ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΡΥΖΗΣ (18 Ἀπρ.1941). Αὐτοκτόνησε ἤ τόν…«αὐτοκτόνησαν»;
Ο διάδοχος του Μεταξά
Μετά τον θάνατο του Μεταξά, ο Γεώργιος επέλεξε για τη θέση του πρωθυπουργού τον τραπεζίτη Αλ. Κορυζή. Η επιλογή του βασιλιά προκάλεσε στους μεταξικούς κύκλους έκπληξη και δυσαρέσκεια, αλλά από την άλλη πλευρά, ο αποθανών δικτάτορας δεν είχε ενδιαφερθεί για τον ορισμό διαδόχου. Οι υπουργοί του -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων-ήσαν προσωπικότητες δευτέρας επιλογής και λόγω του συγκεντρωτισμού του Μεταξά, δεν επιτρεπόταν η έκφραση δεύτερης γνώμης. Σε όσες περιπτώσεις σημειώθηκαν διαφωνίες με υπουργούς, το επόμενο βήμα ήταν να αποπεμφθούν. Από την άλλη, ο Μεταξάς δεν επέτρεψε να προβληθεί ποτέ άλλο πρόσωπο, που θα μπορούσε να εκλάβει η κοινή γνώμη, ότι ήταν κατά την επιθυμία του ο πιθανός αντικαταστάτης. Η επιλογή του Κορυζή δεν αντιπροσώπευε ένα ίσο μέγεθος.
Το βέβαιο είναι ότι ο Κορυζής αποδείχθηκε συνεπέστερος αγγλόφιλος από τον προκάτοχο του και δέχθηκε αμέσως τη «συμβολική» βρετανική βοήθεια, παρότι γνώριζε ότι η εγκατάσταση βρετανικών στρατιωτικών μονάδων στη Βόρεια Ελλάδα, θα προκαλούσε την άμεση γερμανική αντίδραση.
Η γερμανική επίθεση εκδηλώθηκε τελικά την αυγή ης 6ης Απριλίου του 1941. Παρά την ηρωική αντίσταση των οχυρών της Γραμμής Μεταξά, το μέτωπο κατέρρευσε μέσα σε λίγες ημέρες. Η Θεσσαλονίκη κατελήφθη το πρωί της 9ης Απριλίου, ενώ οι Γερμανοί συνέχισαν την προέλαση τους προς τη Νότια Ελλάδα. Μέσα στο γενικότερο κλίμα καχυποψίας εκείνης της εποχής και τις δραστηριότητες της «5ης Φάλαγγας» (Κατασκοπείας) των Γερμανών, ο Γεώργιος άρχισε να υποπτεύεται τον Κορυζή. Μπορεί βέβαια ο μαλθακός τραπεζίτης να διέθετε τις απαραίτητες «βρετανικές» περγαμηνές, αλλά πολύ σύντομα ο βασιλιάς διαπίστωσε πως ο Κορυζής δεν ήταν ο κατάλληλος και αποφασιστικός άνθρωπος που χρειαζόταν. Ακόμη και η αρχική συγκατάβαση των τεταρτοαυγουστιανών Μανιαδάκη και Διάκου άλλαξε.
Οι επαφές του Κορυζή τον περασμένο Μάρτιο μέσω του Γεωργίου Μερκούρη με τη γερμανική πρεσβεία για την πιθανή βολιδοσκόπηση ελληνοϊταλικής ανακωχής ήταν η αρχή. Παρόλο που ο Γεώργιος ήταν ενήμερος καθ’ όλη τη διάρκεια (για την πορεία) των συνομιλιών, η έμφυτη καχυποψία του μεγάλωσε. Και όταν λίγο μετά τη γερμανική εισβολή, το μέτωπο άρχισε να καταρρέει και ακολούθησε η διαταγή του υπουργού Στρατιωτικών Παπαδήμα για τις άδειες των στρατιωτών, ο Γεώργιος θεώρησε υπεύθυνο τον Κορυζή. Πιθανόν να τον διέβαλε και ο Θ. Νικολούδης. Ο τελευταίος ποτέ δεν συμπάθησε τον πρωθυπουργό. Επανειλημμένα διατύπωσε την άρνηση του, στους Μανιαδάκη και Διάκο, αποκαλώντας μάλιστα τον Κορυζή «ψυχασθενή»!
Σε μια επιστολή του, τον Ιούλιο του 1942 στον Κώστα Μανιαδάκη, αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής:
«Έτσι όταν άπέθανεν ξαφνικά ό αρχηγός (σ.σ. ο Μεταξάς), χάρις σε σένα και τον Διάκον, τους είσηγηθέντας μαζί με τον Παπαδήμαν, την λύσιν της κρίσεως εις τον Βασιλέα, παραδώσαμε μίαν ίσχυράν πολιτικήν κατάστασιν και την έθνικήν δόξαν είς τάς χείρας ενός νευρασθενοϋς τραπεζίτου, κατόπιν παρ’ ολίγον εις τάς χείρας του αγαπητού Κώστα Κοτζιά, μη καν Αύγουστιανοϋ Υπουργού και πάντως καταλλήλου μόνον δι ‘ ορισμένα ειρηνικά έργα και κατόπιν εις άλλον… Δια τον μακαρίτην τον Κορυζήν μάλιστα είχα δώση όλόκληρον μάχην, δις εντός μίας ημέρας, έξορκίσας τον Βασιλέα νά μή παραχωρήσει την θέσιν ενός μεγάλου πολιτικού και στρατιώτου, ενός έθναποστόλου όπως ήτο πλέον ό Μεταξάς είς την λαϊκήν ψυχολογίαν, είς ένα άσθενικόν τραπεζίτην, ικανόν δι’ άλλα έργα και άλλας περιστάσεις…»
(βλ. Επιστολή Αρχείου Θ. Νικολούδη, ΕΛΙΑ).
Η «αυτοκτονία» του με δύο σφαίρες προκάλεσε έκπληξη και ερωτηματικά,που παραμένουν αναπάντητα,70 χρόνια μετά
Το βέβαιο είναι ότι ο Γεώργιος θεώρησε τον πρωθυπουργό του υπεύθυνο για την κατάρρευση του μετώπου και τον επέπληξε άγρια. Οι φωνές του ακούστηκαν στους διαδρόμους του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετανία». «Το βέβαιον είναι, κύριε πρόεδρε, ότι διέφυγε ό έλεγχος της καταστάσεως άπό τάς χείρας σας», είπε. Με βαθιά συγκίνηση ο Κορυζής ασπάστηκε το δεξί χέρι του βασιλιά, ο οποίος τον κοιτούσε αινιγματικά και στη συνέχεια αποχώρησε για την οικεία του στην Λεωφόρο Κηφισίας αρ. 51. Βγαίνοντας σκυθρωπός από το βασιλικό γραφείο, ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε από τον υπουργό Κ. Κοτζιά, που βρισκόταν στον διάδρομο, τι συνέβαινε. «Τίποτε», απάντησε ξερά ο Κορυζής και απομακρύνθηκε. Κατά την έξοδο του επίσης από το ίδιο ξενοδοχείο ο πρωθυπουργός συναντήθηκε για λίγο με τον πρίγκιπα Πέτρο. Την σκηνή περιγράφει ο τελευταίος στις αναμνήσεις του:
«…Την 18η Απριλίου γευμάτισα στη λέσχη του Γκολφ, όπως έκανα συχνά. Επέστρεφα στό γραφείο μου, όταν μπαίνοντας άπό τις περιστρεφόμενες πόρτες του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετανία» προσπέρασα τον πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κορυζή πού έφευγε.Σπρώξαμε ελαφρά, ό ένας τον άλλον και πρόλαβα νά ρίξω μία γρήγορη ματιά στό τραβηγμένο και καταβεβλημένο πρόσωπο του, μέσα άπό τό τζάμι πού μας χώριζε. Σκέφθηκα πόσο κουρασμένος φαινόταν και είπα στον εαυτό μου ότι δεν ήταν παράξενο, αφού αυτός ήταν φορτωμένος με τόσες πολλές ευθύνες στην παρούσα κρίση».
Ο Κορυζής δεν είχε προλάβει να απομακρυνθεί από το ξενοδοχείο, όταν ο βασιλιάς έστειλε τον Ιωάννη Διάκο να τον ακολουθήσει. Όπως αφηγήθηκε αργότερα η σύζυγος του πρωθυπουργού, ο Κορυζής έφτασε στο σπίτι του κάτωχρος και συντετριμμένος, προκαλώντας ζωηρές ανησυχίες τόσο στην ίδια όσο και στα παιδιά του. Περιορίστηκε μόνο να πει ότι είχε απόλυτη ανάγκη να μείνει μόνος, χωρίς να τον ενοχλήσει κανείς, στο ιδιαίτερο γραφείο του, διότι ήθελε να γράψει μια επιστολή. Μετά από λίγα λεπτά, στις 04.15, ακούστηκαν δύο πυροβολισμοί…
Από μιαν αφήγηση του Ι. Διάκου στον Κοτζιά γνωρίζουμε τις τελευταίες στιγμές του Έλληνα πρωθυπουργού: «Κτύπησα τήν πόρτα και μου άνοιξε αμέσως η κα Κορυζή…Την ρώτησα, με κομμένη αναπνοή και αγωνία, που είναι ό πρόεδρος.»Στο δωμάτιο του», μου απάντησε ταραγμένη και με ανησυχία. Πάμε αμέσως εκεί, φοβούμαι κάποιο κακό ανεπανόρθωτο! Τήν ακολούθησα, τρέχοντας και οι δύο προς τό δωμάτιο του πρωθυπουργού.Ή πόρτα ήταν κλειστή. Με τό πρώτο κτύπημα μας και τήν προσφώνηση του ονόματος του,ακούσαμε έναν πυροβολισμό και μείναμε αποσβολωμένοι. Αμέσως κατόπιν δεύτερος πυροβολισμός! Σπάσαμε τήν πόρτα, έν ώ έλπίζαμε νά μην άντικρύσουμε τό θέαμα πού φοβόμαστε. Τό ανεπανόρθωτο είχε συντελεσθεί! Ό Αλέξανδρος Κορυζής ήταν νεκρός επάνω στό κρεβάτι του, με τήν εικόνα της Παναγίας στό στήθος του. Άπό τή νεκροψία πού διενεργήθηκε διαπιστώσαμε ότι ό Κορυζής έφερε δύο διαμπερή τραύματα στην καρδιά! Τό γεγονός αυτό εκμεταλλεύθηκε εύλογα η γερμανική προπαγάνδα καί έκανε λόγο γιά τήν «δολοφονία του Ελληνα πρωθυπουργού άπό τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες «. Ποιος αυτοπυροβολείται άλλωστε δύο φορές στην καρδιά;».
Η «αυτοκτονία» του Κορυζή και η κυβέρνηση Κοτζιά
Σύμφωνα λοιπόν με τους αυτόπτες μάρτυρες της «αυτοκτονίας» του Κορυζή (Ι. Διάκο και κα Κορυζή), ο πρωθυπουργός βρέθηκε νεκρός κρατώντας ένα περίστροφο στο αριστερό του χέρι και έχοντας ένα εικόνισμα της Πάναγίας στο στήθος του.
Πώς όμως ήταν δυνατόν ένας δεξιόχειρας να χρησιμοποιήσει το αριστερό του χέρι για να αυτοπυροβοληθεί παραμένει αναπάντητο εδώ και επτά δεκαετίες. Προφανώς ο δολοφόνος του, μέσα στην ταραχή εκείνων των στιγμών, παρέλειψε τη σημαντική αυτή λεπτομέρεια και διαπράττοντας σφάλμα τοποθέτησε το όπλο στο αριστερό χέρι του Κορυζή…
Το γεγονός επίσης ότι ο Κ. Κοτζιάς αναφέρει ότι οι πυροβολισμοί που ακούστηκαν «ήταν δύο» προκαλεί εύλογα το ερώτημα, πώς θα μπορούσε ο ασθενής και ηλικιωμενος τραπεζίτης να αυτοπυροβοληθεί δύο φορές;
Όσον αφορά την εχεμύθεια της χήρας Κορυζή, η οικογένεια της ανταμείφθηκε για την αφοσίωση της στο Στέμμα. Μετά τον πόλεμο, η κόρη της Φρόσω Κορυζή προσλήφθηκε στο Παλάτι.
Για τα αίτια που προκάλεσαν τη δολοφονία του Αλέξανδρου Κορυζή, ο Κ. Κοτζιάς αναφέρει ότι οι μόνοι άνθρωποι που γνώριζαν την αλήθεια ήταν ο Γεώργιος, ο Κ. Μανιαδάκης και ο μυστικοσύμβουλος Ι. Διάκος (βλ. Κ. Κοτζιά: Ελλάς, ό πόλεμος και ή δόξα της, Γ’ Εκδοσις, Αθήνα 1947, σελ. 405). Επίσης είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι λίγο μετά τη δολοφονία του Κορυζή, ο Γεώργιος έσπευσε να συναντήσει πρώτα τους δύο μυστικοσυμβούλους του, Ι. Διάκο και Κ. Μανιαδάκη. Προφανώς οι άνθρωποι που θα αναλάμβαναν το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης έπρεπε να είναι και της απόλυτης εμπιστοσύνης του βρετανού πρέσβη.
Ο Κ. Κοτζιάς είναι αποκαλυπτικός: «Περί την 7.30 έσπερινήν (σ.σ. 18 Απριλίου 1941), ό πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας κ. Πάλαιρε, έφθασεν εις το Ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας και έγένετο αμέσως δεκτός ύπό του βασιλέως. Ό πρέσβυς της Μεγάλης Βρετανίας έζήτησε να συναντηθή μετά του νεωστί άναλαβόντως τήν έντολήν σχηματισμού Κυβερνήσεως.
Ό βασιλεύς έκάλεσεν αμέσως τον άναλαβόντα τον σχηματισμόν Κυβερνήσεως κ. Κώσταν Κοτζιάν και απευθυνόμενος προς τον κ. Πάλαιρετ είπεν: «Ιδού ό νέος πρωθυπουργός «. Επακολούθησε γαλλιστι στιχομυθία ή οποία, λόγω του έκτακτου ενδιαφέροντος αυτής, θά καταβληθεί προσπάθεια να άποδοθή φωνογραφικώς.
Πάλαιρετ: Σας συγχαίρω, άλλα πρέπει νά σας είπω ότι υπάρχουν άμφιβολίαι δι ‘ ύμάς.
Κοτζιας: Εκείνο το όποιον ενδιαφέρει αυτήν τή στιγμήν δεν είναι αί άμφιβολίαι, πού τυχόν έχετε δι’ έμέ, άλλ’ αί άμφιβολίαι πού έγώ θά ήδυνάμην τυχόν νά έχω διά τήν κυβέρνησίν σας. Διότι έγώ, ώς Έλλην, έπετέλεσα πλήρως τό καθήκον μου. Ή πατρίς μου σφαδάζει αυτήν τήν στιγμήν. Δεν θά έπεθύμουν δέ, κύριε πρέσβυ, αυτήν τήν διατύπωσίν σας νά τήν φέρω εις τήν δημοσιότητα, διότι ή έντύπωσις θά ήτο θλιβερά. Αλλά, δεδομένου δτι έςεφράσθη τοιαύτη αμφιβολία έκ μέρους του συμμάχου μας ή θά γίνη δήλωσις δτι περιβάλλομαι με τήν απόλυτον αυτού έμπιστοσύνην, ή είμαι υποχρεωμένος —σας το δηλώ σαφώς— νά προστατεύσω τήν Ελλάδα…
Πάλαιρετ: Σας δηλώ ότι έχετε απόλυτον τήν έμπιστοσύνην της Αγγλικής Κυβερνήσεως.
Κοτζιδς: Α δεν νομίζω, κύριε πρέσβυ, δτι πρέπει νά σας ευχαριστήσω διά τήν δήλωσιν, διότι αύτη είναι έκδήλωσις οφειλομένη προς τήν έπιτελέσασαν απόλυτα το καθήκον της Χώραν μου και όχι προσωπικώς.
Πάλαιρετ: Μπορούμε νά δώσουμε τά χέρια μας (και έτεινε τήν χείρα του) και να μου δηλώσετε ότι θά σταθούμε μαζί μέχρι τέλους;
Κοτζιάς: (Λαμβάνων τήν χείρα του πρεσβευτού). Έγώ νά σας δηλώσω μέχρι τέλους; Υπάρχει άλλο τέλος άπ’αύτό πού έφθασεν ή Ελλάς; Σεις πρέπει νά μου δηλώσετε ότι θα μείνετε κοντά είς τήν Ελλάδα μέχρι τέλους.
(Καί, χωρίς νά αναμένη άπάντησιν, έσφιξε τήν χείρα του πρεσβευτοΰ). Τότε ό κ. Πάλαιρετ, μέ έκφρασιν ικανοποιήσεως, λέγει είς τον κ. Κοτζιαν
Πάλαιρετ: Τότε, δύναμαι νά σας ερωτήσω ποιος είναι ό κατάλογος τών υπουργών σας;
Κοτζιάς: Αυτό ποτέ! Διότι, δέν έπολέμησεν ή Ελλάς και δεν έθυσιάσθη, όπως έθυσιάσθη, διά νά ύποβάλη καταλόγους τών υπουργών τής είς ξένον πρέσβυν, όσον σύμμαχος και φίλη και άν είναι ή χώρα του. Διότι, τότε, ή Ελλάς θα ελάμβανε τήν θέσιν «κηδευμονευόμενης χώρας», τουθ’ όπερ δέν αποδέχομαι.
Τότε ό κ. Κοτζιας, στραφείς προς τον παριστάμενο άνακτα,του είπε τα έξης: «Βασιλεύ, είμαι υποχρεωμένος, ώς σύμβουλος σας, νά επισύρω τήν προσοχήν σας έπι τού έξης, μαζί μέ τάς βαρυτάτας εύθύνας πού επιφέρει: Έάν τον κατάλογον τών υπουργών, τον οποίον πρόκειται νά σας υποβάλλω, τον έμφανίσητε, πρό τής παρ’ Υμών εγκρίσεως του, είς τήν παρισταμένην έξοχότητα, είμαι, σας τονίζω, υποχρεωμένος να σας δηλώσω ότι η τοποθέτησίς μου απέναντι του γεγονότος αυτού θα είναι τοιαύτη, ώστε αϊ συνέπειαι να είναι σοβαρώταται». (βλ. Κ. Κοτζιά: Ελλάς ο πόλεμος και η δόξα της, σελ 407-408)
Από τα παραπάνω είναι εύκολο να καταλάβει ο αναγνώστης τον βαθμό παρέμβασης των Άγγλων στα Ελληνικά πολιτικά δρώμενα.
Το πιο κωμικοτραγικό όμως ήταν πως ενώ ο Κοτζιάς ετοιμαζόταν να αναλάβει τον σχηματισμό κυβέρνησης, την ίδια στιγμή ο Γερμανός υπουργός Γ. Γκέμπελς θα σημείωνε με ικανοποίηση στο ημερολόγιο του πως: «Ό Κοτζιάς στην Αθήνα είναι άνθρωπος δικός μας».
Στην πραγματικότητα βέβαια ο Γκέμπελς είχε εκτιμήσει για μια ακόμη φορά λάθος τις πληροφορίες που του διεμήνυσαν οι άνθρωποι της γερμανικής αντικατασκοπείας: Ο Κοτζιάς, όπως και οι περισσότεροι υπουργοί του Μεταξά, ουδέποτε παρέκκλιναν από τους στόχους και τα συμφέροντα της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής.
Γι’ αυτόν το λόγο άλλωστε ακολούθησαν (σ.σ. τις αρχές) στην Κρήτη και αργότερα στην Αίγυπτο. Με τη διαφυγή τους στο εξωτερικό,θα έκλεινε το πιο τραγικό κεφάλαιο της Ελληνικής κατάρρευσης του μετώπου, ενώ θα άρχιζε η μακρά νύκτα της Κατοχής.
Επίλογος
Η ιστορική αλήθεια συχνά δεινοπαθεί. Οι περισσότερες κυβερνήσεις την πλάθουν για να ταιριάζει με την επίσημη πολιτική τους, οι ιστορικοί την ερμηνεύουν όπως υπαγορεύουν ορισμένα κέντρα εξουσίας, ενώ η ανθρώπινη μνήμη τη διαστρεβλώνει όταν η αλήθεια είναι πολύ οδυνηρή.
Πάνω απ’ όλα όμως, την ιστορία τη γράφει ο νικητής και η ιστορία του Β’ ΠΠ δεν αποτελεί εξαίρεση.
Ως εκ τούτου, λοιπόν, την αλήθεια και τα κίνητρα για τους θανάτους των δύο Ελλήνων πρωθυπουργών μπορεί να μην τη μάθουμε ποτέ. Ίσως επειδή με την αποκάλυψη τους θα έτριζε το οικοδόμημα της «συμμάχου» Αγγλίας
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Αννίβας Βελίάδης: Μεταξάς-Χίτλερ, Ελληνογερμανικές σχέσεις στη Μεταξική Δικτατορία 1936-1941, εκδόσεις Ενάλιος, Αθήνα, 2003
- Περιοδικό «ΤΟΤΕ», τ.71, Μάρτιος-Απρίλιος 1998
- Αρχείο Νικ. Ατιοστολόπουλου, ΕΛΙΑ
- Αρχείο Υπουργείο Εξωτερικών, φάκελοι ελληνογερμανικών σχέσεων περιόδου 1936-41
- Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών, φάκελοι γερμανικής πρεσβείας Αϋηνών 1941
- Περιοδικό «Στρατιοπική Ιστορία», τ. 166, Ιούνιος 2010
- Προσωπικό αρχείο συγγραφέα
Παράρτημα Ι
Ο ΑΓΓΛΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ
Ο βρετανικός Τύπος, μετά την ελληνική κατάρρευση, θεώρησε ως υπαίτιες τις δραστηριότητες της «5ης Φάλαγγας» και έδωσε τη δική του εκδοχή. Το άρθρο των της 8ης Μαΐου του 1941 είναι χαρακτηριστικό:
«…εις την κυβέρνησιν ύπήρχον διάφοροι Κουίσλιγκ, οι όποιοι προσεπάθησαν νά ενσπείρουν τον πανικόν. Γερμανόφιλοι επίσης ήσαν πολλοί Γενικοί Διοικηταί, Νομάρχαι και ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι. Καί έν ώ ό Ελληνικός Λαός έπολέμει λεοντόκαρδα, πάντες οί ανωτέρω, μέ διαφόρους τρόπους, προσεπάθουν νά ενσπείρουν την ήττοπάθειαν. Έπί παραδείγματι: Διαταγαί εδόθησαν νά καθαρισθούν οί τοίχοι των Αθηνών από τάς γελοιογραφίας του Χίτλερ και Μουσολίνι. Οί άνταποκριται των ξένων εφημερίδων διετάχθησαν υπό της λογοκρισίας νά μη μεταδίδουν φράσεις θιγούσας το πρόσωπον του Χίτλερ. Εις τάς Αθήνας διεδόθη ότι έπεσεν ή Λάρισα μίαν εβδομάδα προτού λάβη χώραν το γεγονός αυτό. Έξ’ άλλου ό υποστράτηγος Παπαδήμας, υπουργός των Στρατιωτικών και οί συνάδελφοι του τών Ναυτικών και της Αεροπορίας έδιδαν διμήνους άδειας εις τους κληρωτούς του 1941 και εις άλλους έφεδρους καί διά διαφόρων άλλων μέτρων έφεραν τον πανικόν. Το Γενικόν Στρατηγεϊον εύρίσκετο έν πλήρει αγνοία της καταστάσεως τού μετώπου και έν ώ ή Ελληνική Στρατιά της Αλβανίας άνεδιπλοϋτο κανονικώς εις τήν πεδιάδα τής Κορυτσάς άνευ απωλειών, ό ραδιοφωνικός σταθμός τών Αθηνών μετέδιδε ανακοινωθέν διά του οποίου παριστάνετο ότι το μέτωπον του Ολύμπου είχε διασπασθή και ότι ό Ελληνικός Στρατός εύρίσκετο εν διαλύσει.Ταυτοχρόνως ό αρχιστράτηγος Παπάγος ύπέβαλεν εις τον πρωθυπουργόν Κορυζήν έκθεσιν τόσον άπογοητευτικήν, ώστε έφερεν αυτόν εις αύτοκτονίαν. Πράγματι μετά το Ύπουργικόν Συμβούλιον, ό πρωθυπουργός παρουσιάσθη ένώπιν τής Αυτού Μεγαλειότητας και αφού έδήλωσεν ότι είχεν άποτύχη εις τήν άποστολήν του, τού ήσπάσθη άμφοτέρας τάς χείρας, έζήτησε τήν άδειαν νά άποσυρθή είς τήν οικίαν του, προς έκτέλεσιν ατομικής του εργασίας. Και μεταβάς εκεί, ηύτοκτόνησεν».
(βλ Αρχείο αντιστράτηγου Ιπποκράτη Παπαβασιλείον,Φάκ. 1, ΕΛΙΑ)
Παράρτημα II
Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΑΡΧΗ ΟΥΕΪΒΕΛ
Μετά τον τερματισμό των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, το Σεπτέμβριο του 1941, ο στρατάρχης σερ Άρτσιμπαλντ Ουέιβελ, αρχηγός του Βρετανικού Στρατού Μέσης Ανατολής κατά την περίοδο 1940-1941, υπέβαλε έκθεση στο βρετανικό Υπουργείο των Στρατιωτικών. Στην έκθεση του υποκριτικά ο Ουέιβελ ανέφερε ότι η κυβέρνηση Μεταξά απέκρουσε την προταθείσα αγγλική βοήθεια (σ.σ. η οποία ήταν εντελώς συμβολική), με την δικαιολογία, ότι «η απόβαση και άλλων αγγλικών στρατευμάτων θα μπορούσε να προκαλέσει τη γερμανική επίθεση» και του εξέφρασαν την ελπίδα ότι η Γερμανία δεν θα επετίθετο κατά της Ελλάδας. Ο Βρετανός στρατάρχης στην έκθεση του αναφέρεται με έντονο επικριτικό τόνο κατά του Μεταξά. Ωστόσο, η έκθεση αυτή έγινε γνωστή μόλις τον Ιούλιο του 1946!
(βλ. εφημερίδα Καθημερινή, 28/10/1998).
(Ἀπόσπασμα ἀπό τό ἄρθρο ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΗΚΑΝ ΟΙ ΜΕΤΑΞΑΣ-ΚΟΡΥΖΗΣ; ΝΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΟ ΦΩΣ,τοῦ Ἰακώβου Χονδροματίδη,Ἱστορικοῦ-Συγγραφέως.Ἐδημοσιεύθη στό περιοδικό ΣΤΡΑΤΟΙ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΕΣ,τεῦχος 13,Ἀπρ.2011)
