Φύγε, οἱ πύλες εἶναι ἀνοιχτὲς
Ο Κικέρων καταγγέλει τον Κατιλίνα ενώπιον της Συγλήτου, (πρώτος λόγος) τοιχογραφία από τον Cesare Maccari
Πηγή: wikipedia
«Φύγε, οἱ πύλες εἶναι ἀνοιχτές». Αὐτὴ εἶναι ἡ προτροπὴ τοῦ Κικέρωνα πρὸς τὸν Κατιλίνα στὸν πρῶτο ἐναντίον του λόγο. Ὁ Κικέρωνας ἦταν ὁ κορυφαῖος δικανικὸς ρήτορας τῆς Ρώμης καὶ ἐκ τῶν σημαντικοτέρων πολιτικῶν καὶ φιλοσόφων της. Μεταξὺ τῶν ἄλλων ἔμεινε στὴν ἱστορία γιὰ τοὺς τέσσερις κατὰ τοῦ Κατιλίνα λόγους του.
Στὸ βιβλίο του «Κικέρων – Τέσσερις λόγοι κατὰ Κατιλίνα» (ἐκδ. Βιβλ. Ἑστίας» ὁ Κων. Τσάτσος περιγράφει τὸν Κατιλίνα ὡς ἕνα πολιτικὸ ἀδίστακτο καὶ ἐπιτήδειο δημαγωγό, ποὺ παρὰ τὰ πολλὰ καὶ σοβαρὰ γιὰ τὴ Ρώμη λάθη του ἐξακολουθοῦσε νὰ ἔχει τὴ συμπάθεια τοῦ μέρους τοῦ λαοῦ, ποὺ εἶχε χάσει τὴν ἠθικὴ καὶ δημοκρατικὴ εὐαισθησία του. Ὁ ἀείμνηστος πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας ἐξηγεῖ τὸ γιατί:
«Ὅ,τι ἄρεζε στὸ πλῆθος τὸ ὑποσχότανε καὶ μοίραζε ὅ, τι μποροῦσε νὰ μοιράση καί… κατώρθωνε ἀκόμα καὶ μὲ τὰ ὄργιά του νὰ προσελκύη τὴ νεολαία τῆς Ρώμης… Τὸ 63 π.Χ ἦταν νὰ διεξαχθοῦν οἱ ἐκλογὲς γιὰ τὴν ἀνάδειξη τοῦ ὑπάτου καὶ ὁ Κατιλίνας προεκλογικὰ πάλι ὑποσχέθηκε στὸ λαὸ διαγραφὴ χρεῶν καὶ διανομὴ γαιῶν. Δημιούργησε ἔτσι πάλι ρεῦμα ὑπὲρ αὐτοῦ καὶ ἡ ἐκλογή του, μὲ τὴν κρυφὴ ὑποστήριξη τῶν Κράσσου καὶ Ἰουλίου Καίσαρος, φαινότανε πολὺ πιθανή». Τότε στὴ Σύγκλητο οἱ ἱππεῖς συσπειρώθηκαν μὲ τοὺς πατρικίους καὶ τελικὰ ἐξελέγη ὁ Κικέρων. Πρὶν ἐκφώνησε τὸν πρῶτο «Κατὰ Κατιλίνα» λόγο του, στὶς 8 Νοεμβρίου τοῦ 63 π.Χ., ἐνώπιον τοῦ Κατιλίνα.
Τὸ «κατηγορῶ» κατὰ τοῦ ἀνήθικου πολιτικοῦ ἀντιπάλου του ἦταν ἀμείλικτο. Εἶπε στὴν ἀρχὴ τοῦ λόγου του: «Μέχρι πότε ἐπὶ τέλους, Κατιλίνα, θὰ κάνης κατάχρηση τῆς ὑπομονῆς μας; Ὣς πότε πιὰ θὰ μένη ἡ ἀσύδοτη μανία σου; Ποῦ θὰ καταλήξης μὲ τὴν ἀχαλίνωτή σου προκλητικότητα;… Τώρα πιὰ φανερὰ ἐπιτέθηκες ἐναντίον ὁλόκληρης τῆς πολιτείας. Τοὺς ναοὺς τῶν ἀθανάτων θεῶν, τὶς στέγες τῆς πόλης, τὴν ζωὴ ὅλων τῶν πολιτῶν, τὴν Ἰταλία τέλος ὁλόκληρη θὲς νὰ τὶς σύρης στὴν καταστροφὴ καὶ στὴν ἐρήμωση…».
Τὸ βράδυ τῆς 8ης Νοεμβρίου ὁ Κατιλίνας βλέποντας τὸ σὲ βάρος του κλίμα στὴ Σύγκλητο ἔφυγε ἀπὸ τὴ Ρώμη. Τὴν ἑπόμενη ἡμέρα, 9 Νοεμβρίου, ὁ Κικέρων ἐκφωνεῖ στὴν Ἀγορὰ τῆς αἰώνιας πόλεως τὸν δεύτερο κατὰ Κατιλίνα λόγο του. Σὲ αὐτὸν τόνισε ὅτι δὲν ὑπῆρξε ἔθνος ποὺ ἡ Ρώμη νὰ φοβόταν, εἶχε ὅμως νοσήσει βαριὰ ἀπὸ τὴ διχόνοια καὶ τὸν ἐμφύλιο πόλεμο, ποὺ καλλιέργησε ὁ Κατιλίνας. «Ἐδῶ μέσα εἶναι οἱ ἐνέδρες. Ἐδῶ μέσα περικλείνεται ὁ κίνδυνος. Ὁ ἐχθρὸς εἶναι ἐδῶ. Σὲ μᾶς ἀνήκει νὰ πολεμήσωμε ἐναντίον τῆς χλιδῆς, τῆς ἀφροσύνης, τοῦ ἐγκλήματος», τόνισε.
Ὁ Κικέρων ὁλοκλήρωσε τὸν δεύτερο κατὰ Κατιλίνα λόγο του τονίζοντας ὅτι στὸν ἀγώνα μὲ τὸν ἀντίπαλό του συγκρούονται ἡ αἰδὼς μὲ τὴν ἀναίδεια, ἡ σεμνότητα μὲ τὴν ἀναισχυντία, ἡ καλὴ πίστη μὲ τὴν ἀπάτη, ἡ δικαιοσύνη, ἡ μετριοπάθεια, ἡ σύνεση καὶ ὅλες οἱ ἀρετὲς μὲ ὅλες τὶς κακίες. Ὁ Κατιλίνας τελικὰ ἡττήθηκε, ἐγκαταστάθηκε ὅμως στὴ Ρώμη ἡ ἀσθένεια τῆς διχόνοιας καὶ τῆς παρακμῆς τοῦ πολιτικοῦ της συστήματος.-
Πηγή: Χριστιανικὴ Βιβλιογραφία
