Μ Π Α Ϋ Ρ Ο Ν

(1824-1924)

Ἑκατὸ χρόνια πέρασαν. Δὲν πέρασες. Μιλεῖ
γιὰ σὲ ἡ κλαγγὴ τοῦ χρυσαϊτοῦ κ' ἡ ἀναπνοὴ τῶν κρίνων.
Στῶν Πιερίδων τοὺς ναοὺς καὶ θρόνοι καὶ βωμοὶ
γιὰ σένα, καὶ στὴ μνήμη τῶν Ἑλλήνων.

*

Ὅπου ἔκλεισες τὰ μάτια σου, στὴ θύμησή μου ἀκόμα
ξένων ἀνθρώπων ἐρχομοὺς καὶ λατρεμοὺς κρατῶ
στὴν πέτρα ποὺ σ' ἀνάπαψε, στὸ ποὺ πάτησες χῶμα·
ἡ πέτρα εἴταν προσκύνημα· τὸ χῶμα φυλαχτό.

Καὶ πρόφτασα καὶ τὸ φτωχὸ βαρκάρη σου πού, ὦ Λάρα,
στὴ βάρκα σου, ὅταν ὁ μαΐστρος μ' ἕνα του φιλὶ
στὴ ρηχοθάλασσα ἔσπερνε μιὰ σιγαλὴ λαχτάρα,
Λάρα, θὰ σοῦ ξαστέρωνε τὴ σκέψη τὴ θολή.

Γιὰ σὲ ἄκουαν καὶ σὲ συλλογὴ πέφταν οἱ νέοι, κ' οἱ γέροι
τὸ πρόσωπο εἴχανε, γιὰ σὲ μιλώντας, χαρωπό.
Καὶ δέσποινας διαβατικῆς φίλησα ἐκεῖ τὸ χέρι,
τῆς Ἀθηναίας νεράϊδας σου·
— Ζωή μου, σᾶς ἀγαπῶ!

Γυναίκα ἐγὼ τὴν ἔβλεπα, κ' ἐκείνη εἴταν ἡ Μοῦσα!
Μιᾶς χάρης τὴν παράστεκε κρυφῆς φεγγοβολιά,
καὶ νὰ μαντέψω, ἀμάθευτο παιδάκι, δὲ μποροῦσα
ποιὰ ἡ δόξα γύρω ποὺ ἔλαμπε στὰ ὁλάσπρα της μαλλιά.

Γερμένη ἀκόμα ἡ χώρα ἀπὸ τὸ μόλυσμα τοῦ Ἀράπη
μὲ τ' ὄνομά σου ὑψώνονταν, μαγιάπριλου χαρὰ
σὰ νὰ ξαναζωντάνευε καὶ ξωτικιὰ μιὰ ἀγάπη
τοῦ κάστρου τὰ χαλάσματα, τῆς λίμνης τὰ νερά.

Ὅταν τοῦ ἡλιοβασιλεμοῦ χυτὴ πλατιὰ ἡ πορφύρα
στὴ λιμνοθάλασσα, πλατιὰ τὴν κάνῃ ζωγραφιά,
ἡ ζωγραφιὰ βαστάει σὰν κάρι ἀπὸ δική σου κλήρα
κι ἀπ' τὴν αἱμοστάλαχτη τοῦ στίχου σου ὀμορφιά.

*

Καὶ τ' ὄνομά σου τὸ φορεῖ κορώνα ὁ καιρός σου.
Γιὰ σὲ κι ὁ Αἰσχύλος Βρετανὸς τὸν ἔπαινο λαμπρὸ
τονίζει· Δύση, Ἀνατολή, κάθε χορδὴ ψαλμός σου.
Στ' ἀχνάρια σου τῶν ποιητῶν πῶς σέρνεις τὸ χορό!

Ἀπὸ τὸ γάμο ποὺ ἔδεσε μὲ τὴν ἀρχαία Ἑλένη
τὸ γόη τὸ μεσαιωνικὸ τοῦ νέου καιροῦ ὁ Σοφὸς
γεννήθηκες, κ' ἡ εἰκόνα σου βαλμένη ἀϋλωμένη
πνέει στῆς ἰδέας τὸ φῶς.

Καὶ νά κι ἐκεῖνοι ποὺ λοστὸ τὸ κάνουν τὸ κοντύλι
τὸ κριτικὸ γιὰ νὰ σὲ ρίξουν, εἴδωλο στητὸ
σὰ ριζωτὸ στὸ βάθρο σου, κ' οἱ Ἀρίσταρχοι, κ' οἱ Ζωΐλοι,
κ' ἡ κακὴ γλώσσα, καὶ ὁ κριτὴς καὶ ὁ νοῦς, καὶ τὸ ἐρπετό,

Δαυλὸ σὲ λέν, καίεσαι, καπνός, καὶ σὲ σκορπάει τ' ἀέρι,
στιγμῆς μετέωρο, ξάφνισμα μιᾶς ὁρασιᾶς γοργῆς...
Ὄχι! Εἶσ' ἐσὺ στὰ μάτια μας καὶ τῆς νυχτὸς τὸ ἀστέρι
καὶ τ' ἄστρο τῆς αὐγῆς.

Ὁ δεκαπεντασύλλαβος ρυθμὸς ποὺ εἶν' ἐδῶ πέρα
καὶ βῆμα ἡρώων καὶ τῆς λατρείας τὸ χάϊδεμα, οὐρανὸς
γιὰ σὲ ἄς γενῇ τοῦ τραγουδιοῦ! Γλυκύτερος, Πατέρα,
δὲν εἶναι ἀπὸ τὸ φέγγος σου γιὰ μᾶς ὁ αὐγερινός.

*

Σ' ἐσὲ τοῦ Ἀρχίλοχου ἡ χολὴ καὶ τῆς Σαπφῶς ἡ φλόγα,
τῆς βιβλικῆς σου χώρας ὁ οἶστρος ὁ σαιξπηρικός,
ἄμοιαστης Μούσας βύζαξες τρικυμισμένης ρώγα,
στὴ γῆ μας ἦρθες θεόσταλτος Τυρταῖος ρωμαντικός.

Πῶς ἀλαλάζει τὸ ἆσμα σου τὸ κύκνειο καὶ πῶς κλαίει,
καὶ νεκρολούλουδο καὶ δάφνη φουντωτὴ μαζί.
Κι ἄν ἔπαψε τὸν ἔρωτα σ' ἄλλες καρδιὲς νὰ ἐμπνέῃ,
πῶς μέ τὸν ἔρωτα ἡ καρδιά σου ὅλο ποθεῖ νὰ ζῇ!

Δαρτὲ Μανφρέδε ἀπ' τὸν καημὸ τῆς μυστικῆς σου Ἀστάρτης,
Ἀρόλδε ἀπὸ τῆς Βενετιᾶς δεμένε τὸ φιλί,
στὴ χλόη τοῦ Μάρτη Λαὸς ραγιάς, τοῦ Λόγου ἡ βρύση, ἀντάρτης
ξυπνάει καὶ σὲ καλεῖ.

Δὸν Ζουάν, κ' οἱ σαϊτιές σου, Γκιαούρ, κ' οἱ ἁμαρτωλοί σου βόγγοι
πολέμου σάλπιγγα, καρυοφυλλιοῦ βροντολαλιά!
Τῆς νέας Ἑλλάδας δέξου τον καρδιὰ στὸ Μισολόγγι
σκλάβο σου τὸν ἀσκλάβωτο τῆς Λύρας Βασιλιά.

Ὄχι, δὲ σ' ἔσπρωξε σ' ἐμᾶς τυφλὴ τῆς τύχης ὥρα,
πελάου ποὺ μιὰ χύνοντ' ἐμπρός, μιὰ φεύγουν τὰ νερά,
στὰ χέρια της κρατώντας σε θεία χάρη τροπαιοφόρα
πρὸς ριζικὰ ἀπροσδόκητα σοῦ ἀνοίγει νέα φτερά.

Δὲν ἦρθες μὲ τοῦ τραγουδιοῦ σου τὸν ὡραῖο θυμό·
ἦρθες τὴν ἴδια σου ζωὴ στῆς ἱερῆς θυσίας
νὰ φέρῃς τὸ βωμό,
κι ἄν ἔζησες Διόνυσος, ξεψύχησες Μεσσίας.

*

Ἑκατό χρόνια πέρασαν. Δὲν πέρασες. Καὶ ζῆς
μὲ τῶν ἀϊτῶν τὸ πέταγμα καὶ μὲ τῶν ἄγριων κρίνων
τὴν εὐωδιά, στὸ λυρισμό, στὴ σκέψη, στῆς ψυχῆς
τὰ πάθη, καὶ στὴ δόξα τῶν Ἑλλήνων.

Β Υ Ρ Ω Ν

Τὸν Ὅμηρον διεξεδίκουν ἑπτὰ πόλεις· τὸν Βύρωνα ἀμφισβητοῦσι δύο πατρίδες· Ἀγγλία καὶ Ἑλλάς. Ἡ πρώτη καὶ ζῶντα τὸν ἠδίκησεν· ἡ δευτέρα ἤνοιξε πρὸς αὐτὸν τὰς ἀγκάλας της ὡς πρὸς Μεσσίαν. Ἐν Ἀγγλίᾳ τὸ ἄστρον τῆς ποιητικῆς δόξης τοῦ Βύρωνος δὲν μεσουρανεῖ ὡς ἄλλοτε· ἡ Ἑλλὰς διατηρεῖ τὴν αἴγλην τοῦ μυλόρδου ἀθάμβωτον, ἄφθιτον. Ἡ γεννήσασα πατρὶς κατέσχε τὸ νεκρὸν ἐκείνου σκήνωμα· ἡ ἄλλη ἡ θετὴ ἐφύλαξε τὴν καρδίαν του. Ἄν παρατείνεται καὶ πέραν τοῦ τάφου ἡ ἀτομικὴ συνείδησις, ὁ ποιητὴς τοῦ «Γκιαοὺρ» καὶ τοῦ «Σκότους», ὁ κατ' ἐξοχὴν ποιητὴς τῆς καρδίας, ἐδῶ θὰ ἤθελε νὰ ἐπιστρέψῃ καὶ νὰ ἀναζήσῃ, ἐδῶ θὰ περιπλανᾶται τὸ πνεῦμα του, καὶ θὰ στενάζῃ πρὸς τὸν ἄνεμον καὶ θὰ μειδιᾶ πρὸς τὸ φῶς, ὄχι ἐκεῖ, ὄχι ἐκεῖ.

Πῶς νὰ σημειώσω τὰ τοῦ βίου του, πῶς νὰ ἀναγράψω τὰ τοῦ ἔργου του, χωρὶς νὰ ἐκπέσω εἰς κοινοτοπίας, χωρὶς ν' ἀναμασσήσω τὰ πασίγνωστα; Πῶς τὰ τῶν ἐρώτων του πρὸς τὴν φύσιν καὶ τὴν ἱστορίαν τῆς Ἑλλάδος, τὰ τῆς καθόδου αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν τῶν ὀνείρων του, καὶ τὰ τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ἄνευ πεζολογιῶν;

Ἐγεννήθη τὸ 1788 εἰς τὸ Λονδῖνον. Ἡ ὀξύθυμος μήτηρ του τὸν καθίστα ἐναλλὰξ ἀντικείμενον περιπαθεστάτων διαχύσεων στοργῆς καὶ εὐτελεστάτων ὕβρεων. Τῶν γονέων τὸ ἀκρόχολον καὶ τὸ ἀνισόρροπον ἐκληρονόμησεν. Ἥρως ἐν ταὐτῷ σκανδαλωδῶν καὶ παραφρόνων σκηνῶν καὶ ὑψηλοτάτων στίχων. Βδελυρὸς ἀπέναντι τῆς συζύγου του, ὁ λατρευμένος ἐραστὴς τῆς κομήσσης Γουϊτσιόλη. Στιχουργὸς μιμήσεων τοῦ Ὁρατίου καὶ ἐν ταὐτῷ τοῦ Τσάϊλ Ἅρολδ ἀσματογράφος. Ὁ Γκαῖτε τὸν παριστᾷ ἐν τῷ δευτέρῳ Φάουστ ὑπὸ τὸ πρόσωπον τοῦ Εὐφορίονος, τοῦ συμβολίζοντος τὴν νεωτέραν ποίησιν· καὶ ἡ συγγραφεὺς τῆς «Καλύβης τοῦ Θωμᾶ» τὸν ἀποκαλύπτει εἰς τὰ Ἀπομνημονεύματά της ὡς τὸν αἴσχιστον τῶν θνητῶν. Μισάνθρωπος, ὅστις ἐθυσιάσθη ὑπὲρ τῆς ἀναγεννήσεως ἑνὸς λαοῦ· σκεπτιστής, ἐμπνέων, ὡς οὐδεὶς τὴν πίστιν πρὸς τὸ θεῖον καὶ τὸ μυστηριῶδες τοῦ πνεύματος.

Ἐν Ἀγγλίᾳ ἔζησεν ὡς ἱπποτικὸς παρθενικῶν καλλονῶν, ὡς θεότρελλος σπουδαστὴς τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Κανταβριγίας, ἔκδοτος εἰς τὰς καταχρήσεις, ὡς δριμὺς σατυριστὴς τῶν ἐπικριτῶν τῶν νεανικῶν ποιημάτων του, ὡς ἀριστοκράτης κληρονόμος μεγάλης περιουσίας, ὡς λόρδος ἅπαξ μόνον ἤ δὶς ἐμφανισθεὶς ἐν τῇ Βουλῇ τῶν Ὁμοτίμων, ὡς ἥρως οἰκογενειακῶν σκηνῶν, αἵτινες ἐξήγειραν ἐναντίον του τὴν ἀγγλικὴν σεμνοτυφίαν. Αἰώνιος ἀποδημητής, Ἰουδαῖος περιπλανώμενος τῆς Φαντασίας, ἐπεσκέθη διαδοχικῶς τῆν Πορτογαλλίαν, τὴν Ἱσπανίαν, τὴν Μελίτην, τὴν Ἤπειρον, τὴν Κωνσταντινούπολιν, τὴν Σμύρνην, τὴν Ἑλλάδα. Ἐγένετο δεκτὸς μετὰ τιμῶν ὑπὸ τοῦ Ἀλήπασσα. Διέβη τὸν Ἑλλήσποντον κολυμβῶν. Αἱ περιηγήσεις του πλήρεις περιπετειῶν καὶ σκανδάλων. Τοῦ ἐφόρτωσαν καὶ φόνον ἀνθρώπου ἀκόμη. Ἡ μεγάλη περιουσία του δὲν τὸν ἐμπόδιζε νὰ συνάπτῃ μεγάλα χρέη. Ὅταν δὲν ἐχαροκόπει, ἐστιχούργει. Ἔγραφε στίχους, ὡς ἄλλοτε οἱ πατέρες ἡμῶν ἐφλεβοτομοῦντο, διὰ νὰ ἀνακουφισθῶσιν. Διὰ τῶν χωρῶν ὅθεν διήρχετο ἔψαλλε τὴν στέρησιν καὶ τὴν δίψαν τοῦ ἰδανικοῦ, τοῦ κατατήκοντος τὴν ἀνθρωπίνην καρδίαν· καὶ ἡ καρδία ἐκείνη ἦτον ἡ ἰδική του· οὐδέποτε ἐξήρχετο ἔξω ἑαυτοῦ· οὐδέποτε ἐφαντάσθη ψυχικὴν κατάστασιν μικρόν τι ξένην τῆς ἰδίας ἑαυτοῦ. Καὶ συνέψαλλαν αὐτῷ διὰ στροφῶν καινοφανοῦς λαμπρότητος καὶ εὐρυθμίας καὶ ἀπετέλουν τὸ στίλβον πλαίσιον τῆς ζοφερᾶς εἰκόνος, ἥτις ἐναλλὰξ ἐτιτλοφορεῖτο Τσάϊλ Ἅρολφ, Λάρας, Πειρατής, Μαμφρέδος, Δὸν Ζουάν, Κάϊν, Μαζέππας, ἡ Φύσις καὶ ἡ Ἱστορία τῶν διαφόρων χωρῶν τὰς ὁποίας ἐπεσκέπτετο. Ἀλλ' εἰς τὸ χαρέμιον τῆς φαντασίας του ἡ Ἑλλὰς ἦτον ἡ Εὐνοουμένη του. Οἱ στόνοι τοὺς ὁποίους ἀπέσπα τῆς λύρας του ἦσαν οἱ πάντων περιπαθέστατοι. Ὁ ἑλληνικὸς οὐρανὸς ἐθαυματούργει ἐπὶ τῆς ψυχῆς τοῦ ἐκ τῆς ὀμιχλώδους Ἀλβιῶνος ψάλτου.

Οἱ ποιητικοὶ θρίαμβοι τοῦ Βύρωνος δὲν ἴσχυσαν νὰ ἀφοπλίσουν τὴν ὀργὴν τῆς κοινωνίας ἐναντίον τοῦ παραλυμένου σκανδαλοποιοῦ μυλόρδου· ὁ Τσάϊλ Ἅρολδ ἠναγκάσθη νὰ ἀποδημήσῃ τὸ δεύτερον καὶ διὰ πάντα. Κατὰ τὴν δευτέραν ταύτην περίοδον τῆς ἑκουσίας ἐξορίας του ἔζησε τὸν πλεῖστον χρόνον παρὰ τὴν λίμνην τῆς Γενεύης, εἰς Ρώμην καὶ εἰς ἄλλας πόλεις τῆς Ἰταλίας. Διάσημοι κατέστησαν οἱ ἔρωτές του ἐν Βενετίᾳ πρὸς τὴν περικαλλῆ κόμησσαν Γουϊτσιόλη. Τὸ «αἰώνιον θῆλυ» τοῦ Γκαῖτε ἤσκησε μεγάλην ἐπιρροὴν ἐπὶ τῆς καρδίας καὶ τῆς φαντασίας του. Πρὸς τὸν μέγαν φίλον του Σέλλεϋ λέγεται ὅτι εἶπε ποτέ: Ὅ,τι ἔγραψα μέχρι τοῦδε τὸ ἔγραψα διὰ τὰς γυναῖκας· ὅταν φθάσω εἰς τὰ σαράντα, θ' ἀρχίσω νὰ γράφω διὰ τὸν ἑαυτόν μου! — Ἀλλὰ πρὶν φθάσῃ εἰς τὰ σαράντα, ἐξετέλεσε τὸ ἀρρενωπότατον τῶν ποιημάτων: ἀπέθανεν ἡρωϊκῶς ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος εἰς τὴν Ἑλλάδα. Εἰς τὰς 7 Ἀπριλίου τοῦ 1824.

Τήρα· γύρω μας τουφέκι, δόξα, φλάμπουρο, Ἑλλάς!...
Ψυχή, ξύπνησε, ψυχή μου! Τὴν Ἑλλάδα δὲν ξυπνῶ.
Ἔξυπνη εἶναι, νά ἡ Ἑλλάς μου! Ψυχή, ξύπνα ἀπ' τὸ βυθό!
Ἄν θρηνῇς χαμένα νιᾶρα, γιατί θέλεις πιὸ νὰ ζῇς;
Τῆς τιμῆς ἐδῶ εἶν' ὁ τάφος· τρέξε αὐτοῦ νὰ σκοτωθῇς!

Εἶναι τό κύκνειο ἆσμα του· οἱ τελευταῖοι στίχοι τοὺς ὁποίους ἔγραψεν εἰς τὸ Μεσολόγγι, κατὰ τὴν ἐπέτειον τῶν γενεθλίων του, καὶ μετέφρασεν ὁ Τρικούπης.

Ἡ πατρὶς ἡμῶν ὀφείλει εὐγνωμοσύνην ἴσην καὶ πρὸς τὸν ἔτερον μέγαν ποιητὴν τὸν Σέλλεϋ, ὅστις ἤσκει βαθεῖαν ἐπίδρασιν ἐπὶ τοῦ Βύρωνος. Ἡ ἀνάγνωσις τῆς «Ἑλλάδος», αἰσχυλίου δράματος τοῦ Σέλλεϋ, ἀφιερουμένου ὑπ' αὐτοῦ εἰς τὸ Μαυροκορδᾶτον, ἐνίσχυσε τὴν σκέψιν τοῦ Βύρωνος νὰ μεταβῇ εἰς τὴν παλαίουσαν ἡμῶν πατρίδα, καὶ τὴν μετέβαλεν εἰς ἀπόφασιν. Ὁ ἀείμνηστος Στέφανος Ξένος μετέφρασε ποτὲ εἰς τὸν «Βρεταννικὸν Ἀστέρα» του περιεργοτάτας σελίδας ἐκ τῶν Ἀπομνημονευμάτων τοῦ Ἄγγλου Τρελλώνη, ὅστις εἶχε παραστῇ μάρτυς τῶν ἡμερῶν καὶ περιπετειῶν τοῦ ποιητῆ κατὰ τὴν ἄφιξίν του εἰς Ἑλλάδα. Ἀπεβιβάσθη κατὰ πρῶτον εἰς τὴν Κεφαλληνίαν. Ἐν Ἑλλάδι πλήρης ἀνεπάρκεια πόρων, Κυβέρνησις ἀνίσχυρος, διχόνοιαι, μεταξὺ τῶν ἀρχηγῶν. Ὁ Βύρων δι' ἐπιστολῶν ἐκεῖθεν ἐνουθέτει μὲν τοὺς διχονοοῦντας, ἐνήργει δὲ πρὸς ὑποστήριξιν τῶν Ἑλλήνων ἐκ μέρους τῶν φιλελληνικῶν Ἑταιριῶν, αἵτινες εἶχον σχηματισθῆ πανταχοῦ τῆς Εὐρώπης. Ἀποφυγὼν τὴν καταδίωξιν ὀθωμανικῆς φρεγάτας ἦλθεν εἰς τὸ Μεσολόγγι. Ἔσπειρεν ἐκεῖ ἀφειδῶς τὸ χρυσίον του. Κατήρτισε σῶμα ἐκ Σουλιωτῶν μαχητῶν, καὶ ἡτοιμάζετο νὰ ἐκστρατεύσῃ ἐπὶ κεφαλῆς αὐτῶν. Ἐτιμήθη ὡς εὐεργέτης καὶ σωτὴρ ἐκεῖ· ἀλλὰ καὶ πολλὰ ὑπέφερεν ἀπὸ τὰ ἂξεστα καὶ τὰ τραχέα τότε ἤθη τῶν πατέρων μας. Δὲν ἀντέσχεν ἡ ὑγεία του ἀπὸ προσβολὰς ἀλλεπαλλήλους. Κατεβλήθη σωματικῶς. Καταληφθεὶς ὑπὸ ραγδαίας βροχῆς, ἔπαθεν ἀπὸ κρυολόγημα, καὶ ἐξέπνευσεν μετά τινας ἡμέρας εἰς τὰς ἀγκάλας τοῦ θαλαμηπόλου του Φλέτσερ, ὅστις περιέγραψε τὰς τελευταίας στιγμάς του.

Ἀπερίγραπτος ὑπῆρξεν ἡ θλίψις τῆς Ἑλλάδος. Εἰς τὸ διάταγμα ὅπερ ἐξέδωκεν ἡ Προσωρινὴ Διοίκησις, κανονίζον τὰ τῆς κηδείας του, καταφαίνεται τὸ βαθὺ πένθος τοῦ γένους. Ὁ Τρικούπης ἐξεφώνησε τὸν ἐπικήδειόν του. Ὁ νεκρός του μετηνέχθη εἰς Ἀγγλίαν. Μόνον ἡ καρδία του ἐφυλάχθη εἰς τὸν μητροπολιτικὸν ναὸν τοῦ Μεσολογγίου ἐντὸς πυξίδος, ἥτις ἀπωλέσθη κατὰ τὴν περίφημον Ἔξοδον τῆς φρουρᾶς, βραδύτερον. Ἀλλ' οἱ πατέρες ἡμῶν δὲν ἀπώλεσαν τὴν μνήμην τοῦ «μυλόρδου». Πρὸ δεκαπενταετίας ἀκόμη καθ' ἥν ἡμέραν ἐτελοῦντο ἐν Μεσολογγίῳ τὰ ἀποκαλυπτήρια τοῦ ἀνδριάντος τοῦ Βύρωνος, ἔζων γηραιαὶ γυναῖκες, λείψανα τῆς μεγάλης ἐποχῆς, αἱ ὁποῖαι διετήρουν ζωηρὰν τὴν ἀνάμνησιν τοῦ ὡραίου ξένου, ὅταν οὗτος διέτρεχεν ἔφιππος τοὺς βορβορώδεις δρόμους τῆς πόλεως ἤ ἐσταμάτα διὰ νὰ ζητήσῃ ποτήριον ὕδατος καὶ νὰ ρίψῃ κανὲν γλυκὺ βλέμμα ἐπάνω εἰς ροδοπάρειον κόρην. Καὶ ἡ Ἑλλὰς ἄφθαρτον καὶ ἀναλλοίωτον φυλάττει τὴν ἀγάπην της πρὸς τὸν ἀλλόφυλον υἱόν της. Ἄν ἐρωτᾶτε καὶ διὰ τὴν νέαν ἡμῶν ποίησιν, αὕτη ἐπὶ διάστημα σαράντα καὶ πλέον χρόνων εἶχε βουτηχθῇ εἰς τὸν βυρωνισμόν. Καθαρισταὶ καὶ χυδαϊσταί, ἀληθινοὶ ποιηταὶ καὶ μέτριοι στιχοπλόκοι, ποιὸς ὀλίγο ποιὸς πολύ, φέρουν ἀποτυπωμένην ἀξίως ἤ οἰκτρῶς, τὴν σφραγίδα τῆς βυρωνικῆς ποιήσεως.

Πηγή: Κ. Παλαμᾶ, Ἅπαντα, Τόμος Θ΄. Β΄ ΕΚΔΟΣΗ, ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ, ΛΥΡΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ, ΔΕΙΛΟΙ ΚΑΙ ΣΚΛΗΡΟΙ ΣΤΙΧΟΙ
Κ. Παλαμᾶ, Ἅπαντα, Τόμος IΣΤ΄. Β΄ ΕΚΔΟΣΗ, ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ, ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΠΑΝΘΕΟΝ, ΟΙ ΚΑΤΑ ΞΗΡΑΝ ΗΡΩΕΣ
Φωτογραφία: pinterest.com

Ἑλλήνων Φῶς