ΠΕΡΙ ΚΟΜΜΑΤΩΝ

Δεν υπάρχει κόμμα που να μη μαίνεται κατά της πατρίδας.
 
Περί αυτού κανένα κόμμα δεν δίνει εξηγήσεις. Καθένα έχει τα δικά του σκοτεινά σημεία -τις επιφυλάξεις του-, τις κρυφές του εκατόμβες και τα ανομολόγητα όνειρά του. Τους θησαυρούς του από απερίσκεπτα πράγματα και από προπέτειες. Όσα λησμόνησε στα σχέδιά του και όσα θέλει να κάνει να ξεχάσουν οι άλλοι.

Αποσύρουν, προκειμένου να επιβιώσουν, όλα εκείνα τα οποία υπόσχονταν προκειμένου να εξασφαλίσουν την ύπαρξή τους.
Ισάξια όταν βρίσκονται στην εξουσία, και όταν βρίσκονται εκτός εξουσίας.
Δεν πρέπει κανείς να διστάζει να πράττει ό,τι του αποσπά τους μισούς οπαδούς και του τριπλασιάζει την αγάπη των υπολοίπων.

Αυτό που αρέσει σε κάποιον οπαδό μέσα στο πολιτικό του κόμμα είναι η αοριστία του ιδεώδους. Και σε κάποιον άλλο, μέσα στο δικό του, η ακρίβεια των προσεχών ενεργειών.
Επειδή συνήθως βλέπομε αναρχικούς μέσα σε κόμματα της τάξεως και οργανωτές μέσα σε αναρχικές ομάδες, προτείνω μιαν ανακατάταξη: ο καθένας να ενταχθεί στο κόμμα για το οποίο του προορίζουν τα χαρίσματά του.
Υπάρχουν δημιουργοί, συντηρητικοί και καταστροφείς λόγω ιδιοσυγκρασίας. Κάθε άτομο θα εντασσόταν στο αληθινό του κόμμα, το οποίο δεν είναι διόλου εκείνο που φαίνεται από τα όσα λέγει, από τα όσα εύχεται, αλλά εκείνο που ταυτίζεται με το είναι του και τον τρόπο που δρα και αντιδρά.

Κάθε πολιτική θεμελιώνεται στην αδιαφορία της πλειονότητας των ενδιαφερομένων, χωρίς την οποία δεν υπάρχει δυνατότητα πολιτικής. 
Αρχικά η πολιτική ήταν η τέχνη τού να εμποδίζονται οι άνθρωποι από το να αναμειγνύονται σε ό,τι τους αφορά.
Σε μια μεταγενέστερη εποχή προστέθηκε η τέχνη τού να εξαναγκάζονται οι άνθρωποι να αποφασίζουν για πράγματα με τα οποία δεν συμφωνούν.
Η δεύτερη αυτή αρχή συνδυάζεται με την πρώτη. Μεταξύ των συνδυασμών τους κατατάσσεται και ο ακόλουθος: στις χώρες όπου ισχύει το σύστημα της καθολικής ψηφοφορίας υπάρχουν κρατικά μυστικά. Πρόκειται για αναγκαίο συνδυασμό και γενικώς βιώσιμο· συνδυασμός, όμως, ο οποίος κάποτε προκαλεί μεγάλες θύελλες και εξαναγκάζει τις κυβερνήσεις να κάνουν εσπευσμένους ελιγμούς. Η εξουσία αναγκάζεται πάντοτε να πηγαίνει κόντρα στις αρχές της. Κυβερνά σχεδόν μετά βεβαιότητας ενάντια στις αρχές της, προς την κατεύθυνση της απόλυτης εξουσίας.

Κάθε κοινωνική κατάσταση απαιτεί πλασματικές ιδέες.
Στις μεν ταιριάζει αποδοχή της ισότητας των πολιτών. Οι άλλες διακηρύττουν και οργανώνουν την ανισότητα.
Πρόκειται για συμβάσεις που είναι απαραίτητες για να ξεκινήσει το παιχνίδι. Με τη μία ή της άλλη παρούσα αρχίζει το παιχνίδι, το οποίο συνίσταται κατ' ανάγκην σε μιαν αντίστροφη δράση εκ μέρους των ατόμων.
Σε μια κοινωνία ίσων, το άτομο ενεργεί ενάντια στην ισότητα. Σε μια κοινωνία ανίσων, η πλειονότητα στρέφεραι ενάντια στην ανισότητα.

Το αποτέλεσμα των πολιτικών αγώνων είναι ότι αναστατώνουν, ότι νοθεύουν στην κρίση των πολιτών την ιεραρχική σπουδαιότητα των θεμάτων και το βαθμό του επείγοντος χαρακτήρα τους.
Το θέμα ζωτικής σημασίας σκεπάζεται από το θέμα απλής ευημερίας. Το αναγόμενο στο μέλλον από το άμεσο. Το άκρως αναγκαίο από το άκρως αισθητό. Το βαθύ και αργό από το ερεθιστικό.
Ό,τι υπάγεται στην πρακτική πολιτική είναι αναγκαστικώς επιπόλαιο.

Ο ιστορικός κάνει για το παρελθόν ό,τι η χαρτορίχτρα για το μέλλον. Η μάγισσα ωστόσο έχει να κάνει με την επαλήθευση, όχι όμως και ο ιστορικός.

Δεν μπορούμε να κάνουμε πολιτική χωρίς να αποφανθούμε επί θεμάτων τα οποία κανείς συνετός άνθρωπος δεν μπορεί να πει ότι γνωρίζει. Πρέπει να είμαστε φοβερά βλάκες ή φοβερά αδαείς για να τολμήσουμε να έχουμε γνώμη για τα περισσότερα προβλήματα που θέτει η πολιτική.
Οι αντιτιθέμενες γνώμες στο θέμα του  πολέμου μπορούν να αναχθούν απλώς στην αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει μιαν εποχή -τη δική μας- στο εξής θέμα: ποιες είναι οι συλλογικές οντότητες μεταξύ των οποίων πρέπει να διεξαχθεί ο πόλεμος;
Φυλές, τάξεις, έθνη ή άλλα συστήματα τα οποία πρέπει να ανακαλύψουμε;
Διότι ανακαλύψαμε την τάξη, το έθνος, τη φυλή όπως ανακαλύψαμε τα νεφελώματα.
Όπως ανακαλύψαμε ότι η Γη αποτελούσε τμήμα ενός ορισμένου πλανητικού συστήματος και αυτό με τη σειρά του τμήμα του Γαλαξία, έτσι ανακαλύψαμε και ότι ο τάδε έχει τον άλφα χαρακτήρα από γεννησιμιού του και κάποια άλλα γνωρίσματα ανάλογα με τα βιοτικά του μέσα· εναπόκειται δε σε αυτόν να αποφασίσει αν θα ακολουθήσει το έθνος του ή την τάξη του ή την αίρεσή του - ή τη φύση του.

Η βία, ο πόλεμος φιλοδοξούν να ξεμπερδέψουν, σε ελάχιστο χρόνο και με μια απότομη κατανάλωση ενέργειας, με τις δυσκολίες που θα απαιτούσαν την πιο ακριβή ανάλυση και λεπτεπίλεπτες προσπάθειες - διότι πρέπει να φθάσουμε σε μιαν κατάσταση ισορροπίας χωρίς καταναγκασμούς.

Όταν ο αντίπαλος υπερτιμά τις δυνάμεις μας, στα σχέδιά μας, τη βαθύτητά μας, όταν, για να εξεγείρει τον κόσμο εναντίον μας, μας απεικονίζει με τα πιο ζοφερά χρώματα, τότε δουλεύει για μας.

Η ύπαρξη των γειτόνων αποτελεί τη μόνη άμυνα των εθνών απέναντι σ' έναν διηνεκή εμφύλιο πόλεμο.

Ο λύκος εξαρτάται από το πρόβατο, το οποίο εξαρτάται από το χορτάρι.
Το χορτάρι προστατεύεται εν μέρει από το λύκο. Το σαρκοβόρο προστατεύει τα χορτάρια (που το τρέφουν έμμεσα).

Ανάμεσα σε γερόλυκους, η μάχη είναι πιο σκληρή, πιο σύνθετη, υπάρχουν ωστόσο ορισμένοι ήπιοι τόνοι.

Σε κάθε πράγμα το ουσιώδες επιτελείται πάντα από πολύ αφανή όντα, άσημα, που δεν χαίρουν ουδεμίας εκτιμήσεως. Αν αυτά δεν υπήρχαν, αν δεν ήσαν αυτά που είναι, τίποτε δεν θα γινόταν. Αν δεν γινόταν τίποτε, αυτά θα ήσαν τα λιγότερο χαμένα. Είναι ουσιώδη και ασήμαντα.

Τα μεγάλα συμβάντα δεν είναι ίσως μεγάλα παρά μόνο για τα μικρά πνεύματα.
Για τα πιο απαιτητικά πνεύματα, τα συμβάντα που βαρύνουν είναι τα ανεπαίσθητα και διηνεκή.

Τα γεγονότα είναι αγνώστου πατρότητος. Η αναγκαιότητα είναι απλώς η μητέρα τους.

Το δίκαιο είναι ο συνδετικός κρίκος των δυνάμεων.

Η πιό απαισιόδοξη εκτίμηση για τον άνθρωπο, για τα πράγματα, για τη ζωή και την αξία της συνάδει απολύτως προς τη δράση και την αισιοδοξία την οποία απαιτεί. Αυτό είναι κάτι το ευρωπαϊκό. 

Πηγή: Paul Valéry, ΠΝΕΥΜΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, Ἐκδόσεις ΡΟΕΣ
Φωτογραφία: Hands of Paul Valery | The Art Institute of Chicago Laure Albin-Guillot, c. 1936 https://gr.pinterest.com/

Ἑλλήνων Φῶς