Τη νύχτα που έπεσε η κολόνα (1852)
Του Στέφανου Μίλεση
Είχε νυχτώσει για τα καλά 14η προς 15 Οκτωβρίου του 1852 όταν μια φοβερή καταιγίδα, πραγματική θεομηνία ξέσπασε σε όλη την Αττική. Ο καιρός κτύπησε με όλη την σφοδρότητα τον Πειραιά τόσο δυνατά, λες και έγινε ένας δυνατός σεισμός. Δένδρα ξεριζώθηκαν, όλος ο δημοτικός φωτισμός της πόλης καταστράφηκε, αλλά και το λιμάνι κτυπήθηκε αλύπητα. Δεν υπήρξε ιδιωτική κατοικία στην πόλη που να μην έπαθε ζημιά και ειδικά οι στέγες των σπιτιών που ήταν από κεραμίδια, αλλά και οι θόλοι των εκκλησιών.
Ένα γαλλικό ατμόπλοιο παρασύρθηκε και βγήκε στην ακτή, ενώ ένα άλλο ελληνικό το "Λουδοβίκος" βυθίσθηκε. Άλλα δύο πλοία που ήταν φορτωμένα με 15.000 κιλά σιτάρι το καθένα βυθίστηκαν και το σιτάρι επέπλεε στην επιφάνεια της θάλασσας καλύπτοντας όλη την θάλασσα εντός του λιμένα και σχηματίζοντας ένα παράδοξο θέαμα!
Το ένα από τα πλοία αυτά ήταν από το Γαλαξίδι, ενώ το άλλο ήταν ιδιοκτησίας του βουλευτή Σπετσών Αναργύρου.
Όμως το ξημέρωμα της επόμενης ημέρας βρήκε πεσμένη στο έδαφος μια από τις κολόνες που στέκονταν ακόμη όρθιες στο Ναό του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα.
Η πτώση της κολόνας εκείνης εκτός του γεγονότος της λύπης που προξένησε η ίδια η καταστροφή ενός αρχαίου μνημείου, προκαλούσε και φόβο καθώς υπήρχε μια πρόληψη, προφητεία θα λέγαμε που όλοι οι Αθηναίοι της εποχής τότε πίστευαν.
Λέγανε πως κάποτε ένας Μοναχός (Καλόγερος) έμενε για χρόνια πάνω στις κολώνες (στυλίτης). Αυτός είχε διαδώσει πως μεγάλο κακό θα έβρισκε την πόλη εάν γκρεμιζόταν κάποτε μια από τις κολόνες εκείνες! Όταν λοιπόν είδαν την επόμενη ημέρα την πεσμένη κολόνα, οι Αθηναίοι τα "χρειάστηκαν". Έφεραν ιερείς στο σημείο της πεσμένης κολόνας και έγιναν παρακλήσεις.
Όταν πέρασαν δύο μόλις χρόνια και έφτασε το καλοκαίρι του 1854, που μαζί με την Γαλλική κατοχή του Πειραιά, έφτασαν και τα πρώτα θύματα της χολέρας, όλοι θυμήθηκαν την προφητεία της πεσμένης κολόνας! Το κακό που θαρχόταν από την πεσμένη κολόνα, ήρθε γεμάτο δύναμη και ορμή.
Κι αφού τα χρόνια πέρασαν και οι Γάλλοι έφυγαν από τον Πειραιά, κι αφού η χολέρα χόρτασε με όσους περισσότερους μπορούσε να αρπάξει, έγραψε το Βαλαωρίτης το 1874.
"Ακατανόητος, θυμός, οργή Θεού, Κατάρα
Νάρχονται πάντα ανέλπιστες βροντές, σεισμοί, αντάρα,
και να μας ρίχνουν κατά γης, το ΄να σιμά απ΄ τ΄ άλλο,
ότι έχουμε ψηλό, θεόρατο, μεγάλο"
Πριν όμως από όλα αυτά τα κακά που αποδόθηκαν στην πεσμένη κολόνα, να πούμε ότι τον επόμενο χρόνο της πτώσης της, δηλαδή το 1853 είχε προηγηθεί συζήτηση την Ελληνική Βουλή (Συνεδρίαση της 13 Ιανουαρίου 1853), όπου μετά από σφοδρές διαφωνίες, είχε εγκριθεί κονδύλιο ύψους 5.000 δραχμών προς την Αρχαιολογική υπηρεσία, με σκοπό την ανέγερση της στήλης του Ολυμπίου Διός. Κάποιοι εκ των Βουλευτών ισχυρίζονταν πως η στήλη έπρεπε να μένει πεσμένη για να παρέχει μεγαλύτερο θαυμασμό από την αρχιτεκτονική της κατασκευή, καθώς ευρισκόμενη στο έδαφος, ήταν καλύτερα για παρατήρηση!!
Τότε μάλιστα κάποιος αναφώνησε μέσα στην αίθουσα του Κοινοβουλίου "Τότε ω σοφοί Άνδρες Αθηναίοι, πρέπει να εδαφίσουμε και τον Παρθενώνα, για να θαυμάσουμε εκ του σύνεγγυς τα προγονικά έργα!"
Δυστυχώς ο μαρμάρινος νεκρός μένει ξαπλωμένος μέχρι σήμερα, ίσως για να "μπορούμε οι σημερινοί Έλληνες να παρατηρούμε καλύτερα την αρχαία κατασκευή" όπως κάποιος βουλευτής είχε αναφέρει ή ίσως απλά να πρόκειται περί ανικανότητας!
Η πεσμένη κολόνα του Ολυμπίου Διός από την θεομηνία που κτύπησε κύρια τον Πειραιά, τη νύχτα της 14ης προς 15η Οκτωβρίου του 1852! Η προφητεία του Μοναχού, περί καταστροφής της πόλης ήρθε στην θύμηση των κατοίκων, όταν δύο χρόνια αργότερα πλάκωσε η φονική χολέρα! (Φωτογραφία του Chris Fleming).
