ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΑΡΚΑΔΙΟΥ*
[Ἀπὸ λόγον τοῦ Ἐθνικοῦ Κυβερνήτου ἐκφωνηθέντα εἰς τὸ Ἀρκάδι τῆς Κρήτης τὴν 8-11-36, ἐπέτειον τοῦ ὁλοκαυτώματος.]
Ἤξευραν, ὅτι δὲν ἠμποροῦσαν νὰ νικήσουν καὶ ἀπεφάσισαν ν' ἀποθάνουν καὶ ἀπέθανον ὅλοι μὲ τὰς γυναῖκας των καὶ τὰ παιδιά των. Τοὺς εἶχεν ἐγκαταλείψει ὁ κόσμος ὅλος. Τὰ κράτη τὰ χριστιανικὰ δὲν ἐνδιαφέροντο δι' αὐτοὺς. Τὸ ἐλεύθερον Βασίλειον δὲν ἦτπ ἕτοιμον νὰ δώσῃ καμίαν κρατικὴν βοήθειαν. Ἦλθαν ἐδῶ, μαζὶ μὲ τοὺς Κρῆτας ὁπλαρχηγούς, ἐθελονταὶ καὶ παιδιὰ τοῦ Μωριᾶ καὶ τῆς Ρούμελης καὶ ναῦται καὶ πλοῖα, ἀλλὰ μόνοι των, διότι τὸ Κράτος τὸ ἑλληνικὸν δὲν ἦτο ἕτοιμον. Ἐπιπλέον ἔβρεχε ραγδαίως. Ἐμαίνετο ἡ καταιγίς. Βοήθεια αὐτὰς τὰς ἡμέρας ἀπὸ τὴν Κρήτην δὲν ἠδύνατο νὰ τοὺς ἔλθῃ.
Ἡ λογικὴ τοὺς εἶπε: Ἐγκαταλείψατε αὐτὸν τὸν τόπον καὶ πηγαίνετε μέσα εἰς τὰ βουνά. Ἀλλὰ τί δουλειὰ εἶχεν ἡ λογικὴ ἐμπρός στὸν ἡρωισμό; Δὲν ἤκουσαν τίποτε καὶ εἶπαν ἐκεῖνο, ποὺ ἔλεγαν καὶ οἱ ἀρχαῖοι Σπαρτιᾶται: «Ἐδῶ εἴμαστε, ἐδῶ θὰ μείνωμε, ἐδῶ θ' ἀποθάνωμε». Καὶ ἀπέθαναν ὅλοι. Ἄν ἐγλίτωσαν ὀλίγοι ἐδῶ καὶ ἐκεῖ, ἦτο θαῦμα. Ἐπολέμησαν τρεῖς ἡμέρας. Οἱ στρατοὶ τοῦ Σουλτάνου ἦσαν πολὺ ἰσχυρότεροι ἀπὸ αὐτούς. Εἶχαν πυροβολικόν, ἀλλ' ἔφεραν καὶ ἅλλα πυροβόλα ἀπὸ τὸ Ρέθυμνον. Αὐτοὶ δὲν εἶχαν παρὰ λιανοντούφεκα. Ἀλλὰ εἶχαν τὴν ψυχὴ ἀνδρική, ψυχὴ ἑλληνική, ἡ ὁποία ἄν καμιὰ φορὰ λησμονῆ, τουλάχιστον εἰς αὐτὰς τὰς περιστάσεις θυμᾶται ποιό εἶναι τὸ καθήκον της.
Κρῆτες καὶ Ἕλληνες τῆς Παλαιᾶς Ἑλλάδος μαζὶ ἀδελφωμένοι ἀφῆκαν ἐδῶ τὰ κορμιά των καὶ ἐπάνω ἀπ' αὐτὰ ἦτο ὁ σταυρός. Τὸν ἐκρατοῦσεν ὁ ἡγούμενος Γαβριήλ. Δὲν ἐχωρίσθη ποτὲ ἡ ὀρθόδοξος Πατρίδα μας. Ὁ Γαβριὴλ πεθαίνοντας ἀφῆκε τὴν παραγγελίαν εἰς τὸν Γιαμπουδάκη, ὅταν μποῦν οἱ ἐχθροί, νὰ τινάξῃ τὴν πυριτιδαποθήκη. Καὶ ὁ Γιαμπουδάκης τὴν ἐτίναξεν. Ἔπεσαν οἱ τοῖχοι τῆς Μονῆς ἐπάνω ἀπ' αὐτούς, ἐπάνω ἀπὸ τὰ γυναικόπαιδα, ἀλλὰ καὶ ἐπάνω ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς. Χιλιάδες ἐσκοτώθηκαν ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς αὐτὰς τὰς ἡμέρας.
Ἀλλ' αὐτὸ δὲν εἶναι τίποτε ἐμπρὸς στὴν παντοτινή, τὴν ἀίδιον* δόξαν, ποὺ περιεκάλυψε τοὺς ἥρωας τοῦ Ἀρκαδίου. Αὐτὸ ἔδωσε ψυχὴν εἰς ὅλην τὴν ἄλλην Κρήτην καὶ ἐβάσταξε τὸν ἀγῶνα τρία χρόνια ἀκόμη μὲ ὅλον τὸν κόσμον ἐναντίον της.
Ἀλλὰ καὶ ἂν ἀκόμη τὸ ἀποτέλεσμα τοῦ ἀγῶνος αὐτοῦ δὲν ἦτο ἐκεῖνο ποὺ οἱ Κρῆτες καὶ οἱ Ἕλληνες οἱ ἄλλοι τῆς Παλαιᾶς Ἑλλάδος ἐπερίμεναν, ἦτο ὅμως τὸ βάθρον, ἐπάνω εἰς τὸ ὁποῖον ἐπάτησαν, διὰ ν' ἀναβοῦν εἰς νέους ἀγῶνας, ἀκόμα ὑψηλότερα.
Καὶ ἡμεῖς ἔχομεν ἀγῶνες ἐμπρός μας. Δὲν βλέπω πολεμικούς. Ἠμπορεῖ καὶ αὐτοὶ νὰ ἔλθουν μίαν ἡμέραν. Ἀλλὰ ἔχομεν ἀγῶνας ἐθνικούς. Ἔχομεν ν' ἀναβιώσωμεν καὶ ν' ἀναδείξωμεν τὸν τόπον μας.
Ἂς εἶναι παράδειγμα γιὰ μᾶς οἱ ἥρωες τοῦ Ἀρκαδίου. Πρέπει νὰ δείχνῃ καθένας ἀπόφασιν καὶ θέλησιν μέχρι τέλους καὶ ν' ἀποφασίσῃ νὰ ταφῇ κάτω ἀπὸ τὰ ἐρείπια, διὰ νὰ νικήσῃ. Μόνον ἔτσι γίνονται τὰ ἔθνη. Καὶ αὐτὸ τὸ παράδειγμα πρέπει νὰ εἶναι μπροστά μας αἰώνια.
Ἡμεῖς θὰ εὐχαριστήσωμεν τοὺς ἥρωας, ποὺ μᾶς ἔδωσαν αὐτὸ τὸ παράδειγμα μὲ μιὰ φωνή:
Αἰωνία των ἡ μνήμη!
«Δελτίον Ὑφυπουργείου Τύπου καὶ Τουρισμοῦ»
Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ
*ἀίδιος — αἰώνιος, παντοτινός.
Πηγή: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΔΙΑ ΤΗΝ Δ΄ ΤΑΞΙΝ ΤΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΩΝ
ΚΑΙ ΤΗΝ Β' ΤΑΞΙΝ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ (1940)
Ἑλλήνων Φῶς
