Ὁ Διονύσιος Σολωμὸς πάντα ἐπίκαιρος

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Στὸν ἐθνικὸ ζόφο ποὺ ζοῦμε, καταφυγὴ καὶ ἀπαντοχή μας εἶναι τὰ ὅσα ἔγραψαν καὶ εἶπαν οἱ μεγάλοι τῆς Ἱστορίας μας καὶ τῆς Λογοτεχνίας μας. Ἀνάμεσά τους πρωτεύουσα θέση κατέχει ὁ ἐθνικός μας ποιητὴς Διονύσιος Σολωμός. Φέτος, τὸν Φεβρουάριο, συμπληρώθηκαν 160 χρόνια ἀπὸ τὴν ἀναχώρησή του ἐκ τοῦ κόσμου τούτου. Λίγοι θυμήθηκαν τὴν ἐπέτειο. Τὸν Σολωμὸ πρέπει ὅλοι οἱ Ἕλληνες νὰ τὸν θυμόμαστε καὶ νὰ διαβάσουμε ὅλο του τὸ ἔργο, ὄχι μόνο νὰ ξέρουμε τὶς δύο ἢ τὶς τέσσερις στροφὲς τοῦ Ἐθνικοῦ μας Ὕμνου.

Οἱ ἐξουσιαστὲς ἐπιχειροῦν νὰ ξεχάσουμε τὴν Ἱστορία καὶ τὴν Παράδοσή μας καὶ ἐπιδιώκουν νὰ ἀραχνιάζουν στὰ ράφια τῶν βιβλιοθηκῶν, ὡς μουσειακὸ εἶδος, οἱ Σολωμός, Παπαδιαμάντης, Μακρυγιάννης, Ἐγγονόπουλος, Σεφέρης, Ἐλύτης. Ἐμεῖς, ἀντίθετα, πρέπει νὰ τοὺς μελετᾶμε, νὰ παίρνουμε δύναμη, νὰ παραδειγματιζόμαστε καὶ νὰ διδασκόμαστε ἀπὸ αὐτούς.

Τὸ ἔργο τοῦ Σολωμοῦ εἶναι ὅπως ἡ ψυχή του, γεμάτο ἀπὸ Ὀρθοδοξία καὶ Πατρίδα. Αὐτὰ τὰ τζιβαέρια μας ἐπιδιώκεται νὰ καταστοῦν βορὰ στὴν παγκοσμιοποίηση. Σ’ ἕνα στοχασμό του ὁ Σολωμὸς γράφει: «Σ’ αὐτὸ (τὸ ποίημα, Ὕμνο στὴν Ἐλευθερία) θὰ ἐνσαρκωθεῖ τὸ οὐσιαστικότερο καὶ ὑψηλότερο περιεχόμενο τῆς ἀληθινῆς ἀνθρώπινης φύσης, ἡ Πατρίδα καὶ ἡ Πίστις».

Ὁ Μάντζαρος σημειώνει πὼς ὁ Σολωμὸς τροφοδοτεῖ συνεχῶς τὴν ψυχή του μὲ τὴν ἀγάπη του στὸν Θεό. Παραδομένη ἀπὸ ἀναμφισβήτητη πηγὴ ἔχουμε καὶ μία ρήση του, ποὺ μᾶς ἀποκαλύπτει πόσο βαθιὰ ἦταν ἡ πίστη του: «Ἂν δὲν ὑπάρχει Θεός, τί ὑπάρχει τότε;». Γιὰ τὴν Πατρίδα εἶναι γνωστὸ τὸ ἐπίγραμμά του: «Κλεῖσε στὴν ψυχή σου τὴν Ἑλλάδα καὶ θὰ αἰσθανθεῖς νὰ λαχταρίζει μέσα σου κάθε εἴδους μεγαλεῖο».

Σήμερα ποὺ οἱ κεκράχτες τῆς παγκοσμιοποίησης ὠρύονται καὶ οἱ ταρτοῦφοι τοῦ ἐθνισμοῦ τοὺς ἐξυπηρετοῦν, ὁ Σολωμὸς εἶναι πάντα σύγχρονος καὶ ἐπίκαιρος. Δίνει τὸ μήνυμα καὶ τὸ παράδειγμα ὅτι ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Πατρίδα εἶναι τὰ ἐχέγγυα γιὰ μία ἀγάπη ὅλου τοῦ κόσμου ἔξω ἀπὸ κάθε εἴδους ρατσισμὸ καὶ ἐκμετάλλευση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν συνάνθρωπο. Μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ὁ Λίνος Πολίτης, σὲ διάλεξή του στὸν «Παρνασσό», εἶπε: «Ὁ Σολωμὸς εἶναι μαζὶ ποιητὴς καὶ ἐθνικὸς καὶ εὐρωπαῖος καὶ ἡ λάμψη του δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ ἔχει τὴν ἐπίδρασή της σὲ μίαν ἀναγέννηση ποιητικὴ καὶ πνευματική, ποὺ εἴτε τὴ βλέπουμε κιόλας εἴτε τὴν προσμένουμε στὴν μεταπολεμικὴ Εὐρώπη». Αὐτὴ ἡ πνευματικὴ ἀναγέννηση, στὰ ἴχνη τοῦ Σολωμοῦ, παραμένει ζητούμενη γιὰ τὴν Εὐρώπη.

Μαύρη καὶ ἀγεφύρωτη ἀπελπισιὰ στὶς ἡμέρες μας. Ἡ ἴδια ἀπελπισιὰ ποὺ κάνει τὸ ἕνα χέρι νὰ χτυπάει τὸ ἄλλο στὸν ὕμνο τοῦ Σολωμοῦ. Ὁ Ζήσιμος Λορεντζάτος, σ’αὐτὴ τὴν ἀπελπισιά, μᾶς ζητάει νὰ κατανοήσουμε πὼς ἐνῶ οἱ πρόγονοί μας κέρδισαν τὴν ἐλευθερία τοῦ ὑπόδουλου, ἐμεῖς δὲν ἔχουμε κερδίσει ἀκόμη τὴν ἐλευθερία τοῦ ἐλεύθερου. Γι’ αὐτὸ ἀπελπιζόμαστε καὶ πονᾶμε, ὡσότου νὰ μπορέσουμε νὰ ἐλευθερωθοῦμε.-

Πηγή: Χριστιανικὴ Βιβλιογραφία