡ διάδοση τῆς θρησκείας τοῦ Μωάμεθ ἄρχισε τόν 7ο αἰώνα, ὁπότε τηρουμένων –ἔστω μέ ἀρκετή δόση αὐθαιρεσίας– τῶν ἀναλογιῶν βρίσκεται ἀκόμη ἰδεολογικά, κοινωνικά καί πολιτισμικά στόν «14ο» αἰώνα του. Οἱ ἡγεσίες του, ὡστόσο, κατέχουν ὑψηλή τεχνογνωσία, τεχνολογία καί ὁπλισμό, σέ συνδυασμό μέ τόν ἔλεγχο καί τή διαχείριση σοβαρῶν πλουτοπαραγωγικῶν πηγῶν, τά ὁποῖα πλησίστιες θέτουν στήν ὑπηρεσία τοῦ «ἱεροῦ πολέμου». Θυμόμαστε, γιά παράδειγμα, ὅλοι τόν Μπίν Λάντεν καί τόν μηχανισμό του. Καί ἐδῶ, προβάλλει τό δεύτερο δεδομένο, πού ἐπίσης δέν ἐπιτρέπεται νά μᾶς διαφεύγει. Ποιοί ἐκπαίδευαν, ὀργάνωναν, ἐξόπλιζαν καί μέχρι κάποιο διάστημα κατηύθυναν τούς ποικίλους ταλιμπάν, ἀλ κάιντα, τζιχαντιστές καί τούς παρόμοιους; Οἱ ἀπαντήσεις εἶναι πασίγνωστες πλέον καί στούς μαθητές μου τοῦ Γυμνασίου, ἀπό τούς ὁποίους τό ἀκούω ἀρκετά συχνά.
Αὐτά ὅλα σημαίνουν ὅτι τό καταστατικό ἐρώτημα τοῦ τίτλου μας μπορεῖ νά πάρει μιά ἄλλη χροιά καί νά ἑρμηνευτεῖ ὡς ἑξῆς: Ἄραγε, ἀπό τήν πίσω πόρτα διείσδυσε ὁ Μεγάλος Ἀδελφός πού μᾶς ποδηγετεῖ σήμερα, πού καθορίζει ποῦ καί ἄν θά ταξιδέψουμε, ποῦ καί πῶς θά διασκεδάσουμε, τί θά διδαχτοῦν τά παιδιά μας, ἄν θά ἔχουμε φέτος πετρέλαιο γιά τή θέρμανσή μας; Ἤ μήπως μπῆκε εὐθυτενής ἀπό τήν κυρία εἴσοδο καί, μάλιστα, τόν προσκαλέσαμε καί τόν ἀκριβοπληρώσαμε κι ἀπό πάνω –σέ χρῆμα, σέ ὅπλα, σέ σπουδές, σέ τεχνολογία, μά τουλάχιστον ἐκεῖνον πού ἀνατράφηκε καί ἀνδρώθηκε στίς δυτικές χῶρες καί σέ ἐ λ ε υ θ ε ρ ί α;
Νά εἶναι διαβολική σύμπτωση τό παραλήρημα τοῦ Δυτικοῦ Κόσμου γιά τό τελευταῖο, 7ο κατά σειρά, κινηματογραφικό ἐπεισόδιο τοῦ Star Wars «Ἡ Δύναμη Ξυπνάει»; Ἀπό τά συντρίμμια τῆς Αὐτοκρατορίας (τοῦ 6ου ἐπεισοδίου) ἔχει ἐνσκήψει τό τυραννικό καθεστώς τῆς Πρώτης Τάξης. Καί τούς νέους ἥρωες τῆς Ἀντίστασης ἀποτελοῦν ἕνας… Ἀφροαμερικανός, μιά γυναίκα καί ἕνας Λατίνος, πού ἐκπροσωποῦν τή νέα ἀντισεξιστική καί πολυφυλετική ἐποχή τοῦ «Star Wars». Εἶναι διαβολική σύμπτωση ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Πρόεδρος τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν καί οἱ ἐπιτελεῖς τοῦ Λευκοῦ Οἴκου διαφήμισαν τήν ταινία, ἐνῶ ἡ ἐπίδοξη Πρόεδρος ἔκλεισε τήν τηλεμαχία τῶν Δημοκρατικῶν ὑποψηφίων γιά τό χρίσμα μέ τήν πιό ἐμβληματική ἀτάκα τοῦ ἔργου “may the force with you” καί ὑποσχέθηκε, ἄν ἐκλεγεῖ, νά ἀνοίξει τά ἀπόρρητα ἀρχεῖα γιά τούς ἐξωγήινους; Μήπως μᾶς προετοιμάζουν γιά «ἡρωική ἀπόδραση» (δική τους) ἀπό τή Γῆ καί ἀπό τόν τελειωτικό ἐναγκαλισμό τοῦ Μεγάλου, πού οἱ ἴδιοι ἐξέθρεψαν; Κι ἐμεῖς; Μά… ὑπάρχουμε;
πρώτη έντυπη δημοσίευση ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ, τχ. 35, Λευκωσία 2016.
Η εικαστική κατασκευή που πλαισιώνει τη σελίδα είναι έργο του ισπανού Julian Garcia Flaquer.
Πηγή: Aντίφωνο
