Νὰ τί σημαίνει ἀνάληψη πολιτικῆς εὐθύνης…

Γράφει ὁ Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς

Παρακολουθήσαμε, ὅσοι ἀκόμη ἀντέχουμε, τὸ λεγόμενο «ὑπουργικὸ συμβούλιο», ἀκούσαμε τὴν ἀγραβάτωτη ἀνικανότητα νὰ ψελλίζει καὶ νὰ σιαλίζει, μὲ κατεβασμένα τὰ μοῦτρα, κάτι ἀερόφουσκες, περὶ πολιτικῆς εὐθύνης.

Τὰ γνωστὰ κούφια καρύδια, δηλαδή…
Τί σημαίνει ἀνάληψη πολιτικῆς εὐθύνης;

Ἀπαντῶ.

18 Ἀπριλίου 1941. Μεγάλη Παρασκευή. Οἱ Γερμανοί, οἱ κτηνάνθρωποι τοῦ Χίτλερ, δηώνουν, λεηλατοῦν καὶ δολοφονοῦν τὴν Πατρίδα μας. Ὁ διαπρεπής, ἐντιμότατος καὶ εὔθικτος πρωθυπουργὸς Ἀλέξανδρος Κοριζής, μετὰ τὴν συνεδρίαση τοῦ ὑπουργικοῦ συμβουλίου, πῆγε στὸ σπίτι του καὶ αὐτοκτόνησε. Δὲν ἄντεξε τὸ στίγμα, ἐπὶ πρωθυπουργίας του, μετὰ ἀπὸ 120 ἔτη ἡ Πατρίδα νὰ σκλαβωθεῖ. Δὲν παραιτήθηκε, αὐτοκτόνησε.

Θὰ ἀντιτείνει κάποιος: Ἔπρεπε νὰ αὐτοκτονήσει ὁ ἀγραβάτωτος πρώην καταληψίας;
Ὄχι. Ἀλλὰ νὰ παραιτηθεῖ.
Τί σημαίνει ἀνάληψη πολιτικῆς εὐθύνης ἀπὸ πρωθυπουργό;

Ἕτερο παράδειγμα.

8 Νοεμβρίου 1901. Μπροστὰ στὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν, γίνονται συγκρούσεις ἀνάμεσα σὲ διαδηλωτὲς καὶ τὴν ἀστυνομία.

Τὰ γεγονότα ἐκεῖνα πέρασαν στὴν ἱστορία ὡς «Εὐαγγελιακά», γιατί ἀφορμή τους ὑπῆρξε ἡ μετάφραση τοῦ Εὐαγγελίου στὴν δημοτικὴ γλώσσα. Ἡ ἀφορμή, γιατί οἱ αἰτίες ἦταν βαθύτερες καὶ κυρίως ἡ σύγκρουση Γερμανίας καὶ Ρωσίας γιὰ τὴν ἐπιρροὴ στὰ Βαλκάνια.

Τέλος πάντων, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν ταραχῶν, τρεῖς φοιτητὲς καὶ ἑπτὰ πολίτες πέφτουν νεκροὶ ἀπὸ σφαῖρες ἀστυνομικῶν καὶ τραυματίζονται ὀγδόντα περίπου ἄνθρωποι. Στὶς 10 Νοεμβρίου τοῦ 1901, ὁ πρωθυπουργὸς Γεώργιος Θεοτόκης, σὲ θυελλώδη συνεδρίαση τῆς Βουλῆς, κερδίζει ψῆφο ἐμπιστοσύνης. Ὅμως τὴν ἑπομένη ἡμέρα, γιὰ λόγους εὐθιξίας, ὑπέβαλε τὴν παραίτησή του. Δὲν παραιτήθηκε ὁ ὑπουργὸς ἀλλὰ ὁ πρωθυπουργός, ὁ ὁποῖος ποτὲ δὲν ἔδωσε διαταγὴ νὰ πυροβοληθοῦν οἱ διαδηλωτές. Ἀνάληψη πολιτικῆς εὐθύνης γιὰ τὸν Θεοτόκη σήμαινε παραίτηση. Δὲν μποροῦσε νὰ ἀντέξει τὸ βάρος τῶν δέκα ἀδικοχαμένων πολιτῶν. Ἐδῶ ξεπερνοῦν τοὺς ἑκατό…

Πρὶν προχωρήσω σὲ ἄλλες ἀναλήψεις γενναίας καὶ πραγματικῆς πολιτικῆς εὐθύνης, νὰ σημειώσω κάτι γιὰ τὴν λέξη «εὐθύνη» καὶ τὴν ἱστορία της. Ἐτυμολογικῶς ἡ λέξη παράγεται ἀπὸ τὸ ρῆμα εἶμι (μὲ ψιλὴ καὶ περισπωμένη), ποὺ σημαίνει πορεύομαι, θὰ ἔλθω. Ἀπὸ τὸ θέμα αὐτοῦ τοῦ ρήματος, παράγεται καὶ τὸ ἐπίθετο ἰθύς, εὐθύς, ποὺ εἶναι ὁ ἴσιος, ὁ εὐθὺς χαρακτήρας, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸν στρεψόδικο. Εὐθύνη σημαίνει ἰθύνω, δηλαδή, ἰσιάζω, διευθύνω εἰς λογοδοσίαν, φέρω, διοικῶ. (ὁ ἰθύνων νοῦς). Ἀναλαμβάνω τὴν εὐθύνει σημαίνει ὅτι κυβερνῶ, εἶμαι ὑπεύθυνος (ὑπο+ευθύνη), ἔχω τὴν δυνατότητα ἐπιλογῶν, ἀλλιῶς εἶμαι ἀνεύθυνος.

Τώρα. Στὴν ἀρχαία ἀθηναϊκὴ δημοκρατία ὅλοι οἱ ἀξιωματοῦχοι ὑποβάλλονταν σὲ «δοκιμασία» στὴν βουλή, πρὶν ἀνακηρυχθοῦν, ἐλέγχονταν ἡ ἱκανότητα καὶ τὸ ἦθος τους. Ἀλλὰ καὶ ὅταν τελείωνε ἡ θητεία τους ἔπρεπε νὰ λογοδοτήσουν γιὰ τὰ πεπραγμένα τους καὶ κυρίως ἐκεῖνοι, ποὺ διαχειρίζονταν δημόσιο χρῆμα. Ἦταν ἡ περίφημη «εὐθύνα» (καὶ ὅλοι διακατέχονταν ἀπὸ τὸν τρόμο τῆς εὐθύνης-«τρέμων τῆς εὐθύνης, ἀπολύσαι», γράφει ὁ Ἀριστοφάνης στὶς «Σφῆκες», στ. 571).

Ὁ ἀξιωματοῦχος ἔπρεπε, τελειώνοντας τὴν θητεία του, νὰ εἶναι «μὴ πλησιώτερος ἀλλὰ ἐνδοξότερος» κατὰ τὸν Ἰσοκράτη. Μάλιστα κατὰ τὸν Ἀριστοτέλη στὸ ἔργο του «Ἀθηναίων Πολιτεία» (σ. 69.10), ὑπῆρχαν καὶ δέκα ἄνδρες, οἱ εὔθυνοι -«κληροῦσι καὶ εὐθύνους ἕνα τῆς φυλῆς ἑκάστης», ποὺ ἐπιτηροῦσαν καὶ δίκαζαν τὰ … λαμόγια καὶ τὶς κοπριὲς τῆς ἐποχῆς. Ὅσοι καταδικάζονταν γιὰ ἀτασθαλίες καὶ ἐγκληματικὲς πράξεις, χαρακτηρίζονταν «ἄτιμοι».

Καὶ ἡ «ἀτιμία» ἰσοδυναμοῦσε μὲ ἠθικὴ ἐκμηδένιση, παρεμφερῆ μὲ τὸν θάνατο. Μὲ διασυρμὸ μάλιστα ἀπειλοῦνταν ὄχι μόνον οἱ ἴδιοι ἀλλὰ καὶ τὰ παιδιά τους. Ἡ ἀπειλὴ τῆς «ἀτιμίας» γιὰ ὁλόκληρη τὴν οἰκογένεια χαλιναγωγοῦσε τοὺς φαύλους γεννήτορες. Μὲ βάση τὰ ἀρχαῖα δεδομένα, ἆραγε εἶναι ἢ δὲν εἶναι «ἄτιμοι» οἱ σημερινοὶ ἀξιωματοῦχοι;

Ἀνύπαρκτοι, ἀνίκανες μετριότητες, ποὺ στήνουν φθηνὲς παραστάσεις, βάζοντας καὶ βγάζοντας γραβάτες, ἐνῶ ὁ λαὸς «τηγανίζεται» ἀπὸ τὴν φρίκη.

Ἂς ἐπανέλθουμε, ὅμως, σὲ παραιτήσεις πρωθυπουργῶν γιὰ λόγους εὐθιξίας καὶ πολιτικῆς τιμιότητας.

18 Αὐγούστου 1950. Κυβέρνηση συνεργασίας μὲ πρωθυπουργὸ τὸν σπουδαῖο Νικόλαο Πλαστήρα. Πράος ἄνθρωπος καὶ εὐθὺς χαρακτήρας ὁ Πλαστήρας, προωθεῖ «μέτρα εἰρηνεύσεως» τοῦ τόπου καὶ προτείνει τὴν κατάργηση τῆς θανατικῆς ποινῆς. Δὲν πέρασε καὶ παραιτήθηκε, διότι ὅπως δήλωσε στὴν Βουλή, «ἐδημιουργήθη κυβερνητικὴ κρίσις, διότι εἰς μίαν θρησκευτικὴν ἑορτὴν ἐπανέλαβα τὸ εἰρήνη ὑμῖν τοῦ Ἰησοῦ, διὰ τὸ ὁποῖο Ἐκεῖνος κατεδικάσθη ἀπὸ τοὺς τότε Γραμματεῖς καὶ Φαρισαίους». (Θὰ τὸ γράψω κι ἂς φανεῖ ἁπλοϊκό: Ὁ Πλαστήρας ἦταν πιστὸς ἄνθρωπος, μὲ ἦθος ὀρθόδοξο. Καημὸ τὸ ἔχω καὶ πολλοὶ ἄλλοι νὰ δοῦμε πρωθυπουργὸ τῆς Ἑλλάδας, ὁ ὁποῖος νὰ βγεῖ στὸ βῆμα τῆς Βουλῆς καὶ νὰ πεῖ, κάνοντας τὸν σταυρό του, «δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς». Αὐτὸ καὶ τίποτε ἄλλο. Βαρεθήκαμε, σιχαθήκαμε τοὺς ἄθεους, τοὺς ἀλιβάνιστους, τοὺς μασόνους, τοὺς νεοεποχίτες μὲ γκουροὺ καὶ ἀστρολόγους καὶ λοιποὺς κακόσχολους τζιτζιφιόγκους, ποὺ βλέπουν τὴν Ἐκκλησία ὡς ἐκλογικὴ κάλπη. ).

Θρηνοῦμε ὅλοι μας γιὰ τὸ μεγάλο κακὸ στὴν Ἀττική. Θρηνοῦμε καὶ θλιβόμαστε γιὰ τὴν δύσμοιρη Πατρίδα μας. Διαλυμένο κράτος. Χωρὶς ἡγεσία πολιτική, στρατιωτικὴ καί, ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ, ἐκκλησιαστική. Σάβανα, ποὺ δὲν ἀφήνουν τὴν Πατρίδα νὰ ἀναπνεύσει εἶναι ὅλες οἱ ἀγραβάτωτες, καὶ μή, μετριότητες. Μέσα στὶς εὐφρόσυνες, γι’ αὐτοὺς αὐταπάτες, ἑτοίμαζαν γιορτὲς γιὰ τὴν δῆθεν ἔξοδο ἀπὸ τὴν κρίση. Ἡ κρίση, ἡ πραγματική, εἶναι οἱ ἴδιοι ποὺ βυθίζουν τὸν λαὸ ἀπὸ τραγωδία (προδοσία τῆς Μακεδονίας) σὲ τραγωδία (φονικὲς πυρκαγιές).

Δάσκαλος σὲ μικρὰ παιδιὰ εἶμαι καὶ τὰ βλέπω, ὅταν περιπέσουν σὲ κάποιο ἐλάχιστο παράπτωμα, μία ἀνώδυνη ἀταξία, σκύβουν τὸ κεφάλι καὶ τὸ πρῶτο πράγμα ποὺ λένε εἶναι: «Συγγνώμη, κύριε». Τοῦτοι οἱ ἀναιδεῖς πτωχοαλαζόνες δὲν τὸ ἔπραξαν. Αὐτὸ δὲν θὰ ξεχαστεῖ, ὅταν ἀναλάβει ὁ λαὸς τὴν πολιτικὴ εὐθύνη καὶ γλυτώσουμε γιὰ πάντα ἀπὸ τὴν κρίση, τὸν πολιτικὸ κόσμο καὶ ὑπόκοσμο…

Πηγή:
Χριστιανικὴ Βιβλιογραφία