Μέ τή στόφα ἑνός "roseau pensant"
Κωστῆς Παλαμᾶς
Ἂλλο ἡ φιλοσοφική γνώση κι΄ ἄλλο ἡ φιλοσοφική συγκίνηση. Ὁ σοφός φέρνεται ἀπό τήν πρώτη. Ὁ ποιητής, συχνά, δέρνεται ἀπό τή δεύτερη.
Σ΄ ἐμένα ἐσύ πού θά σταθεῖς ταιριάζει
νά τό γνωρίζεις, φίλε μου ἤ κριτή μου,
πώς μέσα ἐδῶ πότε μιλᾶ ἡ ψυχή μου
πότε ἡ ζωή μου βαρυαναστενάζει
~
Φίλε μου, ἄλλο ζωή, ἄλλο ψυχή, κριτή μου.
Χώρια. Κι ἀδέρφια ὁ χωρισμός τ΄ ἀλλάζει.
Ἡ ζωή μου παραστράτισμα ἤ μαράζι,
πρός τό φῶς φτερανέβασμα ἡ ψυχή μου.
~
Μοῦ γίνεται τραγούδι ὅ,τι ποθοῦσα
νά ἠμουν ἤ νά εἰχα δίχως νά εἰμαι ἤ νά ΄χω,
κι ὅ,τι ἄθελα μέ σπρώχνει, καί σέ βράχο
γιά συντριμό, κι ἡ ὁρμή, κ΄ ἐκείνη Μοῦσα.
Ζωή καταγῆς, ψυχή μου πρός τά ἐπάνω!
Μά ὅ,τι στοχάζομαι εἶμαι, ὄχι ὅ,τι κάνω.
"Ὑπάρχουν καταπληκτικές συνέπειες ἀπό τήν κρούση τῆς θέλησης καί τοῦ συναισθήματος ἐναντίον τῆς ἀναισθησίας τῶν συμβάσεων." Paul Valery
Ἐμπνοή
Ἄ! μή μέ σφίγγεις, τέρας!
Πονῶ, πονῶ, πονῶ.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Μέσα στήν ἀγκαλιά σου
ματώνομαι, πονῶ.
. . . . . . . . . . . . . . . . .
Κατάρα στά φιλιά σου.
Στίχος
Κι΄ ἄν ποθεῖς νά πετάξεις
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
καί τά γκέμια ν΄ ἄδράξεις
τοῦ Πηγάσου, ἔρωτά μου,
σ΄ ἐμέ ὅλάκερη δόσου
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
στή στενή φυλακώσου,
στή ρουφήχτρα ἀγκαλιά μου.
Ἐμπνοή
Σφίξε με, σφίγγε, τέρας,
τώρα ε ἶ δ α. Μέ ἀνασταίνεις
ἐσύ εἶσαι, πού μέ δένεις,
καί ἡ μοίρα καί ὁ πατέρας.
Πονῶ. Ἄς πονῶ. Τί πλάστρα
εἶν΄ ἡ βιάστρα ἀγκαλιά σου,
τά μπράτσα σου Πηγάσου
φτερά, καί τά φιλιά σου
εἶν΄ ὁ οὐρανός μέ τ΄ ἄστρα.
Καμμιά φορά στοχάζομαι πώς ἄν ξέρω τίποτα, τὄμαθα ἐλεύθερα, χωρίς σύστημα, ἀπό μόνος μου. Εἶμαι, καθώς λένε, αὐτοδίδακτος. Κ΄ ἔτσι μπορεῖ νἄχω τά χαρίσματα, μά καί τίς ἁμαρτίες τῶν αὐτοδίδακτων.
Βασανισμένε, ταπεινέ, καί λυτρωμένε, καί ἴσε!
σέ ξέρω, εἶναι τό στόμα σου τῆς ἀρμονίας κρουνιά,
θνητέ, ἄν δέν ἔγινες Θεός, ἄνθρωπος πιά δέν εἶσαι,
γιατί νοεῖς τ΄ ἀθάνατα καί ζεῖς μαζί μ΄ αὐτά.
Ἀνίσως καί ζοῦσα στ΄ ἀρχαῖα χρόνια, ὁ ποιητής μου μπορεῖ νά ἧταν ὁ Πλάτων, μά ὁ φιλόσοφός μου βέβαια ὁ Ἀριστοτἐλης ἤ ὁ Δημόκριτος.
Φλόγα, στή γλώσσα τή δική μου, θεός γιατρός,
στή γλώσσα τῶν ἀνθρώπων, πυρετός, ὤ χάρη,
μήν πάψεις μέσα μου νά καῖς καί νά μέ τρῶς,
φωτιά νά κάμεις κι΄ ὅ,τι κρύο σ΄ ἐμέ κουφάρι.
~
Κυρίαρχη φλόγα μυστική νά με γυρνᾶς
ὅπου ἡ ζωή δέν ζεῖ στήν πατημένη στράτα,
καίγοντας, τρώγοντάς με νά μ΄ ἀναγεννᾶς,
Ἔρωτα, στῆς ψυχῆς τῆς μουσικῆς τά νιάτα.
~
Κάμε το στάχτη, ἀγέρα, ἀχνό κι΄ ὅ,τι βαρύ,
χοϊκό σέ μένα ἀπό τήν πλάση μου τήν πρώτη,
χρόνια, ἔγνοιες... Κέρνα με τήν μέθη τήν ἱερή,
καί δίνε τῆς στιγμής μου τήν αἰωνιότη.
"Αὐτό εἶν΄ ἐκεῖνο πού ζητᾶνε ὑποσυνείδητα, ὡς τό ἀνώτατο, ἀσφαλῶς, οἱ ἄνθρωποι ὅλοι ἀπό τόν Ποιητή: ἀφοῦ τούς κάμει μέ τό ἴδιο του τό δράμα καί μέ τό ἴδιο του τό ἔργο νά παρασταθοῦν σιγά-σιγά στήν κάτα μέρος γένεση ὅλης τῆς πλανεύτρας καί τραχεῖας πραγματικότητας, στό τέλος νά τούς δείξει τήν πραγματικότητα αὐτή στήν κορυφαία σύνδεσή της μέ το Σύμπαν, στό σημεῖο π΄ ἀνανεώνεται, ἑκούσια κ΄ ἐνσυνείδητα, ἡ ὑπεύθυνη συνθήκη τοῦ ἐλευθέρου ἀνθρώπου μέ τό ὁλόκληρο Μυστήριο τῆς Ζωῆς, γιατί σέ τοῦτο τό σημεῖο ἀποκαλύπτεται στόν ἄνθρωπο πώς κι΄ αὐτός ὁ ἴδιος δέν εἶν΄ ἄλλο παρά ἕνας δημιουργημένος δημιουργός". Ἄγγελος Σικελιανός
Πηγές:
ΠΑΛΑΜΑΣ, ἐκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ
Τά Νέα Γράμματα
Ἄπαντα
Χρύσα Νικολοπούλου/Ἑλλήνων Φῶς
