Ἑλλάδα, ἡ μπλόφα τοῦ Στάλιν

Γιατί οἱ κομμουνιστές ἦσαν καταδικασμένοι νά ἡττηθοῦν στόν Γράμμο

• Tοῦ Μανώλη Κοττάκη

Κάθε χρόνο τέτοια ἐποχή, παλαιότερα μέ μεγαλύτερη ἔνταση, ἀναβιώνει ὁ ἱστορικός καυγᾶς Ἀριστερᾶς-Δεξιᾶς γιά τόν Γράμμο καί τό Βίτσι. Γιά τό ΚΚΕ οἱ ἑορτές αὐτές εἶναι συνώνυμες μέ τό μῖσος, ἐνῶ οἱ δικές του μέ τήν… ἀγάπη. Γιά τήν φιλελεύθερη παράταξη, τήν πατριωτική καί τήν ἀνόθευτο, τήν παλιά ΝΔ, τήν «ὀρθόδοξη», αὐτές οἱ ἡμερομηνίες παραπέμπουν στήν ὁριστική ἔνταξη τῆς Ἑλλάδος στόν ἐλεύθερο κόσμο. Στήν ἀποφυγή τοῦ ἐφιάλτη τοῦ ὑπαρκτοῦ σοσιαλισμοῦ καί τῆς δικτατορίας τῆς φτώχειας, ἡ ὁποία καταδίκασε τούς λαούς τῆς ἀνατολικῆς Εὐρώπης στήν ἀνέχεια καί στήν μιζέρια διαρκείας ἕως τό 1989. Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι ἡ δεύτερη ἐκδοχή εἶναι ἡ πλησιέστερη στήν πραγματικότητα. Οἱ λαοί αὐτοί μόλις τώρα συνέρχονται οἰκονομικά ἀπό τό ἑβδομηκονταετές σόκ. Ἐμεῖς εὐτυχῶς τἡ γλυτώσαμε.

Ἀλλά τά νεώτερα ἱστορικά δεδομένα ἐγείρουν ἕνα ἐνοχλητικό ἐρώτημα: Ἤθελε πράγματι ὁ Στάλιν νά κερδίσουν οἱ κομμουνιστές τόν ἐμφύλιο στήν Ἑλλάδα; Ἤθελε πράγματι ὁ Στάλιν νά στερήσει τήν Ἑλλάδα ἀπό τήν ἔνταξή της στόν ἐλεύθερο κόσμο; Προκύπτει ἐπίσης ἀπό τήν ἱστορική ἔρευνα ἕνα ἀκόμη ἐρώτημα, ἀκόμη πιό ἐνοχλητικό: Γιατί οἱ σύμμαχοι ἤθελαν ἐμᾶς στόν ἐλεύθερο κόσμο καί ὄχι τήν Πολωνία, τήν Ρουμανία καί τήν Βουλγαρία, τήν, κατά Ράμσφελντ, «Νέα Εὐρώπη», ὅπως ἀκριβῶς συμβαίνει τώρα – τίς ἔχουν καταστήσει ἄντρα τοῦ ΝΑΤΟ;

Πρίν ἀπό μερικά χρόνια ὁ Κώστας Καραμανλῆς, ὁ ὁποῖος λατρεύει τήν ἱστορία, μοῦ πρότεινε νά διαβάσω τό βιβλίο τοῦ Οὐκρανοῦ ἱστορικοῦ Πλόχι Σέρχι «Γιάλτα, τό τίμημα τῆς εἰρήνης» (ἐκδόσεις Πατάκη), τό ὁποῖο βασίζεται σχεδόν ἀποκλειστικά στά ρωσσικά-σοβιετικά ἀρχεῖα πού ἄνοιξαν τό 1991 καί ἀποτελεῖ οὐσιαστικά τήν ἀποκάλυψη τῶν πρακτικῶν τῆς Γιάλτας. Τήν ἡμέρα μέ τήν ἡμέρα ἱστόρηση τῆς περίφημης Διάσκεψης, ἡ ὁποία διεξήχθη στό ξενοδοχεῖο «Livadia» (Λιβάντια). Τό ξενοδοχεῖο πού φιλοξένησε τούς Τσώρτσιλλ, Ροῦσβελτ καί Στάλιν ἔφερε αὐτό τό ὄνομα χάριν τοῦ ἑλληνικοῦ σχεδίου τῆς Αἰκατερίνης τῆς Β΄, ἡ ὁποία ἤθελε νά ἀναβιώσει τήν βυζαντινή αὐτοκρατορία στά παλαιά ὅριά της καί γι’ αὐτό εἶχε βαπτίσει τόν υἱό της Κωνσταντῖνο. Ὁ Ἀμερικανός Πρόεδρος ἔφθασε μάλιστα στήν Γιάλτα πετῶντας προηγουμένως πάνω ἀπό τόν ἑλληνικό ἐναέριο χῶρο. Τρία πράγματα προκύπτουν ἀπό τήν ἀνάγνωση καί μελέτη τῶν πρακτικῶν.

Πρῶτον: Ὅτι ὁ Στάλιν μέ πονηρή διαπραγματευτική τακτική ἐξουδετέρωσε τόν Τσώρτσιλλ καί συνεννοήθηκε μέ τόν Ροῦσβελτ ἀνεβάζοντάς τον στό βάθρο τοῦ νέου ἡγέτη τοῦ δυτικοῦ κόσμου. Διευκολύνθηκε ἀπό τό γεγονός ὅτι οἱ δύο ἡγέτες τοῦ δυτικοῦ κόσμου εἶχαν ἀποκλίνοντα συμφέροντα, ἐφαπτόμενα μερικές φορές, ὄχι ταυτόσημα πάντως.

Δεύτερον: Ὅτι ὁ Στάλιν ἀπέκρυπτε συστηματικά, μέχρι τήν ἐπίτευξη τῆς συμφωνίας, τίς πραγματικές του ἐπιδιώξεις, οἱ ὁποῖες δέν ἦταν τόσο φιλόδοξες ὥστε νά φθάνουν στήν διεκδίκηση ζωτικοῦ χώρου στήν Μεσόγειο. Πραγματικός στόχος του, ὅπως ἀπεδείχθη, ἦταν ἡ θωράκιση τοῦ ζωτικοῦ χώρου τῆς ΕΣΣΔ στήν Ἀνατολική Εὐρώπη μέ τήν ἔνταξη τῆς Πολωνίας, τῆς Οὑγγαρίας, τῆς Ρουμανίας, τῆς Βουλγαρίας, τῆς Γιουγκοσλαβίας καί τῆς Ἀνατολικῆς Γερμανίας στήν σφαῖρα ἐπιρροῆς του. Ἤθελε, μέ ἄλλα λόγια, νά δημιουργήσει μιά ζώνη ἀμυντικῆς θωράκισης μέ μεγάλο βάθος γιά νά εἶναι ἀπρόσβλητος ἀπό τούς ἐχθρούς του. 80 σχεδόν χρόνια μετά, ὁ κόσμος δέν φαίνεται νά ἔχει ἀλλάξει καί πολύ. Ὁ Πούτιν πασχίζει καιρό τώρα νά δημιουργήσει ἕναν μικρότερης ἔκτασης ζωτικό χῶρο γιά τήν ἄμυνά του στήν Οὐκρανία, στήν Λευκορωσσία, στήν Γεωργία, στήν Νότιο Ὀσετία. Ἀπαιτῶντας ἀπό τήν Δύση νά τηρήσει τίς δεσμεύσεις πού ἀνέλαβε ἔναντι τῆς Ρωσσίας ὁ σοβαρός Τζώρτζ Μπούς ὁ πρεσβύτερος ὅταν ἔδινε τήν ἔγκριση γιά νά τήν ἐπανένωση τῆς Γερμανίας: Νά μήν ἐπεκταθεῖ τό ΝΑΤΟ στήν αὐλή τῆς Ρωσσίας, στίς Βαλτικές Δημοκρατίες. Οἱ ὁποῖες δεσμεύσεις ἐννοεῖται ὅτι ἀθετοῦνται.

Τρίτον, καί ἐδῶ ἐρχόμαστε στά ἐνοχλητικά, ὅπως προκύπτει ἀπό τά ρωσσικά ἀρχεῖα, ὁ Στάλιν ποτέ δέν ἐνδιαφέρθηκε πραγματικά νά ἐντάξει τήν Ἑλλάδα στήν σφαῖρα ἐπιρροῆς του. Ἡ Ἑλλάδα ἦταν ἡ μπλόφα του. Γι’ αὐτό καί εἶχε συμφωνήσει τήν ἐκχώρησή της στήν βρεταννική ἐπιρροή πολύ πρίν τόν Γράμμο καί τό Βίτσι! Λίγους μήνες πρίν τά Δεκεμβριανά καί πρίν τή Γιάλτα, σέ μυστικές συναντήσεις στήν Μόσχα. Τό παιχνίδι ἦταν στημένο καί ἀπό πρίν ξεπουλημένο, πρίν τήν μάχη τοῦ «Δημοκρατικοῦ Στρατοῦ» μέ τόν Ἑλληνικό Στρατό στήν Κόνιτσα καί στόν Γράμμο. Κοινῶς ἡ Μόσχα εἶχε πουλήσει καί εἶχε ἀνταλλάξει ἐγκαίρως τούς κομμουνιστές μέ τήν περίμετρο τῆς Ἀνατολικῆς Εὐρώπης, πολύ πρίν χύσουν ἐγκαίρως τό αἷμα τους γιά τόν ὑπαρκτό σοσιαλισμό καί τήν λαοκρατία στά δύσβατα βουνά τῆς Μακεδονίας μας.

Τέταρτον, ἀποκαλύπτεται ὅτι ἡ Ἑλλάδα ἐνδιέφερε ἀπίστευτα τούς Ἄγγλους, πού ἐπένδυσαν ἀρχικῶς στήν ἐμφύλια διαμάχη γιά νά τήν ἐλέγξουν μέ τό διαίρει καί βασίλευε. Ὅπως τώρα οἱ Ἄγγλοι εἶναι πίσω ἀπό ὅλα στήν Οὐκρανία, γιατί θεωροῦν ὅτι «κάθε πενῆντα χρόνια ἡ Γερμανία πρέπει νά τρώει μιά σφαλιάρα», ἔτσι καί τότε ἤθελαν τόν ἔλεγχο τῆς Ἑλλάδας. Γιά ποιό λόγο; Γιά νά ἐλέγχουν διά τοῦ Αἰγαίου, τῆς Μεσογείου καί τοῦ Σουέζ τά περάσματα πρός τίς κτήσεις τους στήν Ἰνδία καί νά διασφαλίζουν τόν ἔλεγχο τῶν ἀποικιῶν τους! Πικρή ἡ ἀλήθεια, ἀλλά αὐτή εἶναι. Ἄν γιά τούς σοβιετικούς ὁ Ἑλληνικός Ἐμφύλιος σήμαινε «διά τῆς (μπλόφας τῆς) Ἑλλάδος κατοχυρώνω τήν Πολωνία», γιά τούς Ἄγγλους σήμαινε «διά τῆς Ἑλλάδος κατοχυρώνω τήν Ἰνδία»! «Ἡ ἐκδίκηση τῆς Γεωγραφίας», πού θά ἔγραφε καί ὁ Ρόμπερτ Κάπλαν! Κάτι πού δείχνει καί σήμερα τήν στρατηγική σημασία τοῦ Αἰγαίου καί τῆς Μεσογείου, τόν ἔλεγχο τῶν ὁποίων πασχίζουν νά μᾶς πάρουν αὐτόν τόν καιρό μέ τήν βοήθεια τῆς πρόθυμης Κυβέρνησής μας. Κάτι πού ἐπίσης δείχνει (χωρίς νά ὑποτιμῶ καθόλου τήν σημασία τῆς συμβολῆς τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ στήν ἔκβαση τῆς μάχης) ὅτι στρατηγικά ἡ ἔνταξη καί παραμονή τῆς Ἑλλάδος στόν ἐλεύθερο κόσμο ἦταν κατοχυρωμένη. Ἡ παραμονή μας στήν Δύση ἦταν ἡ κόκκινη γραμμή τοῦ ἐθνικοῦ συμφέροντος τῶν Ἄγγλων.

Λίγη ἱστορία νά διαβάσει κανείς ἄλλωστε γιά τήν Ὀκτωβριανή Ἐπανάσταση, πάλι θά διαπιστώσει ὅτι πίσω ἀπό τήν δολοφονία τοῦ Ρασπούτιν, τήν πτώση τοῦ Τσάρου καί τήν ἄνοδο τῶν Μπολσεβίκων ἦταν κρυμμένοι κάπου στό βάθος καί πάλι οἱ Ἄγγλοι γιά νά προστατέψουν τίς κτήσεις τους στήν Ἰνδία, τίς ὁποῖες δέν ἐγγυᾶτο ὁ Τσάρος. Μιά ματιά στό βιβλίο τοῦ Τζάιλς Μίλτον «Ρώσσικη ρουλέτα» (ἐκδόσεις Μίνωας, 2014), πού βασίζεται, χωρίς νά ὀμολογεῖται εὐθέως, στά ἀρχεῖα τοῦ Foreign Office, θά σᾶς πείσει. Οἱ Ἄγγλοι εἶναι ἐκπληκτικοί παῖκτες, σχεδόν σατανικοί ὅταν πρόκειται γιά τό ἐθνικό τους συμφέρον. Ὄχι ὅμως γιά τό ἐθνικό συμφέρον τῶν ἄλλων. Στήν προκειμένη περίπτωση, Ἄγγλοι καί Σοβιετικοί μᾶς αἱματοκύλησαν καί μᾶς προκάλεσαν ἕνα ἐθνικό ψυχικό τραῦμα πού ἐγκλώβισε τήν χώρα μεταπολεμικά, προδικτατορικά ἀλλά καί μεταπολιτευτικά. Τραῦμα πού πονᾶ μέχρι τίς μέρες μας. Ὡραῖες οἱ καριέρες πού στήθηκαν σέ ἀμφότερες τίς πλευρές τόσα χρόνια! Κάποια στιγμή ὅμως πρέπει νά πᾶμε στόν Γράμμο καί στό Βίτσι ὅλοι μαζί καί νά ὁμολογήσουμε στούς ἑαυτούς μας ὅτι μᾶς τήν ἔφεραν. Τήν «πατήσαμε». Ὄχι γιά νά λύσουμε τίς διαφορές τοῦ παρελθόντος ἀλλά γιά νά μήν τήν ξαναπατήσουμε στό μέλλον.

Πηγή: Ἐφημερίς «Ἑστία»