ΛΕΤΡΙΣΜΟΣ: ΜΙΑ ΙΟΥΔΑΪΚΗ ΣΕΚΤΑ

5 Απριλίου, 2016 - 8:01

Λετριστικός πίνακας

Γράφει ο Θεόδωρος Λάσκαρης

Ο Λετρισμός (Lettrisme < lettre = γράμμα) παρουσιάζεται συνήθως ως ένα Γαλλικό Αβάν-γκαρντ (πρωτοποριακό) κίνημα (1946-1970), το οποίο εφάρμοσε τις θεωρίες του στην τέχνη, στην κουλτούρα και στην πολιτική. Οι θεωρίες αυτές, φαινομενικά, αποτελούνταν από ένα μίγμα διανοουμενισμού, γραμματικών- φωνητικών συμβολισμών, και ασφαλώς ηδονιστικών-ελευθεριακών και κομμουνιστικών απόψεων. Το κίνημα αυτό δημιουργήθηκε από τον Ρουμάνο-Εβραίο Isidore Isou (Isidor Goldstein) το 1946 και αργότερα ενώθηκε με τη ''Καταστασιακή Διεθνή'' (Internationale situationniste) ή ''Σιτουασιονιστική Oμάδα'' που είχε ιδρυθεί στην Γαλλία και μετείχαν σε αυτή ιουδαϊκές προσωπικότητες όπως ο Michèle Bernstein. Στους Σιτουασιονιστές ανήκε και ο Malcolm McLaren, ο εβραίος μάνατζερ δημιουργός του γνωστού μουσικού συγκροτήματος Sex Pistols.

Αυτά τα κινήματα, σε γενικές γραμμές, εξέφραζαν εκείνο το παραβατικό πνεύμα που το 1968 έμελε να κατακλύσει μαζικά την Ευρώπη, και να ανατρέψει κάθε παραδοσιακό στοιχείο στην αντίληψη της κουλτούρας, των ηθών και της πολιτικής, εισάγοντας ανορθολογικές τάσεις, σεξουαλική παραβατικότητα, αντι-ιεραρχικές προκλήσεις, και μία ιδιότυπη προσκόλληση σε ασυνείδητες-μυστηριακές εμβαθύνσεις.

Ο Λετρισμός και ο Σιτουασιονισμός λοιπόν ,εξέφραζαν μόνον ένα ανατρεπτικό αναρχικό- μαρξίζον κίνημα με σουρεαλιστικές και αφηρημένες καλλιτεχνικές εκφάνσεις, ή έκρυβαν έναν πιο βαθύ ιδεολογικό πυρήνα;

Ο εβραίος συγγραφέας Sami Sjöberg ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, στην μελέτη του υπό τον τίτλο "Writing in Secret: Kabbalistic Language Mysticism and Messianic Teleology in Lettrism", γράφει: «…αυτή η μελέτη εξετάζει την επιρροή του ιουδαϊκου μυστικισμού, της Καββαλά και του μεσσιανισμού στο Aβάν-Γκαρντ (avant-garde) κίνημα του Λετρισμού. Τα ποιητικά πειράματα των ιουδαίων αβανγκαρντιστών είχαν συχνά επιρεαστεί από την Καββαλά και η εργασία αυτή επικεντρώνεται στο θέμα της μυστικότητας και τις εκφράσεις της στο γραπτό λόγο. Ο Λετρισμός υιοθετεί τα στοιχεία της λεγόμενης καββαλιστικής μυστικής γραφής, η οποία ομοιάζει στη γραπτή γλώσσα αλλά είναι ουσιαστικά ασαφής. Το μυστικό έτσι κρυμμένο, γίνεται αμέσως γλωσσολογικό και οντολογικό. Συνεπώς το μυστικό αναλύεται και ως ένα επικοινωνιακο και οντολογικό ξεκίνημα, το οποίο διασκορπίζει τους δυισμούς που επαναλαμβάνονται στους ορθολογικούς τρόπους σκέψης. Κατά συνέπεια, αν και το μυστικό δεν μπορεί να γίνει γνωστό, παραμένει στα προσωρινά όρια του αντιληπτού κόσμου και περιλαμβάνει ένα τελεολογικό άνυσμα. Το άνυσμα αυτό υποννοεί πως το μυστικό είναι περιπλεγμένο σε μία μεσσιανική υπόσχεση, σύμφωνα με την οποία η γλώσσα τελικά θα δηλοποιήσει και θα μεταδώσει το νόημα.» (μην σας εκπλίσει το κείμενο, είναι ο διανοουμενισμός και η επιτήδευση που χρησιμοποιούν για να δώσουν δομή στο τίποτα, ή καλύτερα, για να δώσουν δομή στις θεωρείες αποδόμησης.)

Επίσης στο βιβλίο του με τίτλο "Τhe vanguard Messiah: Lettrism between Jewish Mysticism and the Avant-Garde" γράφει για τον Isidore Isou: «Απεικόνισε τους Εβραίους ως τους ανθρώπους του μέλλοντος και πιο σημαντικά ως το μέλλον όλης της ανθρωπότητας. Σύμφωνα με αυτόν, οι πάντες τελικά θα γίνονταν μέρος της παγκόσμιας ιουδαϊκής Gemeinschaft (κοινότητας). Το πιθανότερο είναι πως υιοθέτησε την ιδέα μιας τελικής ‘ιουδαιοποίησης’ από τον μεταρρυθμισμένο μεσσιανισμό του 19^ου αιώνα, ο οποίος είχε αντίκτυπο στην αβάν-γκαρντ του πρώιμου 20 αιώνα επίσης.»

Συνοπτικά λοιπόν, ιδού πως πλέκεται ο ιστός:

1923-1960: Η Σχολή της Φρανκφούρτης, η oποία, κατά τον G. Scholem ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος της Ακαδημίας Επιστήμων του Ισραήλ, αποτέλεσε την πιο σημαντική Ιουδαϊκή σέκτα της Γερμανίας.

1945-1970: Λετρισμός και ο Σιτουασιονισμός, Ιουδαϊκές σέκτες στη Γαλλία.

Μάιος 1968: Ο Eβραϊκός Mεσσιανισμός στον Δρόμο.

Τι σημαίνουν όλα αυτά φίλοι αναγνώστες; Κάτι πολύ απλό που όμως το ακαδημαϊκό κατεστημένο αρνείται πεισματικά να αποδεχθεί: την περίοδο από το 1920 (αρχικά ελιτίστικα) μέχρι το 1960-1970 (μαζικά), οι αρχαίες γνωστικές σέκτες των οφιτών, των καναϊνιτών, των καθαρών, κλπ, ''ξαναζωντάνεψαν'' υπό την μορφή σύγχρονων (''εκσυγχρονισμένος γνωστικισμός'') φιλοσοφικών, καλλιτεχνικών, ιδεολογικών και πολιτικών κινημάτων, τα οποία κατευθύνονταν από ιουδαϊκές προσωπικότητες. Ο λόγος για τον οποίο το ακαδημαϊκό κατεστημένο αρνείται να δει αυτό το γεγονός έγκειται, όχι μόνον στα καθιερωμένα μοντέλα της ακαδημαϊκής σκέψης, αλλά σε κάτι πολύ βαθύτερο: Αν αναγνωριστεί η επανεμφάνιση και επίδραση του γνωστικισμού στο κοινωνικό γίγνεσθαι, τότε θα ομολογηθεί ότι πολλά από τα φαινόμενα που χαρακτήρισαν την νεωτερικότητα αλλά και την μετανεωτερικότητα, δεν προέρχονταν από μία συνολική απόρριψη του θρησκευτικού παρελθόντος, αλλά ότι αυτά τα ίδια πήγασαν από ένα αιρετικό θρησκευτικό φαινόμενο, το οποίο εναντιώθηκε στο παραδοσιακό θρησκευτικό παρελθόν. Για να γίνω ακόμη πιο σαφής: ο προοδευτισμός, ο ελευθεριασμός, η σεξουαλική απελευθέρωση, ο παραβατισμός, ο αντι-θρησκευτισμός ήταν τα προστάγματα μιας… θρησκείας. Μία παραδοχή αυστηρώς απαγορευμένη…

Αυτός ο μισός αιώνας (συν τα απόνερα) σύγχρονου γνωστικισμού, κατέστρεψε ότι είχε απομείνει (μετά από δύο παγκοσμίους πολέμους) από την παραδοσιακή Ευρώπη και οδήγησε στο σημερινό πνευματικό, πολιτισμικό και πολιτικό χάος.

Σημειώσεις :

Α) Στο βίντεο που ακολουθεί οι Λετριστές επιδίδονται σε φιλολογικές ασκήσεις… Εάν παρατηρήσουμε την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ειδικά το άτομο στο τέλος του βίντεο, θα αντιληφθούμε τι σημαίνει ''περιοχή του σκότους''…