Ηθικόν;

Θεόφιλος Πουταχίδης

Το ηθικό είναι ένα από τα κλειδιά της επιτυχίας και της νίκης. Αυτό είναι γνωστό από παλιά και όλοι το παραδέχονται. Με ακμαίο ηθικό κάποιος μπορεί να κατανικήσει ισχυρότερους αντιπάλους και να επιτύχει ανέλπιστες νίκες. Τα παραδείγματα στην ιστορία είναι ατέλειωτα.

Η λέξη «ηθικό» είναι παράγωγη της
λέξης «ήθος» και ομώνυμη του
ουδετέρου του επιθέτου ηθικός/ή.
Λέμε, για παράδειγμα, «είναι ηθικό
στοιχείο» για έναν άνθρωπο που είναι
ηθικός.

Το ίδιο ακριβώς φαινόμενο παρατηρείται και σε άλλες γλώσσες. Η γλωσσική συγγένεια των λέξεων «ηθικό» και ηθική δεν είναι τυχαία. Μέσα στις λέξεις κρύβονται αλήθειες.

Νομίζω πως βαθιά μέσα στην καρδιά του ο κάθε άνθρωπος ξέρει τι είναι καλό και σωστό στις σχέσεις του με τον συνάνθρωπο (άλλο αν δεν το κάνει πάντα ή επιλέγει να κάνει το κακό για δικούς του λόγους). Αυτή η γνώση οφείλεται στο ότι ο άνθρωπος είναι δημιούργημα του καλού Θεού. Με τη ζωοφόρο πνοή του Θεού ρίζωσε στον βαθύτερο πυρήνα της ύπαρξής μας και η ροπή προς το θέλημά Του.

Αυτή η ροπή ταυτίζεται με ένα απόλυτο, τέλειο κι αψεγάδιαστο καλό. Αν την βρούμε, την φέρουμε στην επιφάνεια και την ακολουθήσουμε κατά γράμμα· αν την αφήσουμε να κυριαρχήσει την ύπαρξή μας· με άλλα λόγια, αν σταθεροποιήσουμε μόνιμα τον Χριστό στην καρδιά μας, τότε θα μπούμε σε μια προαποπτωτική κατάσταση.

Σε όλη την ιστορία του ανθρώπινου
είδους, οι άγιοι της Ορθοδοξίας μας
(και μόνον αυτοί) έχουν γνωρίσει
αυτήν την κατάσταση.

Μέσα σε αυτήν κάθε ενέργεια, κάθε επιλογή και κάθε πράξη φέρνει ένα αυθεντικό καλό σε όλα τα επίπεδα, με όλες τις συνέπειές της και σε όλους τους ανθρώπους που σχετίζονται με αυτήν. Οι δαιδαλώδεις, πολυπλόκαμες, μυστήριες και πολλές φορές ακατανόητες από τα επιφαινόμενα συνέπειες αυτού του καλού είναι μεταφυσικού χαρακτήρα, και πολλές φορές ξεπερνούν την ανθρώπινη λογική. Ωστόσο είναι πραγματικές και απτές, είτε άμεσα είτε σε βάθος χρόνου.

Αυτή όμως είναι η περίπτωση των αγίων της Ορθόδοξης πίστης μας. Όλοι οι υπόλοιποι παραμένουμε παιδιά αυτών που ξεγελάστηκαν και έφαγαν από το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού. Έτσι, μιας και ξεπουλήσαμε το υπέρτατο και τέλειο καλό για ψίχουλα, και δεν το παίρνουμε απόφαση να ακολουθήσουμε τις εντολές του Κυρίου, παραμένουμε σε μια γήινη αντίληψη του καλού που την λέμε και ηθική.

Μακάρι όλοι στην οικουμένη να ακολουθούσαν τα πατήματα των αγίων της Ορθοδοξίας μας… Αλλά μέχρι να γίνει αυτό, τούτη η ρημάδα η ηθική που έχει στον πυρήνα της την πνοή της θεϊκής δημιουργίας, είναι που κρατάει τον κόσμο μας απ’ το να καταστραφεί ολοσχερώς.

Υπάρχει λοιπόν, έστω κι έτσι, μια
αντίληψη του καλού και μια τάση προς
αυτό σε κάθε άνθρωπο.

Και τον χειρότερο εγκληματία να βάλετε να δει μια ταινία με καλούς και κακούς, μέσα του όσο την βλέπει θα υποστηρίζει τους καλούς. Αυτή είναι η τάση προς το καλό που την λέμε και συνείδηση. Κάθε άνθρωπος, όταν παρεκκλίνει από αυτήν, έχει να αντιμετωπίσει τις τύψεις που τον τρώνε μέσα του. Τις Ερινύες που τον βασανίζουν.

Ε, λοιπόν, πάνω σε αυτήν την πρωτόλεια και θεμελιώδη αντίληψη της ηθικής πατάει και το «ηθικό». Κάνεις το καλό και νοιάζεσαι για τον άλλο; Είσαι καλός. Κοιτάς μόνο το συμφέρον σου, κάνεις ζαβολιές και τσαλαπατάς τους άλλους; Είσαι συμφεροντολόγος, ξεφτίλας και κακός. Απλά πράγματα. Και τα παιδάκια που παίζουν στις αλάνες το ξέρουν. Αν λοιπόν είσαι ενταγμένος σε μια ομάδα που λειτουργεί εσωτερικά με βάση τον απλοϊκό αυτόν ηθικό κανόνα και οι επιδιώξεις της είναι στο πλαίσιό του, τότε η ομάδα έχει και ηθικό και υψηλό φρόνημα.

Αν μέσα στην ομάδα υπάρχουν
αδικίες, ζαβολιές, ευνοιοκρατίες, και
γίνεται κακό σε ανθρώπους, τότε δεν
υπάρχει ηθικό.

Αν οι στόχοι της ομάδας και ο σκοπός που ενώνει τα μέλη της είναι τα συμφέροντα, το κέρδος, η επίθεση και το πλιάτσικο εις βάρος άλλων, τότε και πάλι δεν υπάρχει ηθικό. Μπορεί να υπάρχει κίνητρο, ορμή, φιλοδοξία, οργάνωση, πλούτος, ακόμα και πειθαρχία. Αλλά ηθικό δεν υπάρχει.

Αυτό πρέπει να το θυμούνται ιδιαιτέρως οι ηγέτες και τα κράτη στις διεθνείς τους ενώσεις, συμμαχίες και σχέσεις. Χωρίς ηθική δεν υπάρχει ηθικό. Μια εξωτερική πολιτική ψυχρού συμφεροντολογισμού, χωρίς ηθικά ερείσματα, μπορεί να αποφέρει πρόσκαιρα κέρδη. Ωστόσο προσβάλλει το φρόνημα του κάθε λαού στο εσωτερικό της χώρας που την ακολουθεί, και πληγώνει την εθνική αξιοπρέπεια και την υπερηφάνειά του. Ρίχνει το ηθικό του και τον παιδαγωγεί με λάθος τρόπο. Κι αυτό δεν είναι προς το συμφέρον της κάθε χώρας.

Γιά πείτε μου λοιπόν, εσείς οι μεγάλοι
ηγέτες της γης: Άμα μπουκάρω στο
σπίτι σας και σας πω ότι από σήμερα
θα μου ανήκει το μισό, τι θα μου πείτε;
Να διαπραγματευτούμε για το πώς θα
συμβιώσουμε;

Και γιατί με την υπόθεση της Κύπρου τα πράγματα να είναι αλλιώς; Τι είπατε; Πως η ηθική μου είναι απλοϊκή;

Πως δεν έχει θέση στην εξωτερική πολιτική; Είναι αλήθεια αυτή η τελική σας απάντηση; Είναι αυτό το παράδειγμα του δημοκρατικού ήθους που ως ηγέτες δίνετε στους πολίτες της χώρας που κυβερνάτε;

Πηγή: Pontos-News