Μέγας Αλέξανδρος……..η νεκρική πομπή

Στο εξωφυλλο απεικονίζεται αναπαράσταση της νεκρικής πομπής του Μεγ. Αλεξάνδρου σε ελαιογραφία του Andre Bauchant 1940

Το 321 π.Χ. σχεδόν δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, ο Αρριδαίος ολοκλήρωσε την κατασκευή της αρμάμαξας, που θα μετέφερε την σορό του στρατηλάτη από την Βαβυλώνα στο μαντείο του Άμμωνα, σύμφωνα με την επιθυμία του. Η σαρκοφάγος η οποία ήταν κατασκευασμένη από σφυρήλατο χρυσό, περιείχε αρώματα, για να συντηρείται το μουμιοποιημένο σώμα και ήταν σφραγισμένη με εφαρμοστό χρυσό κάλυμμα. Επάνω είχαν τοποθετήσει μία υπέροχη χρυσοποίκιλτη φοινικίδα (κόκκινη πολεμική σημαία) και δίπλα της τα όπλα του νεκρού. Η αρμάμαξα είχε θολωτή οροφή πλάτους 8 πήχεων (3,7μ) και μήκους 12 πήχεων (5,55μ) με λιθοκόλλητες ψηφίδες. Την βάση της καμάρας περιέτρεχε παραλληλόγραμμος θριγκός με ανάγλυφες προτομές τραγελάφων (φανταστικών ζώων), απ’ τις οποίους κρέμονταν χρυσοί κρίκοι διαμέτρου 2 παλαμών (περίπου 14,8 εκατοστών), όπου ήταν περασμένο πομπικό στέμμα στολισμένο μεγαλόπρεπα με όλων των ειδών τα χρώματα. Στις άκρες υπήρχαν δικτυωτά κρόσσια με μεγάλα κουδούνια, για να φτάνει ο ήχος τους πολύ μακρυά. Στις 4 γωνίες της καμάρας στεκόταν από μία χρυσή τροπαιοφόρος Νίκη και η κιονοστοιχία η οποία στήριζε την καμάρα, ήταν χρυσή με κιονόκρανα ιωνικού ρυθμού.

Αναπαράσταση 19ου αιώνα της ταφής του Μεγ. Αλεξάνδρου βάσει της περιγραφής του Διοδώρου_historytoday

Στο εσωτερικό του περιστυλίου ήταν προσαρμοσμένοι τέσσερεις ζῳοφόροι πίνακες ισομήκεις με τα πλευρά της καμάρας και κρεμόταν χρυσό δίχτυ από νήμα πάχους 1 δακτύλου (1,8 εκατοστών). Η πρώτη ζωφόρος παρίστανε τον Αλέξανδρο επάνω σε άρμα με ένα εξαιρετικό σκήπτρο στο χέρι. Γύρω του ήταν μία ακολουθία πάνοπλων Μακεδόνων και μία άλλη μηλοφόρων Περσών και μπροστά τους υπήρχαν ένοπλοι στρατιώτες. Η δεύτερη ζωφόρος απεικόνιζε τους ελέφαντες της βασιλικής ακολουθίας με πολεμική εξάρτηση και αναβάτες μπροστά Ινδούς πίσω δε Μακεδόνες με τον συνήθη οπλισμό.

Η τρίτη ζωφόρος απεικόνιζε ίλες ιππέων σε σχηματισμό μάχης και η τέταρτη πλοία εξοπλισμένα για ναυμαχία. Δεξιά κι αριστερά από την είσοδο της καμάρας υπήρχαν χρυσοί λέοντες, που κοιτούσαν προς τους εισερχόμενους. Πάνω από την καμάρα και στο μέσο της υπήρχε μία μεγάλη φοινικίς με χρυσό στεφάνι ελιάς, το οποίο έλαμπε έντονα σε μεγάλη απόσταση όταν κυμάτιζε η φοινικίς.

Η όλη υπερκατασκευή στηριζόταν σε δύο άξονες με δύο πολυτελείς τροχούς ο καθένας. Κάθε τροχός είχε επίχρυσες ακτίνες, ενώ η στεφάνη που κυλούσε στο έδαφος ήταν μεταλλική. Τα άκρα των αξόνων που εξείχαν από τους τροχούς, ήταν επίχρυσα και κατέληγαν σε προτομές λεόντων, οι οποίοι κρατούσαν στα δόντια από μία κυνηγετική λόγχη. Στο μέσο του κάθε άξονα υπήρχε ελατήριο που τον συνέδεε με την υπερκατασκευή μέσω ενός μηχανικού συστήματος απόσβεσης των κραδασμών από τις ανωμαλίες του δρομολογίου.

Σελίδα από χειρόγραφο του Walters με την νεκρική πομπή του Μεγάλου Αλεξάνδρου_συγγραφέας Nizami Ganjavi 11ος αι. μ.Χ

Η αρμάμαξα είχε 4 ρυμούς με 4 τετραπλούς ζυγούς, στους οποίους ήταν ζευμένοι συνολικά 64 ημίονοι, επιλεγμένοι για το ανάστημα και τη δύναμή τους. Καθένας τους ήταν στεφανωμένος με επίχρυσο στεφάνι, εκατέρωθεν των σιαγόνων του κρεμόταν χρυσό κουδούνι και τον τράχηλό τους περιέβαλλε λιθοκόλλητο περιδέραιο. Εκτός από την στρατιωτική συνοδεία, υπήρχε πλήθος οδοποιών για την εξομάλυνση του δρομολογίου και τεχνιτών για την συντήρηση και επισκευή της αρμάμαξας. Η φήμη της προπορευόταν και πολλοί κάτοικοι από τις πόλεις, που πλησίαζε, έτρεχαν να θαυμάσουν τη λαμπρή και πανάκριβη κατασκευή.

Κατά τον Διόδωρο, όταν η πομπή έφτασε στα σύνορα της Συρίας με την Αίγυπτο, την συνάντησε ο Πτολεμαίος του Λάγου επικεφαλής στρατιωτικής δύναμης, ο οποίος μετέφερε με τιμές την αρμάμαξα, όχι στο μαντείο του Άμμωνα, αλλά στην Αλεξάνδρεια. Εκεί έχτισε τέμενος αντάξιο του Αλεξάνδρου, τον ενταφίασε και διοργάνωσε θυσίες και αγώνες αρμόζοντες σε ήρωα. Κατά τον Κούρτιο, ο Πτολεμαίος μετέφερε τη μούμια του Αλεξάνδρου πρώτα στη Μέμφιδα και μετά στην Αλεξάνδρεια, γεγονός το οποίο αν όντως συνέβη, πιθανόν οφειλόταν στην μη έγκαιρη κατασκευή του τεμένους. Η απόθεση της σορού του Αλεξάνδρου στην πρωτεύουσα του Πτολεμαϊκού βασιλείου βάρυνε στην κοινή γνώμη περισσότερο από την κατοχή του βασιλικού δαχτυλιδιού από τον Περδίκκα γι’ αυτό αγνοήθηκε η τελευταία επιθυμία του Αλεξάνδρου και του αποδόθηκαν όλες εκείνες οι λαμπρές τιμές, που εξυπηρετούσαν τις πολιτικές φιλοδοξίες του Πτολεμαίου.

Πηγή

Διόδωρος ΙΗ.26.3-28.4

Πηγή: Χείλων