Περὶ πατριωτισμοῦ - δύο ἀναφορές

Πελοπίδας

Ὁ Πελοποννησιακὸς πόλεμος εἶχε τελειώσει μὲ τὴν παντελῆ σχεδὸν καταστροφὴν τῶν Ἀθηναίων, καὶ οἱ τροπαιοῦχοι Λακεδαιμόνιοι ἐχθροὺς ἄλλους δὲν ἐφοβοῦντο παρὰ τοὺς ἀνδρείους Θηβαίους. Διὰ νὰ ἀσφαλίσωσι λοιπὸν τὴν δύναμίν των καὶ ἀπὸ τοὺς μόνους αὐτοὺς ἐχθρούς, εἰσῆλθον αἰφνιδίως εἰς τὰς Θήβας, ἐκυρίευσαν τὴν Καδμείαν (φρούριον τῶν Θηβῶν), ἐξώρισαν ἀπὸ τὴν πόλιν τοὺς πλέον ἐναρέτους πολίτας, ἐν ᾧ ἄλλους κατεδίκασαν εἰς θάνατον, καὶ ἑνὶ λόγῳ, καθυπέβαλον τὰς Θήβας ὑπὸ τὴν πλέον φρικτὴν τυραννίαν.

Μεταξὺ τῶν ἐξορίστων, οἵτινες εἶχον καταφύγει εἰς τὰς Ἀθήνας, εἷς ἦτον καὶ ὁ Πελοπίδας. Μακρὰν τῆς Πατρίδος του ὁ εὐγενὴς οὗτος Πατριώτης δὲν ἐσυλλογίζετο ἄλλο τι, παρὰ πῶς νὰ τὴν ἐλευθερώσῃ ἀπὸ τὴν δουλείαν της, νὰ καταστρέψῃ τοὺς ἀπανθρώπους τυράννους της, καὶ πῶς νὰ ἐκδικηθῆ τὸ αἷμα τῶν ἀθώων συμπολιτῶν του. Ἀλλὰ τὸ ἐπιχείρημα ἦτον μέγα, καὶ ἡ εὐτυχὴς ἔκβασίς του, ἐφαίνετο σχεδὸν ἀδύνατος, ἀφ’ οὗ τὰ ἀναγκαῖα μέσα ἔλειπον διόλου. Ὁ φιλόπατρις ὅμως Πελοπίδας δὲν ἀπαλπίζεται διὰ τοῦτο, ἄλλ’ ἀναμένει καιρὸν ἁρμόδιον, προετοιμάζον ἐν τοσούτῳ τὰ πνεύματα τῶν συμπολιτῶν του.

Μόλις μικρὰ εὐκαιρία εἶχε παῤῥησιασθῆ, καὶ ἐπὶ κεφαλῆς δώδεκα ἄλλων φιλοπάτριδων, ἐπιχειρίζεται τὸ μέγα ἐκεῖνο ὑπὲρ Πατρίδος ἔργον, τὸ ὁποῖον ἔμελλε νὰ χρησιμεύσει ὡς παράδειγμα εἰς τοὺς μεταγενεστέρους αἰῶνας. «Πολλάκις, λέγει καὶ ἕνας παλαιὸς Ἱστορικός, ἐκτελέσθησαν μεγάλα κατορθώματα μὲ ὀλίγα μέσα, ποτὲ ὅμως μία τόσο μεγάλη δύναμις ὡς ἡ τῶν Λακεδαιμονίων δὲν ἐδοκίμασε τοιαύτην παντελῆ καταστροφὴν ἀπὸ τόσον ὀλίγας ἀνθρωπίνους δυνάμεις, καθὼς εἰς τὴν παροῦσαν περίστασιν».

Μὲ τὰς πανοπλίας λοιπὸν τοῦ Πατριωτισμοῦ ἐνωπλισμένος ὁ γενναῖος Πελοπίδας, ἀναχωρεῖ μὲ τοὺς δώδεκα ὀπαδοὺς του ἀπὸ τὰς Ἀθήνας, καὶ φθάνει διὰ νυκτὸς εἰς τὴν ἀγαπητήν του Πατρίδα ἄγνωστος καὶ ἐνδεδυμένος ὡς χωρικός.

Τὴν ἐρχομένην ἡμέραν πληροφορηθείς, ὅτι οἱ Διοικηταὶ τῆς πόλεως εὑρίσκοντο ὅλοι ὁμοῦ μεθύοντες καὶ τρυφῶντες, προσπίπτει αἰφνιδίως κατ’αὐτῶν, θανατώνει τοὺς ἐχθροὺς τῆς Πατρίδος του, προσκαλεῖ τὸν λαὸν εἰς τὰ ὅπλα ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας του, πολεμεῖ καὶ διώκει τὴν φρουρὰν τῶν Λακεδαιμονίων, καὶ οὕτω μὲ μίαν φοῦχταν ἀνθρώπων ἐλευθεροῖ τὴν Πατρίδα του ἀπὸ τὸν ζυγὸν μιᾶς δυναστείας, εἰς τῆς ὁποίας τὰ νεύματα ἡ Ἑλλὰς ὁλόκληρος τότε ἔκλινε τὸν αὐχένα.

[Ἡ χαρά, τὴν ὁποίαν αἰσθάνεται ἡ ψυχὴ τοῦ ἀληθοῦς Πατριώτου διὰ τὴν μέλλουσσαν εὐδαιμονίαν τὴς πατρίδος του, καταγλυκαίνει καὶ αὐτὰς τὰς ὀδυνηροτέρας τελευταίας στιγμὰς τῆς ζωῆς του].

Κουΐντιος Κιγκινάτος (Lucius Quinctius Cincinnatus)

Ὄχι μακρὰν ἀπὸ τὸν Τίβεριν εἰς μακρὰν ἐξοχὴν ἔζη ὁ εὐγενὴς οὗτος Ῥωμάνος, τρυφῶν τὰς εὐφροσύνας τῆς χωρικῆς ζωῆς, καὶ ἐνασχολούμενος εἰς τὴν καλλιέργειαν τῶν ἀγρῶν καὶ κήπων του, ὁπόταν Πρέσβεις ἐλθόντες ἀπὸ τὴν Ῥώμην εἰς τὴν οἰκίαν του, τὸν προσηγόρευσαν ἐξ ὀνόματος τῆς Συγκλήτου καὶ τοῦ Λαοῦ Δικτάτορα τῆς Ῥωμαϊκῆς Δημοκρατίας. Παράδοξος ἐφάνη τὸ κατ’ ἀρχὰς εἰς τὸν εὐγενῆ Πατριώτην ἡ προσφερομένη αὕτη τιμή, ἀλλὰ τὸ αἴνιγμα χρόνου πολλοῦ ἀνάγκην δὲν εἶχε νὰ διαλύσῃ, ἀφ’ οὗ ἐπληροφορήθη ἀπὸ τοὺς Πρέσβεις τὸν κίνδυνον τῆς Πατρίδος του, τὴν ἐπαπειλουμένην ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν φθορὰν τῶν Ῥωμαϊκῶν στρατῶν, καὶ τῆς Ῥώμης τὴν πολιορκίαν. Δὲν ἀργεῖ νὰ ἐγκαταλείψῃ τὴν ἀγαπητὴν ἡσυχίαν του· ἐνδύεται τὴν πορφυρᾶν τοῦ Δικτάτορος στολήν, καὶ μὲ τὰς πτέρυγας τῆς πρὸς τὴν Πατρίδαν ἀγάπης, ἀπετᾷ διὰ νὰ βοηθήσῃ τὴν κινδυνεύουσαν Πατρίδα του. Ἡμέρα μόλις μία εἶχε παρέλθει, καὶ ὁ νέος Δικτάτωρ ἐπὶ κεφαλῆς τῶν Ῥωμαϊκῶν στρατῶν ἐξέρχεται εἰς ἀπάντησιν τοῦ ἐχθροῦ, συγκροτεῖ μάχην, τὸν τρέπει εἰς φυγήν, ἐλευθεροῖ τὸν Ὕπατον Μινούκιον μὲ τὸ ὑπ’αὐτὸν στράτευμά του, καὶ τὴν Ῥώμην ἀπὸ τὰ δεινὰ τῆς τῶν βαρβάρων πολιορκίας.

Μετὰ πάροδον δεκαέξ ἡμερῶν, βλέπων ὁ Σωτὴρ τῆς Ῥώμης, εἰς ἀσφάλειαν τὴν Πατρίδα του ἀπὸ ἐχθρικὰς ἐφόδους, παραιτεῖται ἑκουσίως ἀπὸ τὸ ἀξίωμα τοῦ Δικτάτορος, καὶ τρέχει πάλιν νὰ ἐντρυφήσῃ τὰ ἀγαθὰ τῆς χωρικῆς ζωῆς, καὶ τοὺς πνευματικοὺς καρποὺς τῆς ἐπαναπαυθήσης συνειδήσεώς του.

[Ὁ ἀληθὴς Πατριώτης προκρίνει μᾶλλον τὸ συμφέρον τῆς Πατρίδος του, παρὰ τὴν ἰδίαν ζωήν του].

(ἀπὸ τὸ «ΔΟΚΙΜΙΟΝ ΠΕΡΙ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΥ πρὸς τοὺς κατοίκους τῶν Ἰονικῶν Ἑπτὰ νήσων)

Πηγή: tiestiousia