Ἡ μάχη τοῦ Δραγατσανίου (6-7 Ἰουνίου 1821)

Τρεῖς τουρκικαὶ στρατιαὶ εἰσώρμησαν ἀπὸ διάφορα σημεῖα διὰ νὰ καταπνίξουν τὸ κίνημα. Διὰ νὰ ἀποκρούσῃ τοὺς ἐχθροὺς ὁ Ὑψηλάντης ἐπροχώρησε πρὸς τὸ Δραγατσάνι. Ἀρχηγὸς τοῦ στρατοῦ του ἦτο ὁ Γεωργάκης ᾽Ολύμπιος, οὐσιαστικὸς ἀρχηγὸς δὲ τοῦ ῾Ιεροῦ Λόχου ὁ ἀδελφὸς τοῦ ῾Υψηλάντου Νικόλαος.

Ὁ στρατὸς τοῦ ῾Υψηλάντου ἀνὴρχετο τώρα εἰς 5.000 ἄνδρας, οἱ ὁποῖοι ἐκύκλωσαν τὸ Δραγατσάνι ἀπὸ παντοῦ.

Οἱ 2.000 Τοῦρκοι περιὴρχοντο ἀμέριμνοι, χωρὶς νὰ ὑποπτεύωνται τὴν κύκλωσιν. ᾽Ενῷ δὲ ἀνεμένετο ἡ ἄφιξις τοῦ ῾Υψηλάντου, εἰς φιλόδοξος συνταγματάρχης τοῦ ἱππικοῦ, ὁ Καραβίας, ἠθέλησε νὰ ἀναδειχθῇ μόνος αὐτὸς νικητὴς.

Χωρὶς νὰ λάβῃ διαταγὴν, ἤρχισε τὴν μάχην προώρως. Τὸ σφάλμα του ἦτο τραγικὸν καὶ τὸ ἀποτέλεσμα ἀσύλληπτον. Ὁ στρατὸς τοῦ Ὑψηλάντου δὲν ἦτο ἐμπειροπόλεμος, ἐνῶ οἱ ὀλιγώτεροι Τοῦρκοι ἀπετέλουν πραγματικὸν σταρτόν.

Τὸ ἀποτέλεσμα ἦτο νὰ καταστραφῇ ἐντελῶς ὁ Ἱερὸς Λόχος. Οἱ ῾Ιερολοχῖται ἔγραψαν βεβαίως λαμπρὰν σελίδα εἰς τὴν ἑλληνικὴν ἱστορίαν.

᾽Ηγωνίσθησαν μὲ θαυμαστὴν γενναιότητα. ῾Ως ἄπειροι ὅμως εἰς τὰ τοῦ πολέμου ἀπεκόπησαν ἀπὸ τοὺς Τούρκους ἱππεῖς (σπαχῆδες).

Η ἐλευθέρα ῾Ελλὰς ἔστησε δι’ αὐτοὺς βραδύτερον μνημεῖον εἰς τὸ Πεδίον τοῦ Ἄρεως (Ἀθηνῶν). ᾽Εκεῖ κατ’ ἔτος (25 Μαρτίου) ἡ μαθητιῶσα νεολαία τελεῖ μνημόσυνον καὶ στεφανώνει μὲ δάφνινον στέφανον τὸ ἡρῷον των.

Ἡ μάχη τοῦ Δραγατσανίου ἐσὴμανε καὶ τὸ τέλος τῆς ἐπαναστάσεως εἰς τὰς Παραδουναβίους χώρας. ῾Ο Ὑψηλάντης δὲν ἠδύνατο πλέον νὰ παραμείνῃ ἐκεῖ, ἀλλ’ οὕτε νὰ διαφύγῃ πρὸς τὴν ῾Ελλάδα. Ἀπεφάσισε νὰ εἰσέλθῃ εἰς τὸ αὐστριακὸν ἔδαφος.

Οἱ Αὐστριακοὶ τὸν ἔκλεισαν εἰς τὰς φυλακὰς καὶ παρέμεινεν εἰς αὐτὰς ἐπὶ ἔξ ἕτη. Ὅταν ἀπελύθη, ἦτο πλέον ἀργά. Ὁ πυρετὸς κατέτρωγε τὸ λιπὸσαρκον καὶ ἐξηντλημένον σῶμα του.

Ἀπέθανε (1828) μὲ τὴ χαρὰν ὅτι ἡ Ἑλλὰς ἦτο ἐλευθέρα καὶ ἀπεβιβάζετο ὁ Καποδίστριας. Τώρα εἶχε θυσιάσει καὶ τὴν ζωὴν του διὰ τὴν Ἑλλάδα.

Τὰ ὀστᾶ του μετεφέρθησαν ἀπὸ τὴν Βιέννην καὶ ἀπετέθτησαν εἰς μνημεῖον τοῦ Πεδίου τοῦ Ἄρεως (1964). ᾽Επὶ τοῦ μνημείου αὐτοῦ ἐστήθη ὁ ἀνδριὰς τοῦ πρώτου ἥρωος τῆς ῾Ελληνὶκῆς ᾽Επαναστάσεως.

Καρπενησιώτης- Ὁλύμπιος-Φαρμάκης . Οἱ Τοῦρκοι κατεδίωξαν τὰ λείψανα τοῦ ἐπαναστατικοῦ στρατοῦ μὲ τὴν βοήθειαν καὶ τῶν ἐντοπίων.

῾Ο Ἀθανάσιος Ἀγραφιώτης ἢ Καρπενησιώτης μὲ τὰ λείψανα τοῦ ῾Ιεροῦ λόχου καὶ ἄλλους ὑπεχώρησεν καὶ ἔφθασεν εἰς Σκουλένιον. ᾽

Εκεῖ ἔγινεν ἡ μάχη τοῦ Σκουλενίου (17-6-1821), ἡ ὁποία ἀπετέλεσε θρῦλον εἰς τὴν ἱστορίαν. Οἱ Ἕλληνες ἀπέκρουσαν τοὺς ἐπιτιθεμένους Τούρκους μέχρις ἐξαντλὴσεως καὶ τοῦ τελευταίου φυσιγγίου των. Κατόπιν ἔσυραν τὰ γιαταγάνια των καὶ ὥρμησαν ὡς λέοντες. ᾽Εφονεύθησαν οἱ πλεῖστοι τῶν ἀρχηγῶν καὶ μαχητῶν.

᾽Εσώθησαν ἐλάχιστοι καὶ διέβησαν τὸν Προῦθον. Ὁ Καρπενησιώτης ἦτο πληγωμένος βαρέως. Τὰ αἱματωμένα ὕδατα τοῦ Προύθου ἐκάλυψαν τὸ σῶμα ἐνὸς κορυφαίου ἥρωος μὲ τὴν ἀπαράμιλλον γενναιότητα.

῾Ο Γεωργάκης ᾽Ολύμπιος καὶ ὁ φίλος του ᾽Ιωάν. Φαρμάκης περιεπλανὴθησαν εἰς τὰ Τρανσυλβανικὰ ὅρη καὶ ἐνεκλείσθησαν εἰς τὴν μονὴν τοῦ Σέκκου. Μὲ τοὺς 350 ἅνδρας των ἠμύνθησαν μὲ πεῖσμα ἐναντίον πολυαρίθμων ἐχθρῶν.

Εἰς τὸ τέλος ὁ Ὀλύμπιος ἀνετίναξε τὸ κωδωνοστάσιον, ὅπου ἐμάχετο, καὶ εὗρεν ἔνδοξον θάνατον μετὰ τῶν ὀλίγων ὀπαδῶν του. ῾Ο Φαρμάκης ἐπίστευσε τὰς ὑποσχέσεις τῶν Τούρκων καὶ παρεδόθη. ᾽Εστάλη εἰς τὴν Κων/πολιν, ὅπου ὑπέστη βασανιστήρια καὶ ἀπεκεφαλίσθη.

῾Η ἐπανάστασις εἰς τὴν Μολδοβλαχίαν ἀπέτυχεν. ῾Ο σουλτᾶνος δὲν διώρισε πλέον ἐκεῖ ῞Ελληνας ἡγεμόνας. ῾Ο ἑλληνισμὸς ὅμως ἐδονὴθη ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον.

 

ΚΩΝ/ΤΙΝΟΥ ΣΑΚΚΑΔΑΚΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
ΣΤ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
1969

Πηγή: «το σπιτάκι της Μέλιας»

ᾨδὴ Τετάρτη. Εἰς τὸν Ἱερὸν Λόχον - Ἀνδρέας Κάλβος

στροφὴ α´.

Ἂς μὴ βρέξῃ ποτὲ
τὸ σύννεφον, καὶ ὁ ἄνεμος
σκληρὸς ἂς μὴ σκορπίσῃ
τὸ χῶμα τὸ μακάριον
῾ποὺ σᾶς σκεπάζει. 5

β´.

Ἂς τὸ δροσίσῃ πάντοτε
μὲ᾿ τ᾿ ἀργυρά της δάκρυα
ἡ ροδόπεπλος κόρη·
καὶ αὐτοῦ ἂς ξεφυτρώνουν
αἰώνια τ᾿ ἄνθη. 10

γ´.

Ὦ γνήσια τῆς Ἑλλάδος
τέκνα· ψυχαὶ ῾ποὺ ἐπέσατε
εἰς τὸν ἀγῶνα ἀνδρείως,
τάγμα ἐκλεκτῶν Ἡρώων,
καύχημα νέον· 15

δ´.

Σᾶς ἅρπαξεν ἡ τύχη
τὴν νικητήριον δάφνην,
καὶ ἀπὸ μυρτιάν σας ἔπλεξε
καὶ πένθιμον κυπάρισσον
στέφανον ἄλλον. 20

ε´.

Ἀλλ᾿ ἄν τις ἀπεθάνῃ
διὰ τὴν πατρίδα, ἡ μύρτος
εἶναι φύλλον ἀτίμητον,
καὶ καλὰ τὰ κλαδιὰ
τῆς κυπαρίσσου. 25

ς´.

Ἀφ᾿ οὗ εἰς τοῦ πρώτου ἀνθρώπου
τοὺς ὀφθαλμούς, ἡ πρόνοος
φύσις τὸν φόβον ἔχυσε,
καὶ τὰς χρυσᾶς ἐλπίδας,
καὶ τὴν ἡμέραν· 30

ζ´.

Ἐπὶ τὸ μέγα πρόσωπον
τῆς γῆς πολυβοτάνου,
εὐθὺς τὸ οὐράνιον βλέμμα
βαθυσκαφῆ ἐφανέρωσε
μνήματα μύρια. 35

η´.

Πολλὰ μὲν σκοτεινά·
φέγγει ἐπ᾿ ὀλίγα τ᾿ ἄστρον
τὸ τῆς ἀθανασίας·
τὴν ἐκλογὴν ἐλεύθερον
δίδει τὸ θεῖον. 40

θ´.

Ἕλληνες, τῆς πατρίδος
καὶ τῶν προγόνων ἄξιοι·
Ἕλληνες σεῖς, πῶς ἤθελεν
ἀπὸ σᾶς προκριθεῖν
ἄδοξος τάφος; 45

ι´.

Ὁ Γέρων φθονερός,
καὶ τῶν ἔργων ἐχθρός,
καὶ πάσης μνήμης, ἔρχεται·
περιτρέχει τὴν θάλασσαν
καὶ τὴν γῆν ὅλην· 50

ια´.

Ἀπὸ τὴν στάμναν χύνει
τὰ ρεύματα τῆς λήθης,
καὶ τὰ πάντα ἀφανίζει.
Χάνονται ἡ πόλεις, χάνονται
βασίλεια, κ᾿ ἔθνη· 55

ιβ´.

Ἀλλ᾿ ὅτε πλησιάσει
τὴν γῆν ὁποὺ σᾶς ἔχει,
θέλει ἀλλάξειν τὸν δρόμον του
ὁ Χρόνος, τὸ θαυμάσιον
χῶμα σεβάζων. 60

ιγ´.

Αὐτοῦ ἀφ᾿ οὗ τὴν ἀρχαίαν
πορφυρίδα, καὶ σκῆπτρον,
δώσωμεν τῆς Ἑλλάδος,
θέλει φέρειν τὰ τέκνα της
πᾶσα μητέρα. 65

ιδ´.

Καὶ δακρυχέουσα θέλει
τὴν ἱερὰν φιλήσειν
κόνιν, καὶ εἰπεῖν· Τὸν ἔνδοξον
λόχον, τέκνα, μιμήσατε,
λόχον Ἡρῴων. 70

Πηγή: www.nektarios.gr