6 Απριλίου 1914: 110 χρόνια από τη Γενοκτονία στη Θράκη

Θεοφάνης Μαλκίδης

Διδάκτoρας Παντείου Πανεπιστημίου

Η Γενοκτονία στη Θράκη

Στις αρχές του 20^ου αιώνα, ο Ελληνισμός της Θράκης, όπως και ο Ελληνισμός του Πόντου και της Μικράς Ασίας, υπέστη το ίδιο σχέδιο Γενοκτονίας.

Η πρώτη φάση της Γενοκτονίας στη Θράκη ξεκίνησε το 1908 όταν στο Οθωμανικό κράτος κατέλαβαν την εξουσία οι Νεότουρκοι (Ενβέρ, Ταλαάτ και Τζεμάλ Πασά), έχοντας τη στρατιωτική και την πολιτική καθοδήγηση των στενών συμμάχων τους Γερμανών. Η δεύτερη φάση του μαζικού εγκλήματος ξεκίνησε ταυτόχρονα με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η παγκόσμια σύρραξη έδωσε την κάλυψη για να συνεχιστούν τα εγκλήματα εναντίον του Ελληνισμού. Η τρίτη και τελευταία, αλλά και πιο σκληρή χρονική περίοδος της Γενοκτονίας (1919-1923) οργανώθηκε, σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε από το Μουσταφά Κεμάλ. Συνολικά η Γενοκτονία εναντίον του Ελληνισμού αφαίρεσε τη ζωή ενός εκατομμυρίου Ελληνίδων και Ελλήνων και τα θύματα στη Θράκη ήταν 250.000 με 300.000, ενώ στη Μικρά Ασία 300.000 με 350.000 και στον Πόντο 350.000.

Από το 1908 οι διωγμοί των Θρακών ήταν οργανωμένο σχέδιο Γενοκτονίας, ενώ στη συνέχεια ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έδωσε την ευκαιρία στους Νεότουρκους να υλοποιήσουν με μεγαλύτερη ευκολία το σχέδιό τους, ενώ η υποχρεωτική στρατολόγηση Θρακών που εντάθηκε σ’ αυτό το χρονικό διάστημα, τους οδήγησε σαν Οθωμανούς στρατιώτες στο θάνατο στις φονικές μάχες της Καλλίπολης.

Τη βασική ευθύνη για τους διωγμούς των Ελλήνων της Θράκης, έχουν οι Νεότουρκοι και η συνέχειά τους οι Κεμαλικοί οι οποίοι εκπόνησαν και υλοποίησαν ένα σχέδιο μαζικών διωγμών και δολοφονιών των Ελλήνων της Θράκης και όλου του Ελληνισμού που ζούσε στο Οθωμανικό κράτος.

Στην αρχή η εξόντωση έγινε με την εξορία των ανδρών στα τάγματα εργασίας, συνεχίστηκε με την εξόντωση των ηγετών, την εκτόπιση των γυναικών, των παιδιών.

Τα μέσα δίωξης των Ελλήνων ήταν μαζικές δολοφονίες, εκτοπισμοί, επιθέσεις, τρομοκρατία, απειλές, απελάσεις, βιασμοί, εξισλαμισμοί.

Έτσι ερημώθηκε από το ελληνικό στοιχείο η Θράκη και εγκαταλείφθηκαν πόλεις όπως η Αδριανούπολη, η Βιζύη,η Τυρολόη, η Αρκαδιούπολη, οι Σαράντα Εκκλησιές, η Κεσσάνη, τα Μάλγαρα, η Χαριούπολη, η Μακρά Γέφυρα, η Ραιδεστός, η Ηράκλεια, η Καλλίπολη και άλλες, ενώ στις 6 Απριλίου του 1914, το «Μαύρο Πάσχα», όπως ονομάστηκε, κορυφώθηκε η Γενοκτονία εναντίον του Ελληνισμού της Θράκης.

Οι μεταπολεμικές εξελίξεις, οι συζητήσεις που έγιναν στο Συνέδριο Ειρήνης στο Παρίσι για το Θρακικό ζήτημα, και η υπογραφή το 1920 της συνθήκης των Σεβρών, έδωσαν στην Ελλάδα την Ανατολική Θράκη μέχρι την Τσατάλτζα, σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από την Κωνσταντινούπολη και τη χερσόνησο της Καλλίπολης. Επίσης η Ελλάδα πήρε την Ίμβρο και Τένεδο καθώς και τη Σμύρνη με ολόκληρη την περιοχή της.

Τα ελληνικά στρατεύματα στη θέση της άλλοτε πλούσιας Θράκης, συνάντησαν μια περιοχή εξαντλημένη από τη συνεχή αιμορραγία της παρελθούσας δεκαετίας. Η εύφορη γη, εξαιτίας της έλλειψης χεριών και της εγκατάλειψης έγινε χέρσα, ο ελληνικός πληθυσμός είχε εν μέρει εξοντωθεί και εκδιωχθεί. Το εμπόριο και οι αγορές είχαν καταστραφεί, ενώ ήταν γενικευμένο το αίσθημα της ανασφάλειας, λόγω του βίαιου παρελθόντος και της δραστηριότητας των παραστρατιωτικών σωμάτων. Ήταν τέτοια η εικόνα της καταστροφής, ώστε πολλοί Θρακιώτες που είχαν επιστρέψει αδυνατούσαν να υποδείξουν ακόμα και τα όρια των ακινήτων τους.

Οι ραγδαίες εξελίξεις στο μικρασιατικό μέτωπο το 1922, η αλλαγή των προσανατολισμών και της πολιτικής από τις μεγάλες δυνάμεις έναντι του Κεμάλ, είχαν σαν αποτέλεσμα να υπογραφεί η συνθήκη ανακωχής των Μουδανιών, με την οποία ο ελληνικός στρατός διατάχθηκε να εκκενώσει όχι μόνο τη Μικρά Ασία, όπου εκεί γραφόταν ο τραγικός επίλογος μιας παρουσίας αιώνων, αλλά μέσα σε 15 μέρες και την Ανατολική Θράκη, εκεί όπου υπήρχαν μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις του και εύρωστο ελληνικό στοιχείο. Τη φυγή του Θρακικού Ελληνισμού, την περιγράφει με εξαιρετικό τρόπο ο Έρνεστ Χεμινγουέι, ανταποκριτής τότε εφημερίδας των ΗΠΑ.

Έτσι τα συμφέροντα κάλυψαν την αλήθεια και το έγκλημα εναντίον των Ελλήνων δεν τιμωρήθηκε και επαναλήφθηκε μετά από λίγα χρόνια από το μαθητή του Μουσταφά Κεμάλ Χίτλερ, ως Ολοκαύτωμα και εκατοντάδες μαρτυρικά χωριά και πόλεις.

Σήμερα, μετά από δεκαετίες σιωπής για τους διωγμούς και άρνησης του εγκλήματος, η αναγνώριση της Γενοκτονίας στη Θράκη, καθώς και στη Μικρά Ασία και τον Πόντο είναι μία υποχρέωση της διεθνούς κοινότητας και της Τουρκίας. Η πρώτη οφείλει να αναγνωρίσει το έγκλημα και να προβεί στις ενέργειες που προβλέπονται από το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για την πρόληψη και την Καταστολή της Γενοκτονίας

Από την πλευρά της η Τουρκία θα πρέπει να αποδεχθεί την ευθύνη για το έγκλημά της και να ακολουθώντας το παράδειγμα κρατών που έχουν διαπράξει ανάλογες φρικαλεότητες και να προβεί στην επανόρθωση, στην αποκατάσταση και την αποζημίωση .

Η αναγνώριση της βίας που υπέστη ο Ελληνισμός,  είναι το πρώτο και καθοριστικό βήμα για να μην διαπραχθούν και άλλα μαζικά εγκλήματα, είναι η ικανή και αναγκαία προϋπόθεση για ειλικρινείς σχέσεις με την Τουρκία, ενώ οι απόγονοι των θυμάτων, η Ελλάδα, τα κόμματα, οι θεσμοί, οι συλλογικοί φορείς,   θα πρέπει να αγωνιστούν για την καταδίκη της Τουρκίας, για τη Δικαιοσύνη, την Ιστορία, την Αλήθεια,  για την αναγνώριση της Γενοκτονίας!

Πηγή: ΜΑΛΚΙΔΗΣ