Φιλοποίμην Φίνος

Ο Φιλοποίμην Φίνος, ο πατέρας του Ελληνικού κινηματογράφου και ιδρυτής της Φίνος Φιλμ, γεννήθηκε το 1908 στην Τιθορέα Λοκρίδας. Ήταν γόνος καλής οικογένειας. Από τον πατέρα του, Γιάννη, πιθανότατα μπήκε στο αίμα του το μικρόβιο του κινηματογράφου, καθώς δεν ήταν μόνο γιατρός, αλλά και επιχειρηματίας που είχε κινηματογραφικές αίθουσες στην Αθήνα και την επαρχία

Ανάμεσα στις οποίες και το θρυλικό ''Αλκαζάρ'' στον σταθμό Λαρίσης που λειτούργησε στην κατοχή - και όχι μόνο - ως βαριετέ με τον Ορέστη Λάσκο και την ''Φρεγάδα'' του, έναν θίασο ποικιλιών.

Ο Φίνος μπορεί να ασχολήθηκε από πολύ νέος με τον κινηματογράφο και κυρίως με την τεχνική του, που προπολεμικά στην Ελλάδα ήταν σε εμβρυακή κατάσταση, ωστόσο είχε σπουδάσει νομικά και πολιτικές επιστήμες. Επίσης, ο Φίνος μιλούσε τρεις γλώσσες και ήταν ιδιαίτερα μορφωμένος και ενημερωμένος σφαιρικά. Ωστόσο επέλεξε να ασχοληθεί με τις κινηματογραφικές επιχειρήσεις του πατέρα του και γενικότερα με τον κιμνηματογράφο. Πολύτιμα εργαλεία του στην πορεία του το εύστροφο μυαλό του, αλλά και το κατσαβίδι που δεν αποχωρίστηκε ποτέ - όπως για τον στενό του κύκλο ήταν ''Φίφης'' χαϊδευτικά, για τους συνεργάτες του ήταν ο ''Κατσαβιδάκιας'' και το παρατσούκλι ήρθε λόγω του κατσαβιδιού που είχε πάντα στην πίσω τσέπη του παντελονιού του.

Ο Φίνος ήταν ο πρώτος που εγκατέστησε τον ομιλούντα κινηματογράφο στην Ελλάδα στα θερινά σινεμά και συγκεκριμένα στο Αλκαζάρ, ενώ με τη δική του ευρεσιτεχνία έφτιαξε και την πρώτη ομιλούσα ελληνική ταινία στη χώρα μας, με ''σύγχρονη επαφή του ήχου πάνω στο φιλμ, με λυχνίες παλλόμενου φωτός''.

Σε εποχές δύσκολες και χαλεπές ο Φιλοποίμην Φίνος κατόρθωσε να γεννήσει και να αναθρέψει το σύγχρονο Ελληνικό Κινηματογράφο. Ξεπερνώντας ανυπέρβλητες δυσκολίες και με ελάχιστα μέσα δημιουργούσε τις πιο καλογυρισμένες και ποιοτικές ταινίες του τόπου.

Σαν επαγγελματίας ο Φιλοποίμην Φίνος ήταν ένα σύνθετο φαινόμενο, ένας συνδυασμός εξαιρετικής οξυδέρκειας, γνώστης της τεχνικής, πάθους και διαίσθησης. Μελετούσε, διασταύρωνε, πειραματιζόταν και τα συμπεράσματα του τα έκανε σύντομα πράξη. Κατασκεύασε το πρώτο ηχοληπτικό μηχάνημα στην Ελλάδα, γύρισε την πρώτη έγχρωμη και στερεοφωνική ταινία, έπλασε σταρ και πετυχημένους σκηνοθέτες και τεχνικούς και όλα αυτά χωρίς να στηριχτεί σε κρατική στήριξη ή επιχειρηματικό φορέα.

Έζησε σχεδόν ασκητικά και ήταν πιστός και συνεπής στους στόχους του ως δημιουργός. Άνθρωπος με καλοσύνη και ήθος, αγαπητός δάσκαλος που πάντα φρόντιζε τους μαθητές του και τους συνεργάτες του. Κυρίως όμως, ένας υπεύθυνος και τρυφερός σύντροφος.

Η εταιρεία Φίνος Φιλμ είχε τα γραφεία της στην οδό Στουρνάρα 27 και τα πρώτα της στούντιο ήταν στις Τρεις Γέφυρες και μετά στους Αγίους Αναργύρους, εκεί όπου γυρίστηκαν οι περισσότερες και καλύτερες ταινίες της. Το 1954 τα γραφεία και τα εργαστήρια μεταφέρθηκαν στο κτίριο της Χίου 52, στον Άγιο Παύλο, ένα κτίριο που ο Φίνος δεν αγόρασε ποτέ μια και αντί για επενδύσεις, προτιμούσε να ρίχνει τα λεφτά του σε ταινίες και μηχανήματα. Μάλιστα όχι μόνο δεν έχει αγοράσει το κτίριο της Χίου 52, μα ούτεκαν σπίτι. Έμενε σε νοικιασμένο σπίτι και μόλις λίγο πριν το θάνατό του αγόρασε ένα διαμέρισμα στην περιοχή της Σχολής Ευελπίδων.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και παρότι η κρίση είχε ήδη αρχίσει να κτυπά την πόρτα του ελληνικού σινεμά και να γίνεται αισθητή στα εισιτήρια, ο Φίνος πήρε ένα τεράστιο δάνειο για την εποχή για να κάνει το όνειρο του πραγματικότητα, φτιάχνοντας στα Σπάτα τα τελειότερα στούντιο που είχαν υπάρξει ως τότε όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και τα Βαλκάνια. Τα στούντιο στα Σπάτα μπορεί να ήταν τέλεια τεχνικά, αλλά μόνο ''χρυσά'' δεν ήταν για τον ιδρυτή τους μια και συνδέθηκαν με την παρακμή της εταιρείας αλλά και του ελληνικού ψυχαγωγικού κινηματογράφου.

Η διαφορά των στούντιο και των εργαστηρίων ολόκληρης της εταιρείας Φίνος Φιλμ από τις υπόλοιπες αντίστοιχες εταιρείες της εποχής της ακμής βρισκόταν στο γεγονός ότι ήταν στελεχωμένα και λειτουργούσαν περίπου όπως τα αντίστοιχα χολιγουντιανά της εποχής. Υπήρχε μόνιμο προσωπικό σε όλες τις ειδικότητες, με μηνιαίο μισθό και είχε σχηματιστεί μια μικροκοινωνία βοηθών, μαθητευόμενων και ειδικών που δημιούργησαν μια αλυσίδα μάθησης και παράδοσης, με τον ένα κρίκο να πιάνεται στον επόμενο.

Η ιστορία της Φίνος Φιλμ θα μπορόυσε να χωριστεί σε δυο περιόδους: η πρώτη, 1945 - αρχές 1960, χαρακτηρίζεται από την ατμόσφαιρα μιας θαυμαστής βιοτεχνίας με παραγωγή ελεγχόμενη - 2 εώς 3 ηθογραφικών κυρίως ταινιών τον χρόνο και η δεύτερη, αρχές 1960 - 1977, περίοδος που η βιοτεχνία ''βιομηχανοποιείται''.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 εμφανίστηκε και η τηλεόραση την οποία ο Φίνος δεν συμπαθούσε ποτέ. Χρεωμένος πολλά εκατομμύρια, άρρωστος, απογοητευμένος από την κατάρρευση της μεγάλης του αγάπης, του σινεμά, αλλά και από την αντιμετώπιση των νέων ανθρώπων, για τους οποίους ήταν το κατεστημένο που έπρεπε να κτυπηθεί αποτελεσματικά. Οι ταινίες του στο Φεστιβαλ Θεσσαλονίκης γιουχαϊζονταν στις αρχές της δεκαετίας του 1970 με το που εμφανιζόταν στο πανί το σήμα της εταιρείας του, αν και οι περισσότεροι δημιουργοί του νέου ελληνικού κινηματογράφου, όταν δεν τον είχαν παραγωγό, τον είχαν ουσιαστικό συμπαραστάτη.

Τελευταία του ταινία ήταν Ο Κυρ Γιώργης Εκπαιδεύεται το 1977 του Γιάννη Δαλιανίδη, με πρωταγωνιστή τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο. Αυτή ήταν και η ταφόπλακα της ήδη χρεωκοπημένης Φίνος Φιλμ. Ο Φίνος δεν ασχολήθηκε ποτέ με την τηλεόραση, την οποία απεχθάνονταν. Λίγο πριν φύγει αρνήθηκε να δώσει τα στούντιο που έφτιαξε με κόπο και θυσίες για το γύρισμα ταινιών στην τηλεόραση. Αυτή ήταν ο μεγάλος εχθρός, αυτή του έδιωξε τον κόσμο από τις σκοτεινές αίθουσες.

Στις 26 Ιανουαρίου του 1977, ο Φιλοποίμην Φίνος, δημιουργός, πατέρας, κυρίαρχος του ελληνικού σινεμά από το 1940 μέχρι την τελευταία του στιγμή, ταλαιπωρημένος από επτάχρονη μάχη με τον καρκίνο, αποχώρησε από την ζωή. Δεν άφησε διάδοχο, άφησε όμως μια κληρονομιά 186 ταινιών, παρακαταθήκη για τις νέες γενιές κινηματογραφιστών.

Ο Φιλοποίμην Φίνος ήταν από τους ανθρώπους που έδωσαν ώθηση και πνοή στον ελληνικό κινηματογράφο. Υπήρξε ένας πρωτοπόρος, ένας οραματιστής

Πηγή: ΗΛΕΙΑ ΤΩΡΑ

• Κηδεία του κινηματογραφικού παραγωγού Φιλοποίμενος Φίνου στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών (Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο)
• Παρασκήνιο, Η Φίνος Φιλμ και ο Φιλοποίμην Φίνος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Παρασκήνιο, Φιλοποίμην Φίνος μαρτυρίες - ντοκουμέντα (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)