BU - SHI DO (Μπουσιντό)

"Τρεῖς μερίδες κεσέδες ρύζι εἶναι ἡ σωστἠ μερίδα τοῦ ἀντροῦς καί δυό τῆς γυναίκας"

Μέσα στό γαλάζιο σκοτάδι, τριγυρισμένος ἀπό προαιώνια πεῦκα, ὑψώθηκε ἀπειλητικός ὁ ναός τοῦ πολέμου. Ἀνασηκωμένες ἄγριες στέγες, δοκάρια πού τρικύμιζαν, βαριές πόρτες μέ τούς δράκους, ἐρημιά - ἀληθινά ὁ ναός τοῦτος ἧταν ἡ καρδιά τῆς παλιᾶς πολεμόχαρης πολιτείας. Μέσα στό σκοτάδι φάνταζε σάν ἕνας γίγαντας σαμουράι πού ἐνεδρεύει σιωπηλός κάτω ἀπό τά δέντρα, μέ τή βαριά περικεφαλαία καί τίς προύντζινες ἀντένες, μέ τά δυό σπαθιά καί τό μεταξωτό ρεπίδι.

Εἶναι τό πνέμα τοῦ Γιοριτόμο, πού κάθεται ἀκόμη ἐδῶ, ἀπάνω στά σκαλοπάτια, μέσα στά δέντρα πού φύτεψε, καί δουλεύει στό νοῦ του τό φοβερό τάγμα τῶν σαμουράι πού θά σώσει τήν πατρίδα. Γιατί ὁ σκληρός αὐτός ἀγέλαστος ἄρχοντας στάθηκε ἕνα ἀπό τά πιό ὑψηλά πρότυπα τοῦ σαμουράι: ζοῦσε ἁπλή σπαρτιάτικη ζωή καί πίστευε φανατικά στο Σιντοϊσμό καί στό Βουδισμό καί στόν αὐτοκράτορα. "Κάνετε τή ζωή σας ἁπλή, πρόσταζε τούς φεουδάρχες του, νά ΄στε ἕτοιμοι γιά τή θυσία. Ὁ αὐτοκράτοράς μας εἶναι γιός τοῦ Θεοῦ κι ἡ πατρίδα μας εἶναι καμωμένη ἀπό τά κόκκαλα καί τά πνέματα τῶν προγόνων."

Ἔτσι ξεκίνησαν ἀπό τό ναό τοῦτον τοῦ θεοῦ τοῦ πολέμου οἱ περιπλανὠμενοι μεσαιωνικοί ἱππότες τῆς Ἰαπωνίας, οἱ σαμουράι, καί δημιούργησαν, μέ τήν ἀντρεία, τήν αὐστηρότητα καί τή δικαιοσύνη ἕργα μεγάλα. Ἀσκητές συνάμα καί πολεμιστές, πίστευαν πώς μέ τήν αὐστηρότητα τῆς ζωῆς μονάχα καί μέ τήν αὐταπάρνηση μπορεῖς νά σωθεῖς. "Κοίταξε βαθιά μέσα σου καί θά βρεῖς τό Βούδα!". Νά πειθαρχεῖς τό σώμα καί τήν ψυχή σου, ν΄ ἀσκεῖς τή θέλησή σου, νά θέτεις ὡς ἀνώτατο ἀγαθό ὄχι τή ζωή παρά τήν τιμή καί τό χρέος. Τίποτα δέν ἀξίζει ὁ κόσμος μπροστά στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου!

Περιφρονοῦν τόν ἡδονισμό καί τήν καλοπέραση τοῦ Κυότο καί τίς φινέτσες τῆς αὐλῆς. Ζοῦν μακριά ἀπό τίς αὐτοκρατορικές τελετές κι ἀπό τίς γιορτές τῶν τζουτζέδων. Μέσα στά βουνά σέ ἀπότομες χαράδρες, μακριά στά σύνορα, ἀκρίτες, ὑψώνουνται οἱ ἀρχοντικοί τους πύργοι καί τά καστέλια. {...}

{...} Αἴματα, ἔρωτας, ἀπανθρωπιά καί στέρεος, ἀνήλεος σκοπός νά δημιουργηθεῖ ἕνας νέος τύπος ἀνθρώπου πού νά μή φοβᾶται τό θάνατο. Νά ξαναγυρίσει ἡ παλιά γιαπωνέζικη ἀρετή, ἡ στερεότητα τῆς καρδιᾶς, τό φ ο υ ν τ ό σ ι ν: νά στέκεσαι ἀσάλευτος, ἀδιάφορος μέσα στίς πιό φριχτές δοκιμασίες, γαλήνιος στή μάχη, "ὅπως κάθεται γαλήνιος ὁ γέρος στό συμβούλιο ἤ ὁ μοναχός στό κελί του". Νά κρατᾶς τό κορμἰ σου πάντα ἕτοιμο νά πεθάνει. Γιατί σέ τί ἄλλο χρησιμεύει τό κορμί, παρά ὅταν ἔρθει ἡ ὥρα, νά τό πετάει ἡ ψυχή ἀπό πάνω της γιά νά μήν τή μολύνει;

Νά ΄σαι πάντα ἕτοιμος! νά ἡ μεγάλη ἐντολή τῶν σαμουράι.

Ὅταν βγαίνεις ἔξω ἀπό τό σπίτι σου, νά βγαίνεις σά νά μήν ἧταν νά ξαναγυρίσεις πιά ποτέ. Ἔτσι σιγά σιγά κωδικοποιήθηκαν οἱ ἐντολές τῶν σαμουράι καί διαπλάστηκε τό Μ π ο υ σ ι ν τ ό, ὁ ὁδηγός τῆς ἱπποτοσύνης. Αὐστηρές ἐντολές, γιαπωνέζικη ἱεραρχία τῶν ἀξιῶν:

1. Πάνω ἀπ΄ ὅλα ἡ τιμή καί τό χρέος.
2. Ὑπακοή τυφλή στόν αὐτοκράτορα
3. Τόλμη, περιφρόνηση στό θάνατο. Νά ΄σαι ἕτοιμος κάθε στιγμή νά πεθάνεις.
4. Πειθαρχία ἀνήλεη στήν ψυχή καί στό σῶμα.
5. Εὐγένεια, γλυκιά συμπεριφορά στούς φίλους.
6. Ἐκδίκηση σκληρή στούς ἐχθρούς.
7. Γενναιοδωρία. Ἡ οἰκονομία εἶναι μιά μορφή τῆς ἀναντρίας.

Μέ τίς φλογερές αὐτές ἐντολές, ἀγνοί παράφοροι Δόν Κιχῶτες, ξεχύθηκαν στή γιαπωνέζικη ἱστορία οἱ σαμουράι.Μέ τις ἴδιες ἐντολἐς, μάχουνται, ὑψώνοντας τό Μπουσιντό σέ νέα θρησκεία, νά διαπλάσουν τή νέα γενεά οἱ σύγχρονοι Γιαπωνέζοι. Κι ἱππότες ἐντελῶς συγχρονισμένοι πιά, νά ξεχυθοῦν στήν παγκόσμια ἱστορία.

"Μήτε τσάι μήτε καφέ, μονάχα νερό. Πολεμοῦσαν σά δαιμόνοι."

富士山 - Φούτζι τό βουνό

ΧΙΝΤΕΓΙΟΧΗ

{...} Πεινάει, διψάει, καί στό παχύ λιβάδι
τῆς μοναξιᾶς, μές στοῦ μυαλοῦ τά πάθη,
μονάχα σεριανάει, καί στό σκοτάδι
τῆς θείας σγουρῆς σιγῆς βουβός ἐστάθη
κι ὅλο χαρά τρυγάει ἀπ΄ τό χῶμα κάτου
τῆς Λευτεριᾶς τό ὁλανθισμένο ἀγκάθι.
{...} Συντρίφτη τῆς ψυχῆς ὁ καπλοδέτης,
καί δίχως χαλινάρι, δίχως νόμο
ζεῖ πιά καί βασιλεύει ὁ νομοθέτης.
{...} Μά ἀνέσπλαχνα, ἄγρυπνα φρουροῦν τ΄ ἀστέρια,
τ΄ ἀγιο Φουζί στά φρένα του σηκώθη,
χιμάει ἡ ψυχή, προγκάει, χτυπάει τά χέρια,
τούς προγόνους μέ ὀργή στόν Ἄδη ἀμπώθει
κι ἀσκώνει τά κουρέλια της σημαία.
{...} "Κραυγή τῆς μοναξιᾶς, συντρόφισσά μου,
χωρίς ἀετόπουλα καί κοῦρσα, γειά σου,
ἔρμη στόν γκρεμό ἀιτοφωλιά, καρδιά μου!"

Ἕνα ἱστορικό ἕργο, καταγραφή, τοῦ Νίκου Καζαντζάκη ἀπό τίς περιγιήσεις του στήν Κίνα καί στήν Ἱαπωνία τό 1935.

Πηγή: ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΙΑΠΩΝΙΑ - ΚΙΝΑ, ἐκδόσεις ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Φωτογραφίες: Twitter.com, Pinterest.com

Χρύσα Νικολοπούλου/Ἑλλήνων Φῶς