ΕΛΛΗΝΙΚΑ: Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΓΛΩΣΣΑ

Ἀθανάσιος Παπανδρόπουλος
ἐφημ. «ΕΣΤΙΑ», 19.03.2018

Ἕνα βιβλίο-ὕμνος τῆς Andrea Marcolongo, ἑλληνίστριας, ἀποφοίτου τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Μιλάνου

Τὰ χαρτιὰ τοῦ πολιτισμοῦ, τῆς πολιτισμικῆς κληρονομιᾶς μας, τῆς ἀνακαλύψεως τοῦ ὀρθοῦ λόγου ἀπὸ τοὺς προσωκρατικοὺς φιλοσόφους μας, καὶ τῆς γλώσσας μας, ἀποτελοῦν κορυφαία συγκριτικὰ πλεονεκτήματα στὸν σημερινὸ κόσμο τῆς παγκοσμιοποίησης, τῆς μαζικῆς παραγωγῆς καὶ κατανάλωσης. Ἀρκεῖ κάποιοι νὰ τὸ καταλάβουν καὶ νὰ κάνουν τὶς ἀπαραίτητες προσπάθειες γιὰ νὰ τὰ ἀξιοποιήσουν.

Ἀπὸ αὐτὴ τὴν ὀπτικὴ γωνία, τὸ βιβλίο τῆς ἑλληνίστριας Andrea Marcolongo, ποὺ μεταφράστηκε στὰ ἑλληνικὰ καὶ κυκλοφόρησε ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις Πατάκη, εἶναι ἕνας ὕμνος γιὰ τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα ποὺ δὲν πρέπει νὰ περάσει ἀπαρατήρητος. Μὲ τίτλο Ἡ Ὑπέροχη Γλῶσσα, τὸ βιβλίο μιλάει γιὰ τὴν ἀρχαία ἑλληνική, ἀλλὰ ὑπὸ πρίσμα ποὺ ἐντυπωσιάζει. Καὶ τοῦτο διότι, κατὰ τὴν συγγραφέα, ἡ κατανόηση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας ὑπῆρξε πάντα τὸ μεγάλο ἐρωτηματικὸ στὴν ζωή της καὶ σὲ αὐτὴν ἀφιέρωσε κάμποσες νύχτες ἀγρύπνοιας. Ἤδη δέ, τὸ βιβλίο ἔχει ξεπεράσει τὶς 100.000 πωλήσεις στὴν Ἰταλία καὶ μεταφράζεται καὶ σὲ ἄλλες γλῶσσες.

Ἐντυπωσιακὸς εἶναι ἐπίσης καὶ ὁ πρόλογος τῆς συγγραφέως στὴν ἑλληνικὴ ἔκδοση τοῦ βιβλίου, τὸ ὁποῖο προσφέρει στὸν ἀναγνώστη μοναδικὲς ἐμπειρίες ἐμπνεύσεως καὶ γνώσης: «Εἶναι πραγματικὰ μαγικὸ νὰ βλέπω τὶς λέξεις μου, τὶς ἰταλικὲς λέξεις, νὰ ἱστοροῦν τὴν δική σας γλῶσσα, τὴν ἀρχαία ἑλληνική, ποὺ ἡ Βιρτζίνια Γοὺλφ τὸ 1905 ὅριζε ὡς The Magic Language. Χάρη σὲ ἐσᾶς, οἱ λέξεις μου ὁλοκληρώνουν τὸ ταξίδι τους σὲ ὅλο τὸν κόσμο καὶ σὲ ὅλες τὶς γλῶσσες στὶς ὁποῖες μεταφράστηκαν, γιὰ νὰ ἀγκυροβολήσουν στὸ τελικό τους λιμάνι, τὴν σημερινὴ Ἑλλάδα.

»Θαρρεῖς πὼς ἐκείνη ἡ θεώρηση τοῦ κόσμου, μοναδικὴ τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων –ἀπὸ τὸν πολὺ ἰδιαίτερο τρόπο νὰ σκέφτονται τὸν χρόνο μέχρι τὴν ἔκφραση τῆς ἐπιθυμίας, ἀπὸ τὴν ἱκανότητα νὰ ἐκφράζουν τὸν ἔρωτα καὶ νὰ ξεπερνοῦν τὸ φράγμα ποὺ ὑψώνουν τὰ γένη τῶν ὀνομάτων καὶ τῆς ζωῶς– ἔχει ξεκινήσει τὸ τελευταῖο της ταξίδι, ἐκεῖνον τὸν νόστο ποὺ εἶναι μόνο δικός σας, ποὺ ἀνήκει σὲ ἐσᾶς, τοὺς σύγχρονους Ἕλληνες. Σὰν τὸν Ὀδυσσέα, χάρη σὲ αὐτὴ τὴν ἔκδοση τῶν ἐκδόσεων Πατάκη ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ γλῶσσα, ποὺ ζεῖ καὶ ὑπάρχει ἐδῶ καὶ πάνω ἀπὸ δύο χιλιάδες χρόνια, ἐπιστρέφει στὸ σπίτι της, στὴν Ἰθάκη τῆς γλώσσας σας.

»Δὲν ὑπῆρξε ποτὲ ταξίδι ποὺ ἔφτασε σὲ κάποιον προορισμὸ καὶ δὲν ἀναγκάστηκε νὰ ἀναμετρηθεῖ μὲ τὴν διαφορετικότητα ποὺ συνάντησε στὴν πορεία: ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ γλῶσσα εἶναι ἀνεπανόρθωτα διαφορετική, γι’ αὐτὸ καὶ ἐμεῖς “οἱ ξενοι” νιώθουμε γι’ αὐτὴν κάτι σὰν θλίψη, λὲς καὶ πρόκειται γιὰ μία ἱστορία ἀγάπης ποὺ δὲν ζήσαμε ἀλλὰ πάντα λαχταρούσαμε. Ἐσεῖς οἱ Ἕλληνες, οἱ μόνοι στὸν κόσμο, αὐτὴ τὴν ἱστορία ἀγάπης τὴν ζήσατε.

»Δὲν ἔχει σημασία ἂν γνωρίζετε ἀρχαία ἑλληνικὰ ἢ ὄχι, αὐτὸ τὸ βιβλίο εἶναι ἀφιερωμένο σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἀναζητοῦν λέξεις γιὰ νὰ μιλήσουν γιὰ τὸν ἑαυτό τους, στὴν σύγχρονη ἐποχή. Ἡ Ὑπέροχη Γλῶσσα δὲν εἶναι ἕνα παραδοσιακὸ ἐγχειρίδιο, ἕνα ἀκαδημαϊκὸ δοκίμιο, ἕνα μάθημα ἀπὸ καθέδρας. Εἶναι μία συνταρακτικὴ ἔκφραση καὶ δομὴ τῆς ψυχῆς μέσῳ μίας γλώσσας ἀρχαιότατης ποὺ ποτὲ δὲν ὑπῆρξε πιὸ σύγχρονη, ὅσο ἡ δική σας.

»Μὲ αὐτὸ τὸ βιβλίο ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ γλῶσσα ξαναγύρισε σὲ ἐμένα, ποὺ πάντα τὴν ἀγαποῦσα, καὶ τώρα ἐπιστρέφει σὲ ἐσᾶς, ἐπιστρέφει στὴν πατρίδα της, στὸν δικό σας τρόπο σκέψης, στὶς λέξεις σας καὶ στὶς καθημερινές σας πράξεις. Ἐπιστρέφει γιατί ποτὲ δὲν ἔφυγε. Κλασσικὸ δὲν εἶναι κάτι ἀρχαῖο, παλιό, ἀλλὰ κάτι ποὺ δὲν ἔπαψε ποτὲ νὰ ἔχει κάτι νὰ πεῖ, ἔλεγε ὁ Ἰταλὸς Καλβίνο. Μέσῳ τῆς Ὑπέροχης Γλώσσας ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ γλῶσσα ἔχει πολλὰ νὰ σᾶς πεῖ –καὶ πολλὰ νὰ σᾶς ρωτήσει.

»Πότε ἦταν ἡ τελευταία φορὰ ποὺ εἴπατε σ’ ἀγαπῶ στ’ ἀλήθεια; Ποῦ δώσατε ὅλο σας τὸν ἑαυτὸ γιὰ νὰ ὑλοποιήσετε ἕνα ὄνειρο; Πότε νιώσατε στ’ ἀλήθεια ἐλεύθεροι νὰ διαθέσετε ὅπως θέλετε τὴν ζωή σας καὶ ἑπομένως ἀναλάβατε ἀναγκαστικὰ τὴν ἡρωϊκή, ἀπόλυτα ἑλληνικὴ εὐθύνη νὰ πάρετε μία ἀπόφαση ποὺ ἄλλαξε γιὰ πάντα τὴν πορεία τῆς ζωῆς σας;

»Ἡ Ὑπέροχη Γλῶσσα ἀποδεικνύει αὐτὸ ποὺ πίστευα πάντα, ἀπὸ τότε ποὺ κοριτσάκι ἀκόμα ἐρωτεύτηκα τὰ ἑλληνικὰ καὶ τὰ ἔκανα πυξίδα τῆς καθημερινῆς κοσμικῆς ζωῆς μου, σὲ χαρὲς καὶ λύπες, σὲ ἕναν σημερινὸ κόσμο τόσο γεμάτο μὲ ἀντιθέσεις: δὲν ὑπάρχουν νεκρὲς ἢ ζῶσες γλῶσσες, ὑπάρχουν γλῶσσες καρποφόρες, τόσο γόνιμες ὅσο ἡ ἑλληνική, ποὺ νὰ γίνονται κομμάτι τῆς δικῆς σας μητρικῆς γλώσσας, τόσο ἰσχυρὲς ποὺ νὰ γίνονται κομμάτι τοῦ ἑαυτοῦ σας.

»Τελειώνοντας τὴν ἀνάγνωση τοῦ βιβλίου, ἴσως νιώσετε νοσταλγία, ὄχι γιὰ μία ἐποχὴ ὅπως τῆς ἀρχαίας Ἀθήνας, ἀλλὰ γιὰ ἕναν τρόπο νὰ βλέπετε καὶ νὰ μπορεῖτε νὰ ἐκφράζετε τὸν κόσμο μὲ λέξεις, ἕναν τρόπο σαφῆ, λιτό, αἰχμηρό, ἀποτέλεσμα μίας διαδικασίας καὶ μίας σκέψης στὰ μέτρα τοῦ ἀνθρώπου».

Μετὰ ἀπὸ αὐτὰ τὰ λόγια της συγγραφέως, μήπως ἔχει ἔλθει ἡ ὥρα νὰ ξανασκεφτοῦμε αὐτὰ ποὺ ἀλόγιστα καταστρέφουμε, ὅπως τὴν γλῶσσα, καὶ νὰ δοῦμε τί μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν;

Πηγή: tovimatisaigialeias.gr
Ἀναδημοσίευση ἀπό: Χριστιανικὴ Βιβλιογραφία