Η λαιμαργία των ΑΠΕ

3 Φεβρουαρίου, 2025 - 15:45

Δημήτρης Μπριασούλης

Μέρος πρώτο – Η αρπαγή της γης

Καθώς ανηφορίζουμε το στενό μονοπάτι μέσα στο πυκνό ελατό-δάσος, νιώθουμε τη φύση γύρω μας σαν μια ζωντανή αγκαλιά από μυρωδιές, χρώματα, ήχους από θροΐσματα φύλλων και κελάρυσμα νερών, άτακτες κινήσεις εντόμων, τιτιβίσματα και βιαστικά πετάγματα πουλιών, απόμακρα βελάσματα...

• Πολύ όμορφο τοπίο! Πάρε βαθιές ανάσες να αναζωογονηθείς!
• Σωστά! Ας ξεκουραστούμε όμως λίγο μετά από τόσες ώρες πεζοπορίας.

• Καλή ιδέα. Μια και μίλησα για τοπίο... Βλέπεις εκεί δεξιά, τη τρίτη βουνοκορφή της οροσειράς; Θέλουν να βάλουν ανεμογεννήτριες και εκεί! Έχουν στήσει σταθμό μετρήσεων. Έχει ξεσηκωθεί ο κόσμος σε όλα τα χωριά της περιοχής και ζητάνε την συνδρομή οργανώσεων και πολιτών να σταματήσουν την καταστροφή.
• Μα γιατί το λες καταστροφή; Δεν συμφωνείς ότι η πράσινη ενέργεια χωρίς τους ρύπους από τα στερεά καύσιμα είναι η λύση για το ενεργειακό πρόβλημα και την κλιματική αλλαγή; Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) είναι πιο φιλικές προς το περιβάλλον!
• Δεν είναι τόσο απλό. Ας διορθώσουμε πρώτα τους ορισμούς! Τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά (Φ/Β) πάρκα δεν είναι πηγές ανανεώσιμης ενέργειας. ΑΠΕ είναι ο ήλιος, ο άνεμος, η βιομάζα, η κυκλοφορία του νερού…. Τα Φ/Β και οι ανεμογεννήτριες είναι μη-ανανεώσιμα μηχανικά συστήματα σχεδιασμένα να εκμεταλλεύονται τις ΑΠΕ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Θα τα λέμε συστήματα ΑΠΕ (Σ-ΑΠΕ).
• Ναι αλλά παράγουν πάντως ηλεκτρική ενέργεια χωρίς ρύπους.
• Σωστά, εν μέρει. Αλλά με τι κόστος παράγουν; Ο βαθμός μετατροπής της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική από τα Φ/Β είναι χαμηλός. Για τα κλασικά πλαίσια με Φ/Β κύτταρα (PV cells) ο μέσος βαθμός απόδοσης της μετατροπής εκτιμάται μόλις στο 15%-22% καθώς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες (π.χ., γεωγραφική θέση, γωνία κλίσης, θερμοκρασία, ταχύτητα του ανέμου, απώλειες των αγωγών, ρύπανση, σκίαση κ.α.)^1,2. Νέες τεχνολογίες, για παράδειγμα τα perovskite solar cells παρουσιάζουν αυξημένες αποδόσεις (25-30%), αλλά επίσης αυξημένες αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ιδιαίτερα λόγω της χρήσης τοξικών υλικών με άγνωστες επιπτώσεις οικοτοξικότητας και τοξικότητας στον άνθρωπο και αυξημένο περιβαλλοντικό και κατασκευαστικό κόστος ^3,4.
• Αυτό δεν το ήξερα. Και τα αιολικά;
• Οι ανεμογεννήτριες έχουν μέση απόδοση μετατροπής της κινητικής ενέργειας του ανέμου (η οποία οφείλεται επίσης στην ηλιακή ενέργεια) σε ηλεκτρική στο εύρος 25%-45% (θεωρητικό max. Betz limit 59%) ⁵. Ο βαθμός απόδοσης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ταχύτητα του ανέμου, ο σχεδιασμός της γεννήτριας, οι απώλειες λόγω τριβών, η μη-ομοιόμορφη ροή περί την ανεμογεννήτρια, ο μη βέλτιστος σχεδιασμός για όλη την κλίμακα ταχυτήτων ανέμου, κτλ.^6,7

• Αλλά και πάλι, έχουμε καθαρή ενέργεια, έστω και με χαμηλό βαθμό μετατροπής σε ηλεκτρική ενέργεια.
• Αυτός ο χαμηλός βαθμός μετατροπής σε ηλεκτρική ενέργεια όμως είναι ο μέγιστος δυνατός και δεν είναι σταθερός! Πρακτικά, τις νυκτερινές ώρες τα Φ/Β δεν αποδίδουν και τις ημέρες με συννεφιά, αποδίδουν ελάχιστα. Τα αιολικά, εάν υπάρχει άπνοια επίσης έχουν μηδενική απόδοση, ενώ η λειτουργία τους ξεκινά με ένταση ανέμου (3-4 m/s) με μικρή απόδοση η οποία αυξάνει με την αύξηση της έντασης του ανέμου (καθώς η αιολική ενέργεια είναι ανάλογη με τον κύβο της ταχύτητας του ανέμου). Αλλά και με ισχυρό άνεμο (20 - 25 m/s) απενεργοποιούνται για να μην υποστούν μηχανική ζημιά. Επομένως, ο πραγματικός βαθμός μετατροπής της ηλιακής ή της αιολικής ενέργειας σε ηλεκτρική θα πρέπει να εκτιμηθεί συνολικά για ολόκληρο τον χρόνο ζωής των Σ-ΑΠΕ και όχι στιγμιαία και υπό ιδανικές συνθήκες! Και από αυτόν τον σημαντικά μειωμένο συνολικό βαθμό μετατροπής σε ηλεκτρική ενέργεια, θα πρέπει να αφαιρεθεί η ενέργεια που δαπανάται για την παραγωγή των μη ανανεώσιμων υλικών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή και εγκατάσταση των συστημάτων αυτών, την συντήρησή τους, την διαχείριση των αποβλήτων στο τέλος της ωφέλιμης ζωής τους.
• Με προβληματίζεις με όλα αυτά που λες. Συμπεραίνω ότι το σημαντικότερο πρόβλημα των Σ-ΑΠΕ είναι η μεγάλη αστάθεια και τυχαιότητα παραγωγής ενέργειας από Φ/Β και αιολικά, με μεγάλες διακυμάνσεις άσχετα με την ζήτηση και μάλιστα με πολύ μικρό συνολικό βαθμό απόδοσης.
• Μπράβο! Ας συνεχίσουμε την ανάβαση μας, να απολαύσουμε τη διαδρομή, και στην επόμενη στάση θα συνεχίσουμε.
Μετά από 2 ώρες πεζοπορία.
• Είναι καλά εδώ στο διάσελο για το δεύτερο διάλλειμά μας; Να πάρουμε και λίγη ενέργεια. Έχουμε φρούτα, νερό, καλή θέα και σκιά.
• Συμφωνώ. Λοιπόν; Πως αντιμετωπίζεται η αστάθεια, τυχαιότητα και οι μεγάλες διακυμάνσεις της παραγωγής των Σ-ΑΠΕ;
• Βασικά δεν αντιμετωπίζονται σε επίπεδο Σ-ΑΠΕ. Στην περίπτωση της ελλειμματικής παραγωγής ενέργειας Σ-ΑΠΕ σε σχέση με την ζήτηση οι επεμβάσεις που γίνονται μπορεί να περιλαμβάνουν συνδυασμό Σ-ΑΠΕ, με έγχυση ενέργειας για λίγες ώρες από μπαταρίες αποθήκευσης ή υβριδικά, εφόσον υπάρχουν, και/ή εισαγωγή ενέργειας από γειτονικές χώρες. Αυτές οι παρεμβάσεις, αποθήκευσης και εισαγωγών ενέργειας, προσθέτουν ένα πολύ σημαντικό κόστος στη διαχείριση του δικτύου και στη λειτουργία των Σ-ΑΠΕ.
• Επομένως είναι αδύνατον να βασιζόμαστε αποκλειστικά σε Σ-ΑΠΕ. Και όταν έχουμε πλεονάζουσα παραγωγή από Σ-ΑΠΕ σε σχέση με την ζήτηση;
• Στην αυτή τη περίπτωση δημιουργούνται συμπληρωματικές τεχνικές παρεμβάσεις οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν αποθήκευση σε μπαταρίες (υβριδικά συστήματα), ή εξαγωγή ενέργειας σε γειτονικές χώρες. Επειδή όμως σήμερα υπάρχουν ελλείψεις κατάλληλων υποδομών αποθήκευσης, ή/και τα δίκτυα είναι ανεπαρκή για να διαχειριστούν την πλεονάζουσα ενέργεια που παράγεται, ή/και μπορεί να υπάρχει χαμηλή ζήτηση σε κάποιες περιόδους, απλά επιβάλλονται περικοπές στην απορρόφηση ρεύματος από Σ-ΑΠΕ για όσο χρόνο χρειασθεί μέχρι να επανέλθει κάποια ισορροπία παραγωγής Σ-ΑΠΕ - ζήτησης στο σύστημα. Το 2024, οι απορρίψεις «πράσινης» παραγωγής άγγιξαν τις 900 GWh (το 50% για λόγους παραβίασης των Προγραμμάτων Αγοράς). ⁸
• Και εφόσον περικόπτεται η απορρόφηση ενέργειας Σ-ΑΠΕ υποθέτω μειώνεται ακόμη περισσότερο ο συνολικός βαθμός απόδοσης τους;
• Σωστά! Και μάλιστα αυτός ο χαμηλός βαθμός απόδοσης έχει και σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
• Τι εννοείς;
• Τα Φ/Β πάρκα κατ’ αρχάς, μαζί με τα συνοδά έργα, καταλαμβάνουν πολύ μεγάλες εκτάσεις γης για να μπορούν να παράγουν επαρκή ηλεκτρική ενέργεια με αρκετά χαμηλό συνολικό βαθμό μετατροπής της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική (π.χ., απαιτούμενη έκταση για τη κατασκευή ενός Φ/Β πάρκου 100kW είναι 1-3 στρέμματα ή 32-45 MW/km2⁹). Ο χώρος για συστήματα αποθήκευσης είναι πρόσθετος και ποικίλει ανάλογα με την τεχνολογία (π.χ. για σύστημα αποθήκευσης ενέργειας μπαταριών ιόντων λιθίου απαιτούνται περίπου 0.4–2.0 στρέμματα/MWh ¹⁰).
• Αυτό είναι εξωφρενικό! Και με τα αιολικά;
• Για τα αιολικά υπάρχουν περιορισμοί χωροθέτησης αιολικών πάρκων του ίδιου σταθμού με απόσταση μεταξύ των ανεμογεννητριών 2.5D - 5D (D μέγιστη διάμετρος) και μέγιστη απόσταση από τα όρια του πολυγώνου (του πάρκου) τα 3.5D ¹¹. Σε αυτή την έκταση γης, θα πρέπει να προστεθεί η διάνοιξη τεράστιων δρόμων (π.χ., πλάτους μέχρι και 15 μέτρων), πλατειών για τις ανεμογεννήτριες και υποστηρικτικές εγκαταστάσεις, και πιθανώς πρόσθετη έκταση για αποθήκευση ενέργειας. Για παράδειγμα, στην Ολλανδία, για την παραγωγή ισχύος 225 MW, απαιτείται επιφάνεια εδάφους για αιολικό πάρκο 242 km², Φ/Β Πάρκο 9.7 km² ¹². Εάν θεωρήσουμε σαν μέτρο σύγκρισης την επιφάνεια εδάφους 3.6 km² (π.χ., το 11ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού) που απαιτείται για ένα πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 1GW (θεωρητικά το λέω, σαν αναφορά, παρ’ ότι είναι μια ανεπιθύμητη επιλογή παραγωγής ενέργειας), απαιτούνται για ένα ισοδύναμο Φ/Β πάρκο 103.6 km² (η περιοχή όλου του Παρισιού) και για ένα ισοδύναμο αιολικό πάρκο 828.8 km² (η περιοχή των πέντε δήμων της Νέας Υόρκης)!¹³.
• Και που θα βρεθούν τόσες πολλές και τεράστιες εκτάσεις γης;
• Εδώ έχουμε ένα καυτό πρόβλημα. Παραχωρούνται προς ενοικίαση ή πώληση γεωργικές εκτάσεις και βοσκότοποι ή δασικές εκτάσεις από ιδιώτες (π,χ., αγρότες), δήμους, κοινότητες, οργανισμούς, και εκτάσεις του δημοσίου, για επιχειρηματικές Σ-ΑΠΕ κυρίως σε μεγάλο-επενδυτές πολυεθνικών εταιριών, επιδοτούμενων μάλιστα! Πολλοί αγρότες που ενοικιάζουν τα κτήματά τους χάνουν ουσιαστικά την δυνατότητα γεωργικής παραγωγής για πολλά χρόνια (π.χ. 25), ενώ σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χάνουν την ιδιοκτησία τους. Μικρότερες εκτάσεις γεωργικής γης μπορεί να χρησιμοποιούνται επίσης για αυτοπαραγωγή (50 kW max) από αγρότες («φωτοβολταϊκά στο Χωράφι» με επιδότηση 30%) εν ονόματι της «υποστήριξής» των αγροτών με ένα δεύτερο εισόδημα.
• Γιατί; Δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι υποστήριξης των αγροτών που να μην χάνεται έστω και αυτή η μικρή έκταση γεωργικής γης από κάθε χωράφι; Ποια είναι τα όρια προστασίας της γεωργικής γης;
• Όσον αφορά επιχειρηματικά Φ/Β πάρκα, για την γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (ΓΓΥΠ) υπάρχουν: α) μέγιστο όριο συνολικής ισχύος ΦΒ σταθμών σε αγροτική γη εντός του οποίου είναι επιτρεπτή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού σταθμού ≤ 1MW σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ή καθορίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας ανά Περιφερειακή Ενότητα, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο καλλιεργούμενων εκτάσεων ανά Περιφερειακή Ενότητα του 2017 ^14,15, β) όρια έκτασης 0.5% και 0.8% επί του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων ανά Περιφερειακή Ενότητα για τις νησιωτικές, και τις λοιπές Περιφέρειες (2017), αντίστοιχα, με τυπική στρεμματική κάλυψη ίση με 14 στρέμματα ανά εγκατεστημένο MW Φ/Β σταθμού. Με βάση το μέγιστο όριο συνολικής ισχύος Φ/Β σταθμών 17.3 GW σε ΓΓΥΠ στο σύνολο της χώρας και για μέση έκταση κάλυψης 14 στρέμματα ανά MW, το μέγιστο όριο της συνολικής έκτασης καλλιεργούμενων εκτάσεων της χώρας που επιτρέπεται η εγκατάσταση Φ/Β πάρκων υπολογίζεται στα 242580 στρέμματα.
• Αυτό σημαίνει ότι τα μέγιστα όρια συνολικής ισχύος ΦΒ σταθμών και κάλυψης έκτασης, καθορίζουν το θεωρητικό μέγιστο όριο των καλλιεργούμενων εκτάσεων ανά Περιφερειακή Ενότητα (δεδομένα 2017) ¹³ που χαρακτηρίζεται σαν ΓΓΥΠ όπου επιτρέπεται εγκατάσταση Φ/Β σταθμών ≤ 1MW;
• Ακριβώς!
• Αλλά η συνολική έκταση καλλιεργούμενης γης μειώνεται λόγω αλλαγών χρήσης κάθε χρόνο, αλλά και οι καλλιέργειες διαφοροποιούνται. Οπότε δεν θα έπρεπε τα συγκεκριμένα όρια (που ορίσθηκαν με βάση καλλιεργούμενες εκτάσεις του 2017) να μειώνονται ώστε να αντιστοιχούν στα σημερινά δεδομένα της μειωμένης συνολικής έκτασης καλλιεργούμενης γης;
• Φυσικά! Για παράδειγμα, αν υποθέσουμε κάλυψη του 0.08% της συνολική έκτασης καλλιεργούμενης γης του 2017, αυτή η έκταση αντιστοιχεί στο 0.09% της καλλιεργούμενης γης με δεδομένα 2022, και ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό σήμερα!
• Φαίνεται πως τα όρια «ξεχειλώνουν» χρόνο με τον χρόνο ενώ οι καλλιεργούμενες εκτάσεις μειώνονται! Φαύλος κύκλος! Επίσης, διάβασα καταγγελίες για παράνομες υπερβάσεις ακόμη και αυτών των ορίων ¹⁶.
• Φυσικά. Είναι ευκαιρία!
• Όρια για μεγάλα Φ/Β πάρκα στο υπόλοιπο των καλλιεργήσιμων (εκτός ΓΓΥΠ) και βοσκήσιμων εκτάσεων;
• Δεν έχουν ορισθεί ακόμη. Εν τω μεταξύ, τεράστια Φ/Β πάρκα αδειοδοτούνται…
• Όρια για τα αιολικά;
• Για τους αιολικούς σταθμούς προβλέπονται από το (υπό αναθεώρηση) Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ ¹⁷μέγιστα επιτρεπόμενα ποσοστά κάλυψης της έκτασης κάθε Δημοτικής ενότητας: 8% για Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ), 5% για Περιοχές Αιολικής Καταλληλόλητας (ΠΑΚ) (μπορούν να αυξάνονται κατά 30% και 50% με την σύμφωνη γνώμη Δήμων), 4% για τα νησιά.
• Να σου πω την αλήθεια, πιστεύω ότι ο διαχωρισμός της γεωργικής γης σε ΓΓΥΠ ή μη, είναι προσχηματικός και χρησιμοποιείται για την εφαρμογή πολιτικών αρπαγής της παραγωγικής γης. Ακόμη και γη που δεν χαρακτηρίζεται ΓΓΥΠ, μπορεί να παράγει προϊόντα πολύ υψηλής προστιθέμενης αξίας (π.χ. ελαιώνες σε «άγονη» γη παράγουν εξαιρετικό βιολογικό ή έξτρα παρθένο ελαιόλαδο υψηλής ποιότητας, εξαγώγιμο, αρωματικά, φαρμακευτικά φυτά,…). Με διάφορους εύσχημους τρόπους εκ μέρους της πολιτείας παραχωρούνται σκοπίμως μεγάλες, αθροιστικά σε επίπεδο χώρας, εκτάσεις στη βιομηχανία Σ-ΑΠΕ που διαφορετικά, δεν θα ήταν διαθέσιμες εάν υπήρχε νομοθετικά κατοχυρωμένη η προστασία της παραγωγικής γης ανεξαρτήτως «γονιμότητας». Αντίθετα η Ιταλία απαγορεύει τη χρήση Φ/Β σε αγροτική γη, η οποία αναφέρεται ότι «είναι πρωτίστως χρήσιμη για την αγροτική παραγωγή»¹⁸. Το παράδοξο είναι ότι το ΥΠΑΑΤ αναφέρει:¹⁹ «Δοθέντος, ότι η Γεωργική Γη και κυρίως η Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας (Γ.Γ.Υ.Π.), αποτελεί έναν εν ανεπαρκεία και αναντικατάστατο φυσικό πόρο, Συνταγματικά κατοχυρωμένο αγαθό εθνικής σημασίας, ουσιώδη όρο της βιώσιμης ανάπτυξης και ουσιαστική βάση του παραγωγικού μας συστήματος, το Κράτος, οφείλει να την προστατεύει και να τη διαφυλάττει, μέσω του κατάλληλου νομικού και κανονιστικού πλαισίου».
• Λογικός και τεκμηριωμένος ο συλλογισμός σου. Μήπως όμως τα μεγάλα συμφέροντα «υπερισχύουν» της ερμηνείας του Συντάγματος; Οι δε βουνοκορφές ισοπεδώνονται και μετατρέπονται σε βιομηχανικό τοπίο (εκβιομηχάνιση της φύσης).
• Κατάλαβα…
• Όλοι γνωρίζουμε ότι οι αποφάσεις παραχώρησης γης που προωθούνται ή επιβάλλονται από την ίδια την πολιτεία άκριτα και χωρίς ολοκληρωμένο σχεδιασμό, είναι περίπλοκες καθώς πολλοί δήμοι, οργανισμοί και πολίτες αντιδρούν υγιώς και προσφεύγουν στην δικαιοσύνη με τους πενιχρούς τους πόρους για περιβαλλοντικούς, πολιτιστικούς, κοινωνικό-οικονομικούς κ.α. λόγους.
• Χμμ! Μήπως για αυτό ετοιμάζουν κίνητρα (π.χ. υποσχέσεις για δωρεάν ρεύμα) σε ιδιοκτήτες γης που αντιδρούν στα αιολικά πάρκα;²⁰
• Προφανώς. Παράλληλα έχουμε και την είσοδο μεσαζόντων ‘Real estate” που αγοράζουν γη για μακροχρόνια μίσθωση σε παραγωγούς Σ-ΑΠΕ, π.χ. για την εγκατάστασή Φ/Β και μπαταριών αποθήκευσης…²¹
• Δυστυχώς, αρκετοί ιδιώτες και Δήμοι προσβλέπουν στο εύκολο βραχυπρόθεσμο ίδιον κέρδος και δεν αντιλαμβάνονται τις μακροχρόνιες πολλαπλές καταστρεπτικές επιπτώσεις της αρπαγής της γης!
• Οι παρενέργειες στη αγορά γης, όπου αντιμάχονται ο ενεργειακός και ο κτηματομεσιτικός-κατασκευαστικός κλάδος για τα ίδια συμφέροντά τους, είναι τεράστιες καθώς οδηγούν σε έντονη και άναρχη αλλαγή χρήσεων γης, εκτός σχεδιασμού, η οποία «καταβροχθίζει» και συρρικνώνει με υψηλούς ρυθμούς την παραγωγική γη (γεωργική γη, βοσκοτόπους δασικές εκτάσεις, δάση), αφαιρώντας την από τον παραγωγικό ιστό της χώρας. Επιτρέπεται η εγκατάσταση Σ-ΑΠΕ ακόμη και σε περιοχές natura (μετά από ειδική οικολογική αξιολόγηση!) και σε δάση και αναδασωτέες περιοχές τα αιολικά.²²
• Άραγε, έχει αναλογιστεί κανείς τις μακροχρόνιες επιπτώσεις στην επισιτιστική ασφάλεια και στο εμπορικό έλλειμμα της χώρας; ²³ Ενώ, σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Ιταλία ενέκρινε Περιβαλλοντικό Διάταγμα με στόχο να σταματήσει την εγκατάλειψη αγροτικών εκτάσεων όπως οι ελαιώνες, ώστε να προστατευτούν οι παραγωγικοί πόροι της χώρας και να αξιοποιούνται πλήρως.²⁴
• Έχουμε και ευτράπελα στη χώρα μας. Πρόσφατα, με αφορμή τις στρεβλές επιδοτήσεις των Σ-ΑΠΕ, που χρηματοδοτούν εν μέρει και οι Έλληνες φορολογούμενοι, ανακοινώθηκε: «τέλος η κρατικοδίαιτη ζωή και οι επιδοτήσεις στις ΑΠΕ» με αναφορά στο τέλος των λειτουργικών (μόνο) ενισχύσεων!²⁵.
• Ανατριχιαστική δημόσια παραδοχή!
• Αλλά νέες στρεβλές επιδοτήσεις ανακοινώνονται συνεχώς. Ανακοινώθηκαν και επιδοτήσεις για μπαταρίες²⁶. Να φανταστείς, ότι παρά το τέλος των λειτουργικών ενισχύσεων, και τις αρνητικές η μηδενικές τιμές λόγω περικοπών, παρατηρείται «συνεχής μεγέθυνση του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ που συμμετέχει απευθείας στην αγορά»²⁷.
• Τι λες; Αυτό σημαίνει ότι οι «λειτουργικές ενισχύσεις» δεν είχαν κανέναν λόγο ύπαρξης! Οπότε; Μήπως κατευθύνονταν απ’ ευθείας στην «ενίσχυση» των υπερκερδών;
• Ας μας απαντήσουν οι υπεύθυνοι των στρεβλών επιδοτήσεων..
• Χρηματοδοτούμε δηλαδή τόσα χρόνια τα υπερκέρδη των μεγαλο-επενδυτών πολυεθνικών μέσω της αρπαγής της γης μας και της μη-αντιστρεπτής «κατανάλωσης» του υπερ-πολύτιμου πόρου μας που λέγεται Ελληνικό φυσικό τοπίο, και της καταστροφής των παραγωγικών μας πόρων;
• Μέσα σε αυτή την ανεξέλεγκτη κατάσταση, λογικό δεν είναι οι μεγαλο-επενδυτές πολυεθνικών αλλά και οι μικρότεροι ευκαιριακοί επενδυτές, να έχουν το νου τους στο χρηματιστήριο για να πουλήσουν μετοχές όταν έχουν υπερκέρδη;
• Φυσικά. Αν δεν ήταν αυτός ο στόχος, για ποιόν λόγο μεσολαβεί το χρηματιστήριο ενέργειας (εν ονόματι του περιβάλλοντος πάντα); Να υποθέσω ότι μεγάλο μέρος από τα υπερκέρδη οδεύουν σε προορισμούς του εξωτερικού (π.χ., Αμπου Ντάμπι);
• Γιατί όχι;
• Μου υπόσχεσαι όμως ότι την επόμενη φορά θα μιλήσουμε για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις; Έχουν γραφτεί τόσα πολλά! Και έχω πολλές απορίες!
• Σύμφωνοι! Στο δεύτερο μέρος!