Λιμνίτης, 15-16 Αυγούστου 1974
Ένα συγκλονιστικό διήμερο, με πολύ λυπηρή κατάληξη
Αεροφωτογραφία της περιοχής του Λιμνίτη, με επίκεντρο την κατεχόμενη Γαληνή. Στο βάθος, ο Κόλπος του Ξερού.
A΄
ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1974 πρωί. σε λόφο του μικρού ελληνικού οικισμού Κόρακας, στην περιοχή Τηλλυρίας. Ο γράφων, με άλλους έφεδρους Κύπριους, βρισκόμαστε κοντά σε θέσεις μάχης (χαράκωμα),πάνω από τον Λιμνίτη, το αμιγές τούρκικο χωριό, που εκτεινόταν χαμηλά, ΒΔ΄ των θέσεών μας.
Η ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ μέρα ήταν για μας πολύ κουραστική, η δε νύχτα δραματική. Επρόκειτο για την πρώτη ημέρα της δεύτερης εισβολής του Αττίλα στην Κύπρο, κατά την οποία έγινε ανεπιτυχής προσπάθεια από το τάγμα εφέδρων στο οποίο ανήκα, να καταλάβουμε τον Λιμνίτη. Απέτυχε παταγωδώς η προσπάθεια λόγω κακής οργάνωσης, ανεπάρκεια και έλλειψη συντονισμού. Μοιάζαμε με…αδέσποτο κοπάδι!
Τουφεκίδι χωρίς τελειωμό…
ΜΕ το που νύχτωσε και αφού επιστρέψαμε στο χαράκωμά μας – γύρω στα 20 άτομα – οι αντοχές όλων ήταν μειωμένες. Η μεγάλη ταλαιπωρία για να προωθηθούμε την ημέρα μέσα από τις χαράδρες προς τις τουρκικές θέσεις, το μπάχαλο που επικρατούσε, με τον καθένα να κάνει ουσιαστικά ό,τι ήθελε, ο καυτός ήλιος του Αυγούστου με τους τόνους ιδρώτα και την έλλειψη νερού από κάποιαν ώρα και μετά, η πείνα, τα βρεγμένα και σκονισμένα μας ρούχα και παπούτσια, μας είχαν σπαραλιάσει όλους. Κι εκείνο που θέλαμε, ήταν να κοιμηθούμε έστω και στρωματσάδα στο χώμα χωρίς κανένα σκέπασμα οι περισσότεροι! Κι ας μας ταλαιπωρούσε πολύ η πολύ ψηλή υγρασία που επικρατούσε στην περιοχή από την ημέρα που εγκατασταθήκαμε εκεί, τη Δευτέρα 22 Ιουλίου.
ΑΝΤΙ για ύπνο, όμως, και ξεκούραση, με το που έπεσε η νύχτα, κι ενώ ο καθένας έβαζε κάτι στο στόμα του και έπινε νερό για να κρατηθεί, άρχισε ορυμαγδός πυροβολισμών και εκρήξεων. Κάτι σαν πόλεμος με τα όλα του! Εντελώς ξαφνικά και χωρίς να προηγηθεί οποιαδήποτε διαταγή ή, έστω, ψίθυρος για οτιδήποτε. Σαν από συνεννόηση, εκατοντάδες έφεδροι που πολιορκούσαν τον Λιμνίτη από νότια και ανατολικά, άρχισαν να βαρούν, με ό,τι είχαν και δεν είχαν. Το τι τουφεκίδι άρχισε ξαφνικά, δεν λέγεται…
Τροχιοδεικτικές και βλήματα «γάζωναν» τον ουρανό!
ΤΡΕΞΑΜΕ όλοι τότε στο χαράκωμα, πήραμε θέσεις και ο καθένας από μόνος του, χωρίς τον παραμικρό συντονισμό, αρχίσαμε να βάλλουμε, τόσο προς τον Λιμνίτη, προς τα κάτω, όσο και βόρεια, όπου υπήρχαν πολύ ισχυρές θέσεις των Τούρκων, σε μια εκτεταμένη πετρώδη έκταση, η οποία μας χώριζε από τη θάλασσα του Κόλπου του Ξερού. Τα όπλα μας: τα αγγλικά τυφέκια 303 του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (τα γνωστά μαρτίνια) και δύο οπλοπολυβόλα «μπρεν , τα οποία ξερνούσαν ακατάπαυστα σφαίρες. Πού πήγαιναν, κανέναν δεν ένοιαζε. Στον…«γάμο του Καραγκιόζη» στην ουσία, αφού ήταν νύχτα και οι στόχοι δεν φαίνονταν, το πιο σημαντικό όμως ήταν πως, οι καλά οχυρωμένες θέσεις των Τούρκων βόρεια – στην τοποθεσία «Λίμπι», όπως λέγεται ο πέτρινος αυτός όγκος -ήταν αδύνατο να κτυπηθούν αποτελεσματικά με τα ελαφρά όπλα που διαθέταμε.
ΟΙ ΣΦΑΙΡΕΣ «βολήν κατά βολήν» και οι απανωτές ριπές «τρυπούσαν» έντονα τ’ αφτιά όλων μας. Κι όσο περνούσε η ώρα, όλο και πλήθαιναν, αφού ο καθένας το διασκέδαζε ουσιαστικά, με το να ρίχνει και να ρίχνει! Το ίδιο σκηνικό επικρατούσε και δεξιά μας, και αριστερά, και πίσω, πολύ πιο ψηλά από μας. Ήταν τόσες πολλές οι σφαίρες που έπεφταν συνέχεια, ώστε ένας που βρισκόταν κάπου κοντά, θα νόμιζε ότι…γίνεται μια από τις μεγαλύτερες μάχες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου! Πολλές από τις σφαίρες ήταν τροχιοδεικτικές, με τη φωτεινή τους πορεία να «γαζώνει» παραλλήλως και σταυροειδώς τον ουρανό και να δημιουργεί ένα πρωτόγνωρο σε όλους θέαμα. Πιο έντονα φωτεινή ήταν η πορεία σχημάτιζαν τα βλήματα των όλμων, τα οποία ρίχνονταν από θέσεις μακριά από μας. Από τη πτώση των βλημάτων άναψαν κάποια στιγμή μικρές πυρκαγιές μέσα και στις παρυφές του Λιμνίτη, δημιουργώντας, μέσα στη νύχτα, ένα αλλιώτικο, αποκρουστικό θέαμα.
Στοχευμένα τα τουρκικά πυρά
ΟΙ ΩΡΕΣ περνούσαν, αλλά το σκηνικό του «μπαμ-μπουμ» δεν άλλαζε! Άλλοι πυροβολούσαν, άλλοι έφερναν κοντά πυρομαχικά και άλλοι έπαιρναν ανάσα. Αλησμόνητο θα μου μείνει το θέαμα στον ουρανό, όταν κάποιες στιγμές που έπεφτα ανάσκελα στο χώμα για να ξεκουραστώ, κοιτούσα προς τα πάνω και σταυροκοπούμουν. «Θεέ μου, μα τι γίνεται επιτέλους εδώ;», έλεγα μέσα μου. Κανένας όμως δεν ήθελε, ούτε και μπορούσε ν’ απαντήσει στον προβληματισμό μου αυτό. Που δεν ήταν μόνο δικός μου.
ΚΑΠΟΙΑΝ ώρα, οι κάνες των δύο «μπρεν» πυρακτώθηκαν, οπότε τα όπλα αυτά αρνούνταν να συνεχίσουν να βάλλουν. Ανταλλακτικές κάνες δεν υπήρχαν, γι’ αυτό και σταματούσαμε λίγο να τις χρησιμοποιούμε, ενώ ρίχναμε νερό για να τις κρυώσουμε. Μπάχαλο πραγματικό! Του Κουτρούλη ο γάμος σε νέαν έκδοση!
ΚΑΙ οι Τούρκοι; Κανένας από μας δεν ήξερε τι έκαναν και πώς αντιδρούσαν. Απλώς κάποιες στιγμές, μέσα στον μεγάλο θόρυβο που επικρατούσε, νιώθαμε κάποιες σφαίρες να περνούν δίπλα από τα κεφάλια μας. Οι Τούρκοι είχαν στοχευμένες τις θέσεις μας και κάθε τόσο έριχναν, ευτυχώς, όμως, καμιά σφαίρα δεν έκανε τη ζημιά. Θα υπήρχαν τραυματίες και κάποιοι θα γίνονταν ήρωες, σκεφτόμουν εκ των υστέρων, χωρίς κανένα λόγο αν οι Τούρκοι κτυπούσαν στο ψαχνό. Από την άλλη, οι χιλιάδες σφαίρες και τα βλήματά μας, πήγαιναν του «κουτουρού», γι’ αυτό και κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα δεν είχαν. Όμως έπεφταν, όλο έπεφταν!..
Επιτέλους, ησυχία και ύπνος
ΤΟ μεγάλο αυτό κακό κράτησε πολλές ώρες. Μέχρι τις τρεισήμισι το πρωί, όταν ουσιαστικά τα πυρομαχικά είχαν σχεδόν εξαντληθεί. Βουνάρια στο χαράκωμα οι κάλυκες και…καλό κρεβάτι για πολλούς που περιοδικά ξεκουράζονταν. Όσο για διαταγές από οποιονδήποτε ολόκληρο το βράδι; Καμιά και ποτέ! Κάναμε μόνοι μας ό,τι θέλαμε και τελικά σταματήσαμε, όταν το ίδιο έκαναν και τα άλλα τμήματα του τάγματος.
ΚΑΤΑΚΟΠΟΙ, λοιπόν, όλοι και εξαντλημένοι, γείραμε όπου φτάναμε για ύπνο. Εγώ, παρά τη μεγάλη κούραση και τα αφτιά μου να βουίζουν από τις σφαίρες, δεν ήθελα να κοιμηθώ. Είμαστε πολύ μακριά από τις τουρκικές θέσεις, αλλά δεν είμαστε και σίγουροι για το τι μπορούσε να συμβεί. Αν οι Τούρκοι, για παράδειγμα, έπαιρναν τα βουνά προς τα πάνω, θα έφταναν άνετα στις θέσεις μας, αφού τίποτε δεν υπήρχε πιο μπροστά από μας για να τους μποδίσει. Αυτό ήταν κάτι που απέκλεια, αλλά δεν ήμουν και τελείως ήσυχος. Πάνω στα βουνά, νύχτα, πόλεμος…
ΔΕΝ άργησε να επικρατήσει απόλυτη σιγή, παρόλο που μερικοί συνέχισαν να «βάλλουν» με τα ροχαλητά τους, δυνατά και…ανατριχιαστικά σε κάποιες περιπτώσεις! Γύρισα στο πλευρό και κάποια στιγμή αποκοιμήθηκα, αλλά όχι για πολύ. Στην έγνοια μου είχα πάντα τις ειδήσεις, γι’ αυτό και πριν από τις έξι ήμουνα στο πόδι. Πήρα, μάλιστα, και το πρωινό μου: Δύο μπισκότα κρέμας από το μικρό κουτί που φρόντιζα πάντα να έχω στο σακίδιό μου για ώρα ανάγκης (τα αγόραζα από ένα μικρό ψιλικατζίδικο-παράγκα, που διατηρούσε στον κύριο δρόμο προς τον Λιμνίτη ένας ηλικιωμένος τόπακας). Ήπια και λίγο νερό από το παγούρι μου και κινήθηκα προς τη σκιά μιας ελιάς, που ήταν πολύ κοντά, πάνω από το χαράκωμα. Άνοιξα το ραδιοφωνάκι που είχα πάντα μαζί μου και άκουσα τις ειδήσεις από το ΡΙΚ, που , δυστυχώς, δεν μιλούσαν για το τι γινόταν στον στρατιωτικό τομέα την Κύπρο, αλλά για τις πολιτικές και διπλωματικές εξελίξεις. Για την επιστροφή του προεδρεύοντα Γλαύκου Κληρίδη και των άλλων μελών της κυπριακής αντιπροσωπίας από τη διάσκεψη-φιάσκο της Γενεύης, για την καταγγελία στο Συμβούλιο Ασφαλείας της νέας επιδρομής και άλλα τέτοια.
ΜΕ το πέρασμα της ώρας ξύπνησαν και άλλοι έφεδροι συμμαχητές και όλοι μαζί στήσαμε ένα μικρό πηγαδάκι σχολιάζοντας τις εξελίξεις. Στο επίκεντρο εγώ, αφού όλοι μου φώναζαν συνέχεια «ρε δημοσιογράφε, άκουσες κανέναν φρέσκο νέο;». Τους ενημέρωνα πάντα για ό,τι υπήρχε και, γενικά, λειτουργούσαμε σαν σε οικογενειακό περιβάλλον.
Η τουρκική αεροπορία μάς βομβαρδίζει!
Ενώ, λοιπόν, μιλούσαμε και απόλυτη ησυχία επικρατούσε παντού, ακούστηκε δυνατός αλλιώτικος θόρυβος, βόμβος αεροπλάνων, προερχόμενος από τη θάλασσα. Σχεδόν αμέσως είδαμε δύο βομβαρδιστικά να περνούν πάνω από την αρχαία Αίπεια (από το «Βουνί») και να κατευθύνονται προς τα πάνω, όπου τα χωριά Γαληνή και Λουτρός. Σε δευτερόλεπτα μέσα ακούστηκαν πολυβολισμοί, την ώρα που το ένα αεροπλάνο πέρασε πάνω από τον Λιμνίτη, προχώρησε κοντά στην περιοχή που βρισκόμαστε, κατευθύνθηκε προς το «Βουνί» και μετά έκανε μεγάλο γύρο νοτίως, με επιστροφή και πάλι πάνω από το Λιμνίτη. Σφαίρες από τους πολυβολισμούς είχαν πέσει σε διπλανό προς εμάς λόφο και προκάλεσαν σε όλους μας ταραχή…
Ο δρόμος Λιμνίτη-Κάτω Πύργου, που λειτούργησε το 2012.
ΟΣΟΙ από τους εφέδρους έτυχε να κοιμούνται εκείνη την ώρα, αφυπνίστηκαν και έτρεξαν κάτω από την ελιά που είμαστε εμείς. Αγουροξυπνημένοι, άκεφοι και δυσφορούντες, παρακολουθούσαν με μας τα αεροπλάνα, τα οποία έβαλλαν εναλλάξ. Όταν το ένα βομβάρδιζε, το άλλο ήταν πιο ψηλά προς τη Γαληνή. Το ευχάριστο που διαπιστώσαμε μετά από τους πρώτους γύρους των αεροπλάνων, ήταν πως τις βόμβες «ναπάλμ»…προτιμούσαν να τις ρίχνουν μέσα στον Λιμνίτη, ενώ οι πολυβολισμοί τους γίνονταν μακριά από μας. Και ευτυχώς. Διότι χωρίς καμιά κάλυψη όπως είμαστε, αν μας βομβάρδιζαν ή έριχναν τις εμπρηστικές τους πάνω μας ή κοντά μας, δεν θα γλίτωνε κανείς. Σίγουρα, η Παναγία που τιμούσαμε εκείνη την ημέρα, μας προστάτεψε…
ΑΥΡΙΟ: «Αφού επιάσαν του Μόρφου, εν με κόφτει τίποτε!..»(Αρχείο Νίκου Παπαναστασίου-απόσπασμα)
nikospa.wordpress.com
13.8.2016
Πηγή: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
