Ο Homo Universalis και η απόδραση από το matrix

Συνέντευξη του Μάνου Δανέζη στον Ιορδάνη Πουλκούρα για το περιοδικό «ΑΒΑΤΟN» (τεύχος 146, Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2016)

Ο Homo Universalis και η απόδραση από το matrix

Η Μεγάλη Στροφή από το Παλιό στο Νέο

Πριν δέκα χρόνια, ο Μάνος Δανέζης, επίκουρος καθηγητής Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και ένας από τους πιο γνωστούς σήμερα στοχαστές στην Ελλάδα, κυκλοφόρησε το βιβλίο του (που έγραψε μαζί με τον επίσης αστροφυσικό Στράτο Θεοδοσίου) Το Μέλλον του Παρελθόντος μας – Επιστήμη και Νέος Πολιτισμός. Εκεί μιλούσε για την επιστήμη του HomoUniversalis και την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου πολιτισμού.

Τέλη Ιουνίου φέτος, ο σύμβουλος έκδοσης του ΑΒΑΤΟΝ Ιορδάνης Πουλκούρας συνομίλησε μαζί του για να μάθει αν οι προβλέψεις του βιβλίου, που ήθελαν μια μεγάλη αλλαγή να βρίσκεται προ των πυλών, επιβεβαιώνονται.

Η συζήτηση που ακολούθησε και δημοσιεύουμε στη συνέχεια, δεν ήταν μόνο ενδιαφέρουσα. Ήταν κυρίως ανατρεπτική, όσον αφορά στην εικόνα που έχουμε για την τωρινή μας κατάσταση ως κοινωνία, την πορεία των πραγμάτων και το νέο που έρχεται...

ΑΒΑΤΟΝ

Ιορδάνης Πουλκούρας: Τα τελευταία χρόνια μιλάς και γράφεις για την ανάγκη μιας αλλαγής, ενός νέου πολιτισμού. Πόσο κοντά ή μακριά βρισκόμαστε σήμερα;

Μάνος Δανέζης: Αυτό το οποίο είχαμε αναφέρει από τότε είναι ότι ο σημερινός Δυτικός Πολιτισμός βρίσκεται σε κατάρρευση και ότι υπάρχει η έντονη ανάγκη αντικατάστασής του από ένα Νέο Πολιτισμικό Ρεύμα που θα είναι σύμφωνο όχι μόνο με τις υλικές αλλά και τις πνευματικές, συναισθηματικές και ηθικές αναγκαιότητες μιας νέας ποιότητας πολιτών που γεννιέται. Για να αλλάξει όμως ένας πολιτισμός δεν αρκεί να γίνουν σοφότερες κάποιες κλειστές ομάδες ανθρώπων, όπως πχ η επιστημονική κοινότητα ή κλειστές ομάδες φιλοσοφικών, θεολογικών ή κοινωνικών μελετών. Είναι επιτακτική ανάγκη να μετασχηματιστεί ο εσωτερικός άνθρωπος μέσα σε κάθε πολίτη και να συνειδητοποιήσει γεγονότα τα οποία αν και κάποιοι τα γνώριζαν ποτέ δεν τον ενημέρωσαν για αυτά,.

Για να μπορέσεις όμως να πείσεις την κοινωνία των πολιτών του Δυτικού πολιτισμού, πρέπει να μιλήσεις στη γλώσσα της η οποία, καλώς ή κακώς, είναι η γλώσσα του «άπιστου Θωμά, δηλαδή η οδός του πειράματος και του πειράματος.

Η σύγχρονη φυσική, οι σύγχρονες θετικές επιστήμες μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό το επίπεδο εφόσον έχουν πλέον αποδείξει πειραματικά γεγονότα που κάποτε τα θεωρούσαμε απελευθερωτικούς μύθους, στο επίπεδο της μεταφυσικής, της μυθολογίας, της θεολογίας ή μιας ιδεατής δομής της κοινωνίας των ανθρώπων.

Οι σημερινές επιστημονικές γνώσεις, αν γίνουν κτήμα των πολιτών, μας αρκούν για να αλλάξουμε τον πολιτισμό σε αυτή τη φάση, και να τον κάνουν καλύτερο. Δεν ξέρω αν θα είναι τέλειος. Ας τον κάνουμε όμως καλύτερο από ότι είναι σήμερα και ας αφήσουμε τα παιδιά μας στο μέλλον να προχωρήσουν στη βελτίωσή του.

Αυτό όμως το οποίο είναι επιτακτικό, είναι το ότι το πρώτο βήμα αυτής της μεγάλης Πολιτισμικής Αλλαγής πρέπει να γίνει σήμερα και να μην φορτώσουμε και αυτό το βάρος στα παιδιά μας, όπως οι παλαιότερη το μετέφεραν σε εμάς. Πρέπει όμως να τον αλλάξουμε εδώ και τώρα. Εάν καταρρεύσει ο Δυτικός πολιτισμός χωρίς να αλλάξει, «ουαί τοις ηττημένοις». Θα περάσουμε δυστυχώς σε άλλα σχήματα, τα οποία δεν θα μας αρέσουν καθόλου.

Πρέπει να κατανοήσουμε πάση θυσία ‘ότι ο δυτικός πολιτισμός θα αλλάξει, είτε το θέλουμε είτε όχι. Το θέμα όμως είναι ότι το αν θα αλλάξει προς το καλύτερο ή το χειρότερο, είναι στο δικό μας χέρι.

Ι.Π.: Στο βιβλίο σου αναφέρεσαι σε τρεις βασικούς φόβους του ανθρώπου: το φόβο της επιβίωσης που κινεί τα κοινωνικά και τα πολιτικά αισθήματα, το φόβο της βίαιης δράσης του φυσικού περιβάλλοντος που δημιουργεί την επιστήμη και την τεχνολογία, και το μεταφυσικό φόβο που δημιουργεί τις θρησκείες. Τι ισχύει σήμερα;

Μ.Δ.: Το πρόβλημα του ανθρώπου είναι η «ανάγκη». Ο φόβος μη εκπλήρωσης των αναγκών δημιουργεί τους ανθρώπινους φόβους. Πιστεύετε ότι όταν η δυτική κοινωνία μας παρέχει μια απειρία άχρηστων προϊόντων, τα οποία μέσω της διαφήμισης καθιστά αναγκαία, το κάνει για να μας κάνει πιο ευχάριστη τη ζωή μας; Ασφαλώς και όχι. Με τον τρόπο αυτό οι ανάγκες, γιγαντώνονται όπως και οι φόβοι μη εκπλήρωσής τους. Όσο όμως μεγαλώνουν οι φόβοι, τόσο ο άνθρωπος γίνεται περισσότερο χειραγωγούμενος, άρα στερείται της έννοιας της ελευθερίας.

Εδώ μπαίνει η έννοια της συνειδητότητας. Η λέξη συνειδητότητα προκύπτει από τις λέξεις συν-είδηση. Το συν είναι συνθετικό της ελληνικής γλώσσας που εκφράζει το «όλοι μαζί, ισότιμα πχ λέμε είμαστε συνοδοιπόροι, δηλαδή πορευόμαστε όλοι μαζί. Το άλλο συνθετικό είναι ή έννοια της είδησης. Είδηση όμως είναι ένα γεγονός που ήδη έχει συντελεστεί κι εγώ δεν το ξέρω και κάποιος μου το ανακοινώνει.

Άρα η συνείδηση είναι ένας δρόμος γνώσης, γεγονότων που ήδη έχουν συμβεί και κάποιος μου τα μεταφέρει. Εκείνος που τα μεταφέρει λέγεται άγγελος. Πχ άγγελος γεγονότων είναι το φως εφόσον μέσω του φάσματος μας δίνει πληροφορίες για τη ζωή των αστεριών, για τη σύστασή τους και για πολλά άλλα γεγονότα.

Άρα λοιπόν η συνείδηση δεν είναι μια σταθερή κατάσταση, η συνειδητότητα είναι ένας δρόμος που περπατώντας τον συνέχεια, συνειδητοποιείς όλο και περισσότερα γεγονότα τα οποία ήδη υπάρχουν και έχουν συμβεί, αλλά μας ήταν άγνωστά πριν.

Πρόσεξε, μιλάμε για γεγονότα που ήδη έχουν συμβεί. Αυτό τεκμηριώνεται επιστημονικά. Οτιδήποτε βλέπουμε μέσα στο σύμπαν είναι εικόνες παρελθοντικών γεγονότων. Οι νόμοι του σύμπαντος είναι παρελθοντικοί. Το σύμπαν, αποδεικτικά πλέον, σε κάθε σημείο του, παντού, είναι άχρονο.

Όλα αυτά δεν αποτελούν πλέον θέματα φιλοσοφίας, μεταφυσικής ή θεολογίας. Αποδεικνύονται πειραματικά και τα γνωρίζει η σύγχρονη κοσμολογία και η σύγχρονη φυσική. Όπως γίνεται φανερό το Νέο Πολιτισμικό ρεύμα δεν διηγείται έναν φανταστικό απελευθερωτικό μύθο ενός κόσμου ιδεατού, μη υλικού και μη αισθητού. Αυτός ο κόσμος δεν είναι πλέον ένας απελευθερωτικός μύθος και δεν τον συναντάμε, όπως λένε οι θεολογίες, μόνο μετά θάνατον.

Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο κόσμος αυτός είναι πειραματικά υπαρκτός και επιβεβαιωμένος από την σύγχρονη φυσική και στον κόσμο αυτό συμμετέχουμε εν ζωή. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διεκδικούμε μια νέα θέση, να έχουμε νέες απαιτήσεις μέσα σε αυτόν εν ζωή. Όσα περισσότερα συνειδητοποιούμε το νέο αυτό συμπαντικό υπέροχο κόσμο και ιδιαίτερα την θέση του Ανθρώπου μέσα σε αυτόν, τόσο θα διεκδικούμε μια νέα την ποιότητα συμμετοχής μας σε αυτόν και όχι μόνο την ποσότητα των υλικών προϊόντων που μας παρέχει.

ΙΠ: Ποιος όμως είναι ο τρόπος που μπορούμε να πορευτούμε το δρόμο της συνειδητότητας και ποιος είναιο ο στόχος

Μέσω του δρόμου της συνειδητότητας ζητάς την αλήθεια. Η λέξη αλήθεια όμως αποτελείται από δύο συνθετικά το στερητικό α και την λέξη λήθη. Δηλαδή αναζητάμε μέσω αυτού του δρόμου όχι νέα γνώση, αλλά να θυμηθούμε κάτι που γνωρίζαμε και έχουμε ξεχάσει.

Κάθε εποχή βιώνουμε μια συγκεκριμένη, μέση συνειδητότητα. Η συνειδητότητα είναι δρόμος και για να προχωρήσουμε χρειαζόμαστε εργαλεία. τα οποία θα μας αποκαλύψουν τις ειδήσεις που δεν θυμόμαστε.

Εργαλεία μπορεί να είναι η επιστήμη, η φιλοσοφία, η θεολογία,η βιοματικότητα κα. Ποιος όμως είναι ο στόχος; Η πνευματικότητα. Η πνευματικότητα με την σειρά της έχει να κάνει με το βαθμό συνειδητότητας.

Όσο αυξάνεται η συνειδητότητα, δηλαδή η γνώση των καινούριων ειδήσεων, τόσο η πνευματικότητά μας αυξάνεται. Πού θα φτάσει, δεν το ξέρουμε. Μιλάμε για δρόμους και για εξελικτική πορεία που το τέλος τους προς το παρόν είναι το αδιανόητο άπειρο.

ΙΠ:Μπορούμε μέσα από τη δομή του δυτικού πολιτισμού να προσεγγίσουμε όλα τα προηγούμενα;

Μ.Δ.: Χρειαζόμαστε πια έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο σκέψης. Θα θυμίσω ένα απλό πείραμα φυσικής το οποίο γνωρίζουμε από το δημοτικό. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα κυβικό δωμάτιο, με μια σταθερή θερμοκρασία και είμαι εγώ μέσα σε αυτό δρω ως παρατηρητής.

Αν έχω κάποιες υπερφυσικές ιδιότητες και μπορώ να βλέπω τα μόρια του αέρα, όλα θα μου φαίνονται χαοτικά. Θα βλέπω τα μόρια να πηγαίνουν όπου θέλουν, να κάνουν ό,τι θέλουν. Μάλιστα όσο πιο μικρό κομμάτι του κουτιού μελετώ, τόσο το τυχαίο γίνεται κυρίαρχο. Αυτά αντιλαμβάνομαι όταν είμαι μέσα στο κουτί.

Αν βγω τώρα ως παρατηρητής έξω από το δωμάτιο και δω από έξω τα μόρια να κινούνται, θα αντιληφθώ ότι ίσος αριθμός μορίων χτυπάει κάθε πλευρά του κύβου. Άρα, βλέπω ότι υπάρχει ένας νόμος που καθορίζει την κίνηση των μορίων που δεν αναγνώριζα όταν ήμουν μέσα.

Συνεπώς, για να μπορώ να καταλάβω τη λειτουργία ενός συστήματος πρέπει να το βλέπω απέξω. Επίσης πρέπει να βλέπω όλο και μεγαλύτερες ενότητες. Σε όσο μικρότερη ενότητα προσπαθώ να κάνω τον πειραματισμό και να βγάλω συμπεράσματα, τόσο πιο λανθασμένα θα είναι τα συμπεράσματά μου.

Αυτό ισχύει και στην κοινωνία των ανθρώπων, η οποία δεν είναι έξω από τη φυσική και τους φυσικούς νόμους. Αν αρχίσουμε να συζητάμε για την Ελλάδα η κατάσταση μάς φαίνεται χαοτική. Ακόμη πιο χαοτική αν αρχίσουμε να συζητάμε για ένα χωριό.

Εάν θέλουμε να δούμε τι συμβαίνει σε μια κοινωνία, θα πρέπει να μεγαλώσουμε το κομμάτι που παρατηρούμε. Να δούμε την Ευρώπη, αλλά επειδή η Ευρώπη είναι κι αυτή κομμάτι ενός μεγαλύτερου κουτιού θα πρέπει να δούμε το Δυτικό Πολιτισμό. Θα πρέπει να δούμε ποιο είναι το αρχικό γεγονός που δημιουργεί όλα αυτά τα προβλήματα.

Ι.Π.: Και βλέποντας έτσι, τι συμπεράσματα βγάζουμε;

Μ.Δ.: Όλη η δομή του πολιτισμού μας στηρίζεται σε τρεις έννοιες: του χρόνου, του χώρου και της ύλης. Ο Δυτικός πολιτισμός υπαινίσσεται ότι οι έννοιες αυτές είναι αποδεικνυόμενα πειραματικά γεγονότα μέσω της επιστήμης. Αυτό είναι αναληθές! Η επιστήμη γνωρίζει ότι τα τρία αυτά γεγονότα είναι απλά φιλοσοφικά κατηγορήματα στα οποία κάθε πολιτισμός δίνει ένα διαφορετικό εννοιολογικό περιεχόμενο.

Σήμερα, οι τρεις αυτές έννοιες έχουν αλλάξει, θεμελιακά. Το πιο απλό παράδειγμα είναι η έννοια της ύλης, πάνω στην οποία στηρίχτηκε ουσιαστικά η δομή του Δυτικού πολιτισμού ο οποίος θεωρώντας ότι πρόκειται για το κάτι απτό, πραγματικό, ανήγαγε την ύλη και τα παράγωγά της σε πρώτο αξιακό γεγονός του πολιτισμού. Όμως η σύγχρονη φυσική αποδομεί την κλασσική έννοια της ύλης και αποδεικνύει πειραματικά ότι δεν υπάρχει, ότι πρόκειται για ένα matrix, μια ψεύτικη εικόνα την οποία δημιουργεί η ανθρώπινη φυσιολογία μέσω της εγκεφαλικής δομής.

Η ύλη και τα παράγωγα της, τα οποία αναζητάει ο άνθρωπος θυσιάζοντας ακόμα και αυτή την αξιοπρέπειά του, δεν αποτελούν παρά ένα matrix.

Μέσω αυτής της γνώσης κατανοεί ο Άνθρωπος ότι η υλική του υπόσταση δεν είναι παρά μια ψεύτικη εικόνα μιας υπεραισθητής πραγματικότητας η οποία δεν μπορεί να πεθαίνει με το σβήσιμο του matrix της υλικής του ύπαρξης

Κατανοεί ότι η φύση του είναι πέραν της ύλης και χάνει το φόβο του θανάτου. Είναι ελεύθερος πια, να δημιουργήσει έναν άλλον πολιτισμό.

Αν ο άνθρωπος ξέρει ότι εν ζωή είναι κάτι παραπάνω από το res, την ύλη, κατανοεί ότι έχει περισσότερα δικαιώματα ως προς τη δομή της κοινωνίας.

Ι.Π.: Ποιος είναι ο ρόλος της τεχνολογίας σε αυτή την πορεία;

Μ.Δ.: Η κοινωνία μας δημιουργεί τεχνολογικά προϊόντα για να μας εθίσει σε αυτά, να τα θεωρήσουμε αναγκαία, να έχουμε περισσότερες πλαστές ανάγκες, περισσότερους φόβους και έτσι να μας κάνει περισσότερο χειραγωγούμενους.

Η πνευματικότητα, την οποία αναφέραμε προηγουμένως, έχει ως σκοπό να αποκαλύπτει ποιες από τις ανάγκες του ανθρώπου είναι αναγκαίες και ποιες είναι πλαστές. Απορρίπτοντας τις πλαστές ανάγκες, απορρίπτουμε μια σωρεία φόβων και ως εκ τούτου γινόμαστε όλο και λιγότερο χειραγωγούμενοι αποκτώντας μεγαλύτερη ελευθερία,

Κι έρχομαι τώρα στην Τεχνολογία. Η πνευματικότητα μέσω της επιστήμης, της φιλοσοφίας κ.α, θα έρθει να μου πει ποια τεχνολογία είναι καλή και ποια κακή.

Μια τεχνολογία η οποία αυξάνει τις πλαστές ανάγκες με στόχο το κέρδος και την υποδούλωση του ανθρώπου στο βωμό πλαστών αναγκών, κρίνεται ως αντικοινωνική άρα ως κακή.

Ι.Π.: Όταν κάποιοι χρησιμοποιούν το εργαλείο της τεχνολογίας για να ελέγξουν σχεδόν απόλυτα τον κόσμο, γιατί να επιτραπούν οι ιδέες που θα φέρουν ένα νέο πολιτισμό από τη στιγμή που δεν υπάρχει κάποιο προφανές οικονομικό όφελος;

Μ.Δ.: Εδώ θα πρέπει να χτυπήσουμε την καρδιά του προβλήματος που δημιουργεί αυτού του είδους την οικονομία. Αυτό το είδος της οικονομίας ανδρώθηκε στη βάση δυο δογματισμών. Ο πρώτος είναι ο δογματισμός της Δυτικής Χριστιανικής Εκκλησίας, ο οποίος ήθελε τον αναπτυσσόμενο τότε Χριστιανισμό συνέχεια του Ιουδαϊσμού.

Αυτό σήμαινε, κατά κάποιον τρόπο, ότι είχε ενστερνιστεί τα ήθη, τα έθιμα και τα δόγματα του προ-Χριστιανικού Ιουδαϊσμού, ο οποίος ήταν κατά βάση υλιστικός και αντι-ιδεαλιστικός. Δηλαδή, οι κανόνες που έβαζε ο Θεός τότεείχαν οικονομικό υπόβαθρο.

Όταν ο Αβραάμ και οι άλλοι πατριάρχες έπρατταν ότι ευχαριστούσε τον Θεό, Εκείνος δεν τους υποσχόταν πνευματικά αγαθά αλλά τους αντάμειβε με συγκεκριμένο υλικό και πρακτικό τρόπο, για παράδειγμα τους έδινε γαίες, ζώα παλλακίδες και αιματηρότατες νίκες επί άλλων λαών, με στόχο την υποδούλωσή τους και τη νομή του πλούτου τους.

Η σχέση του Θεού με τους ανθρώπους ήταν καθαρά ωφελιμιστική, υλική.

Ο δεύτερος υλιστικός δογματισμός δημιουργήθηκε από τον Λούθηρο και τον δημιουργηθέντα Προτεσταντισμό, ο οποίος κυριάρχησε και κυριαρχεί ακόμαστη Βόρεια Ευρώπη και Αμερική.

Ο Προτεσταντισμός δημιουργήθηκε βέβαια εντελώς δικαιολογημένα ως μια διαμαρτυρία απέναντι σε μια Παπική Εκκλησία που στόχο της είχε το κέρδος, και έπαιρνε τα πάντα από τους ανθρώπους.

Οι βάσεις όμως αυτής της ιδιότυπης θεολογίας που δημιούργησε, αποτελούσαν περισσότερο μια σκληρή οικονομική θεωρία, αντιουμανιστικής προχριστιανικής Ιουδαϊκης έμπνευσης, παρά μια θεολογία αγάπης όπως ήταν εκείνη του Χριστού.

Ι.Π.: Ο κόσμος όμως δεν πήγε καλύτερα με τους Προτεστάντες...

Μ.Δ.: Ακριβώς διότι ο Προτεσταντισμός ξαναγύρισε την κοινωνία στην εποχή του Αβραάμ. Το μεγάλο όμως πρόβλημα γεννήθηκε όταν ο Προτεσταντισμός κατάλαβε ότι δεν θα μπορούσε να εξαπλωθεί και να κυριαρχήσει μόνο μέσω της θεολογικής δομής του. Έτσι δημιούργησε ένα εναρμονισμένο με αυτόν φιλοσοφικό σύστημα που ονομάστηκε «Ορθολογισμός» ενώ με βάση τον ορθολογισμό δημιούργησε ένα «επιστημονικό σύστημα», το λεγόμενο «Αγγλοσαξονικό επιστημονισμό», και ένα κοινωνικό σύστημα..

Σαν ένα παράδειγμα μπορούμε να αναφέρουμε το Ελληνικό πρόβλημα, το οποίο δεν είναι παρά η πιστή εφαρμογή των οικονομικών όρων του δεκάλογου του Προτεστάντη τοποθετημένου μέσα σε μια οικονομική θεωρία.

Άρα λοιπόν για να περάσουμε σε ένα νέο πολιτισμό, πρέπει ουσιαστικά να απογαλακτιστούμε από αυτούς τους δύο δογματισμούς.

Ι.Π.: Ποιο είναι το επόμενο βήμα;

Μ.Δ.: Το πρώτο βήμα προς ένα νέο πολιτισμός είναι η συνειδητοποίηση της ανάγκης μιας γρήγορης προσωπικής εσωτερικής μας αναμόρφωσης.

Πως θα γίνει αυτό; Ο καθένας μπορεί να διαλέξει το δικό του μονοπάτι προς την ίδια κορυφή μιας κακοτράχαλης βουνίσιας πλαγιάς

Πολλές φορές με κατηγορούν ως Χριστιανό. Είναι κακό αυτό; Αναφέρομαι στον Χριστιανισμό, διότι η προσωπική μου άποψη είναι ότι ο Χριστός, όταν εμφανίστηκε, ήρθε να συμπαραταχθεί με το αρχαίο ελληνικό πνεύμα που πίστευε ότι: «πρώτα θα πρέπει βρω τους νόμους του σύμπαντος οι οποίοι αποτελούν μια γενική αλήθεια και κατόπιν, επειδή οι κοινωνίες των ανθρώπων αποτελούν μέρος του σύμπαντος, θα πρέπει οι συμπαντικοί αυτοί να διέπουν την οργάνωση των ανθρώπινων κοινωνιών.

Σύμφωνα με τους αρχαίους πατέρες μας, το Σύμπαν είναι ένα αδιαίρετο. Άρα οι κοινωνίες των ανθρώπων θα πρέπει να οργανώνονται με τρόπο ώστε να τείνουν προς το όλο και την ενότητα. Γι' αυτό οι αρχαίοι πρόγονοί μας θέσπισαν τη Δημοκρατία, που οδηγεί στη ιδέα του όλοι μαζί. Αναφέρομαι βέβαια στη θεωρητική δημοκρατία, που δεν εφαρμόστηκε ποτέ σε κανένα μέρος του κόσμου, ούτε στην Ελλάδα.

Ο πολιτισμός αυτός είχε βωμό αφιερωμένο στον άγνωστο θεό. Δεν χώριζε τους ανθρώπους ανάλογα σε ποιο θεό πιστεύουν, ούτε σύμφωνα με το χρώμα τους. Γι' αυτό Έλληνας δεν θεωρείτο μόνο αυτός που είχε γεννηθεί στα όρια ενός κράτους - έθνους, αλλά όποιος μετείχε της ελληνικής παιδείας.

Αυτά τα δίδαξε ο Χριστός, ως ο τελευταίος γνήσιος ελληνιστής της εποχής. Μέσα σε μια ελληνιστική διεφθαρμένη περίοδο σαν αυτή της Ηρωδιανής δυναστείας , ήρθε ο Χριστός και έβαλε ξανά στις βάσεις τους τις ελληνιστικές αρχές.

Έτσι, δημιουργήθηκε ο Χριστιανισμός, αταξικός, χωρίς τάξεις χρήματος, χρώματος, φυλής. Όταν λέω Χριστιανισμός δεν εννοώ βέβαια τη διοικητική δομή της Εκκλησίας η οποία συνεχίζει να είναι βαθειά αντιχριστιανική.

Για να θεωρείσαι σήμερα Χριστιανός σύμφωνα με τα δόγματα, των διοικητικών δομών της Χριστιανικής Εκκλησίας, θα πρέπει να κάνεις ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που λέει ο Χριστός. Εφαρμόζεται άραγετο «ο έχων δύο χιτώνες να δίνει τον ένα»; Το «Αγαπάτε αλλήλους, αγαπάτε τους εχθρούς υμών»; και ας μην προχωρήσουμε σε άλλες λεπτομέρειες...

Απογαλακτισμός λοιπόν από κάθε τι υλιστικό, αλλά όχι άρνηση της ύλης. Απλώς πρέπει να αντιληφθούμε ότι η ύλη δεν αποτελεί το πρώτο αξιακό γεγονός του νέου πολιτισμού. Κανένας δεν αρνείται την συμμετοχή και δράση του ανθρώπου στον κόσμο του υλικού matrix εφόσον συμμετέχουμε και ζούμε μέσα σε αυτόν. Αν όμως καταφέρουμε να αντιληφθούμε με έναν διαφορετικό τρόπο την έννοια «Άνθρωπος», την έννοια ύλη και τη σχέση μεταξύ τους, τότε ακόμα και μέσα στο matrix θα αντιληφθούμε ότι έχουμε πολύ περισσότερα δικαιώματα απ' όσα μας δίνουν σήμερα αντιμετωπίζοντάς μας απλώς σαν res.

Ι.Π.: Μιλώντας προηγουμένως για την πνευματικότητα και για τη γνώση, έθεσες ως απαραίτητη προϋπόθεση την ελευθερία. Ποια ελευθερία;

Μ.Δ.: Μιλάμε για την εσωτερική ελευθερία, δεν μιλάμε για τον μπαχαλακισμό, για την αδιαφορία του ενός ανθρώπου απέναντι σε έναν άλλον άνθρωπο και στην ασέβεια απέναντι στην ίδια τη φύση και την υπόστασητου Ανθρώπου.

Ελευθερία είναι μια εσωτερική ανθρώπινη δυνατότητα, είναι η δύναμη να βάζουμε στόχους και να τους πραγματοποιούμε και να μην στεκόμαστε εμπόδιο στους στόχους της θετικής ανέλιξης των άλλων ανθρώπων. Για να το κάνουμε αυτό πρέπει να μορφώσουμε και να μεταμορφώσουμε τον εσωτερικό εαυτό μας.

Ο Γκάντι, ο σπουδαίος αυτός φιλόσοφος, απελευθέρωσε την Ινδία από τους Άγγλους, τον Ινδό πολίτη όμως δεν τον απελευθέρωσε από τον κακό του εαυτό, και έτσι συνεχίζει να είναι σκλάβος άλλων αφεντικών. Δεν τον έμαθε να τιθασεύει τα πάθη του, τον ίδιο τον εαυτό του. Άρα, δεν άλλαξε τίποτα, δεν άλλαξε τον πολιτισμό του, τον πήγε πίσω.

Με βάση αυτή την αντίληψη θα με ακούσετε κάποιες φορές να λέω ότι στην πορεία προς ένα νέο πολιτισμό, δεν χρειαζόμαστε έναν νέο Βελουχιώτη, χρειαζόμαστε έναν καινούριο Μαρξ.

Ι.Π.: Κι εκεί είναι που μπερδεύεις πολλούς...

Μ.Δ.: Χρειάζεται να επαναδιατυπώσουμε κάθε θεωρία και πρακτική που ως βάση της έχει την έννοια «ύλη», με το εννοιολογικό περιεχόμενο παλαιότερων εποχών. Οι θεωρίες μας πρέπει να αναμορφωθούν διότι ένας πολιτισμός δεν αναμορφώνεται μέσω δογμάτων, διαταγμάτων, νόμων και κυβερνήσεων.

Ένας πολιτισμός αλλάζει αν επιβάλλουν την αλλαγή αυτή οιπολίτες μέσω της συνειδησιακής αλλαγής τους. Άρα αντί ο καθένας μας να προσπαθεί να αλλάξει τον κόσμο μέσω παλαιών προτύπων ανατροπής και αναδιανομής, ας προσπαθήσει ν' αλλάξει τον εαυτό του.

Οι συνειδητοποιημένοι δεν μπορούν να αποτελέσουν κόμμα. Οι συνειδητοποιημένοι πολίτες πρέπει να βρίσκονται παντού, μέσα σε κάθε κοινωνική δομή αποτελώντας φορείς – γεννήτορες μιας νέας πολιτισμικής πραγματικότητας.

Και για να γίνω πιο σαφής. Αν κάποιος λιποθυμήσει στη μέση του δρόμου, θα τρέξουν δέκα άτομα να τον σηκώσουν. Εάν τους ρωτήσεις τι «ψηφίσατε», μπορεί καθένας στην κάλπη να έριξε κάτι διαφορετικό, τώρα όμως έτρεξαν όλοι.

Αυτοί όλοι που έτρεξαν είναι κοινωνιστές (σοσιαλιστές) ασχέτως τι ψηφίζουν και δεν το καταλαβαίνουν. Σοσιαλιστές όχι με την έννοια των κομμάτων, αλλά με την έννοια του πολιτισμικού ρεύματος, του social, του κοινωνισμού.

Θα πρέπει να αλλάξουμε τον εγωπαθή δυτικό πολιτισμό σε ουμανιστικό και τον άνθρωπο σε έναν κοινωνιστή ασχέτως κομματικής τοποθέτησης. Μέσα σε αυτόν ουμανιστικό και κοινωνικό πολιτισμό μπορούν να ιδρυθούν όσα κόμματα θέλουμε, αλλά με βάση αυτές τις αρχές.

Ι.Π.: Πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο αυτή την περίοδο, που αμφισβητούνται τόσα πολλά πράγματα;

Μ.Δ.: Αν είσαι έξω από το κουτί, θα καταλάβεις έναν ευρύτερο σχεδιασμό πιο παγκοσμιοποιημένο. Θα καταλάβεις πραγματικά ποιος είναι ο πραγματικός αίτιος και ποιος ο σκοπός που συμβαίνουν όλα αυτά τα πράγματα, και θα προσπαθήσεις να αντιδράσεις. Όλοι μας, όσο μπορούμε, θα πρέπει να βλέπουμε τα πράγματα έξω από το κουτί και να αντιδρούμε αναφερόμενοι στα πραγματικά αίτια και όχι στα επιφαινόμενα.

Ι.Π.: Τα τελευταία χρόνια, κάποια πανεπιστήμια και thinktanks, προωθούν έρευνες πάνω στην ιδέα ενός νέου κοινοτισμού που να έχει όμως νέες δομές. Τι προοπτικές έχει κάτι τέτοιο;

Μ.Δ.: Όλες οι ομαδοποιήσεις, όσες τουλάχιστον γνωρίζω, γίνονται μέσα στη λογική του παλιού πολιτισμικού ρεύματος. Το θέμα είναι να πληθύνουν οι συνειδητοποιημένοι πολίτες, και να αποτελέσουν ο κάθε ένας και όλοι μαζί το «άλας» του νέου πολιτισμού

Με ρωτάνε Δεν πρέπει οι «καλοί» να πολιτευτούν;. Αντιλαμβάνομαι ότι το πρώτο που σκέφτεται ο άνθρωπος είναι να αντιδράσει με τους κανόνες ενός παλιού παιχνιδιού. Τίποτα όμως δεν θα αλλάξει, ούτε θα βρούμε τον τρόπο και τους τρόπους αντίδρασης αν δεν συνειδητοποιήσουμε και δεν κάνουμε πράξη τις βασικές αρχές του νέου πολιτισμού.

Έχω γράψει, ότι είναι δεδομένο πως θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος, πολύ μεγάλη, μπορεί να είναι και εκατό χρόνια, για να πάμε από το παλιό στο καινούριο. Αυτή τη μεταβατική περίοδο θα ηγηθούν φθαρμένοι άνθρωποι, οι οποίοι όμως λόγω κοινωνικού φόβου, τον οποίο θα δημιουργήσουν οι αφυπνισμένες ανθρώπινες συνειδήσεις, θα αναγκασθούν να κάνουν το «καλό», με ένα τελείως ωφελιμιστικό τρόπο, για το δικό τους το καλό.

Από την πλευρά μας, θα πρέπει να αυξήσουμε την έννοια της λογικής, της ανάλυσης και της ενημέρωσης. Να είμαστε ψύχραιμοι και να βλέπουμε πέρα από το προσωπικό μας συμφέρον πώς εξελίσσονται τα πράγματα.

Γιατί το βασικό στοιχείο του πολέμου του παλιού εναντίον του καινούριου είναι το διαίρει και βασίλευε. Αν χωρίσεις τους πολίτες σε αλληλοσυγκρουόμενες ομάδες, τότε το παλιό θα κερδίσει πάλι.

Ι.Π.: Είναι αλήθεια, και αυτές τις διαφοροποιήσεις τις βλέπουμε τα τελευταία δύο χρόνια έντονα σε όλη την Ευρώπη.

Μ.Δ.: Ακριβώς. Άρα μόνο αν αλλάξουμε ο καθένας ξεχωριστά μέσα μας, κάποια στιγμή θα εκλέξουμε και αυτούς που πρέπει να εκλέξουμε, θα αρνηθούμε αυτό που πρέπει να αρνηθούμε.

Αν το δούμε σε εθνικό επίπεδο, μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα μεγάλωσε όταν πείναγε, όταν υπέφερε ο λαός της. Το καινούριο θα αρχίσει από την Ελλάδα. Πάλι η Ελλάδα θα είναι η μητέρα ενός νέου πολιτισμού και θα έχει το προνόμιο και την τιμή να δώσει στην παγκόσμια κοινωνία τους πρώτους νεκρούς αυτού του νέου πολιτισμού.

Πάνω στα βάσανα του Ελληνικού Λαού, στους πόνους του, στην εξαθλίωσή του, ξεσηκώνονται οι λαοί της Ευρώπης. Κατανοούν εντέλει ότι εδώ παίζεται ένα βρώμικο παιχνίδι, καθώς βλέπουν ένα λαό να κάνει τα πάντα και τους άλλους να ζητάνε όλο και περισσότερα. Καταλαβαίνουν ότι οι Έλληνες δεν είναι τεμπέληδες, ότι εδώ κάτι συμβαίνει, και ότι έρχεται η σειρά τους.

Η Ελλάδα έχει την τιμή να δίνει σε αυτό το νέο πολιτισμικό ρεύμα τους πρώτους νεκρούς που συνεγείρουν όλους τους άλλους λαούς που δεν είχαν καταλάβει τη σκλαβιά τους.

Γιατί τη μάχη για το νέο πολιτισμό δεν τη δίνουν ούτε οι ηγεσίες της Ελλάδας, ούτε οι καθηγητές πανεπιστημίου, ούτε οι διανοούμενοι, ούτε οι σοφοί, την δίνουν οι αλληλέγγυοι ψαράδες του Αιγαίου. Αυτοί είναι το έναυσμα και το αρχικό «άλας» του καινούριου πολιτισμού και όχι οι διανοούμενοι των βερμπαλιστικών αναλύσεων .

Ι.Π.: Μπορούμε λοιπόν να θεωρήσουμε την κρίση ως μετάβαση. Προς τι; Κάτω από ποιο πρίσμα;

Μ.Δ.: Σύμφωνα με την παράδοση, μετά την διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας, οι Εβραίοι δεν υπάκουσαν τις οδηγίες του Θεού και για τιμωρία πέρασαν τριάντα χρόνια περιπλανώμενοι στην έρημο. Το ίδιο ακριβώς γεγονός υφιστάμεθα κι εμείς.

Θα πρέπει μια γενιά ολόκληρη, αυτή η γενιά της θεοποίησης της ύλης, των υποκατάστατων, με όλη την κραιπάλη των υλικών αγαθών, τη λογική της αδικίας, της μη ισονομίας, η γενιά αυτή να ταλαιπωρηθεί. Είναι μεταβατική περίοδος κάθαρσης και αναγνώρισης λαθών.

Θα πρέπει η Δυτικές κοινωνίες να αντιληφθούν, έστω εν μέσω οδύνης, ότι πρέπει να αλλάξουν. Για τον Έλληνα αυτό είναι κάπως πιο εύκολο, γιατί η τρέλα της ύλης δεν έχει παγιωθεί στη συνείδησή μας. Αντίθετα, ο Γάλλος, ο Άγγλος, ο Γερμανός έζησε με τη λογική αυτή σχεδόν τριακόσια χρόνια. Εμείς ζήσαμε έτσι μόλις είκοσι χρόνια, και γι' αυτό μπορούμε πιο εύκολα να αλλάξουμε και να περάσουμε, ως παράδειγμα, στο επόμενο πολιτισμικό στάδιο.

Πηγή: Dr. Μάνος Δανέζης