"Ελένη", του Νίκου Γκατζογιάννη

Εις μνήμην ΕΛΕΝΗΣ ΓΚΑΤΖΟΓΙΑΝΝΗ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΓΚΑΤΖΟΓΙΑΝΝΗ, ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΚΟΥ, ΣΠΥΡΟΥ ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΝΔΡΕΑ ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΥ

Σύντομα ωστόσο θα πεθάνουμε και κάθε ανάμνηση
εκείνων των πέντε θα χαθεί από τη γη,
και μας τους ίδιους θα μας αγαπούν
για ένα διάστημα και θα μας λησμονήσουν.

Η αγάπη ωστόσο αρκεί·
όλες εκείνες οι παρορμήσεις της αγάπης επιστρέφουν
στην αγάπη που τις γέννησε.
Μήτε η μνήμη δεν είναι για την αγάπη αναγκαία.

Υπάρχει χώρα των ζωντανών και χώρα των νεκρών
και γιοφύρι τους είναι η αγάπη, η μοναδική επιβίωση,
το μοναδικό νόημα

ΘΟΡΝΤΟΝ ΟΥΑΪΛΝΤΕΡ
«Το γεφύρι του Σαν Λουί Ρέυ»

Από το βιβλίο ΕΛΕΝΗ του Νίκου Γκατζογιάννη

Η ταινία δεν έχει προβληθεί ποτέ από κρατικό ή δημοτικό τηλεοπτικό σταθμό, ενώ η προβολή της στους ελληνικούς κινηματογράφους διακόπηκε μετά από λίγες ημέρες, όταν υπήρξαν αντιδράσεις από το ΚΚΕ. Στο εξωτερικό σημείωσε μεγάλη επιτυχία.

Σκηνοθεσία: Peter Yates
Πρωταγωνιστούν: John Malkovich, Kate Nelligan, Linda Hunt και Glenne Headly

Αίσχη έγιναν και από τις δύο παρατάξεις κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου.

Ωστόσο, ο Νίκος Γκατζογιάννης (Nicholas Gage) στο ομώνυμο βιβλίο του - στο οποίο είναι βασισμένη και η ταινία - περιγράφει την ιστορία και την εκτέλεση της μητέρας του από το ΕΑΜ, επειδή προσπάθησε να σώσει το γιο της από το παιδομάζωμα. Η ιστορία εκτυλίσσεται στο χωριό Λια της Ηπείρου.

Απόσπασμα από το βιβλίο:

«Στις 28 Αυγούστου 1948, μια ζεστή αποπνιχτική μέρα, γύρω στις δωδεκάμισι, μερικές χωριάτισσες ζαλωμένες ξύλα κατέβαιναν ένα απόκρημνο μονοπάτι πάνω από το χωριό Λια, έναν οικισμό με σταχτιά λιθόχτιστα σπίτια σε μια βουνοπλαγιά κάτω ακριβώς από τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Όπως οι γυναίκες αντίκρισαν το χωριό στα πόδια τους, απάντησαν μια φριχτή συνοδεία. Μπροστά και πίσω, κρατώντας τουφέκια, ήσαν κάμποσοι από τους κομμουνιστές αντάρτες, που κατείχαν το χωριό τους τελευταίους εννιά μήνες —ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα συνεχιζόταν. Φρουρούσαν δεκατρείς δεσμώτες, που βάδιζαν για εκτέλεση ξυπόλυτοι, τα πόδια τους μαύρα και πρησμένα από το φάλαγγα. Κάποιος, ανήμπορος από το ξύλο να βαδίσει ή έστω ν’ ανακαθίσει, ήταν δεμένος πάνω σ’ ένα μουλάρι. Ανάμεσα στους κατάδικους ήσαν και πέντε χωριανοί του Λια: Τρεις άντρες και δύο γυναίκες. Η πιο ηλικιωμένη σκουντούφλαγε με το χαμένο βλέμμα της τρέλας. Ήταν η θεία μου Αλέξω Γκατζογιάννη, πενήντα έξι χρονών. Η νεότερη, με καστανωπά μαλλιά, γαλανά μάτια και ξεσκισμένο λουλακί φουστάνι, έπιασε το βλέμμα από τις συγχωριανές της και κούνησε το κεφάλι της. Ήταν η μάνα μου, Ελένη Γκατζογιάννη, σαράντα ενός χρονών…».

Σημείωμα του συγγραφέα:

Ο κόσμος όπου έζησε και πέθανε η Ελένη αναπλάστηκε στο βιβλίο αυτό όχι μόνον από τις δικές μου αναμνήσεις και των αδερφάδων μου, αλλά και από τις θύμησες πάμπολλων ανθρώπων που ζουν τώρα σκορπισμένοι σε καμιά δεκαριά χώρες. Όλα τα ονόματα, οι τόποι και οι ημερομηνίες είναι πραγματικά. Κάθε περιστατικό που περιγράφεται στο βιβλίο και που δεν το είδα με τα μάτια μου μου το έχουν περιγράψει τουλάχιστον δύο μάρτυρες με τους οποίους μίλησα χωριστά. Όλες οι συνομιλίες έχουν μαγνητοφωνηθεί — κρυφά στην περίπτωση δύστροπων μαρτύρων. Οι απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες και τα ντοκουμέντα που συγκέντρωσα — εφημερίδες, ημερολόγια, επιστολές, στρατιωτικές εκθέσεις, φωτογραφίες, χάρτες επιχειρήσεων — γεμίζουν ένα τοίχο με φακέλους στο σπίτι μου.

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, ΤΑΙΝΙΑ "ΕΛΕΝΗ" ΤΟΥ ΓΚΑΤΖΟΓΙΑΝΝΗ.

Η ταινία του 1985 που πολεμήθηκε από τη μεγαλύτερη μερίδα του τύπου στην "σοσιαλιστική" Ελλάδα του Ανδρέα Παπανδρέου και του Χαρίλαου Φλωράκη και αγαπήθηκε από την πλειοψηφία του τύπου στο εξωτερικό.

Στις 28 Αυγούστου 1948 η Ελένη Γκατζογιάννη, σαρανταενός ετών, με την γυναικαδέλφη της Αλέξω, πενήνταέξι ετών, τουφεκίστηκαν από τους κομμουνιστοσυμμορίτες ύστερα από καταδίκη τους σε θάνατο από το ανταρτοδικείο, με την κατηγορία ότι ''κατέστρωσε την απόδραση από το χωριό τεσσάρων παιδιών της (καθώς και της μάνας της, της αδελφής της) και της ανιψιάς της'' για να γλυτώσουν από το παιδομάζωμα των κομμουνιστοσυμμοριτών.

Γυρίστηκε και ταινία η οποία προβλήθηκε μόνο για λίγες ημέρες στην Ελλάδα αλλά λόγω 'δημοκρατικών' απειλών , βομβιστικών επιθέσεων, ξυλοδαρμών και προπηλακισμών των θεατών από τους οργανωμένους οπαδούς του ΚΚΕ, τελικώς η προβολή της διεκόπη με εντολή της κυβέρνησης του "σοσιαλιστή" Ανδρέα Παπανδρέου....

Το γύρισμα των κυρίων σκηνών του έργου στο χωριό Λιά της Ηπείρου, όπου διεδραματίσθησαν τα δραματικά γεγονότα της εκτελέσεως της μητέρας του Ελένης και της Θείας του Αλέξως από τους κομμουνιστές και που περιγράφονται στο βιβλίο ''Ελένη'' του Νίκου Γκατζογιάννη, απαγορεύτηκαν υπό της κυβερνήσεως του ΠΑΣΟΚ και τελικά η ταινία γυρίστηκε στην.... Ισπανία!!!!!

Πηγή: ΡΑΔΟΒΥΖΙ ΑΡΤΑΣ