Ελύτης, Σαπφώ και κάλλος

ἄστερες ,ὲν ἀμφὶ κάλαν σελάνναν ἂψ
ἀπυκρύπτοισι φάεννον εἶδος ὄπποτα
πλήθοισα μάλιστα λάμπηι γᾶν ~
ἀργυρία.

κι ὅσ' ἄστρα γύρω βρίσκονται στὴν ἔκπα
γλη σελήνη παρευθὺς τὸ φωτεινὸ τους πρό
σωπο κρύβουν κάθε φορὰ ποὺ ἐκείνη ὁλόγιο
μη καταλάμπει τὴ γῆ τὴ σκοτεινὴ ἀνεβαί
νοντας ~ ἀσημοκαπνισμένη.

Όπου και αν διακρίνει το κάλλος ο Ελύτης τον συγκλονίζει. Στη φύση, στη γυναίκα, στη γλώσσα. Και αυτό που κυρίως αποπνέουν τα ακρωτηριασμένα λόγια της Σαπφώς είναι κάλλος.

Κάλλος ο τρόπος που υμνεί η ποιήτρια τον έρωτα, με συγκινητική λεπτότητα και ευαισθησία, που εξομολογείται τη ζήλια της, που περιφρονει τη γυναίκα που ντύνεται άσχημα. Κάλλος ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώνει έντονη ιωνική κλίση προς τα αρώματα και τα μύρα, πάθος για τα ωραία ρούχα και τα ωραία γυναικεία κορμιά. Κάλλος η εξαίσια αίσθηση που έχει για τα λουλούδια, τα φυτά γενικότερα, για το νυχτερινό ουρανό με τη σελάνα να λάμπει επισκιάζοντας τα άστρα, για τις ωραίες όψεις της θάλασσας, για την ανοιξιάτικη φύση. Κάλλος η γλώσσα της Σαπφώς με την οποία αποδίδει το κάλλος του κόσμου που τη συγκλονίζει. Διαβάζοντας τη σπασμένη φωνή της ένας βαθύτατος λυρισμός, μια σαγηνευτική ομορφιά διαπερνά τις ψυχές μας.

«Αν μέσα στα θραύσματα που μας απόμειναν περισυλλέγουμε ήδη διαμαντένιες εκφράσεις, θα πρέπει να υποθέσουμε, σύμφωνα με το νόμο των πιθανοτήτων, ότι μέσα στα εννέα ποιητικά βιβλία που έγραψε η Σαπφώ ένας πραγματικός θησαυρός λόγων με στοχαστική δύναμη, παρομοιώσεων τολμηρών και πρωτότυπων εικόνων είχε κιόλας δημιουργηθεί εκεί, στο χώρο του ανατολικού Αιγαίου, πριν ακόμη αρχίσει ν' ακμάζει εκείνο που, γενικά θεωρούμε σαν ελληνικό θαύμα -κι εννοώ, βέβαια, την Αθηναϊκή δημοκρατία» γράφει ο Ελύτης στο «Εν λευκώ». Ο θησαυρός των λόγων ήταν δημιούργημα της μακρινής του ξαδέρφης. της Σαπφώς, στην προσπάθειά της να αποδώσει το εσωτερικό και το περιρρέον κάλλος.

Πηγή: ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ - «ΕΚ ΓΕΝΕΤΗΣ ΕΛΛΗΝ ΕΝ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΑΓΡΙΩΝ» («Μαρία Νεφέλη»), Δήμητρα Σοφιανού, Εκδόσεις «Ιωλκός»

Ἑλλήνων Φῶς