Ἡ Πολιτεία “λωλάθηκε”…

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Οἱ Ἕλληνες, ἀποδεδειγμένα, βρισκόμαστε σὲ μεγάλη παρακμή, ἴσως στὴν ἔσχατη. Ἡ παρακμὴ εἶναι γενική: πολιτική, πνευματική, ἐθνική, κοινωνική, οἰκονομική, ἐκκλησιαστική. Ἐλάχιστα δείγματα, πολὺ πρόσφατα, τῆς ἐθνικῆς παρακμῆς:

– Ἡ Κυβέρνηση δέχεται μετὰ τιμῶν ξένος ἡγέτης νὰ παρέμβει στὰ ἐσωτερικὰ τῆς χώρας μας καὶ νὰ συγχαρεῖ τὴν κυβέρνηση, γιατί ἀκολουθεῖ τὴ θέλησή του στὸ Σκοπιανό. Οἱ προπαγανδιστὲς τοῦ ΣΥΡΙΖΑ, τῶν ὁποίων τὰ γραφεῖα κοσμοῦνται ἀπὸ πίνακες τοῦ Λένιν, ἀγνόησαν τὸν λόγο του, πὼς ὅταν σὲ ἐπαινεῖ κάποιος μὲ διαφορετικὰ συμφέροντα, γύρνα πίσω καὶ κοίτα τί πηγαίνει στραβά…

– Ἀναζητοῦνται οἱ βολικοί, ποὺ θὰ σχηματίσουν τὴν κοινοβουλευτικὴ πλειοψηφία, γιὰ νὰ περάσει ἡ συμφωνία τῶν Πρεσπῶν.

– Ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἡγεσία συμφωνεῖ καὶ ἐπαινεῖ τὴν πολιτικὴ ἡγεσία γιὰ τὰ ὅσα πράττει σὲ βάρος τῶν κληρικῶν καὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας καὶ ἀδιαφορεῖ πλήρως γιὰ τὴν ἀγωνιώδη ἔκκληση τῶν 22 ἀρχιερέων τῆς Μακεδονίας.

– Οἱ Ἀρχιερεῖς, στὸ σύνολό τους, διστάζουν νὰ συγκαλέσουν τὴν Ἱεραρχία γιὰ τὸ Μακεδονικό, ἐπειδὴ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος δὲν θέλει…

– Ἡ ἰντελιγκέντσια, πλὴν τιμητικῶν ἐξαιρέσεων, εἶναι ὑπὲρ τῆς συμφωνίας. Ὁ μηδενισμὸς καὶ ἡ παγκοσμιοποίηση ἐπικρατοῦν στὴ σκέψη τους. Ἄλλοι ἔχουν χάσει τὴν πατριωτικὴ εὐαισθησία τους. Ἢ ἔχουν κλείσει τὰ αἰσθητήρια τῆς ψυχῆς τους, ἢ ἔχουν συνηθίσει καὶ τοὺς ἀρέσει ἡ ὅλη ἀτμόσφαιρα.

Τὸ 1908, σὲ ἀνάλογη τραγικὴ γιὰ τὸν Ἑλληνισμὸ ἐθνικὴ κατάσταση ἔγραψε ὁ Κωστὴς Παλαμᾶς ἕνα τραγικὸ ποίημα ποὺ ταιριάζει στὴν ἐκκλησιαστική, ἐθνικὴ καὶ κοινωνική μας παρακμή:

«Ἡ Πολιτεία λωλάθηκε, κι ἀποπαίδα τὰ κάνει
τὸ Νοῦ, τὸ Λόγο, τὴν Καρδιά, τὸν Ψάλτη, τὸν Προφήτη.
κάθε σπαθί, κάθε φτερό, κάθε χλωρὸ στεφάνι,
στὴ λάσπη. Σταῦλος ὁ ναὸς καὶ μπουντρούμι τὸ σπίτι.
Ἀπὸ θαμποὺς ντερβύσηδες καὶ στέρφους μανταρίνους
κι ἀπὸ τοὺς χαλκοπράσινους ἡ Πολιτεία πατιέται.
Χαρὰ στοὺς χασομέρηδες! Χαρὰ στοὺς ἀρλεκίνους!
Σκλάβος ξανάσκυψε ὁ ρωμιὸς καὶ δασκαλοκρατιέται.
Γύρω μου ἀδιάφοροι καὶ ὀχτροί, καὶ οὐρλιάζουνε μπροστά μου,
κ’ ἐμὲ , μ’ ἀδράχνει ἕνας θυμὸς κ’ ἕνας σκοπὸς μὲ πάει.
Κ’ ἕνα παλιὸ τραγούδι μου μεσ’ ἀπ’ τὴ θάλασσά μου
ξανάρχεται στὰ χείλη μου, κύμα κι ἀφρός, καὶ σπάει:
Δὲν ἔχεις, Ὄλυμπε, θεούς, μηδὲ λεβέντες ἡ Ὄσσα,
ραγιάδες ἔχεις, μάννα γῆ, σκυφτοὺς γιὰ τὸ χαράτσι,
κούφιοι καὶ ὀκνοὶ καταφρονᾶν τὴ θεία τραχιά σου γλῶσσα,
τῶν Εὐρωπαίων περίγελα καὶ τῶν ἀρχαίων παλιάτσοι.
Καὶ δημοκόποι Κλέωνες καὶ λογοκόποι Ζωΐλοι,
καὶ Μαμμωνάδες βάρβαροι, καὶ χαῦνοι λεβαντίνοι.
Λύκοι, ὦ κοπάδια, οἱ πιστικοὶ καὶ ψωριασμένοι οἱ σκύλοι
κ’ οἱ χαροκόποι ἀδιάντροποι καὶ πόρνη ἡ Ρωμιοσύνη!»… *

Αἰχμηρὸς ὁ λόγος τοῦ ποιητῆ. Ὅμως μόνο ὁ ποιητὴς μπορεῖ νὰ ξεπεράσει τὶς ἀναστολὲς τοῦ κοινοῦ ἀνθρώπου καὶ νὰ περιγράψει ἐπιγραμματικὰ καὶ μὲ ἀκρίβεια τὴν πικρὴ πραγματικότητα.-

* Τὸ ποίημα γράφτηκε τὸ 1908 καὶ ἐκδόθηκε τὸ 1912 στὴ συλλογὴ τῶν ποιημάτων «Ἡ Πολιτεία καὶ ἡ μοναξιά». Τὸ συγκεκριμένο ποίημα ὀνομάζεται «Ἀποκριτικὴ γραφὴ» καὶ βρίσκεται στὴ σελίδα 356 τοῦ Ε΄ Τόμου τῶν Ἁπάντων τοῦ Παλαμᾶ, Ἔκδοση Μπίρη, Ἐπιμέλεια Ἱδρύματος Κωστῆ Παλαμᾶ καὶ ὑπογραφὴ Γ. Κατσίμπαλη.

Πηγή: Χριστιανικὴ Βιβλιογραφία