ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΣΠΑΘΑΡΗΣ (2 Ιανουαρίου 1924 - 9 Μαΐου 2009)

9 Μαΐου, 2015 - 6:30

Ευγένιος Σπαθάρης. Έργο του Γιάννη Τσαρούχη

Ο ΓΝΗΣΙΟΣ ΤΡΟΒΑΔΟΥΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Ευγένιος Σπαθάρης, ο λαϊκός καλλιτέχνης με το δυναμικό πνεύμα, ο γνήσιος εμψυχωτής ενός λαϊκού ήρωα, ο ζωγράφος με την πλούσια χρωματική ζωντάνια , ο αληθινός εκφραστής της ελληνικής παράδοσης, μα, πάνω απ'όλα, η προσωποποίηση της ανθρωπιάς και της απλότητας.

Γεννήθηκε στην Κηφισιά, το 1924, μέσα στην τέχνη του πατέρα του, Σωτήρη, την οποία ελάτρεψε.

Από μικρός έδειχνε ότι ήταν ένα ανήσυχο, ερευνητικό πνεύμα αλλά και ένα πολύπλευρο ταλέντο.

Οταν οι άσχημες συνθήκες της γερμανικής κατοχής ήταν πλέον βέβαιο ότι δεν θα του επέτρεπαν να ακολουθήσει τον τομέα της αρχιτεκτονικής, που επίσης αγαπούσε, αφιερώθηκε με ιδιαίτερο ζήλο στο θέατρο σκιών.
Στόχος του ήταν να ανεβάσει πολύ ψηλά τον Καραγκιόζη, τόσο σαν σημαντικό ελληνικό και παραδοσιακό θέαμα όσο και σαν εξαιρετικό είδος τέχνης και τεχνικής. Ετσι, ο Καραγκιόζης σταματά να μας παρακολουθεί και να μας διασκεδάζει μόνο από τον μπερντέ του: εμψυχώνεται, εκσυγχρονίζεται, εμφανίζεται σε όλον τον κόσμο, γίνεται τραγούδι και στο τέλος, αποκτά "ένα κεραμίδι" για να ξαποσταίνει που και που. Όλα αυτά κατάφερε να πραγματοποιήσει ο Ευγένιος Σπαθάρης, ο δάσκαλος του ελληνικού θεάτρου σκιών, όπως τον αποκαλούν και το πέτυχε με τέτοια προσοχή και ευλάβεια απέναντι στην τέχνη, που ο ήρωας μας δεν έχασε ούτε την ελληνικότητα του αλλά ούτε την γνήσια λαϊκότητα που εκπροσωπεί.

Τον Φεβρουάριο του 2007, το Υπουργείο Πολιτισμού και ο κύριος Γιώργος Βουλγαράκης τίμησαν τον Ευγένιο Σπαθάρη για την πολύτιμη προσφορά του στην τέχνη και στην Ελληνική Λαϊκή μας παράδοση απονέμοντάς του αναμνηστική πλακέτα και διοργανώνοντας εκδήλωση αφιερωμένη στην εξηπεντάχρονη δράση του.

Ευγένιος Σπαθάρης
Το έργο του στην Ελλάδα...
Διεθνής δραστηριότητα...
Ο Ζωγράφος

Πηγή: Σπαθάρειο Μουσείο

Από τα αρχείο της ΕΡΤ

Στην εκπομπή «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΜΟΥ» ο καλλιτέχνης του θεάτρου σκιών ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΣΠΑΘΑΡΗΣ αυτοπαρουσιάζεται εστιάζοντας την αφήγησή του στο 1959, χρονιά σταθμό για την καλλιτεχνική του πορεία. Όπως επισημαίνει, είναι η εποχή που ο κινηματογράφος κατακτά ολοένα και μεγαλύτερο έδαφος και οι γειτονιές, όπου ο κόσμος αγκάλιαζε το θέατρο σκιών επί δεκαετίες, εκλείπουν η μία μετά την άλλη. Αφουγκραζόμενος τις αλλαγές του καιρού του, ο ΕΥ. ΣΠΑΘΑΡΗΣ μεταφέρεται από τις αλάνες και τις μάντρες στις αίθουσες των κινηματογράφων, ανεβάζοντας με τεράστια επιτυχία παραστάσεις Καραγκιόζη. Εκτενής είναι η αναφορά στην παράσταση «Μέγας Αλέξανδρος και το καταραμένο φίδι», που παρουσίασε το 1959 στο Παρίσι προσκεκλημένος του «Θεάτρου των Εθνών» – διεθνούς φεστιβάλ σε ετήσια βάση. Την αφήγησή του πλαισιώνουν πλάνα αρχείου με τα σημαντικότερα γεγονότα εκείνης της χρονιάς, όπως η προικοδότηση απόρων κορασίδων στην Άνδρο από το βασιλικό ζεύγος, η εκτόξευση του σοβιετικού κοσμικού πυραύλου «Λούνικ», η επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου ΝΤΟΥΑΪΤ ΑΪΖΕΝΧΑΟΥΕΡ στην Αθήνα και οι πανηγυρισμοί για την ανεξαρτησία της Κύπρου, γεγονότα που ενέταξε με ευφάνταστο τρόπο στο θεματολόγιο των παραστάσεών του. Στη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται αποσπάσματα από παραστάσεις Καραγκιόζη με τη χαρακτηριστική φωνή του ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΣΠΑΘΑΡΗ.

Η σειρά εκπομπών «Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΕΥΓΕΝΙΟ ΣΠΑΘΑΡΗ» παρουσιάζει μικρό μέρος της προσφοράς του καραγκιοζοπαίκτη ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΣΠΑΘΑΡΗ. Η αστείρευτη έμπνευσή του δημιουργεί φιγούρες και σπαρταριστά κείμενα με ήρωες που αναπαριστούν αλλά και σατιρίζουν την ελληνική ψυχή και ιδιοσυγκρασία. Η προσφορά του στο Θέατρο Σκιών και στον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό τον έχρισε μοναδικό εκπρόσωπό του. Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ, η ΑΓΛΑΪΑ με τα ΚΟΛΛΗΤΗΡΙΑ, ο ΧΑΤΖΗΑΒΑΤΗΣ, ο ΜΠΑΡΜΠΑ-ΓΙΩΡΓΟΣ, ο ΣΙΟΡ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, η ΒΕΖΥΡΟΠΟΥΛΑ, ο ΜΟΡΦΟΝΙΟΣ και οι υπόλοιποι της παρέας ζωντανεύουν τα παιδικά χρόνια των ενηλίκων και διασκεδάζουν τους νεαρούς θεατές. Καλή διασκέδαση. . .

Ψηφιακό αρχείο, επεισόδια: