Η ήττα και τα δακτυλικά της αποτυπώματα

Χωρίς τις ελληνικές επενδύσεις τα Σκόπια δεν θα είχαν οικονομικό οξυγόνο

Από τον
Σαράντο Ι. Καργάκο

Δέν ἤμουν ὑπέρ τοῦ κάποτε κατά τῶν Σκοπίων ἐπιβληθέντος «ἐμπάργκο»· καί τή διαφωνία αὐτή τήν εἶχα ἐκφράσει ἔντονα στήν τηλοψία πρός τόν τότε πολιτικό τοῦ ΠΑΣΟΚ, τόν κ. Μπαντουβᾶ, πού ἦταν ἕνας ἐκ τῶν ἐμπνευστῶν τοῦ μέτρου αὐτοῦ. Ὁ λόγος ἦταν ἁπλός: τό «ἐμπάργκο» ἦταν διάτρητο, ἄρα ἀναποτελεσματικό. Κι ἀκόμη θά εὐνοοῦσε -ὅπως καί εὐνόησε- τό λαθρεμπόριο. Αὐτό πού εἶχα γράψει στόν «Ἐλεύθερο Τύπο», μόλις ἔπεσαν τά κομμουνιστικά καθεστῶτα, ἦταν τό «πέσιμο» τῆς φορολογίας σέ ὅ,τι ἀφορᾶ τίς ἐπιχειρήσεις στό 10%. Τότε θά γέμιζε ἡ Ἑλλάδα ἀπό τά λεφτά πού εἶχαν συγκεντρώσει μέ μύριους τρόπους τά εὐφυέστερα -ὄχι καί εὐγενέστερα- μυαλά πού δροῦσαν στό κομμουνιστικό μπλόκ.

Ἀντίθετα τά νέα καθεστῶτα τῶν γειτονικῶν χωρῶν χαμήλωσαν τή φορολογία καί τότε τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ ἐπιχειρηματικοῦ μας κόσμου -ἀκόμη καί ἐπιχειρήσεις γιά σουτιέν!- σάν σμῆνος πουλιῶν πέταξε πρός τίς γειτονικές χῶρες. Κι ἕνα μέρος τῶν ἐπιχειρήσεων -μέ πρῶτο κάποιο γνωστό τότε σοῦπερ μάρκετ-μετακινήθηκε πρός τά Σκόπια. Ἄλλες ἐπιχειρήσεις στράφηκαν πρός τήν Ἀλβανία, Βουλγαρία, Ρουμανία καί Κύπρο (εὐτυχῶς!). Ἄς περιοριστοῦμε στά Σκόπια. Ἄν δέν ὑπῆρχε σέ ἀλπικά μεγέθη μεγάλη φορολογία, δέν θά ἔφευγαν οἱ ἑλληνικές ἐπιχειρήσεις γιά τά Βαλκάνια καί εἰδικά γιά τά κακόβουλα Σκόπια. Καί χωρίς τίς ἑλληνικές ἐπενδύσεις τά Σκόπια δέν θά εἶχαν οἰκονομικό ὀξυγόνο.

Ἀπό εἰδήμονα τότε περί τά οἰκονομικά -ἀπό αὐτούς πού ἔκαναν τήν οἰκονομία μας «γυαλιά-καρφιά»- μοῦ εἶχε παρατηρηθεῖ πώς ἄν δέν μπαίναμε ἐμεῖς θά ἔμπαιναν ξένοι, ἐνῶ ἔτσι κάτι εἰσρέει καί στήν Ἑλλάδα. Ἐφαρμοζόταν τότε ἡ μεγαλοδιάστατη οἰκονομική πολιτική: Θά κερδίσουμε τούς Βαλκάνιους μέ τήν οἰκονομική διείσδυση! «Στροῦτζες καί μοῦτζες» πού λέει καί ὁ Μακρυγιάννης. Ἀντί νά τούς ...διεισδύσουμε ἐμεῖς, μᾶς διείσδυσαν αὐτοί. Συγγνώμη γιά τήν ἀσυνταξία, ἀλλ’ ὅλη ἡ πολιτική μας κινεῖται ἐκτός συντακτικῆς δομῆς.

Τή λεγόμενη ὑψηλή οἰκονομία τήν ἔχουμε γιά διδασκαλία καί ὄχι γιά ἐφαρμογή. Ἔχουμε οἰκονομολόγους γιά θέσεις ἀλλ’ ὄχι γιά παραγωγή πλούτου. Μέχρι καί χαμομήλι εἰσάγουμε ἀπό τήν Ἰνδία καί τσάι Ταϋγέτου ἀπό τήν Ἀλβανία! Μέ ὅλα αὐτά θέλω νά πῶ τοῦτο: ὅπως δέν ξέρουμε νά κάνουμε καλή οἰκονομική πολιτική (πλήρως ἀποβιομηχανισμός τῆς χώρας), δέν ξέρουμε νά κάνουμε οὔτε ἐξωτερική πολιτική. Χαμόγελα καί χειραψίες πολλές ἀλλά περισσότερες οἱ καρπαζιές. Κατάντησαν τά εὐτραφῆ μάγουλα κάποιων πολιτικῶν μας πεδίο κατάλληλο γιά προσγείωση σφαλιαρῶν. «Νικηθήκαμε» λέει ὁ δήμαρχος Θεσσαλονίκης πού ναί μέν τό ὄνομά του -πιθανῶς καί ὁ ἴδιος- νά ἔχουν σχέση μέ τόν οἶνο πού τελεῖ ὑπό τήν προστασία καί εὐλογία τοῦ Διονύσου, ἀλλά ὁ ἴδιος εἶναι ἀπροσδιόνυσος. Ἄν δέν γνωρίζει τή λέξη, τότε ἄς συμβουλευθεῖ ἕνα καλό λεξικό. Ὡστόσο, ὁμολογῶ κι ἐγώ (καί τό εἶχα προβλέψει σέ βιβλίο μου πού κυκλοφορήθηκε τό 1992), ὅτι ὄντως ἡττηθήκαμε. Καί ἡττηθήκαμε, διότι δέν δώσαμε μάχη. Κατευνασμός τήν ὥρα πού ὁ παγκόσμιος Ἑλληνισμός ἦταν σέ συναγερμό. Σμήνη οἱ εὐαγγελιστές τοῦ ρεαλισμοῦ: «Ἡσυχία, παιδιά! Κατευνασμός!». Καί προκόψαμε...

Ὡστόσο τίς μεγαλύτερες εὐθύνες δέν τίς ρίχνω στούς πολιτικούς οὔτε καί στούς δημοσιογράφους, ἀφοῦ πλέον ὁ Τύπος εἶχε περάσει σέ χέρια ἐπιχειρηματιῶν. Οὔτε καί στήν Ἐκκλησία, ἀφοῦ ἡ Σάλπιγγα τῆς Ἱεριχοῦς, ὁ Χριστόδουλος, εἶχε ἀπροσδοκήτως ὕποπτα σιγήσει.

Τίς περισσότερες εὐθύνες ἐπιρρίπτω στόν ἐπιστημονικό καί γενικώτερα στόν πνευματικό μας κόσμο. Πού πτοήθηκε ἀπό τό ὑπούλως διαδιδόμενο σύνθημα: «SOS ρατσισμός»! Ἔκτοτε στήν πνευματική μας ζωή κυριάρχησε ἡ σολωμική «ἄκρα τοῦ τάφου σιωπή». Προσήλωση στήν ἐπιστημονική μας ἔρευνα χωρίς πολιτικές προεκτάσεις. Λογοτεχνία χωρίς ἐθνική πνοή. Παιχνίδι λέξεων καί ἐκσκαφή τοῦ ἀπύθμενου βάθους τοῦ περίπλοκου ἀσυνειδήτου. Στά διεθνῆ συνέδρια ποικίλοι ἐπιστήμονες -εἰδικοί καί μή εἰδικοί- μιλοῦσαν γιά Μακεδονία, ἐννοώντας τά Σκόπια, καί οἱ δικοί μας -οἱ πλεῖστοι βέβαια- τουμπεκί! Ἄκουγα σέ διάφορα συνέδρια ἀρχαιολόγους νά μιλοῦν γιά τά νέα εὑρήματα στή Β. Ἑλλάδα καί μιλοῦσαν γιά τή Μακεδονία μέ ἕνα λόγο ξερό σάν νά ἐπρόκειτο γιά τή Γῆ τοῦ Πυρός. Στό διάστημα αὐτό ὁ ἐπιστημονικός κόσμος τῶν Σκοπίων -χάρη στόν παγκόσμιο προπαγανδιστικό του μηχανισμό- ἔπραξε πολλά. Ὁ δικός μας -μέ λίγες τιμητικές ἐξαιρέσεις- ἔπραξε μηδέν. Εἶχε πεῖ ὁ Μπρέχτ: «Ὅταν ἔλθουν δύσκολοι καιροί, δέν θά ρωτᾶμε τί ἔκαναν οἱ πολιτικοί ἀλλά τί ἔκαναν οἱ ποιητές»! Καί οἱ ἐπιστήμονες;

*Ιστορικός, συγγραφέας

Πηγή: δημοκρατία