Μερκελισμός και προσφυγικό (ΙΙ)
«Η βασίλισσα των διακινητών προσφύγων» θέλει ελληνοτουρκικό Αιγαίο
Του Βασίλη Στοϊλόπουλου από τη Ρήξη φ. 117
Πριν καλά-καλά κοπάσει ο σεπτεμβριανός, ρομαντικός ορυμαγδός συναισθημάτων και «ανιδιοτέλειας» των Γερμανών για το προσφυγικό δράμα της Ευρώπης και προτού καταλαγιάσει η αριστερών προδιαγραφών εθνική υπερηφάνεια μιας Γερμανίας, που αυτοαναγορεύτηκε σε ηθικό «Leitnation» της Ευρώπης, συνέβη κάτι το αναπάντεχο! Η σημαντικότερη οικονομικά χώρα της Ευρώπης, με τις ποικίλες δυνατότητες και ευκαιρίες, με την ελεγχόμενη και κατευθυνόμενη «σιωπηλή δύναμη» μιας απολιτικοποιημένης πλειοψηφίας, αλλά και με τη πατροπαράδοτη λαϊκή αίσθηση για «RechtundOrdnung» (Νόμος και Τάξη), αδυνατεί ν’ ανταπεξέλθει στις δυσάρεστες καταστάσεις που της προκαλεί το προσφυγικό τσουνάμι*, πάρα τις περί του αντιθέτου εξαγγελίες («θα τα καταφέρουμε!») της Μέρκελ και της παγκοσμιοποιημένης γερμανικής ελίτ που τη στηρίζει.
Μπορεί, το «τευτονικό» των Γερμανών να γλίστρησε αίφνης «μέσα στο κοστούμι του φιλάνθρωπου» και να στέφθηκαν «παγκόσμιοι πρωταθλητές παροχής βοηθείας». Μπορεί η μαζική κουλτούρα «RefugeesWelcome» να συνεπήρε συναισθηματικά χιλιάδες «καλών ανθρώπων», που ενδεχομένως να πιστεύουν ότι τα σύνορα πρέπει να καταργηθούν και ίσως γι’ αυτό, συχνά με μια προφανή όσο και «ανόητη αυταρέσκεια» για τα όσα όντως προσφέρουν, να «αποδίδουν μόνοι τους δικαιοσύνη», με αποτέλεσμα πολλοί να μιλούν ήδη για μια «ιστορία οργανωμένου οίκτου». Όμως, η ουσιαστικά ανεξέλεγκτη είσοδος στη Γερμανία 270.000 προσφύγων, μόνο μέσα σ’ ένα μήνα, δεν αντιμετωπίζεται ούτε με τη «γερμανική καυχησιολογία περί ηθικής» και κριτικές για «ηθική αυτο-υπερεκτίμηση», ούτε βεβαίως με τους ιδεαλιστικούς κομπασμούς και τις υποκρισίες της Μέρκελ, τον πρόσκαιρο, «ναρκισσιστικό» εθελοντισμό και τις ποικίλες αυταπάτες. Ιδιαίτερα, όταν -πέρα από την ανθρωπιστική διάσταση της προσφυγικής κρίσης- πρόκειται για μια τεραστίων διαστάσεων οικονομική, λογιστική, οργανωτική και πολιτισμική πρόκληση, με άγνωστες συνέπειες για το μέλλον της Ευρώπης.
Παρ’ όλα αυτά, στο Βερολίνο η Μέρκελ επιμένει να συμπεριφέρεται σαν ο «ηθικός σωφρονιστής» στην Ευρώπη και εξακολουθεί να πιστεύει ότι έχει με το μέρος της όχι μόνο το ηθικό πλεονέκτημα για τα ανοιχτά σύνορα που επέβαλε, αλλά και το δίκαιο, λες και δεν ήταν δική της απόφαση που η Γερμανία παραβιάζει κατάφορα δύο πυλώνες της ΕΕ: τις θεμελιώδεις συμφωνίες Σένγκεν και Δουβλίνο ΙΙ. Με αυτήν τη στάση της όμως η Μέρκελ διχάζει – τώρα πλέον όχι μόνο την Ευρώπη, αλλά και την ίδια τη Γερμανία, όπου ο μερκελικός λαϊκισμός του κέντρου, που υποθάλπει και τον λαϊκισμό των δύο άκρων του πολιτικού συστήματος, συμπλέει αρμονικά με τον κομφορμισμό και την τυραννία της πολιτικής ορθότητας. Η «μεταδημοκρατική» και «πολύμορφη» Μέρκελ παραδέχεται πλέον ότι λόγω του προσφυγικού η Γερμανία «τα επόμενα χρόνια θα γίνει αγνώριστη» –μια προοπτική που στο πλαίσιο της αμέριστης και απροκάλυπτης στήριξής της στις επιταγές της παγκοσμιοποίησης δεν αποτελεί έκπληξη– γνωρίζοντας η ίδια ότι η ενσωμάτωση και η πολυπολιτισμική κοινωνία, όπως δείχνει η εμπειρία του παρελθόντος ειδικά στη Γερμανία, είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση και που τελικά οδηγεί στη δημιουργία παράλληλων κοινωνιών.
Όμως, για πρώτη φορά, φαίνεται πως βασικά χαρακτηριστικά της μερκελικής διακυβέρνησης, όπως η πολιτική σταθερότητα, το ένστικτο εξουσίας, η ψυχραιμία, η επιμονή και η κοινωνική ηρεμία, αρχίζουν να αμφισβητούνται λόγω του μεταναστευτικού (Spiegel, 4-10-2015). Ακόμα και ομοσπονδιακός πρόεδρος Γκάουκ άλλαξε ρότα και πλέον θεωρεί την ενσωμάτωση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων με διαφορετικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά από αυτά των Γερμανών «πολύ πιο δύσκολη υπόθεση απ’ ό,τι η γερμανική επανένωση». Οι Βαυαροί Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), εταίροι στη συγκυβέρνηση, αντιδρούν έντονα στη μεταναστευτική πολιτική της Μέρκελ και ζητούν αλλαγή προς το αυστηρότερο του δικαιώματος ασύλου, κάτι που η καγκελάριος το απέκλεισε ήδη. Θορυβημένοι από τις εξελίξεις που δοκιμάζουν την ευρωπαϊκή συνοχή, οι σημαντικότεροι υπουργοί της καγκελαρίου (Γκάμπριελ, Ντεμεζιέρ, Σόιμπλε) παίρνουν αποστάσεις από τις μεταεθνικές εμμονές της Μέρκελ, που θυμίζει πλέον «φιγούρα από τη τελική φάση της Ανατολικής Γερμανίας». Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν εύγλωττα τη δυσαρέσκεια που αναπτύσσεται ραγδαία στη «σιωπηλή δύναμη» της πλειοψηφίας: Μέσα σ’ ένα μόλις μήνα η Μέρκελ έχασε 9% της δημοφιλίας της και το ποσοστό του CDU –αλλά και των συνοδοιπόρων στο μεταναστευτικό Πρασίνων– μειώθηκε κατά 2%, όση ήταν και η αύξηση του AfD (Spiegel, 1-10-2015). Η πλειοψηφία των Γερμανών, δηλώνει, παρά τη μαζική προπαγάνδα των συστημικών ΜΜΕ, ευθαρσώς ξενόφοβη, ενώ το 59% θεωρεί λάθος τη μεταναστευτική πολιτική της Μέρκελ, όταν μόλις έναν μήνα πριν το 66% ήταν υπέρ (Spiegel, 6-10-2015). Και όλα αυτά σε μια περίοδο που η «χώρα της ελπίδας» για εκατομμύρια απελπισμένων προσφύγων αντιμετωπίζει η ίδια έντονα σημάδια «κρίσης ταυτότητας» (εξαμερικανισμός), με το κράτος δικαίου να παρουσιάζει «διαβρωτικές τάσεις», τη δημοκρατία να «εξασθενίζει», τον καταμερισμό των εξουσιών να «μετακινείται προς την εκτελεστική εξουσία» και από το ομοσπονδιακό κράτος «ν’ απουσιάζει ο προσανατολισμός» (FAZ, 1-10-2015).
Αναμφίβολα, η Μέρκελ θα συνεχίσει την ίδια μεταναστευτική πολιτική, τουλάχιστον μέχρι τις επόμενες τοπικές εκλογές σε τρία ομοσπονδιακά κρατίδια, την ερχόμενη Άνοιξη. Στην προσπάθειά της αυτή έχει ήδη συμφωνήσει με τον Ερντογάν για κοινό ελληνοτουρκικό έλεγχο του Αιγαίου, υπό την επίβλεψη βεβαίως της Frontex, και την ίδρυση γιγαντιαίων προσφυγικών καταυλισμών στα τουρκοσυριακά σύνορα. Από την πλευρά του ο Ερντογάν, που κι αυτός διεκδικεί με παρρησία ηθικά πρωτεία στο προσφυγικό, έθεσε χωρίς πολλές περιστροφές –και αυτή τη φορά με βάσιμες πιθανότητας επιτυχίας– τις ωμές και πάγιες απαιτήσεις του: Πολύ μεγαλύτερα κονδύλια, διευκολύνσεις στην έκδοση βίζας σε Τούρκους υπηκόους, ελευθερία κινήσεων στον πόλεμο κατά του PKK και του PYD και επίσπευση των διαδικασιών ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τα γερμανικά ΜΜΕ ο Έλληνας πρωθυπουργός, που κατά δήλωσή του δεν γνωρίζει θαλάσσια σύνορα, έχει ήδη συμφωνήσει για τη νέα ελληνοτουρκική σύμπραξη στο Αιγαίο. Προφανώς, με την άνευ όρων συγκατάθεσή του σ’ ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, ελπίζει ότι θα έχει τη στήριξη της Μέρκελ για την αναδιάρθρωση ή και κούρεμα του ελληνικού χρέους. Μετά το πάθημα της περασμένης διακυβέρνησής του θα έπρεπε όμως να γνωρίζει ότι, με τα σημερινά δεδομένα, οι συσχετισμοί δυνάμεων στη γεωπολιτική σκακιέρα τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο δεν τον ευνοούν. Για μια ακόμα φορά θα πέσει έξω στην εκπλήρωση ευσεβών πόθων, όποια αμερικανική στήριξη και να έχει. Φαίνεται ότι στο πολιτικό παιχνίδι της μετανάστευσης η Τουρκία θα είναι από την πλευρά των νικητών και η Ελλάδα, για μια ακόμα φορά, στους χαμένους.
*Νέες εκτιμήσεις των γερμανικών αρχών αναφέρουν ότι το 2015 ο αριθμός των προσφύγων στη Γερμανία θα φτάσει το 1,5 εκατομμύριο (Spiegel, 5-10-2015).
