"Τί, Ξάνθε, μοῦ μηνᾶς τό θάνατο; δέ σοῦ ταιριάζει ἐσένα!"

"Πόσο απέχει η Αθήνα από τη Σπάρτη;" (Σιωπή)
"Γιατί κατέρρευσε ο μυκηναϊκός κόσμος;" (Σιωπή)
"Γιατί οι Αθηναίοι χρηματοδοτούσαν θεατρικές παραστάσεις;" (Σιωπή)
"Ποιες είναι μερικές δυτικές αξίες που ξεκίνησαν από τους Έλληνες;" (Σιωπή)

...ελπίζουμε να καταδείξουμε ότι η άγνοια γύρω από την ελληνική σοφία πρέπει να είναι ζωτικού ενδιαφέροντος, όχι επειδή η Δύση πεθαίνει, αλλά επειδή, αντίθετα, οι θεσμοί και ο υλικός πολιτισμός της κατακλύζουν πλέον τον κόσμο. Η ελεύθερη αγορά, η δημοκρατία, η στρατιωτική δυναμοκρατία, η τεχνολογία, η ελευθερία λόγου και η ατομικότητα, καλώς ή κακώς, είναι ό,τι επιθυμούν οι περισσότεροι σε τούτη τη γη.
Όλα αυτά όμως άρχισαν με τους Έλληνες και μόνο με τους Έλληνες.
Ωστόσο, είναι ανόητο και επικίνδυνο να ενστερνιστεί κανείς αυτές τις συμβάσεις της Δύσης, χωρίς να κατανοήσει ότι όλο αυτό το δυναμικό έπρεπε να παρακολουθεἰται και να περιορίζεται από την ευθύνη του πολίτη, τη φιλανθρωπία και την έννοια της κοινότητας μέχρι μια κοσμοθεωρία που είναι απόλυτη και τραγική - όχι σχετική, όχι θεραπευτική, όχι γλυκιά.

"καθώς προχωρούμε στη ζωή...τα πράγματα αρχίζουν ένα ένα να γκρεμίζονται, και υποψιάζομαι ότι τελικά μένουμε μόνο με τον Όμηρο και τον Βιργίλιο, ίσως μόνο με τον Όμηρο." Τζέφερσον

Ο Ηρόδοτος και ο Αριστοτέλης που είχαν συνείδηση της ανθρωπολογίας και του ρόλου του πολιτισμού - προσδιόριζαν το Ἑλληνικόν ως κάτι που περιλάμβανε τα πάντα. Έβλεπαν τις πόλεις - κράτη ως μια συνολική κοινωνία Ἑλλήνων, Ελλήνων που μοιράζονταν μια παρόμοια γλώσσα και χονδρικά τις ίδιες θρησκευτικές πεποιθήσεις, που βίωναν ένα χαρακτηριστικό κλίμα και γεωγραφικές συνθήκες, που καλλιεργούσαν τη γη και πολεμούσαν με σχεδόν όμοιο τρόπο και αποτελούσαν μέρος ενός μοναδικού και αγνώστου αλλαχού πολιτικού θεσμού, της πόλεως.Ο Ηρόδοτος, ο "πατέρας της ιστορίας", λέει ότι υπάρχει μια "ἑλληνική ὁμοιότητα σέ αἴμα καί γλώσσα κοινά θρησκευτικά ἱερά καί θυσίες καί μιά γενική ὁμοιομορφία στόν τρόπο ζωῆς".
Ο Πλούταρχος, ένας Έλληνας από την άσημη Χαιρώνεια, παρατηρεί ότι "αὐτή ὅμως τήν κακή του προφητεία ὁ χρόνος τή διέψευσε, γιατί στήν πραγματικότητα ἡ πόλη ἀνυψώθηκε σέ μέγιστο βαθμό, μολονότι δέχτηκε καί τά ἑλληνικά μαθήματα καί τήν ἑλληνική παιδεία ὁλόκληρη."
Ο Σοφοκλής μάς μιλάει για την αίωνια πάλη ανάμεσα στο κράτος και το άτομο, στον ανθρώπινο και το φυσικό νόμο, και για το τεράστιο χάσμα ανάμεσα σε αυτό που επιχειρούμε εδώ στη γη και για το αυτό που επιφυλλάσει για όλους μας η μοίρα. Σε αυτό το υπέροχο δραματικό έργο (Ἀντιγόνη), σχεδόν τυχαία, βρίσκουμε κάθε αιτία σχεδόν τού γιατί είμαστε τώρα ό,τι είμαστε.

"οὐδέν γάρ ἀνθρώποισιν οἶον ἀργυρος,
κακόν νόμισμ΄ ἔβλαστε τοῦτο καί πόλεις
πορθεῖ τό δ΄ ἄνδρας ἐξανίστησιν δόμων
τόδ΄ ἐκδιδάσκει καί παραλλάσει φρένας." Ἀντιγόνη στ. 296

Ο Ηράκλειτος λέει ότι "οἱ ἀνθρωποι πρέπει νά μάχονται γιά τούς νόμους τους σάν νά ἦταν τά τείχη τῆς πόλης τους."
Ο άνθρωπος χωρίς την πολιτεία, όπως γνώριζε ο Αριστοτέλης, δέν είναι άνθρωπος... μάς υπενθυμίζει στα Ἡθικά Νικομάχεια ότι "καμμιά ἀπό τίς ἡθικές ἀρετές δέν εἶναι ἔμφυτη στούς ἀνθρώπους (...) ἀλλά ἔχουμε γεννηθεῖ μέ τήν ἰκανότητα νά δεχόμαστε αὐτές τίς ἀρετές ὠς πρός αὐτές μέ τόν ἐθισμό."

Με δυο λόγια, οι πιστοί τού μοντερνισμού (που δεν γνωρίζουν τον Θουκυδίδη, τον Πλάτωνα και τον Ευριπίδη) έχουν παρανοήσει τη φύση τού ανθρώπου, το ρόλο τού πολιτισμού και τη σωστή ισορροπία μεταξύ των δύο. Ως απότελεσμα, δεν έχουν αποδείξει ότι μπορούμε να ξορκίσουμε τους δαίμονες από μέσα μας με την εναίσθηση, τη συμβουλευτική, την κουβέντα, την τρυφερή φροντίδα, την αποδοχή ή μια ζεστή σουπίτσα. Ούτε, από το άλλο άκρο, μάς έχουν πείσει ότι θα έπρεπε απλώς να εδίδουμε στις φυσικές μας ορέξεις. Όταν κάποιος μέσα στην ελληνορωμαϊκή παράδοση διερευνούσε τον "ἔσω ἐαυτό του", το έκανε συχνότερα επειδή αντιλαμβανόταν ότι δεν είχε - καλώς ή κακώς - ανταποκριθεί στις προσδοκίες τής κοινωνίας, σπανίως για το αντίθετο.
Ὀλοι έχουν ένα πεπρωμένο, αλλἀ αυτό το πεπρωμένο μπορεί να βελτιωθεί ή να χειροτερέψει, να διευρυνθεί ή να στενέψει μόνο με την ελεύθερη βούληση. Ο καταλύτης γι΄ αυτή την επιλογή είναι ο χαρακτήρ ἥ ἦθος, η απόλυτη σφραγίδα των Ελλήνων...
Είναι μια συνθήκη με τον εαυτό σου, όχι ένα πρόσχημα για τους άλλους. Μήπως δεν είπε ο προσωκρατικός Ηράκλειτος ότι "ὁ χαρακτήρας τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ μοίρα του."

Πηγή: Ποιος σκότωσε τον Όμηρο; (αποσπάσματα), εκδόσεις, ΚΑΚΤΟΣ
Χρύσα Νικολοπούλου/Ἑλλήνων Φῶς