Σαράντος Καργάκος, ὁ ἔντιμος ἱστορικός!

τοῦ Ἀναστασίου Π. Πέτροβα

ΕΙΧΑ διαβάσει κάποτε τήν ἄποψη ἑνός ἱστορικοῦ ὅτι βασικά ἀληθινή εἶναι ἡ Ἱστορία πού δέν ἔχει γραφεί. Ὑπάρχει ἐν προκειμένῳ δόση ἀληθείας. Εάν λάβει κανείς καί μόνον ὑπ' ὄψη του τόν τρόπο φυλάξεως τῶν ἀρχείων του ΥΠΕΞ της ἱκανώτατης περί τήν διπλωματία Μ. Βρεταννίας, θα πρέπει να συμφωνήσει. Οἱ Βρεταννοί, πρώτοι διαχρονικά ἀνά τήν ὑφήλιο σε επιδόσεις στην διπλωματία, εἶναι ἄκρως φειδωλοί στήν ἀποσφράγιση αρχείων. Εάν τά κυκλοφοροῦσαν ὅλα ὡς ἔχουν, πολλοί κατά καιρούς μεγάλοι ἱστορικοί θά ἐπιθυμοῦσαν νά «ἀναστηθούν» γιά νά τά μελετήσουν καί νά ἀνασκευάσουν σε βάθος πολλά ἀπό ὅσα ἔχουν γράψει!

Τό ἀνωτέρω δέν ἰσχύει γιά τόν σημαντικώτατο ἱστορικό μας Σαράντο Καργάκο. Ιστορικό, ὁ ὁποῖος ἔσκαψε βαθειά στά ὀρυχεῖα τῆς Ιστορίας μας καί ἀνέσυρε ἀλήθειες, τιίς ὁποῖες ἐζύγισε σωστά. Ήτο σε μεγάλο βαθμό σκεπτόμενος καί ἔντιμος περί τήν ἀποκάλυψη τῆς ἀληθείας. Εκρινε ὅλα τά ἱστορικά συμβάντα καί μέσα ἀπό σωστή αξιολόγηση ἐπιτελοῦσε τό ἱερό χρέος νά ἀποκαλύπτει τίς ἀλήθειες καί νά τίς κρίνει στο μεγαλύτερο δυνατό βάθος. Ιστορία καί ἀλήθεια, δίδυμες αδελφές. Στίς ἄγριες θάλασσες τῶν ἱστορικῶν γεγονότων ὁ Καργάκος ἦταν δύτης καί ὄχι κολυμβητής. Δέν χαριζόταν σε πρόσωπα ή καταστάσεις. Δέν ἤθελε τίτλους πέραν τοῦ ἱστορικοῦ καί δέν ἦταν ἐκ τοῦ πλαγίου συγκυριακός ἀκόλουθος τῶν ὅποιων πολιτικῶν-κομματικῶν συμφερόντων, όπως διαχρονικά συμβαίνει (καί σήμερα) μέ δῆθεν ἱστορικούς, πολιτικούς ἤ ἄλλους χαμερπεῖς ἀκολούθους προσωπικῶν-κομματικῶν καί ὄχι ἐθνικῶν στόχων, οι ὁποῖοι ἀσελγοῦν καί ἐπί τῆς Ἱστορίας. Ὁ Καργάκος εἶχε τήν «ὄσφρηση» νά ἀνασύρει ὅσα ἔπρεπε καί διακατεχόμενος ἀπό τήν λογική τῆς ἀληθείας ἀπέδιδε πρός ὅλους τούς πρωταγωνιστές τῆς ἡμετέρας Ιστορίας τά δέοντα. Δέν εἶχε καί δέν χαρίσθηκε με πολιτικές προτιμήσεις σε καμμία παράταξη, σε κανένα μεγάλο όνομα. Κτύπησε δυνατά στερεότυπα, τά ὁποῖα καί κατέρριψε ἀπό τό ὕψος όπου ὁ τυχών δοτός ἱστορικός ἤ ἐν ἀγνοίᾳ λαός τά ἔχει τοποθετήσει. Στην συντριπτική μας πλειοψηφία ἀνεχόμεθα ἄλλους, οἱ ὁποῖοι διακινοῦν πολιτικά συμφέροντα ἢ εἶναι «κολλημένοι» σέ ἀντιλήψεις χωρίς ἀντικειμενικό υπόβαθρο, νά γράφουν τήν Ιστορία λανθασμένα, πολλές δέ φορές καί μέ ἰδιοτέλεια!

Στό μῆκος τοῦ χρόνου ἀποκαλύπτονται. Ἀρκετές φορές τίτλοι ὁρισμένων παραπλανούν! (Καί τά ἀγάλματα ἀκόμη περισσότερο.)

Ὁ Σ. Καργάκος, πέραν τῆς σημαντικώτατης βιβλιογραφίας πού παραθέτει στά ἔργα του, ἦτο προικισμένος μέ τίς ἀνώτατες ἀρετές, οἱ ὁποῖες ὑποχρεωτικά πρέπει να διακρίνουν τόν ἱστορικό: ἀγάπη πρός τήν πατρίδα, σεβασμό πλήρη στήν ἀλήθεια, μελέτη καί ἀποδοχή τοῦ ὀρθοῦ λόγου ἄλλων ἱστορικών, ἀποφυγή τῶν σφιγκτήρων καί τῶν «παροχῶν» τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας.

Γράφει ἐπιγραμματικά στο βιβλίο του «Ἡ ἐπανάσταση τοῦ 1821» ὅτι «νηφάλιοι ἱστορικοί εἶναι ὅσοι δέν ἐξαρτοῦν τήν ὑπόστασή τους από υποτροφίες τύπου Φόρντ, Φουλμπράιτ, Σόρος κ.λπ. οὔτε εἶναι κομματικά δεσμευμένοι γιά νά φτάσουν σε ὀφφίκια πανεπιστημιακά καί ὄχι μόνον» (όπως δυστυχῶς συμβαίνει σήμερα μέ ὁρισμένους πανεπιστημιακούς ἱστορικούς μας, οἱ ὁποῖοι μεροληπτοῦν, ἐμφανῶς, σε πλείστα ὅσα, με κατά καιρούς σημείο ἀναφορᾶς στούς δύο πρωταγωνιστές τοῦ ἐθνικού ΜΑΣ διχασμού, Βενιζέλο καί Μεταξά, μονίμως ἐπαινοῦντες τόν πρῶτο καί μονίμως μεμφόμενοι τόν δεύτερο).

Στο ὡς ἄνω του ἔργο ὁ Καργάκος ἐπαινεῖ ή ψέγει, ὡς ὑποχρεωτικά ὀφείλει στό ὄνομα τῆς ἀληθείας, κατά περίπτωση, μεγάλες μορφές τῆς Ἐπαναστάσεως, ὅπως Κολοκοτρώνη, Μαυροκορδάτο, Κουντουριώτη, Παπαφλέσσα, Μακρυγιάννη, Κωλέττη, Ανδρούτσο, Καραϊσκάκη κ.λπ. Γράφει ἐνδεικτικά μέ ἀναφορά στο Α ́ Σύνταγμα τῆς Ἐπαναστάσεως ὅτι τό ἐγκαθιδρυθέν πολίτευμα «ἦτο λόγω μέν δημοκρατία, ἔργῳ δέ τῶν προκρίτων καί τῶν Φαναριωτῶν ἐξουσία». Μήπως ὅπως σήμερα; Στηλιτεύει, παράλληλα, τήν στάση τῶν προκρίτων καί τῶν πλουσίων στα θέματα διανομῆς γῆς μέ στυγνή ἐκμετάλλευση τῶν ἁπλῶν ἀγροτῶν, στοιχεῖα τά ὁποῖα, δυστυχῶς, μᾶς παραπέμπουν ἄμεσα καί στο παρόν.

Στο έργο του «Η μικρασιατική εκστρατεία» τονίζει ὅτι ἡ Ἑλλάδα, παρά τόν ἄριστο στρατό καί τήν ἀρίστη διπλωματία, ἔχουσα ἀρχικά ἀπόλυτη υπεροχή σε ναυτικό καί ἀεροπορία, «δέν ήττήθηκε, αλλά αὐτοηττήθηκε», ὅπως εἶχε ἀναφέρει ὁ Κεμάλ, ο ὁποῖος ἀπέδωσε ὀρθά τήν ήττα μας «ὄχι στόν ἑλληνικό στρατό, αλλά στούς κακούς Έλληνες πολιτικούς τῆς ἐποχῆς». Ὁ στρατός γενναίος, οἱ ἡγέτες διχασμένοι. Ἐπικρίνει ὁ Καργάκος τον Βενιζέλο, διότι δέν ἐπέβαλε μετά τήν λήξη του μεγάλου πολέμου λήθη στο παρελθόν, ὅπως ἀντίστοιχα ἐπικρίνει τόν Μεταξά γιά τόν ρόλο του ὡς ἐπί κεφαλῆς τῶν «Επιστράτων». Ψέγει τήν διχαστική γερμανοφιλία τοῦ Βασιλέως Κων/νου, ὅπως καί τήν ἀπόφαση τοῦ Βενιζέλου να διενεργήσει ἐν τῷ μέσῳ πολέμου εκλογές (Νοέμβριος 1920), αλλά καί τήν φθοροποιό δράση του νέου κόμματος του Μεταξά ἀμέσως μετά τήν καττάρρευση τοῦ μετώπου. Λίαν εὐφυῶς δέ, γράφει ὅτι «μία ἐπέκταση τῆς Ἑλλάδος στην Μ. Ασία θά δημιουργούσε μία Ἑλλάδα ἰσχυροῦ κεφαλαίου, σε δυνατό ἀνταγωνισμό του ξένου κεφαλαίου στήν Ἀνατολή. Ἀπό τήν Ἀλεξάνδρεια, τήν Ἀντιόχεια, τήν Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, τήν Θεσσαλονίκη, τήν Αθήνα, τήν Πάτρα, την Καλαμάτα, το Ηράκλειο, θα γεννιόταν ὁ «μέγας ἑλληνικός κόσμος τοῦ Καβάφη!». Συγκλονιστικό τό μήνυμά του!

Ὁ σκεπτόμενος Ἕλληνας θρυμματίζεται ἐσωτερικά από τό βάρος τῆς σημασίας τῶν ἀνωτέρω, εἰδικά ὅταν τά συνδυάσει μέ τό μεγαλεῖο, τὸ ὁποῖο δίκαια ἀποδίδει ὁ μεγάλος Ἀλεξανδρινός στήν ἔννοια «ελληνικός»! Ἂν ἤμεθα τότε πατριῶτες καί συνετοί, ἴσως διαδραματίζαμε ἐμεῖς τόν ρόλο τῆς κραταιᾶς σήμερα Τουρκίας στην περιοχή!

Ὁ Καργάκος μέ τό σπουδαῖο ἔργο του αὔξησε κατά πουλύ τίς κατά κεφαλήν γνώσεις μας στην Ιστορία. Έδειξε τήν ὀρθή ὁδό τῆς ἱστορικῆς έρευνας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τήν πυξίδα ἀνευρέσεως τῆς ἀληθείας. Προβλέπει, ἴσως, μέσα ἀπό ἕνα τραγικό παρελθόν, τί, ὄντως, ΤΡΑΓΙΚΩΤΕΡΟ μᾶς περιμένει στο μέλλον. Διότι καί τώρα τήν ὁδό του διχασμού βαδίζομεν. Τοῦ διχασμοῦ πρωτίστως μέ τόν ἑαυτό μας. Δυστυχώς, στο σημερινό προτεκτοράτο, ὅπως ἀφήσαμε νά καταλήξει ἡ Ἑλλάδα μας, μεγάλη ἀναγνώριση ἀπολαμβάνουν οἱ πάσης λογῆς εὐκαιριακοί ἐπιτήδειοι, ὅπως καί όρισμένοι αὐτοαποκαλούμενοι ἱστορικοί τῶν κακοποιητικῶν καί πολιτικοποιημένων ΜΜΕ καί τῆς θλιβερής τηλοψίας. Ὅλα γιά τήν ἐφήμερη απόλαυση τῆς ἐξουσίας καί τῶν ἐξ αὐτῆς ἀπορρεόντων «ἀγαθῶν» ἀπό μία τραγικά αμόρφωτη καί ἀπάτριδα, κατ' ουσίαν, πολιτική καί οἰκονομική όλιγαρχία. Τά ὀνόματα τῆς ὁποίας εἶναι τοῖς πᾶσι γνωστά. ΕΩΣ ΠΟΤΕ Η ΠΤΩΣΗ;

Εστία, 13/11/2024

Πηγή: Σαράντος Ι. Καργάκος