Ω ΞΕΝΕ
Ἡ ἀρχαία Σπάρτη δὲν πέθανε. Ξαναζῇ στὰ ὀχυρὰ τῆς Μακεδονίας. Τὰ νέα στενὰ τῶν Θερμοπυλῶν λέγονται Ἰστίμπεϋ, Κέλκαγια, Ἐχινὸς καὶ Νυμφαία -ἔχουν τὰ ὁνόματα ὅλων τῶν ὀχρυρῶν, ὅπου τὰ ἡρωϊκὰ τάγματα τῶν σύγχρονων Λακεδαιμονίων ἔδειξαν καὶ δείχνουν, ὅτι ἡ γενεὰ τῶν ἀδάμαστων μαχητῶν τοῦ Λεωνίδα ἔχει ἀφήσει, διὰ μέσου τόσων χιλιάδων ἐτῶν, τοὺς ὑπεράξιους ἀπογόνους της. Εἴχαμε καὶ στὴ νεώτερή μας ἱστορία πράξεις ἀφαντάστου ἡρωϊσμοῦ, τὸ Σούλι, τὸ Κούγγι, τὸ Ἀρκάδι, τὸ Μεσολόγγι. Ἀλλὰ στὴ νωπὴ αὐτὴ σελίδα τῶν Μακεδονικῶν ὀχυρῶν, ὁ Ἕλλην ἀποθεώνεται. Δὲν εἶναι μόνον, ὅτι τὰ ὑπέροχα παλληκάρια τῶν ταγμάτων αὐτῶν τοῦ θανάτου ἀντιμετώπισαν καὶ ἀντιμετωπίζουν ἀκόμη τὴ φοβερὴ ἐπίθεσι ἀπείρως ἀνωτέρων δυνάμεων τοῦ ἰσχυροτέρου στρατοῦ τοῦ κόσμου, ὡπλισμένου μὲ τὴν τελευταίαν λέξιν τῶν μέσων, τ' ἄφθονα καὶ τελειότατα βαριὰ πυροβόλα, τὰ θωρακισμένα αὐτοκίνητα, τ' ἀεροπλάνα καθέτου ἐφορμήσεως, τοὺς ἀλεξιπτωτιστάς: Εἶναι πρὸ πάντων ὅτι, ὅπως ἀκριβῶς οἱ Σπαρτιᾶται τοῦ Λεωνίδα, ἐπολέμησαν χωρὶς καμμιὰ ἐλπίδα νίκης ἤ σωτηρίας -ὅτι τὸ ἤξεραν, ὅτι θὰ ἀποθάνουν μέχρι ἑνός. Ἔλαβαν αὐτὴ τὴ διαταγή:
- Ἡ πατρίδα θέλει τὴ ζωή σας. Ὅποιος ἀπὸ σᾶς ἔχει ὑποχρεώσεις οἰκογενειακὲς μεγάλες ἢ ἄλλους λόγους, μπορεῖ νὰ φύγῃ.
Ἀλλὰ δὲν ἐκινήθη κανείς. Ὅλοι ἐπῆραν τὴν ἀπόφασι νὰ πεθάνουν γιὰ τὴ δόξα τῆς αἰωνίας Ἑλλάδος, γιὰ τὴν τιμὴ τῶν Ἑλληνικῶν ὅπλων καὶ γιὰ νὰ καθυστερήσουν ὅσο μποροῦν τὸν ἐχθρό. Ἔτσι πολέμησαν κι ἔτσι πολεμοῦν αὐτὰ τὰ παλληκάρια, Ἑλληνικὴ λεβεντιὰ χωρὶς ταίρι στὸν κόσμο, ψυχὲς ἀθάνατες, γεμᾶτες φῶς, ποὺ ὑψώνουν ὣς τὰ οὐράνια τὴν εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου, ἐξαίρουν τὴν ἠθικὴ του φύσι καὶ δείχνουν τὴ θεϊκὴ καταγωγή. Ἔτσι πέθαναν κι ἔτσι πεθαίνουν, αὐτὰ τ' ἀσύγκριτα τάγματα τῶν ἡρώων, γιὰ νὰ γράψουν μὲ πύρινα κι ἀνεξάλειπτα γράμματα στὴν καρδιὰ τῶν ἐπερχομένων τὸ ὄνομα Ἑλλάς, πατρίς, χρέος, τιμή. Καὶ νὰ δείξουν στὴ φοβισμένη ἀνθρωπότητα τὸ μόνο δρόμο τοῦ λυτρωμοῦ -τὸ δρόμο τῆς θυσίας.
Ἐκεῖ ἐπάνω πολεμοῦν, τὰ ὀχυρά τους γίνονται ρημάδια, τοὺς τὰ παίρνουν, τὰ ξαναπαίρνουν, βάζουν φραγμὸ τὰ ματωμένα στήθη τους, πέφτουν ἕνας-ἕνας, ἐκεῖ ποὺ ἐτάχθησαν, μὲ τ' ὄνομα τῆς Ἑλλάδος στὰ χείλη. Ἐλᾶτε, χωρὶς θρήνους, νὰ σκεπάσουμε τὰ κορμιά τους μὲ τ' ἀνοιξιάτικα λουλούδια τῆς γῆς μας, ποὺ ὑπεράσπισαν μὲ θεϊκὴ ὁρμή. Καὶ στοὺς τάφους των ἂς ξαναγράψουμε τὰ παλιὸ ἐπίγραμμα τῶν Λακεδαιμονίων:
» Ὦ ξένε, πὲς στοὺς Ἕλληνας,
» ὅτι ἐδῶ εἴμαστε θαμμένοι,
» πιστοὶ στὸ θέλημά τους!
Ἐφημερίς «Ἐστία», 1941
Σπύρος Μελᾶς
Πηγή: Νεοελληνικά Ἀναγνώσματα E' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (1956)
Ἑλλήνων Φῶς
