Δηλώσεις του Υπουργού Εθνικής Άμυνας περί του δόγματος αποτροπής, της μη αύξησης της θητείας και άλλων τινών

Γράφει ο Αρματιστής

(Ταξίαρχος ε.α. Βασίλειος Λουμιώτης)

Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος μιλώντας στο 12ο Συνέδριο της ΟΝΝΕΔ μεταξύ άλλων δήλωσε και τα εξής αναφορικά με τα ζητήματα της εθνικής άμυνας (η αρίθμηση δική μου):

1. «Δεν είμαστε πολεμοχαρείς, ούτε θέλουμε πολέμους» είπε ο κ. Παναγιωτόπουλος αλλά σημείωσε πως είναι σημαντικό:
2. Να υπάρχει σοβαρό δόγμα αποτροπής ώστε να γνωρίζουν οι αντίπαλοι ότι θα έχουν μεγάλο κόστος με ελάχιστο όφελος.
3. Υπογράμμισε ότι στα τέλη του χρόνου θα προωθηθεί το σχέδιο για τη δομή των Ενόπλων Δυνάμεων και ξεκαθάρισε πως δεν θα υπάρξει αύξηση της θητείας.
4. Είπε πως στόχος είναι οι νέοι οπλίτες να αποκτήσουν δεξιότητες και πιστοποιητικά στο πλαίσιο της θητείας. Ανέφερε πως θα αξιοποιηθούν τα καλύτερα μυαλά και οι οπλίτες θα μπορούν να συμμετέχουν σε σεμινάρια για την απόκτηση πιστοποιητικών για χρήση υπολογιστών, ξένων γλωσσών, χειρισμού ειδικών μηχανημάτων, μαγείρων και άλλων δεξιοτήτων.

Ακολουθεί σχολιασμός των δηλώσεων του κυρίου υπουργού.

Επί της δήλωσης ότι «δεν είμαστε πολεμοχαρείς»

Η φράση «δεν είμαστε πολεμοχαρείς» είναι εξαιρετικά κακόηχη και μου φέρνει στη μνήμη άλλες τραγικές καταστάσεις.

Στις 6 Μαρτίου 1921 και εν όψει της εκτέλεσης από τη Στρατιά Μικράς Ασίας των επιχειρήσεων του Μαρτίου προς το Εσκή Σεχήρ και το Αφιόν Καραχισάρ κλήθηκαν υπό τα όπλα οι κλάσεις 1913β, 1914 και 1915. Πρώτη ημέρα παρουσίασης των εφέδρων ορίστηκε η 14η Μαρτίου. Ο λόγος που επέβαλε την κήρυξη της επιστράτευσης κατά την κυβέρνηση, όπως δηλώθηκε στον Αθηναϊκό τύπο, ήταν ο εξής:

«Η κυβέρνηση δεν προβαίνει εις την ενέργειαν ταύτην επιδιώκουσα πόλεμον. Η Ελλάς δεν είναι πολεμοχαρής. Είναι ανάγκη να σημειωθή καλώς τούτο. Αλλ’ επιθυμεί να αντιμετωπίση εγκαίρως μερικάς μετακινήσεις και συγκεντρώσεις των εν Ανατολή οργανώσεων …»

Τρεις ημέρες αργότερα, στις 10 Μαρτίου 1921, η Στρατιά Μικράς Ασίας θα εξορμούσε με την κατά 50% περίπου μειωμένη μάχιμη δύναμη που διέθετε (η δύναμη των Λόχων Πεζικού που θα διεξήγαγαν τη μάχη ανερχόταν σε 100 άνδρες έναντι των 200 προβλεπομένων) για την κατάληψη της γραμμής Εσκή Σεχήρ – Αφιόν Καραχισάρ. Ασφαλώς για πόλεμο επρόκειτο εναντίον τακτικού στρατού και όχι οργανώσεων ατάκτων. Αλλά μόνο που οι έφεδροι των κλάσεων που κλήθηκαν υπό τα όπλα, δεν θα προλάβουν να πάρουν μέρος στις επιχειρήσεις, αφού ως πρώτη ημέρα κατάταξης είχε οριστεί από την κυβέρνηση η 14^η Μαρτίου για να μη θεωρηθεί η Ελλάδα πολεμοχαρής. Η επιστράτευση του Μαρτίου 1921 και ο τρόπος με τον οποίο κηρύχθηκε, ήταν μία ενέργεια που δεν είχε θετικό αποτέλεσμα στην έκβαση των επιχειρήσεων του Μαρτίου και κατά τούτο συμπεριλαμβάνεται στις αιτίες της αποτυχίας των επιχειρήσεων του Μαρτίου, αποτυχία που σημάδεψε ανεξίτηλα το δρόμο προς την καταστροφή.

Κύριε υπουργέ. Ασφαλώς η Ελλάδα δεν είναι πολεμοχαρής χώρα και η δήλωση σας ήταν το λιγότερο άστοχη και αχρείαστη. Η χώρα μας όμως είναι υποχρεωμένη να διατηρεί ισχυρές ένοπλες δυνάμεις κατάλληλα οργανωμένες επανδρωμένες εξοπλισμένες και εκπαιδευμένες για να αντιμετωπίσει την με πολλούς τρόπους εκπεφρασμένη Τουρκική απειλή κατά της ακεραιότητας της και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Η προετοιμασία των Ενόπλων μας Δυνάμεων για την αποτροπή ενός Ελληνοτουρκικού πολέμου, αλλά και για να τον διεξάγουν νικηφόρα, σε περίπτωση αποτυχίας της αποτροπής, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηρίσει τη χώρα μας πολεμοχαρή ή μιλιταριστική. Η διατήρηση ισχυρών ενόπλων δυνάμεων για την προάσπιση της πατρίδας αποτελεί ιερή υποχρέωση προς την ιστορία μας και τις μελλοντικές γενιές. Υπόψη ότι η απειλή που αντιμετωπίζει εδώ και πολλές δεκαετίες η πατρίδα μας προέρχεται από την Τουρκία, μία χώρα της οποίας η διαδρομή στον ιστορικό χρόνο έχει χαρακτεί ανεξίτηλα από μία συνεχή γραμμή αίματος, σημαδεμένη με σφαγές, με γενοκτονίες και με εξανδραποδισμούς λαών, με λεηλασίες και καταστροφές πολιτισμών και πολιτιστικών αγαθών. Πολεμοχαρής χώρα ήταν ανέκαθεν η Τουρκία —και συνεχίζει να είναι— πράγμα που θα πρέπει να το αναδεικνύει συνεχώς η Ελληνική πολιτεία στα διεθνή φόρα και να μη παύει να μας προβληματίζει.

Η Ελλάδα και ειδικά εσείς κύριε υπουργέ, που είστε ο επικεφαλής του αμυντικού βραχίονα της χώρας, δεν έχετε κανένα λόγο να αισθάνεστε ένοχα για τις όποιες ελάχιστες προσπάθειες αναλαμβάνονται για την ισχυροποίηση των Ενόπλων μας Δυνάμεων ύστερα από μία δεκαπενταετία εκούσιου αφοπλισμού. Όλως αντιθέτως έχετε υποχρέωση να ενημερώνετε υπεύθυνα και όχι με μισόλογα τους πολίτες για την σοβαρότητα της Τουρκικής απειλής προκειμένου να κατανοήσουν ότι η αμυντική θωράκιση της χώρας αποτελεί αδήριτη ανάγκη.

Κύριε υπουργέ θα πρέπει να μας πείτε αν θα συνεχίσετε τις προσπάθειες των προηγούμενων κυβερνήσεων για τον αφοπλισμό της χώρας με το πρόσχημα ότι δεν υπάρχουν λεφτά, ή αν έχετε σκοπό να ανατρέψετε την πορεία προς μία ενδεχόμενη καταστροφή. Σε κάθε περίπτωση η Χώρα (και η κυβέρνηση) δεν μπορεί να στηρίζει τις ελπίδες της για την αντιμετώπιση της Τουρκικής απειλής στις 1-2 πανάκριβες Belhara και τα F-16 Viper που θα είναι διαθέσιμα μετά από 7-8 χρόνια. Θα πρέπει να είχατε ενεργήσει από της προχθές αφ’ ενός για να ενεργοποιήσετε και να θέσετε σε επιχειρησιακή κατάσταση ότι καλό διαθέτει το Ελληνικό οπλοστάσιο και αφ’ ετέρου για να αυξήσετε τη θητεία επειδή ο Στρατός μας ενώ διαθέτει περίπου 43.000 μισθοδοτούμενους βαθμοφόρους τανκς και κανόνια, στερείται στρατιωτών.

Επί της δήλωσης για το Ελληνικό δόγμα της αποτροπής του πολέμου

Τα αναφερόμενα από τον κύριο Υπουργό περί του Ελληνικού Δόγματος Αποτροπής του πολέμου τα έχω ακούσει και από άλλους υπουργούς, με παραπλήσια πάντοτε φρασεολογία, και κατά τη γνώμη μου είναι εξόχως προβληματικά επειδή δείχνουν ότι ο υπουργός της Εθνικής Άμυνας αγνοεί, μάλλον, την αποστολή των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως αυτή καθορίζεται από το κείμενο της Πολιτικής Εθνικής Άμυνας (ΠΕΑ).

Για την ακρίβεια ο υπεύθυνος για την άμυνα της πατρίδας μας υπουργός αναφέρει ότι θα πρέπει να διαθέτουμε σοβαρό δόγμα αποτροπής ώστε να γνωρίζουν οι αντίπαλοι μας (σήμερα είναι ένας) ότι αν επιχειρήσουν κατά της ακεραιότητας και των συμφερόντων της πατρίδας μας θα καταβάλουν μεγάλο κόστος, αλλά μπορεί και να αποκομίσουν και κάποιο όφελος (ελάχιστο κατά τον υπουργό). Αυτό όμως το ελάχιστο όφελος ο κύριος Υπουργός αποφεύγει να το προσδιορίσει. Αν σκεφτούμε ότι οι Τούρκοι χωρίς να καταβάλλουν κανένα απολύτως κόστος κέρδισαν μία βραχονησίδα και τη συμφωνία της Μαδρίτης, ποιο μπορεί να είναι το όφελος που θα αποκομίσουν καταβάλλοντας μεγάλο κόστος; Κάποιο μεγάλο νησί; Μία συμφωνία χειρότερη από αυτή της Μαδρίτης; Μήπως το μοίρασμα του Αιγαίου και των πλουτοπαραγωγικών του πηγών;

Και τι είδους δόγμα αποτροπής του πολέμου είναι αυτό που ο αντίπαλος θα καταβάλει μεν κάποιο κόστος, αλλά θα κερδίσει και το κάτι τις του; Είναι απολύτως σαφές ότι ο νυν Υπουργός Εθνικής Άμυνας, όπως και κάποιοι από τους προκατόχους του, δηλώνει εμμέσως πλην σαφώς ότι το Ελληνικό δόγμα αποτροπής του πολέμου περικλείει και την περίπτωση της απώλειας εδάφους και κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά την απώλεια αυτή ο αντίπαλος θα την πληρώσει «ακριβά». Πάντως πόλεμος δεν θα γίνει… Η θέση αυτή, σαφώς πρόκειται περί θέσεως, που σιγοψιθυρίζεται από αρκετούς πολιτικούς (σας υπενθυμίζω τις απόψεις Βενιζέλου περί σημειακών κρίσεων), οδηγεί στην υποψία ότι ενδεχόμενη απώλεια μιας μικρονήσου (π.χ. Παναγιά, Αγαθονήσι, Καλόλιμνος κ.λπ.) δεν θα οδηγήσει και σε γενικευμένο Ελληνοτουρκικό πόλεμο. Ίσως και για αυτό το λόγο οι φρουρές αυτών των νησιών να αποτελούνται από 10-15 άνδρες, που είναι πολύ εύκολο να υφαρπαγούν από τις ειδικές δυνάμεις του αντιπάλου (πιθανό να πέσουν και μερικές ντουφεκιές) και μετά θα πάμε το ζήτημα της κατάληψης της μικρονήσου στον ΟΗΕ. Σε περίπτωση όμως που η φρουρά της μικρονήσου θα ήταν μία Διμοιρία (ή και δύο) 40 ανδρών (και παραπάνω) εξοπλισμένη με βαριά όπλα και εγκατεστημένη σε ένα καλά οχυρωμένο ύψωμα θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να την αιφνιδιάσει ο αντίπαλος και να την καταστρέψει. Όλως αντιθέτως η δύναμη αυτή θα μπορούσε να προβάλει άμυνα για σημαντικό χρόνο. Τι θα έκανε η κυβέρνηση σε μια τέτοια περίπτωση; Θα διέταζε παύσατε πυρ; Θα παρέμενε απλός παρατηρητής της διεξαγόμενης μάχης; Θα οδηγούνταν σε εκεχειρία με τους Τούρκους να κατέχουν το ήμισυ π.χ. του Αγαθονησίου; Ή θα διέταζε να σηκωθούν τα F-16 και να εκτοξευτούν οι πύραυλοι; Θα θυμίσω ότι ο προηγούμενος υπουργός Εθνικής Άμυνας ερωτώμενος από δημοσιογράφο για το τι θα κάνει η Ελλάδα σε περίπτωση κατάληψης μίας μικρονησίδας, απάντησε «θα ισοπεδώσουμε το νησί». Αυτή ήταν μία απόλυτη και καθαρή θέση που δεν άφηνε υπονοούμενα περί ελάχιστου οφέλους του αντιπάλου.

Είναι ενδιαφέρον όμως να δούμε ποια είναι η αποστολή των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων όπως καταγράφεται στο Εγχειρίδιο Εκστρατείας (ΕΕ 100-1) «Επιχειρήσεις Χερσαίων Δυνάμεων» που εκδόθηκε από τη Διεύθυνση Δόγματος του Γενικού Επιτελείου Στρατού το 2008, μήπως και την αντιληφθεί ο κύριος υπουργός Εθνικής Άμυνας.

«Αποστολή των ενόπλων δυνάμεων συνίσταται στη συμβολή για αποτροπή κάθε μορφής απειλής ή και προκλήσεως ή και ενόπλου επιθέσεως κατά της χώρας μας, στην αποτελεσματική αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσεως και τη διεξαγωγή των κατά περίπτωση απαιτουμένων επιχειρήσεων, εάν η αποτροπή αποτύχει, με σκοπό την εξασφάλιση της ακεραιότητας του εθνικού χώρου, την επίτευξη των εθνικών αντικειμενικών σκοπών αμύνης, όπως καθορίζονται στην Πολιτικής Εθνικής Άμυνας (ΠΕΑ) και την ανταπόκριση στις διεθνείς υποχρεώσεις.»

Αλλά και το «Δόγμα του Στρατού Ξηράς» που εκδόθηκε από τη Διεύθυνση Δόγματος του Γενικού Επιτελείου Στρατού το Φεβρουάριο του 2014, αναφέρεται η ίδια αποστολή για τις Ένοπλές Δυνάμεις, όπως και προηγουμένως.

«Αποστολή των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) είναι να συμβάλλουν στην αποτροπή κάθε μορφής απειλής ή / και πρόκλησης ή / και ένοπλης επίθεσης κατά της Χώρας μας, στην αποτελεσματική αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης και να διεξάγουν, εάν η αποτροπή αποτύχει, τις απαιτούμενες κατά περίπτωση επιχειρήσεις, καθώς επίσης να συμβάλλουν στη διαφύλαξη και προαγωγή σταθερότητας στον ευρύτερο χώρο γεωπολιτικού ενδιαφέροντος και στην ανταπόκριση στις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας, με σκοπό τη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας, της εθνικής κυριαρχίας, των κυριαρχικών δικαιωμάτων, των αρμοδιοτήτων της Χώρας που καθορίζονται από διεθνείς συμβάσεις ή αποφάσεις διεθνών οργανισμών και την προάσπιση των Εθνικών Συμφερόντων (ΕΘΣΜ).»

Κατόπιν των παραπάνω είναι προφανές ότι το Ελληνικό δόγμα αποτροπής του πολέμου προβλέπει ότι η χώρα θα πρέπει να διαθέτει ισχυρότατες και καλά εκπαιδευμένες ένοπλες δυνάμεις που αφ’ ενός μεν θα αποθαρρύνουν τον οποιοδήποτε να επιβουλευτεί την ακεραιτότητα της και τα κυριαρχικά της δικαιώματα και αφ’ ετέρου θα καθιστούν γνωστό στον κάθε πιθανό επιβουλέα ότι αν επιχειρήσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο κατά της χώρας μας θα ηττηθεί. Επομένως το Ελληνικό δόγμα αποτροπής του πολέμου περικλείει τη θεωρία της νίκης. Δηλαδή ότι ο οποιοσδήποτε θα ενεργήσει κατά της ακεραιότητας του εθνικού μας χώρου και της κυριαρχίας μας θα πρέπει να είναι βέβαιος ότι θα ηττηθεί και όχι αυτά που αναφέρει ο κύριος Υπουργός, ότι δηλαδή ο αντίπαλος θα καταβάλλει μεγάλο κόστος έναντι κάποιου ελάχιστου οφέλους που μπορεί να αποκομίσει. Με άλλα λόγια οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις θα πρέπει να διαθέτουν την απαιτουμένη κάθε φορά ισχύ (έμψυχη και υλική) για να συντρίψουν αυτόν που θα επιβουλευτεί την ακεραιότητα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας μας. Και η διατήρηση ισχυρών Ενόπλων Δυνάμεων για την αποτροπή του πολέμου και την αντιμετώπιση νικηφόρα του αντιπάλου σε περίπτωση που αποτύχει η αποτροπή, αποτελεί αποκλειστική ευθύνη της εκάστοτε κυβέρνησης.

Κύριε Υπουργέ οφείλετε να εξασφαλίσετε ότι σε περίπτωση που απειληθούν η ακεραιότητα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Χώρας μας, οι Ένοπλες Δυνάμεις μας μπορούν να αντιμετωπίσουν νικηφόρα τον αντίπαλο χωρίς την απώλεια εδάφους και κυριαρχικών δικαιωμάτων. Αν η Δημοκρατία μας σκέφτεται διαφορετικά θα πρέπει να τροποποιήσει ανάλογα και το κείμενο της Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και την αποστολή των Ενόπλων μας Δυνάμεων.

Επί του ζητήματος της αύξησης (ή μη) της θητείας

Κύριε Υπουργέ της Εθνικής Άμυνας είναι βέβαιο ότι η ευθύνη για την αύξηση (ή μη) της θητείας των κληρωτών οπλιτών ανήκει αποκλειστικά στην κυβέρνηση της Χώρας. Τα ζητήματα της αμυντικής θωράκισης της χώρας και της διεξαγωγής του πολέμου είναι καθαρώς πολιτικά. Είμαι όμως βέβαιος ότι οι κύριοι Αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων σας ζήτησαν να αυξήσετε τη θητεία επειδή γνωρίζουν καλύτερα από κάθε άλλο ότι η «δουλειά δεν βγαίνει». Και τούτο επειδή οι Μονάδες μας και ειδικά αυτές του Στρατού αντιμετωπίζουν τεράστιο πρόβλημα υποεπάνδρωσης με αποτέλεσμα αφ’ ενός να μην παρέχεται στους οπλίτες θητείας η απαιτούμενη εκ της απειλής που αντιμετωπίζει η Χώρα εκπαίδευση, πράγμα που έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην ικανότητα της εφεδρείας να αποδώσει τα αναμενόμενα στον πόλεμο και αφ’ ετέρου επειδή εκμηδενίζεται η δυνατότητα των ενεργών μονάδων να απαντήσουν άμεσα και αποφασιστικά σε περίπτωση που απειληθεί η ακεραιότητα της χώρας. Στο σημείο αυτό θεωρώ εξαιρετικά χρήσιμο να υπενθυμίσω ότι στις μεγάλες Ελληνοτουρκικές κρίσεις του παρελθόντος δεν υπήρξε κανένας απολύτως χρόνος προειδοποίησης με αποτέλεσμα οι Μονάδες να αιφνιδιαστούν και να κινητοποιηθούν με πολλά προβλήματα. Μη νομίζετε ότι το 1987 τα πράγματα πήγαν καλύτερα από το 1974. Δυστυχώς δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Αν θέλετε μπορώ να σας πω τι συνέβη το Μάρτιο του 1987.

Θυμάμαι επίσης αρκετά καλά ότι ο Πρωθυπουργός της Χώρας όταν βρισκόταν στην αντιπολίτευση είχε δηλώσει ότι αν η τότε κυβέρνηση (των ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ) αποφασίζε να αυξήσει τη θητεία, η ΝΔ θα υποστήριζε αυτή την απόφαση. Είχε ασφαλώς ενημερωθεί προηγουμένως από τους Αρχηγούς των Ενόπλων Δυνάμεων περί της ανάγκης αύξησης της θητείας. Άλλωστε την ανάγκη αύξησης της θητείας την είχε αναφέρει και ο πρώην Α/ΓΕΕΘΑ Ναύαρχος Αποστολάκης σε συνέντευξή του στους δημοσιογράφους. Επομένως υπάρχει πρόβλημα, είναι κρίσιμο και απαιτεί γενναίες αποφάσεις που δεν πρέπει να καθυστερήσουν άλλο. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να μάθουμε το λόγο που ο Αρχηγός της ΝΔ αναλαμβάνοντας την εξουσία άλλαξε γνώμη.

Επειδή είμαι «παλιός» γνωρίζω ότι το ΝΑΤΟ χαρακτήριζε μία ενεργή Μονάδα ετοιμοπόλεμη όταν αυτή διέθετε επάνδρωση άνω του 80%. Οι Πίνακες Οργανώσεως (ΠΟΥ) των ενεργών Μονάδων του Στρατού, τότε, προέβλεπαν σε μία πρώτη στήλη την «Εν Πολέμω» δύναμη της Μονάδας, σε μία δεύτερη στήλη την «Εν Ειρήνη» δύναμη της Μονάδας και σε μία τρίτη στήλη τη δύναμη της Αποστολής Συμπληρώσεως (Α.Σ.), δηλαδή τη δύναμη των εφέδρων που απαιτούνταν για να αποκτήσει η Μονάδα την προβλεπόμενη πολεμική της δύναμη, η οποία όμως δύναμη της Α.Σ. ήταν όμως εξαιρετικά μικρή. Η Αποστολή Συμπληρώσεως της πρώτης Μονάδας εκστρατείας στην οποία τοποθετήθηκα μετά την αποφοίτησή μου από τη Σχολή Ευελπίδων (η 11^η Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων στην Ορεστιάδα) ανερχόταν σε 90 περίπου εφέδρους. Αργότερα όταν άρχισε να μειώνεται σταδιακά η θητεία, άρχισαν και οι «ρωμαίικες» εφευρέσεις. Οι εξαμηνιαίες καταστάσεις αναπροσαρμογής της εφεδρείας περιελάμβαναν μία ονομαστική κατάσταση εφέδρων για την Αποστολής Συμπληρώσεως (η δύναμη που προβλεπόταν στον ΠΟΥ) και μία δεύτερη κατάσταση εφέδρων με το τίτλο «προσαύξηση» που περιελάμβανε τους εφέδρους που θα συμπλήρωναν τη διαφορά μεταξύ της προβλεπόμενης από τον ΠΟΥ ειρηνικής δυνάμεως και της υπηρετούσας (τοποθετημένης) δυνάμεως της μονάδας.

[Σημ.: Αν και τα όσα θα αναφέρω παρακάτω, βρίσκονται εκτός του θέματος που διαπραγματεύεται το άρθρο, ευκαιρίας δοθείσης, κρίνω σκόπιμο να δείξω με ποιο τρόπο λειτουργεί ο Στρατός που θεωρείται (και είναι βεβαίως) ο καλύτερα οργανωμένος και αποτελεσματικότερος οργανισμός του Ελληνικού κράτους. Θα αναφερθώ στον τρόπο που επιλέγονταν οι έφεδροι (πριν 30 χρόνια) για να συμπληρώσουν τη δύναμη των Ενεργών Μονάδων. Το υπολογιστικό πρόγραμμα που κατένειμε τους εφέδρους στις Μονάδες ήταν κάτι το σουρεαλιστικό. Θα το προσομοιάσω σαν ένα φυγοκεντρικό διαχωριστήρα που είχε μέσα τα ονόματα «Χ» αριθμού εφέδρων μίας συγκεκριμένης ειδικότητας ενός Όπλου (π.χ. πυροβολητές αρμάτων) που θα έπρεπε να τους κατανείμει σε «Ψ» αριθμό Επιλαρχιών. Ο διαχωριστήρας άρχιζε να περιστρέφεται και έστελνε κατά τυχαίο τρόπο σε «Ψ» τρύπες (όσες και οι Επιλαρχίες) τα ονόματα των «Χ» πυροβολητών. Όταν το κουτάκι που βρισκόταν πίσω από την κάθε τρύπα συμπληρωνόταν με τον προσδιορισμένο αριθμό πυροβολητών για την αντίστοιχη μονάδα, έκλεινε η τρύπα. Για να κάνω το παράδειγμα περισσότερο χειροπιαστό θα αναφέρω ότι έχω ένα φίλο καταγόμενο από την Αλεξανδρούπολη (και μόνιμο κάτοικο της πόλης) που τον είχα στρατιώτη στην 11^η ΕΜΑ με την ειδικότητα του πυροβολητή αρμάτων. Όταν απολύθηκε παρέμεινε για πολλά χρόνια στην επιστράτευση. Η επιστράτευση τον είχε περάσει από όλες τις Επιλαρχίες του Έβρου και της Ροδόπης, ενώ θα μπορούσε να τον είχε μονίμως σε μία (την ίδια πάντοτε) από τις Επιλαρχίες της περιοχής Αλεξανδρούπολης, στην οποία θα μπορούσε να παρουσιαστεί σε περίπτωση επιστράτευσης σε λίγα λεπτά. Βεβαίως το πρόβλημα αυτό το αντιμετώπισα έξι φορές όταν σας υποδιοικητής Επιλαρχίας χρειάστηκε να κατανείμω στις Ίλες τους εφέδρους κάθε εξαμηνιαίας αναπροσαρμογής και έβλεπα μετά μεγάλης θλίψεως ότι μου δίνονταν έφεδροι που είχαν υπηρετήσει σε γειτονικές Επιλαρχίες (π.χ. είχαν υπηρετήσει στην 16^η ΕΜΑ και δίνονταν στην 21^η), ή έφεδροι που κατάγονταν από περιοχές όπου υπήρχε μονάδα τεθωρακισμένων και θα μπορούσαν να τοποθετηθούν σε αυτή. Μακάρι το σύστημα να έχει βελτιωθεί, αν και δεν το ελπίζω. Στην Ελλάδα συνεχίζει να είναι πανίσχυρος ο κανόνας «να μη ταράζετε τα λιμνάζοντα ύδατα».]

Στη συνέχεια θα προσπαθήσω να εκτιμήσω με βάση τα διατιθέμενα στοιχεία από ανοικτές πηγές την υπηρετούσα δύναμη οπλιτών (Μόνιμοι Υπαξιωματικοί, ΕΜΘ, ΕΠΟΠ, Κληρωτοί) του Ελληνικού Στρατού και το ποια είναι η περίπου μέση επάνδρωση των Μονάδων Μάχης προκειμένου να προκύψουν τα αναγκαία συμπεράσματα. Ως Μονάδες Μάχης θα θεωρήσω αυτές που εμπλέκονται με τον εχθρό δια πυρών, δηλαδή τις Μονάδες Καταδρομών (ΚΔ), Αλεξιπτωτιστών (ΑΛ), Αμφιβίων Καταδρομών (ΑΜΦ), Πεζοναυτών (ΠΖΝ), Πεζικού (ΠΖ), Τεθωρακισμένων (ΤΘ), Πυροβολικού (ΠΒ) και Α/Α Πυροβολικού. Τον αριθμό των Ενεργών Μονάδων και την προβλεπόμενη στον πόλεμο δύναμη τους θα τον υπολογίσω με βάση τις διατιθέμενες πληροφορίες από ανοικτές πηγές (κυρίως τη wikipedia), και επομένως τα συνολικά στοιχεία θα διαθέτουν μία μικρή, κατά τη γνώμη μου, απόκλιση από τα πραγματικά δεδομένα.

Υπηρετούσα Δύναμη Οπλιτών Ενεργού Στρατού (άνδρες και γυναίκες):

Μόνιμοι Υπαξιωματικοί

Η Δύναμη των Μονίμων Υπαξιωματικών υπολογίστηκε με βάση την παραδοχή ότι κατ’ έτος εξέρχονται από τη ΣΜΥ 300-350 νέοι Μόνιμοι Υπαξιωματικοί και ότι αυτοί φθάνουν στο βαθμό του Ανθυπασπιστή ύστερα από υπηρεσία 18 ετών περίπου ως Μόνιμοι Υπαξιωματικοί.

Οι μόνιμοι Υπαξιωματικοί ήταν πάντα λίγοι σε αριθμό και εκτελούν όλοι τους διοικητικά καθήκοντα και επομένως αυτό θα πρέπει να εκτιμηθεί ανάλογα στους διάφορους υπολογισμούς. Με άλλα λόγια ο Μόνιμος Υπαξιωματικός δεν είναι ο απλός κληρωτός οπλίτης, αλλά είναι διοικητής Διμοιρίας – Ουλαμού, ή διευθυντής γραφείου.

Εθελοντές Μακράς Θητείας (ΕΜΘ)

Η δύναμη των ΕΜΘ υπολογίστηκε από μία ενδιαφέρουσα μελέτη που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα https://www.onalert.gr/ στις 28 Σεπτεμβρίου 2015 με βάση την οποία η δύναμη τους το 2015 ανερχόταν σε 11.178 (πολλοί θα έχουν αποστρατευθεί πλέον) εκ των οποίων 1.000 περίπου ήταν γυναίκες. Εκ των ανδρών ΕΜΘ 8.000 περίπου υπηρετούσαν σε Μονάδες Εκστρατείας και εκ των γυναικών ΕΜΘ οι 900 περίπου στα επιτελεία.

Οι ΕΜΘ είναι πλέον μία «γερασμένη» δύναμη του Στρατού, οι περισσότεροι είναι οικογενειάρχες με υποχρεώσεις και οι ικανότεροι εδώ και πολλά χρόνια αναλαμβάνουν διοικητικά καθήκοντα στις Μονάδες ή υπηρεσίες. Επομένως και αυτοί δεν πρέπει να υπολογίζονται (όπως συνήθως γίνεται) στην κατηγορία του απλού κληρωτού οπλίτη.

Παρατήρηση: Ο παραπάνω πίνακας είναι αντιπροσωπευτικός του πως σκέφτονται και ενεργούν οι εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες. Αποφασίζουν αιφνιδιαστικά να μειώσουν τη θητεία και να προσλάβουν επαγγελματίες οπλίτες (ΟΠΥ, ΕΠΥ, ΕΠΟΠ, ΕΜΘ). Στη συνέχεια προκηρύσσουν «διαγωνισμό» για την πρόσληψη 5.000 ανδρών και γυναικών χωρίς καμία στρατηγική προοπτική και χωρίς αυστηρά κριτήρια επιλογής των όσων θα προσληφθούν. (Σημ.: Έχω διατελέσει μέλος επιτροπής επιλογής και τα πράγματα δεν ήταν καθόλου καλά…) Όταν προσλαμβάνονται μαζικά 5.000 ΕΠΟΠ το βασικό κριτήριο της πρόσληψης δεν είναι η επαύξηση της πολεμικής ικανότητας των Μονάδων, αλλά η αγορά κάποιων ψήφων από το κυβερνόν κόμμα. Εφόσον η πρόσληψη επαγγελματιών οπλιτών κρίνεται αναγκαία από την κυβέρνηση και τους Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, τότε αυτή θα πρέπει να ακολουθεί κάποιους κανόνες και κάθε χρόνο να προσλαμβάνεται ένας καθορισμένος αριθμός επαγγελματιών οπλιτών (περίπου ο ίδιος κάθε χρόνο) ώστε σταδιακά να συμπληρωθεί μία σαφώς προσδιορισμένη οροφή για κάθε Κλάδο των Ενόπλων Δυνάμεων ώστε να υπάρχει και μία φυσιολογική ανανέωση του προσωπικού σε βάθος 35ετίας τουλάχιστον. Οπωσδήποτε η πρόσληψη θα πρέπει να γίνεται σε μικρές ηλικίες, με σοβαρές διαγωνιστικές διαδικασίες και επί τη βάσει αυστηρών κριτηρίων επιλογής. Όταν προσλαμβάνεις μαζικά ένα μεγάλο αριθμό επαγγελματιών οπλιτών, είναι βέβαιο ότι η διαγωνιστική διαδικασία θα είναι αναξιόπιστη και διάτρητη. Επειδή οι προσλαμβανόμενοι επαγγελματίες οπλίτες ύστερα από ένα καθοριζόμενο χρόνο παραμονής στο στράτευμα «αξιολογούνται» και οι κρινόμενοι ικανοί μονιμοποιούνται, με αποτέλεσμα να θεωρούνται στελέχη εξομοιούμενα με τους Μόνιμους Υπαξιωματικούς τους προερχόμενους από τη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών (ΣΜΥ) —που εισέρχονται στη Σχολή δια των πανελληνίων εξετάσεων— πιστεύω ότι το κύριο απαιτούμενο προσόν για να συμμετάσχει κάποιος νέος στη διαγωνιστική διαδικασία πρόσληψης Επαγγελματιών Οπλιτών θα πρέπει να είναι η συμμετοχή του σε πανελλήνιες εξετάσεις και η βαθμολόγησή του τουλάχιστον με 12.

Επαγγελματίες Οπλίτες (ΕΠΟΠ)

Οι ΕΠΟΠ υπολογίστηκαν με βάση τα στοιχεία της αρχικής τους πρόσληψης και την αποχώρηση κάποιων εξ αυτών στη συνέχεια. Αυτοί και αν είναι που προσλήφθηκαν κατά μαζικότατο τρόπο με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.

Οπλίτες Θητείας (κληρωτοί)

Ο υπολογισμός της υπηρετούσας δύναμης οπλιτών θητείας έγινε επί τη βάσει των υπαρχόντων στοιχείων γεννήσεων αρρένων της εθνικής στατιστικής αρχής. Θεωρητικά θα υπηρετούσε σήμερα η κλάση του 1999. Αυτό ασφαλώς δεν ισχύει αφού υπάρχουν οι αναβολές. Οι γεννήσεις αρρένων κατά τη δεκαετία του 1990 ανέρχονται στις 52.000 περίπου κατ’ έτος. Το 1999 γεννήθηκαν για την ακρίβεια 51.884 άρρενα παιδιά. Αν υπολογίσουμε ότι ένας σημαντικός αριθμός ανδρών από τις παραπάνω γεννήσεις δεν θα υπηρετήσουν θητεία για διαφόρους λόγους (υγείας, της υποθαλπόμενης ανυποταξίας, εξαγοράς θητείας, συνειδήσεως κ.λπ.) θα πρέπει να είμαστε ευτυχείς αν τελικά θα καταταγούν 42.000 άνδρες σε ένα ημερολογιακό έτος. Με εννεάμηνη θητεία και με ένα σεβαστό αριθμό να υπηρετεί στο ΠΝ και την ΠΑ, η δύναμη που υπηρετεί στο Στρατό εκτιμάται σε 27.000 περίπου άνδρες. Έχω την πεποίθηση ότι η υπηρετούσα δύναμη κληρωτών είναι αρκετά μικρότερη.

[Σημ.: Αλιεύω από το διαδίκτυο ότι σύμφωνα με στοιχεία του ΓΕΕΘΑ, οι ανυπότακτοι στο τέλος του 2018 έφταναν τους 30.400. (και εις ανώτερα). Από αυτούς οι 10.000 είναι ανυπότακτοι εσωτερικού και οι υπόλοιποι 20.400 εξωτερικού. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της εφημερίδας των Συντακτών που δημοσίευσε τη σχετική πληροφορία «το κυνήγι των ανυπότακτων θα ενταθεί»!!! Είναι βέβαιο ότι αυτοί που διακινούν αυτές τις πληροφορίες παίζουν τα παιχνίδια των υπουργών και τούτο επειδή οι ανυπότακτοι και ειδικά του εσωτερικού απολαμβάνουν κάλυψης «προστατευόμενου μάρτυρα». Και από τις τρεις εξουσίες. Για να μη κοροϊδευόμαστε. Αν μία κυβέρνηση έχει τη βούληση (μέχρι σήμερα δεν υπήρξε τέτοια κυβέρνηση) να τελειώσει αυτό το αίσχος που προσβάλει βάναυσα αυτούς που εκτελούν κανονικά το χρέος τους προς την πατρίδα, είναι εύκολο να το τελειώσει. Ασφαλώς και δεν προσδοκώ κάτι καλύτερο από την παρούσα κυβέρνηση. Οφείλει και αυτή να θέσει σε καθεστώς «προστατευόμενου μάρτυρα» τα δικά της παιδιά.]

Συνολική Προβλεπόμενη Δύναμη Οπλιτών Ενεργών Μονάδων Μάχης

Με βάση τον αριθμό των υπαρχόντων ενεργών μονάδων μάχης που προκύπτει από ανοικτές πηγές και την εκτιμώμενη κατά μονάδα προβλεπόμενη δύναμη οπλιτών προκύπτει ο παρακάτω πίνακας, σύμφωνα με τον οποίο η απαιτούμενη δύναμη οπλιτών για να συμπληρωθεί η προβλεπόμενη (πολεμική) δύναμη των ενεργών μονάδων μάχης ανέρχεται σε 72.000 περίπου οπλίτες. Ασφαλώς τα στοιχεία δεν είναι απολύτως ακριβή, αλλά δεν απέχουν σημαντικά από την πραγματικότητα.

Δύναμη Οπλιτών Μονάδων Υποστηρίξεως Μάχης και ΔΜ και Υπηρεσιών

Πλέον της παραπάνω δύναμης οπλιτών που απαιτείται για την πλήρη επάνδρωση των Μονάδων Μάχης, απαιτείται ακόμη μία κατά πολύ μεγαλύτερη δύναμη οπλιτών, τουλάχιστον διπλάσια αν όχι τριπλάσια, για να επανδρώσει ένα τεράστιο πλήθος επιτελείων σχηματισμών μονάδων και υπηρεσιών που υποστηρίζουν τη δύναμη μάχης.

Δεν χρειάζεται να αναφέρω λεπτομερή στοιχεία, που άλλωστε δεν διαθέτω, αλλά από τους υπηρετούντες οπλίτες ένα σημαντικό μέρος θα διατεθεί για τα επιτελεία του ΓΕΣ, της Στρατιάς, των Γ΄ και Δ΄ Σ.Σ., της ΑΣΔΕΝ, της ΑΣΔΥΣ, τα στρατηγεία 7 Μεραρχιών (ΠΖ, Μ/Κ και ΤΘ), τα επιτελεία των στρατιωτικών σχολών, των 30 περίπου Ταξιαρχιών (ΠΖ, Μ/Κ ΠΖ, ΤΘ, ΚΔ-ΑΛ, ΠΖΝ, ΕΙΔ. ΕΠΙΧ., ΑΜ, ΕΛΔΥΚ, ΤΑΞΥΠ) και των 5 περίπου Συνταγμάτων ΠΖ. Ένας ακόμη σημαντικότερος αριθμός οπλιτών θα επανδρώσει τα «Α» Τάγματα Διοικήσεως, τα «Β» Ταγμάτα Διαβιβάσεων διαφόρων τύπων, τα «Γ» Τάγματα Μηχανικού διαφόρων τύπων, τα «Δ» Τάγματα Μεταφορών ή Εφοδιασμού διαφόρων τύπων, τις «Ε» Μονάδες Επιστρατεύσεως, τα ~25 Τάγματα/Επιλαρχίες Υποστηρίξεως (με Λόχο Εφοδιασμού Μεταφορών + Λόχο Τεχνικού + Λόχο Υλικού Πολέμου + Λόχο Υγειονομικού + Λόχο Διοικήσεως), τους ~60 Λόχους Διοικήσεως, τους ~40 Λόχους Διαβιβάσεων, τους ~30 Λόχους Μηχανικού, τους (ΣΤ) Λόχους Στρατονομίας, τα Κέντρα Εκπαιδεύσεως, τα Στρατιωτικά Νοσοκομεία διαφόρων τύπων, τις Αποθήκες Υλικού Πολέμου, τις Αποθήκες Πυρομαχικών Καυσίμων και Τροφίμων, τα Στρατιωτικά Εργοστάσια και Συνεργεία, τις Στρατιωτικές Μουσικές, τις Λέσχες, τα ΚΑΑΥ, τα Μουσεία και τις πολλές άλλες Μονάδες και Υπηρεσίες. Οφείλουμε να μη ξεχνάμε και το μεγάλο αριθμό των Ταγμάτων Εθνοφυλακής που θα ενεργοποιηθούν και θα αναλάβουν αποστολή άμυνας στη γραμμή του Ε-Τ Μετώπου, ή στο εσωτερικό της Χώρας.

Όλες οι παραπάνω Μονάδες, Υπομονάδες και Υπηρεσίες υποστηρίξεως μάχης και ΔΜ κ.λπ. απορροφούν στην ειρήνη ένα μεγάλο αριθμό οπλιτών της υπηρετούσας δύναμης, υπερβολικά μεγάλο μάλιστα για κάποιες μονάδες ή υπηρεσίες αγραναπαύσεως (επιπέδου πυροβολείου Λυκαβηττού, πολεμικού μουσείου, Μετοχικού Ταμείου Στρατού, ΕΚΕΜΣ κ.λπ.). Η γνώμη μου είναι ότι οι στην προηγούμενη παράγραφο αναφερόμενες μονάδες και υπηρεσίες απορροφούν το ήμισυ της υπηρετούσας δύναμης οπλιτών. Δηλαδή 30.000 οπλίτες. Χρειάζεται να γίνει η διευκρίνιση ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της δύναμης υποστηρίζει τις ενεργές μονάδες μάχης.

Επομένως η υπηρετούσα δύναμη οπλιτών στις Ενεργές Μονάδες Μάχης με βάση την παραπάνω υπόθεση «εργασίας» ανέρχεται σε 30.000 άνδρες και γυναίκες περίπου.

Μέσο ποσοστό επάνδρωσης δια Οπλιτών των Ενεργών Μονάδων Μάχης

Κατόπιν των όσων αναφέρθηκαν προκύπτει ότι οι Ενεργές Μονάδες Μάχης συνολικής προβλεπόμενης δύναμης 72.000 οπλιτών επανδρώνονται δια 30.000 περίπου οπλιτών κατά την ειρήνη. Επομένως το μέσο ποσοστό επάνδρωσης των Ενεργών Μονάδων που θα εμπλακούν στη μάχη δια πυρών ανέρχεται σε 40% περίπου. Άρα βρίσκονται εκτός των Νατοϊκών προβλέψεων περί του ετοιμοπόλεμου των ενεργών μονάδων.

Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ένα μεγάλο μέρος των Μονίμων Υπαξιωματικών και των ΕΜΘ από την παραπάνω δύναμη αναλαμβάνουν διοικητές Διμοιριών και Ουλαμών που παλαιότερα, που η διάρκεια της θητείας ήταν μεγάλη, διοικούνταν από Δόκιμους Έφεδρους Αξιωματικούς.

Βεβαίως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Οι Μονάδες αντίδρασης (ΚΔ – ΑΛ – ΠΖΝ, ΑΜΦ ΚΔ – ΑΜ) διαθέτουν κατά πολύ υψηλότερο ποσοστό επάνδρωσης από το μέσο του 40%. Το ίδιο ισχύει και για τις Μονάδες των πρόσω που θεωρούνται Μονάδες Α’ ετοιμότητας. Δεν πρέπει να υπολογίζουμε βεβαίως σε κάτι το συνταρακτικό. Κάποιες ακόμη Μονάδες που βρίσκονται εκτός Ελλάδος το ποσοστό επάνδρωσής τους προσεγγίζει ίσως το 80-90%. Ασφαλώς διαφοροποιείται και το ποσοστό κάλυψης των Μονάδων δια οπλιτών θητείας. Οι Επιλαρχίες Αρμάτων π.χ. θα διαθέτουν περιορισμένο αριθμό οπλιτών θητείας.

Κατόπιν των όσων συνοπτικά αναφέραμε παραπάνω είναι προφανές ότι το ποσοστό επάνδρωσης των περισσοτέρων Μονάδων και ειδικά του Πεζικού, πολύ πιθανό και είναι και κάτω του 30%. Επιβάλλεται όμως να θυμούνται αυτοί που έχουν την ευθύνη (πολιτικοί και στρατιωτικοί) ότι το έδαφος κατέχεται και διατηρείται από το Πεζικό (απλό ή Μ/Κ).

Εκπαίδευση Οπλιτών Θητείας

Τι σημαίνει όμως ότι ένα Μ/Κ Τάγμα Πεζικού διαθέτει ποσοστό επάνδρωσης, όχι 30%, αλλά 40%;

Σημαίνει ότι η τοποθετημένη δύναμη του Τάγματος ανέρχεται σε 220 οπλίτες περίπου. Επομένως ο κάθε Λόχος επανδρώνεται με 44 οπλίτες. Στη πραγματικότητα οι Λόχοι Πεζικού με ~40 οπλίτες, ο ΛΥΤ με ~30 οπλίτες και ο Λόχος Διοικήσεως με ~70 οπλίτες. Κάποιοι από τους Οπλίτες είναι Διμοιρίτες (Μόνιμοι Υπαξιωματικοί ή ΕΜΘ). Με αυτή την περίπου κατανομή η κάθε Διμοιρία Πεζικού θα διαθέτει 10 οπλίτες και η κάθε Ομάδα Μάχης 3 οπλίτες. Υπόψη ότι κάποιοι εκ των οπλιτών είναι ικανότητας Ι3 και Ι4. Επομένως ένας Μ/Κ Λόχος αν έχει παρόντες όλη την τοποθετημένη δύναμή του (που δεν θα την έχει) θα μπορεί να επανδρώσει τα ΤΟΜΠ του με τον οδηγό, τον αρχηγό πληρώματος και έναν ακόμη. Με άλλα λόγια δεν υπάρχει Ομάδα Μάχης και Διμοιρία Υποστηρίξεως. Ασφαλώς οι πολιτικοί που δεν έχουν υπηρετήσει πλήρη θητεία ή δεν έχουν υπηρετήσει στο Στρατό, αλλά στο ΠΝ ή την ΠΑ, ως είθισται, αδυνατούν να τα αντιληφθούν τη σημασία αυτών των σοβαρών ζητημάτων.

Πόσοι είναι οι παρόντες κάθε Λόχου με ποσοστό αδειών 10%, κάποιον νοσηλευόμενο σε νοσοκομείο και κάποιους ακόμη σε αναρρωτική άδεια ή αποσπασμένους; 30; Λιγότεροι; Μάλλον. Πόσοι είναι οι διαθέσιμοι για εκπαίδευση αν αφαιρεθούν οι καθημερινές υποχρεώσεις ενός Λόχου; 5-10 κατά Λόχο ή και κανένας.

Η εκτίμησή μου είναι ότι σήμερα ένας κληρωτός που θα υπηρετήσει όλο το χρόνο της θητείας του σε ένα Μ/Κ Τάγμα Πεζικού των πρόσω, από τις περίπου 225 εργάσιμες ημέρες θα λάβει εκπαίδευση και εφόσον αυτή είναι πολύ καλά οργανωμένη, 60 περίπου ημερών. Αυτή η εκπαίδευση, που μάλιστα διεξάγεται κατά αποσπασματικό τρόπο, δεν παράγει μαχητές.

Όποιος πολιτικός ή στρατιωτικός πιστεύει ότι υπό αυτές τις συνθήκες επάνδρωσης ο οπλίτης θητείας εκπαιδεύεται πολεμικά και είναι ικανός να πολεμήσει χρειάζεται ψυχίατρο. Λυπάμαι που το αναφέρω αυτό, αλλά αυτή είναι η άποψή μου.

Παλιά όταν η θητεία ήταν στους 18 μήνες, για να θεωρηθεί ένας οπλίτης ετοιμοπόλεμος θα έπρεπε να είχε λάβει πλήρη εκπαίδευση χειμερινού και θερινού εξαμήνου. Που ασφαλώς δεν την λάμβανε. Ίσχυε τότε ότι όλοι οι κληρωτοί θα πρέπει να υπηρετήσουν σε Μονάδες εκστρατείας της Θράκης και των Νησιών επί εννεάμηνο και ύστερα να πάρουν μετάθεσή. Σήμερα πάρα πολλοί διανύουν τη θητεία τους στις διάφορες υπηρεσίες των Αθηνών. Ποιες ηγεσίες διέθεταν τη σωστή άποψη για την εκπαίδευση των κληρωτών; Οι τότε ή οι σημερινές; Αν οι τότε ήταν λάθος, θα πρέπει να τις καταγγείλουμε.

Με τους ΕΜΘ και τους ΕΠΟΠ να εξομοιώνονται με Μόνιμους Υπαξιωματικούς ο οπλίτης θητείας καταλήγει «σκοποφύλακας» και «αγγαρειομάχος». Έχω μιλήσει με πολλούς σημερινούς στρατιώτες, κάποιους από το εγγύς περιβάλλον μου και αυτό μου είπαν ότι έκαναν (ή έμαθαν) στο Στρατό. Να φυλάνε σκοπιά ατέλειωτες ώρες και να κάνουν «αγγαρείες». Ένας εξ αυτών κατά τη διάρκεια της θητείας του βρισκόταν, με ελάχιστα διαλείμματα, συνεχώς στη φρουρά του φυλακίου της Νυμφαίας. Τι άλλη εκπαίδευση μπορούσε να είχε λάβει ως στρατιώτης από το κάνει τον σκοπό και τον ξεναγό στο οχυρό της Νυμφαίας και κατά περίπτωση τον μάγειρα; Και αν αυτά συμβαίνουν με τους υπηρετούντες στις Μονάδες Μάχης, μπορείτε να βγάλετε συμπεράσματα για την εκπαίδευση αυτών που υπηρετούν στις Μονάδες Υποστήριξης.

Η μη εκπαίδευση, ή η πλημμελής εκπαίδευση των οπλιτών θητείας έχει δυσμενή αντίκτυπο στην ικανότητα της εφεδρείας να πολεμήσει. Ας το καταλάβουν επιτέλους οι πολιτικοί ταγοί αυτής της χώρας πριν σημάνουν οι καμπάνες.

Είναι σκόπιμο όμως να αναφερθούμε και στο τι θα μπορούσε, ή θα προλάβαινε να κάνει να κάνει ένα Μ/Κ Τάγμα 220 ανδρών στην περίπτωση που εντελώς αιφνιδιαστικά διαταχθεί γενικός συναγερμός: Να διασπείρει τα οχήματά του, τα υλικά του, τα εφόδια του και τα υλικά της Αποστολής Συμπληρώσεώς του; Να ενεργοποιήσει την Α/Α άμυνά του; Να εγκαταστήσει στα οχήματα μάχης τα όπλα που μεταφέρουν; Να ασφαλίσει τους χώρους διασποράς του; Να επιστρατεύσει τους εφέδρους του; Να μεταφέρει από τις αποθήκες τα πυρομαχικά του στους χώρους διασποράς και να τα φορτώσει στα ερπυστριοφόρα του; Να εντάξει τους εφέδρους του στις Διμοιρίες και στις Ομάδες; Να διαθέσει και να χρεώσει όπλα και πυρομαχικά στους άνδρες; Να παρασκευάσει συσσίτιο; Να πολεμήσει στην περίπτωση που ξεκινήσουν αμέσως οι εχθροπραξίες; Είναι χρήσιμο να γνωρίζουν όσοι έχουν την ευθύνη ότι κάτι τέτοιο ζητήθηκε να γίνει στην Κύπρο το 1974 από τα Τάγματα Πεζικού που διέθεταν εξαιρετικά μειωμένη επάνδρωση, με αποτέλεσμα αυτά ουδέποτε να αγγίξουν ένα έστω ελάχιστο επίπεδο επιχειρησιακής ικανότητας και να αυτοδιαλυθούν όταν ήρθαν σε επαφή με τον αντίπαλο, ενώ δεν συνέβη το ίδιο με τις Μοίρες Καταδρομών και Πυροβολικού που διέθεταν καλή επάνδρωση και στελέχωση.

Επί του ζητήματος της απόκτησης από του οπλίτες θητείας δεξιοτήτων και πιστοποιητικών

Κύριε υπουργέ της Εθνικής Άμυνας,

Η αναφορά σας στα περί της απόκτησης από τους κληρωτούς οπλίτες κατά τη διάρκειά της θητείας τους δεξιοτήτων και πιστοποιητικών (χρήσιμων μάλλον για τον πολιτικό του βίο) μαρτυρά ότι η άποψή σας περί της θητείας ταυτίζεται με αυτούς που θεωρούν τη θητεία χαμένο χρόνο και ότι κατά τη διάρκειά της ο κληρωτός θα πρέπει να αποκτά κάποιες χρήσιμες γνώσεις. Με άλλα λόγια αν και υπουργός της εθνικής άμυνας αντιλαμβάνεστε τη θητεία ως χαμένο χρόνο από τη ζωή ενός πολίτη. Αυτό είναι το συμπέρασμα που προκύπτει από τα όσα αναφέρατε. Και η άποψή σας αυτή είναι μηδενιστική και απαξιώνει το θεσμό της θητείας που είναι θεσμοθετημένος από το Σύνταγμα και αποτελεί ιερή υποχρέωση των πολιτών προς την πατρίδα. Αν τα λέει αυτά ένας υπουργός της κεντροδεξιάς, τότε τι τους θέλουμε τους «συντρόφους» της αριστεράς; Στο χέρι σας είναι κύριε υπουργέ να προτείνετε τη κατάργηση της θητείας και την αντικατάσταση του στρατού θητείας από ένα στρατό επαγγελματιών. Μόνο που θα πρέπει να πείτε στον Ελληνικό λαό να πληρώσει το μάρμαρο ενός επαγγελματικού στρατού. Ο επαγγελματικός στρατός υπουργέ μου στοιχίζει τεράστια ποσά. Μπορείτε βεβαίως και να καταργήσετε το στρατό.

Τέλος πάντων είμαι κάθετα αντίθετος από τις απόψεις σας, όπως αυτές προκύπτουν από το λόγο σας. Η θητεία αποτελεί μέρος της υποχρέωσης των πολιτών να προστατεύουν την πατρίδα και το σύνταγμα.

Ο Στρατός έχει αποστολή και υποχρέωση να εκπαιδεύσει τους νέους πολίτες της πατρίδας μας για να γίνουν μαχητές και ο χρόνος που διαθέτει για αυτό το σκοπό δεν φθάνει. Πόσο δύσκολο είναι αυτό ώστε να μη μπορείτε να το αντιληφθείτε. Ο Στρατός δεν μπορεί να υποκαταστήσει τα τεχνικά λύκεια τα ΙΕΚ και τα ΤΕΙ. Δεν είναι αυτή η δουλειά του. Θα πρέπει να ξαναδείτε ποιοι είναι οι σύμβουλοί σας και πόσο αξίζουν οι συμβουλές τους. Δικηγόρος είστε στο επάγγελμα και είναι εύλογο να μη γνωρίζετε καλά τα των Ενόπλων Δυνάμεων. Υπάρχουν διαμάντια στο σώμα των αξιωματικών για να σας συμβουλεύσουν αρκεί να τα αναζητήσετε. Αν έχετε απόστρατους ως συμβούλους, να τους απομακρύνετε το γρηγορότερο.

Σήμερα οι νέοι μας που παρουσιάζονται στο Στρατό είναι κομπιουτεράδες, κατέχουν άδεια οδήγησης αυτοκινήτου και μοτοσυκλέτας, γνωρίζουν ξένες γλώσσες, διαθέτουν πτυχία ΑΕΙ ΤΕΙ ΙΕΚ, κατέχουν μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών και δεν περιμένουν από το Στρατό να τους μάθει αυτά που εσείς αναφέρατε. Ο Στρατός έχει παύσει προ πολλού να εκπαιδεύει μαγείρους για να φτιάξουν φασολάδα και κοτόπουλο ψητό με πατάτες λεμονάτες. Στο Στρατό κατατάσσονται κάθε χρόνο εκατοντάδες σεφ με πτυχία και μακρά προϋπηρεσία σε μεγάλα μαγαζιά.

Ο Στρατός κύριε υπουργέ επιβάλλεται να απεκδυθεί από κάθε άλλη δραστηριότητα που τον απομακρύνει από την κύρια αποστολή του και να αφοσιωθεί αποκλειστικά στην «παραγωγή» μαχητών.

Κλείνοντας της ενότητα για τα αφορώντα τη θητεία θα αναφέρω τη γνώμη παλαιότερων στρατηγών για τα αποτελέσματα της μικρής διάρκειας θητείας στην εκπαίδευση των κληρωτών οπλιτών. Στο πρακτικό του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου της 14^ης Δεκεμβρίου 1932, που υποβλήθηκε αρμοδίως στην κυβέρνηση αναφέρονται τα εξής:

«…. η μόνη σήμερα δυνατή προσπάθεια για τη βελτίωση και προαγωγή της Εθνικής Άμυνας, είναι η εκπαίδευση του μάχιμου πληθυσμού της χώρας και των στελεχών, για την οποία επιβάλλεται η παροχή των πάσης φύσεως απαιτουμένων μέσων. Τούτο εν μέρει επετυγχάνετο, διότι καίτοι ατελώς δια της 14μήνου θητείας, εν τούτοις εγένετο έστω ατελής τις εκπαίδευσις των κληρωτών. … Η εφαρμογή όμως της ελαττώσεως της θητείας (στους 12 μήνες) και των προταθέντων περικοπών των μονάδων, … την μεν εκπαίδευσιν των κληρωτών ελαττεί κάτω του ελαχίστου ανεκτού ορίου, δηλαδή δυνάμεθα να είπωμεν ότι δεν επιτυγχάνεται η εκπαίδευσις, την δε επιστράτευσιν, προκάλυψιν και συγκέντρωσιν, καθιστά προβληματική».

Αναρωτιέμαι για το τι μπορεί να αναφέρουν τα πρακτικά των Ανωτάτων Στρατιωτικών Συμβουλίων των 20 τελευταίων ετών για το επίπεδο της εκπαίδευσης των κληρωτών και της εφεδρείας, με τη στρατιωτική θητεία να έχει σταθεροποιηθεί στους 9 μήνες και το δημογραφικό να αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα του κράτους.

Επίλογος

Η θητεία επιβάλλεται να αυξηθεί τουλάχιστον στους 15 μήνες. Ο Ελληνικός Στρατός στηρίζεται στην εφεδρεία για να εκτελέσει την πολεμική του αποστολή και κατόπιν τούτου η δύναμη των υπηρετούντων κληρωτών θα πρέπει να ανέλθει πάνω από τις 50.000 άνδρες ώστε στο διάστημα των 15 μηνών να είναι δυνατή η παραγωγή μίας πολύ καλά εκπαιδευμένης και ετοιμοπόλεμης εφεδρείας.

Είναι ανάγκη εσείς οι πολιτικοί που έχετε και την ευθύνη να πάψετε πλέον να υποθάλπετε την ανυποταξία. Νομικός είστε και επομένως γνωρίζετε πολύ καλά ότι η ατιμωρησία υποθάλπει την εγκληματικότητα.

Θα πρέπει επίσης να μη λησμονείτε ότι οι σημερινοί πολίτες είναι περισσότερο ενημερωμένοι από εμάς τους «παλιούς» για όσα αφορούν τη θητεία και ειδικότερα την εξαίρεση των «βυσμάτων» από τα δύσκολα και ως εκ τούτου απαιτούν ίση και δίκαιη μεταχείριση. Η ύπαρξη και η διαιώνιση των «βυσμάτων» είναι δημιούργημα των πολιτικών και επιδρά δυσμενώς στο ηθικό.

Ακόμη και αν η αεροπορία μας δεν μπορεί να πετάξει, ακόμη και αν το ναυτικό μας δεν μπορεί να συνδράμει την χερσαία μάχη, το έδαφος μπορεί να διατηρηθεί από το Στρατό Ξηράς, αρκεί αυτός να διαθέτει την απαιτούμενη επάνδρωση και να είναι καλά εκπαιδευμένος και αποφασισμένος. Το ορεινό έδαφος των νησιών ευνοεί τον αμυνόμενο. Το Πεζικό θα συνεχίσει να είναι ο κυρίαρχος στα ορεινά εδάφη, ή σε αυτά που διαθέτουν έντονο ανάγλυφο, όπως είναι τα νησιά μας.

Πηγή: Βελισάριος