Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις, (η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις)...

Wave - Ivan Aivazovsky, 1889
Πηγή: wikiart.org

I

Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος
για τα ωραία και μεγάλα έργα
η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα
ενθάρρυνσι κ’ επιτυχία να σε αρνείται·

να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,
και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.

Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις,
(η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις),
και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,
και πηαίνεις στον μονάρχην Aρταξέρξη
που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,
και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.

Και συ τα δέχεσαι με απελπισία
αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.

Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει·
τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,
τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε·
την Aγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους.

Aυτά πού θα σ’ τα δώσει ο Aρταξέρξης,
αυτά πού θα τα βρεις στη σατραπεία·

και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις.

Κωνσταντίνος Καβάφης

.~`~.
II

Αν υποφέρετε είναι από τη δική σας την κακότητα.
Και μην τα ρίχνετε στους θεούς και στην μοίρα.

Εσείς οι ίδιοι δώσατε στήριγμα στους εχθρούς σας.

Κι είναι γι' αυτό που έχετε τόσο κακή δουλεία.
Κι ακολουθήσατε της αλεπούς τα ίχνη.

Κι ως σύνολο όλοι σας λίγο μυαλό κρατάτε.

Στα λόγια και στις κολακείες που προσβλέπετε
και δεν κοιτάτε γύρω σας τι γίνεται να δείτε.

Σόλων ο Αθηναίος

.~`~.

Η πτώχευση του 1893 -το περίφημο «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν»- επέφερε την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου σε βάρος της Ελλάδας. Τον Ιούλιο του 1894 άρχισαν διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με Ευρωπαίους κατόχους ομολόγων οι οποίες οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο. Στις 28 Ιουλίου του ίδιου έτους ο Γερμανός πρέσβης στην Αθήνα απειλεί την ελληνική κυβέρνηση με διακοπή διπλωματικών σχέσεων αν δεν ικανοποιηθούν οι κάτοχοι ομολόγων. Το 1896 οι Μεγάλες Δυνάμεις στέλνουν τους στόλους τους στο Αιγαίο και στη Κρήτη. Παράλληλα η Υψηλή Πύλη ενισχύει τις στρατιωτικές της δυνάμεις. Το 1897 ξεσπά ο Ελληνοτουρκικός Πόλεμος.

Η Ελλάδα αναγκάστηκε να πληρώσει ένα μεγάλο ποσό σαν πολεμικές αποζημιώσεις, καθώς και να δώσει ένα μικρό κομμάτι της Θεσσαλίας στην Τουρκία. Η κυβέρνηση για να πληρώσει το ποσό αυτό αλλά και παλιές δόσεις τοκοχρεωλυσίων καθώς και να καλύψει το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού υποχρεώθηκε να παραχωρήσει πάλι στην επιτροπή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου όλες τις θεωρούμενες επαρκείς προσόδους για αποζημίωση. Για την εξόφληση του δημόσιου χρέους εκχωρήθηκαν τα μονοπώλια άλατος, πετρελαίου, παιγνιοχάρτων, τσιγαρόχαρτου, ο φόρος κατανάλωσης καπνού, τα τέλη χαρτοσήμου και οι δασμοί του τελωνείου Πειραιώς.

*
**
*

Τα εξωτερικά δάνεια συνήφθησαν κατά την πρώτην περίοδον, δηλ. από της επαναστάσεως του 1821 μέχρι της πτωχεύσεως του 1893, εγένοντο δε υπό όρους καταθλιπτικούς δια το ελληνικόν δημόσιον... Τα συναφθέντα μεταγενέστερως δάνεια εγένοντο μεν υπό ευνοϊκώτερους όρους, αλλά συνολικά, ημπορεί να λεχθή, ότι καμμιά άλλη χώρα δεν έτυχε τόσο βαρείας μεταχειρίσεως εκ μέρους των ξένων δανειστών (υψηλοί τόκοι, επεμβάσεις εις τα εσωτερικά, διεθνής οικονομικός έλεγχος, εταιρεία υπέγγυων προσόδων κ.λπ.).

Δια να λάβει κανείς μιαν γενικήν ιδέαν της επιβαρύνσεως της Ελλάδος, αναφέρω εδώ δύο χαρακτηριστικούς αριθμούς. Τα ποσά, τα οποία πραγματικά εισέπραξε η Ελλάς από τα εξωτερικά δάνεια από της επαναστάσεως του 1821 μέχρι το 1932, όποτε και εσταμάτησε ο εξωτερικός δανεισμός, ανήλθον εις 2.200 εκατ. χρυσά φράγκα. Δια τα δάνεια αυτά ο προϋπολογισμός κατέβαλε δια τόκους και χρεωλύσια μέχρι των παραμονών του πολέμου 2.383 εκατ. χρυσά φράγκα, δηλ. 183 εκατ. χρυσά φράγκα, περισσότερα από εκείνα που εισέπραξε.

Εν τούτοις, την 31ην Μαρτίου 1932 εποχήν που εσταμάτησε ο δανεισμός (*), το ποσόν του χρέους που ώφειλεν ακόμη η Ελλάς, ανήρχετο πάλιν εις 2 δισεκατομμύρια χρυσά φράγκα...

-------------------------------------------------------------------------------------------------

(*) ΤΟ ΚΕΡΑΥΝΟΒΟΛΟΝ πλήγμα έρχεται με «το αγγλικό κράχ», με την ανατίναξη της χρυσής λίρας.

Δεν είναι μόνο η σύνδεσις της δραχμής, η ισοτιμία της (μια λίρα, 375 δραχμές) με το αγγλικό νόμισμα. Είναι η απόλυτη εξάρτησις της ελληνικής οικονομίας, από την αγγλική χρηματαγορά. Όλες οι επιχειρήσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, με το αγγλικό κεφάλαιο είχαν δοσοληψίες.

Έλεγαν τότε την Ελλάδα: «Προτεκτοράτο της Τραπέζης Χάμπρο» [Hambros Bank και Société Générale;] και όλο το κάλυμμα της δραχμής, σε λίρες το είχε η Τράπεζα της Ελλάδος...

ΑΠΡΑΚΤΟΣ και με άδεια χέρια, γυρίζει από την Ευρώπη ο Βενιζέλος, στις αρχές του 1932... Τώρα μόνο οι περικοπές και οι στερήσεις μπορούν να αποτελέσουν «παυσίπονα» προσκαίρου αποτελεσματικότητος. Η κυβέρνησις φθάνει στην απόφασι μικρής περικοπής των μισθών δημοσίων υπαλλήλων...

ΤΟ ΑΓΓΛΙΚΟ παράδειγμα συνεργασίας όλων των κομμάτων, συντελεί στη πρόταση του Βενιζέλου για σχηματισμό Οικουμενικής Κυβερνήσεως... Ο Βενιζέλος προτείνει την συνεργασία όλων σε Οικουμενική Κυβέρνηση με άλλον πρωθυπουργό και με πολύμηνη άδεια διακοπών για την Βουλή...

Η προεκλογική κυβέρνησις, δίνει υπόσχεσι στους ομολογιούχους των ελληνικών δανείων ότι θα καταβάλη το 30% του τόκου των δανείων εις χρυσόν για το έτος 1932 - 33... Η προεκλογική περίοδος αρχίζει με «φαινόμενα διχασμού». Του γνωστού καταστρεπτικού διχασμού...

Φοίβος Γρηγοριάδης

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Το πράγμα φαίνεται απίστευτον και όμως είναι αληθές. Και σημαίνει πολλά.

Σημαίνει πρωτίστως, ότι η Ελλάς ανταπεκρίθη δια των ιδίων της δυνάμεων εις τας τεράστιας ανάγκας που αντιμετώπισε κατά τα 125 χρόνια του ελεύθερου της βίου. Σημαίνει ακόμη, ότι ο εξωτερικός δανεισμός δεν ήτο, παρά το πρόσχημα της κερδοσκοπίας του ξένου κεφαλαίου, που η εισροή του εις την χώραν ήτο σχεδόν ίση με την εκροή που εγένετο την αυτήν περίοδον δια την εξυπηρέτησιν παλαιότερων δανείων. Σημαίνει τέλος, ότι η πτωχή Ελλάς εξώφλησεν εις το ακέραιον τα ξένα κεφάλαια, που εδανείσθη' και τα ποσά που παρουσιάζονται σήμερα ως οφειλή, δεν αποτελούν παρά τους υπερβολικούς τόκους, την υπό άρτιον έκδοσιν και τα παντός είδους προμήθειας των διαφόρων Τραπεζών. Υπό τας συνθήκας αυτάς δεν είναι ανεξήγητον, πως η Ελλάς περιήλθεν επανειλημμένως μέχρι τούδε εις πτωχεύσεις. Αιτία των πτωχεύσεων αυτών δεν ήτο η κακή πίστης της Ελλάδος, αλλά η τακτική των ξένων ομολογιούχων.

Πως ήτο δυνατόν να ορθοποδήση μια χώρα υπό τέτοιους όρους; Κάθε νέον συναπτόμενον δάνειον, εκτός των δυσμενών όρων της εκδόσεως επεβαρύνετο και με όλας τας καθυστερούμενας οφειλάς των προηγούμενων δανείων. Το εις διάθεσιν του ελληνικού δημοσίου απομένον ποσόν ήτο ανεπαρκές δια την εξυπηρέτησιν του σκοπού, δια τον οποίον συνήπτετο. Έτσι, η προσφυγή εις νέον πάλιν δάνειον ήτο αναγκαία.

Μόλις σταματούσε ο δανεισμός, η κρίσης καθίστατο αναπόφευκτος.

Άγγελος Αγγελόπουλος

.~`~.

Πηγή: Δ`~. Κοσμοϊδιογλωσσία