Εθνικός Στρατηγικός Σχεδιασμός – για τι ακριβώς μιλάμε;
«Ο Σχεδιασμός απαιτείται όταν η μελλοντική επιθυμητή κατάσταση συμπεριλαμβάνει ένα σύνολο αλληλοεξαρτώμενων αποφάσεων, δλδ. ένα σύστημα αποφάσεων. Η βασική πολυπλοκότητα στο Σχεδιασμό προέρχεται από την αλληλο – συσχέτιση των αποφάσεων και όχι από τις ίδιες τις αποφάσεις».
Russell Lincoln Ackoff
Ρωτήστε οποιοδήποτε στέλεχος επιχειρήσεων, κυβερνητικό στέλεχος ή μέλος του κοινοβουλίου: «Τι είναι Στρατηγική»; Μάλλον θα εισπράξετε ένα συγκαταβατικό/υπεροπτικό χαμόγελο, αν όμως σταθείτε τυχεροί ο συνομιλητής σας θα σας απαντήσει: «Στρατηγική είναι ένα γενικό σχέδιο που στοχεύει στην επίτευξη ενός μακροπρόθεσμου στόχου» ή κάτι παρόμοιο. Έπειτα, ρωτήστε τον καταδεκτικό συνομιλητή σας: «Τι είναι Στρατηγικός Σχεδιασμός»; Ανοησία έ; Η Στρατηγική, ως έννοια, εμπεριέχει δομικά την έννοια του σχεδίου, άρα και του σχεδιασμού. Ως εκ τούτου, η έννοια «Στρατηγικός Σχεδιασμός» είναι σχήμα οξύμωρον.
Πάμε λοιπόν στη Στρατηγική
Κάθε σπουδαστής Διοίκησης Επιχειρήσεων θα σας απαντήσει γρήγορα πως μία ολοκληρωμένη στρατηγική απαιτεί κατανόηση της υπάρχουσας καταστάσεως («Χαρτογράφηση»), καθορισμό προτεραιοτήτων, καθορισμό και ιεράρχηση στόχων, καθορισμό πόρων και συνεχή επισκόπηση/αξιολόγηση όλων των προηγουμένων με σκοπό την αναθεώρησή τους, όπου αυτή απαιτείται. Απλά, κατανοητά και λίγο εώς πολύ γνωστά. Ας αλλάξουμε λίγο επίπεδο και ας πάμε από τη Στρατηγική μιάς επιχειρήσεως στη Εθνική Στρατηγική ενός κράτους, θεωρώντας εκ προοιμίου πως οι αρχές παραμένουν οι ίδιες και το μόνο που αλλάζει είναι ο βαθμός της πολυπλοκότητας. Εξειδικεύοντας, λόγου χάριν, στο πως ακριβώς νοείται το – άκρως επίκαιρο για την Ελλάδα – ερώτημα της πτώχευσης, προκύπτουν κάποια υπο – ερωτήματα: Νοείται ως:
- Πτώχευση εντός ευρω;
- Πτώχευση με άμεση δημιουργία Εθνικού νομίσματος;
- Πτώχευση εντός ευρώ με παράλληλο στόχο τη μελλοντική δημιουργία Εθνικού νομίσματος (και με ποιο χρονοδιάγραμμα;)
- Δεν νοείται πτώχευση σε καμία απολύτως περίπτωση;
- Όλα τα προηγούμενα – συνδυασμένα με την έκδοση παράληλου νομίσματος;
Μπαίνουμε «στα βαθιά».
Με δεδομένη τη «Χαρτογράφηση» (έργο κολοσσιαίων διαστάσεων, κυρίως όταν δεν υπάρχει άμεση πρόσβαση σε αξιόπιστη κρατική πληροφόρηση), το ερώτημα της πτώχευσης και του είδους της, δεν πρόκειται να απαντηθεί πειστικά, εάν δεν εμπλακούν ειδικοί οικονομικοί επιστήμονες, σχετικοί πληροφοριοδότες και επεξεργαστές πληροφοριών και άνθρωποι ικανοί στην ανορθόδοξη σκέψη που θα στελεχώσουν επάξια ένα «μηχανισμό προσομειώσεως». Ας προσθέσουμε σε αυτό το μηχανισμό, έναν εσωτερικό επικοινωνιακό μηχανισμό – ικανο να μεταφέρει γρήγορα και κατανοητά τα αποτελέσματα των προσομειώσεων στο ανώτατο επίπεδο λήψεως αποφάσεων. Σε αυτό το ανώτατο επίπεδο, απαιτείται η συμμετοχή υπευθύνων στην οικονομική ασφάλεια/προοπτική σε περίοδο κρίσεως, διπλωματών και στρατιωτικών, όλοι τους επικεφαλείς αντιστοίχων μηχανισμών προσομειώσεως. Ακολούθως απαιτείται (πάντα με τη συνδρομή ενός ικανού εσωτερικού επικοινωνιακού μηχανισμού) συνεχής αμφίδρομη επικοινωνία με το προηγούμενο επίπεδο εώς ότου διαμορφωθεί στο ανώτατο επίπεδο η ασφαλέστερη δυνατή τελική απόφαση.
Τέλος, απαιτείται η επεξεργασία της τελικής αποφάσεως, κατά τρόπο τέτοιο ώστε να γίνει το μεγαλύτερο δυνατό σύνολο των πολιτών (αν μιλάμε για κυβέρνηση) ή οι πιθανοί ψηφοφόροι (αν μιλάμε για μη – κυβερνητικό κόμμα) κοινωνοί της αποφάσεως. Είναι πασήδιλο πως ένα τέτοιο σχέδιο απαιτεί πραγματική ενημέρωση και πραγματική λαϊκή υποστήριξη στο μέγιστο δυνατό βαθμό, αντί για τη συνεχή περιφρόνηση, υποτίμηση και συνειδητή μετατροπη των πολιτών σε άβουλη μάζα, πρακτική που παρακολουθούμε με θλίψη αυτή την άθλια και συνεχιζόμενη περίοδο της Μεταπολιτεύσεως (αυτή η ιδανική λαϊκή υποστήριξη είναι κάτι που εμπνέεται, δεν είναι αυθύπαρκτη όπως επιχειρούν να μας πείσουν οι κάθε φυράματος πολιτικοί απατεώνες και δημοσκόποι). Άρα, επιπλέον:
- Απαιτείται ένας σοβαρός εξωτερικός επικοινωνιακος μηχανισμός και
- Κάθε φωνή που σκοπίμως και ιδιοτελώς υπονομεύει και εξουδετερώνει αυτή την επικοινωνία οφείλει να σιωπήσει (σε μη – κυβερνητικό επίπεδο οφείλεται να αγνοηθεί).
Και μόλις έχω αγγίξει την επιφάνεια του ζητήματος – τα πραγματικά βαθιά είναι πολύ πιο… βαθιά.
Αυτό που είναι πέρα από προφανές.
Είναι πέρα από προφανές πως ΔΕΝ υπάρχει πολιτικό κόμμα, κυβερνητικός ή κομματικός οργανισμός ή έστω «δεξαμενή σκέψεως» που να έχει αναλώσει πόρους, ή τουλάχιστον επιδιώξει, κάτι που να μοιάζει, με την εκπόνηση μιάς Εθνικής Στρατηγικής. Αντ’ αυτού, έχουμε προεκλογικές ρητορείες της δεκαετίας του 1980, συνεχή εξαπάτηση (δλδ. ωμή περιφρόνηση) του εκλογικού σώματος και άθλιους εκβιασμούς ανάξιων κοινοβουλευτικών ομάδων (τελευταία εξοργιστική περίπτωση η εκλογή πάκη). Έχουμε μονότονα επαναλαμβανόμενους Εθνικούς εξευτελισμούς, «λάιφ στάιλ» επιδείξεις, απίστευτη εγωπάθεια και επιδεικτική στόχευση προσωπικών, αποκλειστικά, οφελημάτων που αφορά σε κυβερνητικά στελέχη, απελπιστικά αμόρφωτους εκλεγμένους νομοθέτες, επίδοξους κυβερνητικούς συμβούλους της κακιάς ώρας, θλιβερούς «διαπιστωτές», ακαδημαϊκους με κομματικό παρελθόν που «τσαμπουκαλεύονται» στα ΜΜΕ και πουλάνε τα βιβλία τους για την κρίση κλπ. Και, στον αντίποδα, έχουμε κινήματα που αδυνατούν να συνεννοηθούν σε βασικά, έστω, οργανωτικά ζητήματα κάνοντας αναπόδραστο το συμπέρασμα πως «ο βασιλιάς είναι γυμνός».
Τα τεχνικής φύσεως προαπαιτούμενα για την προβολή μίας Εθνικής Στρατηγικής είναι υπόθεση πολύπλοκη μεν, αυτονόητη δε, κατ’ ουσίαν όμως είναι υπόθεση δευτερεύουσα. Αυτό που κυριως απαιτείται είναι η ακλόνητη απόφαση, η επιμονή, το ισχυρότατο ομαδικό πνεύμα και, πάνω απ’ όλα, η προσήλωση στο Πατριωτικό μας καθήκον. Κατά βάθος, το έλλειμά μας δεν είναι έλλειμα λογικής αλλά έλλειμα πρωτεύοντος συναισθήματος. Όλα τα υπόλοιπα έπονται.
Πετροβούβαλος/Αβέρωφ
