O Άγιος Γεώργιος, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
Εικόνα του Αγίου Γεωργίου, από εργαστήριο της Κωνσταντινούπολης του 14ου αιώνα. Εκτίθεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον Άγιο Γεώργιο το τροπαιοφόρο παρουσιάζει το ακόλουθο άρθρο του κορυφαίου πεζογράφου μας Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ακρόπολις» (23 Απριλίου 1887). Το άρθρο αυτό περιέχεται μεταξύ άλλων στο βιβλίο της Καλλιόπης Χαλκιά- Στεφάνου «Οι Άγιοι Γεώργιοι». Βιογραφίες, Ιστορία, Λαογραφία. Αθήνα 1996.
"Οι πλείστοι των αναγνωστών της «Ακροπόλεως» θα αγνοούσι τα κατά τον Άγιον Γεώργιον τον Μεγαλομάρτυρα, ού την μνήμην εορτάζει σήμερον η Εκκλησία. Και τούτο βεβαίως δεν προέρχεται τόσον εκ της χαλαρώσεως του παρ’ ημίν θρησκευτικού αισθήματος, όσον εκ της ελλείψεως πάσης προσπαθείας εκ μέρους των αποτελούντων τον κλήρον και την Εκκλησία της Ελλάδος, όπως η δια της εκδόσεως καταλλήλων βιβλίων και εγχειριδίων, ή και δια της από του άμβωνος διδασκαλίας, καταστήσωσι γνωστάς τας πράξεις και τον βίον των διασημοτέρων τουλάχιστον αγίων εις το χριστεπώνυμο πλήρωμα. Νομίζουμεν δε, ότι ουδέν προλέγομεν το απίθανον, εάν ισχυρισθώμεν ότι και σήμερον, ουδείς ιεροκήρυξ εν ουδενί ναώ της πρωτευούσης θέλει ποιήσει ανάλυσιν του βίου και των πράξεων του αγίου Γεωργίου.
Τούτου ένεκεν, δεν κρίνομεν περιττόν, να παράσχωμεν ενταύθα σημειώσεις τινάς περί του αγίου τούτου, άς εκ του προχείρου ηδυνήθημεν να αρυσθώμεν. Ο Άγιος Γεώργιος ήν Μικρασιάτης. Καππαδόκης την πατρίδα εξ οικογενείας δε ευγενεστάτης και λίαν ευπόρου. Έζη δε επί της βασιλείας του Δοκλητιανού, κατά τας τελευταίας δεκαετηρίδας του τρίτου αιώνος, είχεν υπηρετήσει εις τον Ρωμαϊκόν στρατόν και είχε προαχθεί εις το αξίωμα του κόμητος.
Όταν ο Δοκλητιανός εκήρυξε τον δέκατον και τελευταίον κατά των Χριστιανών διωγμόν, οι δε μη προσκηνούντες τα είδωλα ήρχισαν να φονεύονται σωρηδόν, άνευ οίκτου και επιεικείας, ο Άγιος Γεώργιος πρωτεύων μεταξύ των Χριστιανών κατοίκων των χωρών εκείνων, ηρνήθη να εξομώση τον Χριστιανισμόν και λατρεύση τα είδωλα, συγκρατών ούτω δια του παραδείγματός του πολλάς χιλιάδας επτοημένων Χριστιανών εις την πίστιν, διότι οι μικροί ακολουθούσι πάντοτε το παράδειγμα των ισχυρών Χριστιανών, ανθίστατο των διωκτών της πίστεως και υφίστατο μαρτύριον, οι περί αυτόν μικρότεροι και εις πενεστέραν τάξιν ανήκοντες ενισχύοντο εις την αντίστασιν και ενέμενον εις την πίστιν μέχρι του μαρτυρίου· όταν τουναντίον οι μεγάλοι εσώζοντο προσκυνούντες τα είδωλα, κατά φυσικόν τον λόγον και οι μικροί από δειλίαν απεθαρρύνοντο και κατά το πλείστον, αν ουχί άπαντες, τους εμιμούντο.
Δια τούτο ουδόλως παράδοξον, εάν αι καταδιώξεις και τα βασανιστήρια, άτινα υπό των Ρωμαϊκών αρχών υπέρ της χριστιανικής πίστεως υπέστη ο Άγιος Γεώργιος συνετέλεσαν τότε, ου μόνον εις το να συγκρατήσωσι εις τον Χριστιανισμόν χιλιάδας πιστών, αλλά και εθνικούς ακόμη να φέρωσιν εις επίγνωσιν αληθείας. Ο Άγιος Γεώργιος μετά τοσαύτης καρτερίας και ανδρείας υπέστη τα βασανιστήρια, ώστε ενώ πας άλλος εις την θέσιν του θα απέθνησκεν, αυτός έμεινε σώος και υγιής, χλευάζων εκείνους οίτινες δια τοσούτων ανάνδρων μέσων προσεπάθησαν να κλονίσουσι τας θρησκευτικάς πεποιθήσεις του.
Πολλά θαύματα αναφέρονται υπό των συναξαριστών, ως εκτελεσθέντα υπ’ αυτού κατά την περίοδο ταύτην της δοκιμασίας. Εκ τούτων αναφέρουμε το εξής, ως ενέχον τι το επιβλητικώτερον και μάλλον χαρακτηριστικόν.
Μια ημέρα ο άγιος εισελθών εις ναό ειδώλων παρόντος πολλού πλήθους λαού, απηυθύνθη προς εν των εκεί ξοάνων και είπε·
«Λάβε ανθρωπίνην φωνήν και ειπέ εις τους ανθρώπους τούτους, εάν τα είδωλα εισί θεοί και αξίζωσι να λατρεύονται». Εις την διαταγήν του αγίου το λίθινον ξόανον έλαβε αμέσως λαλιάν ανθρώπου και ωμολόγησεν ότι τα είδωλα είναι ανάξια λατρείας και ότι μόνον ο Ιησούς είναι ο αληθινός Θεός. Συν τοις λέξεσι ταύταις άπαντα τα αγάλματα του ναού πεσόντα αυτομάτως συνετρίβησαν, όλος δε ο εκεί συνηθροισμένος κόσμος επίστευσεν εις Χριστόν.
Επί τέλους η κυβέρνησις του αυτοκράτορος Δοκλητιανού, βλέπουσα πόσον επιζήμιός τι ήτο η περαιτέρω παράτασις της ζωής του αγίου διέταξε την αποκεφάλισιν αυτού. Ούτως ο άγιος Γεώργιος εμαρτύρησεν αποτμηθείς την κεφαλήν δια ξίφους. Έκτοτε δε η Εκκλησία, επί έτη πλείονα των χιλίων εξακοσίων, δεν επαύσατο εορτάζουσα την μνήμην του εκάστην 23 Απριλίου".
Π. (Παπαδιαμάντης).
Πηγή: Βυζαντινών Ιστορικά
