Πρότυπο ἐθνικῆς γενναίας στάσης οἱ Ἀρμένιοι

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Ζηλεύω τοὺς Ἀρμενίους. Μέσα ἀπὸ μύριες δυσκολίες ἔκαναν τὸ πᾶν νὰ προβάλουν παγκοσμίως τὴ σὲ βάρος τους Γενοκτονία ἀπὸ τοὺς Νεοτούρκους, πρὶν ἀπὸ 100 χρόνια. Δὲν ἔκαμαν ὑπολογισμούς, μήπως μὲ τὴν προβολὴ τῆς Γενοκτονίας ἐνοχλήσουν τοὺς Τούρκους γείτονές τους. Τὴν Ἀλήθεια καὶ τὴν Τιμὴ πρὸς τοὺς προπάτορές τους, ἀθῶα θύματα τῆς θηριωδίας τῶν Νεοτούρκων, τὴν ἔβαλαν πάνω ἀπὸ τὸ ὅποιο ὑλικό τους συμφέρον.

Ἡ Ἀρμενία εἶναι μία χώρα χριστιανικὴ καὶ μικρή, σὲ ἔκταση καὶ σὲ πληθυσμό, ἀνάμεσα σὲ ἕναν ὠκεανὸ ἀλλοθρήσκων καὶ ἐχθρικῶν λαῶν. Ἔχει μόνο τρία ἑκατομμύρια κατοίκους. Εἶναι δηλαδὴ πολὺ μικρότερη ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, μὲ πολὺ πιὸ ὀλιγάριθμη Διασπορὰ καὶ χωρὶς κανένα γεωπολιτικὸ πλεονέκτημα. Μὲ τὶς περισσότερες γειτονικές της χῶρες εἶναι σὲ ἐχθρικὴ ἕως ἐμπόλεμη κατάσταση, ἀκόμη καὶ μὲ τὴν χριστιανικὴ Γεωργία. Ἀπὸ τὰ 1000 χιλιόμετρα τῶν συνόρων της τὰ 834 εἶναι κλειστά, μὲ τὴν Τουρκία, τὸ Ἀζερμπαϊτζὰν καὶ τὸ Ἰρὰν καὶ ἐν μέρει μὲ τὴ Γεωργία. Αὐτὸς λοιπὸν ὁ ὀλιγάριθμος λαὸς πέτυχε νὰ ἀκουστεῖ σὲ Ἀνατολὴ καὶ σὲ Δύση ἡ Γενοκτονία σὲ βάρος τῶν προγόνων του, πολλὲς κυβερνήσεις νὰ Τὴν ἀναγνωρίσουν καὶ πολυάριθμοι ἡγέτες νὰ Τὴν καταδικάσουν.

Ζηλεύω τοὺς Ἀρμενίους, γιατί ἔχοντας τὸ ἠθικὸ πλεονέκτημα ἀγωνίστηκαν ὅλοι μαζὶ ἑνωμένοι, ξεχνώντας τὶς ἐσωτερικές τους ἀντιθέσεις, ποὺ εἶναι πολλὲς καὶ ὀξεῖες, καὶ πέτυχαν νὰ ἀναγνωριστεῖ διεθνῶς τὸ ἔγκλημα σὲ βάρος τοῦ λαοῦ τους καὶ νὰ φέρουν σὲ δυσχερῆ θέση τοὺς ἐπιγόνους τῶν Νεοτούρκων. Ζηλεύω, γιατί τὴν ἴδια ὥρα ἡ Ἑλληνικὴ κυβέρνηση διχάζει τὸ λαὸ καταγγέλλοντας περίπου τοὺς μισοὺς Ἕλληνες ὡς «πέμπτη φάλαγγα τῶν δανειστῶν» καὶ «ἀγωνίζεται» νὰ ἐπανέλθει ἡ χώρα στὴν οἰκονομικὴ κατάσταση ποὺ ἦταν πρὸ τῆς κρίσης, δηλαδὴ νὰ ζεῖ μὲ δανεικά, ποὺ νά ᾽ναι καὶ ἀγύριστα, ἐνῶ δὲν θὰ παράγει πλοῦτο. Ποιό εἶναι τὸ ἠθικὸ ἔρεισμά της γιὰ νὰ πείσει τοὺς ἑταίρους της ὅτι ἔχει τὸ δίκιο μὲ τὸ μέρος της; Κανένα!

Λυποῦμαι γιατί ἡ ἀποτελεσματικὴ προσπάθεια τῶν Ἀρμενίων νὰ ἀναγνωριστεῖ ἡ Γενοκτονία τῶν προγόνων τους δὲν συνοδεύθηκε ἀπὸ ἀνάλογη προσπάθεια τῶν Ἑλλήνων γιὰ τὴ δική τους Γενοκτονία. Ἔτσι στὴ διεθνῆ κοινὴ γνώμη μένει ἡ ψεύτικη ἐντύπωση ὅτι στὴ Μικρὰ Ἀσία ὑπῆρξε μία μόνο Γενοκτονία, ἡ Ἀρμενική. Γενοκτονία, στὴν ἴδια περίοδο, ὑπῆρξε καὶ γιὰ τοὺς Ἕλληνες καὶ γιὰ τοὺς Ἀσσυρίους. Ὁ πρέσβης τῶν ΗΠΑ στὴν Κωνσταντινούπολη Henry Morgenthau στὸ βιβλίο τοῦ “Ambassador Morgenthau’s Story” (Σημ. Τὸ βιβλίο ἔχει ἐκδοθεῖ καὶ στὰ ἑλληνικὰ ὑπὸ τὸν τίτλο «Τὰ μυστικὰ τοῦ Βοσπόρου» ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις «Τροχαλία»), τονίζει, μεταξὺ τῶν ἄλλων:

«Οἱ Ἀρμένιοι δὲν ἦταν ὁ μόνος λαός, ὁ ὁποῖος ἐπλήγη ἀπὸ τὸ δόγμα “Ἡ Τουρκία γιὰ τοὺς Τούρκους”. Τὰ ὅσα διηγήθηκα γιὰ τοὺς Ἀρμενίους, θὰ μποροῦσαν νὰ εἰπωθοῦν, μὲ μερικὲς τροποποιήσεις, γιὰ τοὺς Ἕλληνες καὶ τοὺς Ἀσσύριους. Στὴν πραγματικότητα, οἱ Ἕλληνες ἦσαν τὰ πρῶτα θύματα τοῦ σχεδίου ἐκτουρκισμοῦ… Οἱ Ἕλληνες ὑπέστησαν τὰ ἴδια σχεδὸν δεινὰ μὲ τοὺς Ἀρμενίους. Στὴν ἀρχὴ ἐντάχθηκαν στὸν τουρκικὸ στρατό, σχηματίζοντας τάγματα ἐργασίας γιὰ τὴ διάνοιξη δρόμων στὸν Καύκασο καὶ τὶς ἄλλες ζῶνες πολεμικῶν ἐπιχειρήσεων. Ὅπως καὶ οἱ Ἀρμένιοι, ἔτσι καὶ οἱ Ἕλληνες, ποὺ ὑπηρετοῦσαν στὸν ὀθωμανικὸ στρατό, πέθαιναν κατὰ χιλιάδες ἀπὸ τὴν πείνα, τὶς στερήσεις καὶ τὸ κρύο…». (Σελ. 422-425 τῆς Β΄ Ἔκδοσης).

Ἡ Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων ἄρχισε ἕνα χρόνο νωρίτερα ἀπὸ αὐτὴν τῶν Ἀρμενίων. Ἀποδεικτικὸ στοιχεῖο ἀποτελεῖ ἡ ἀψευδὴς πένα τοῦ Μάρτυρος Ἁγίου Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου Σμύρνης. Στὴν ἀναφορά του πρὸς τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη, στὶς 12 Ἰανουαρίου 1914, ἔγραψε, μεταξὺ τῶν ἄλλων: «Θεωρῶ καθῆκον μου νὰ Σᾶς γνωρίσω ὅτι συστηματικὸς διωγμὸς ἤρχισεν ἀσκούμενος κατὰ τῶν κατοικούντων τὰ παράλια τῆς Μ. Ἀσίας πληθυσμῶν, αἱ ἐκδηλώσεις τοῦ ὁποίου ρίπτουσιν εἰς τὴν ἀπόγνωσιν τοὺς περιφόβους Χριστιανούς». («Τὸ Ἀρχεῖον τοῦ Ἐθνομάρτυρος Σμύρνης Χρυσοστόμου», ΜΙΕΤ, Β´ Τόμος, σελ. 46).

Ἡ Ἑλληνικὴ Πολιτεία τὸ 2014 σιώπησε ἠχηρότατα γιὰ τὴν ἐπέτειο τῶν 100 χρόνων ἀπὸ τὴν ἔναρξη τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τῆς Δυτικῆς Μικρᾶς Ἀσίας, τοῦ Πόντου καὶ τῆς Καππαδοκίας. Ἦταν σοβαρὸ ἱστορικὸ λάθος της. Ἂν πρόβαλλε τὸ τραγικὸ γεγονός, θὰ ἀπεδείκνυε ὅτι ἦταν ἀπολύτως φυσιολογικὸ ἡ ἐλεύθερη Ἑλλάδα νὰ θελήσει νὰ ἀπελευθερώσει ἀπὸ τὰ βάσανά του τὸν Ἑλληνισμὸ τῆς Μ. Ἀσίας, ὅπως εἶχε κάνει μὲ αὐτὸν τῆς Ἠπείρου, τῆς Μακεδονίας, τῆς Θράκης καὶ τῶν νησιῶν τοῦ Ἀνατολικοῦ Αἰγαίου. Ὁ Μοργκεντάου γράφει στὸ προαναφερθὲν βιβλίο του:

«Οἱ Τοῦρκοι κατηγοροῦσαν τοὺς Ἕλληνες ὅτι ἔκαναν κατασκοπεία εἰς βάρος τῆς Τουρκίας καὶ ὅτι περίμεναν μὲ ἀνυπομονησία τὴν ἡμέρα ποὺ θὰ γλίτωναν ἀπὸ τὸν ὀθωμανικὸ ζυγὸ καὶ θὰ ἑνώνονταν μὲ τὴν πραγματική τους πατρίδα, τὴν Ἑλλάδα. Αὐτὴ ἡ τελευταία κατηγορία ἦταν ὁπωσδήποτε βάσιμη καὶ ἦταν πολὺ φυσικὸ αὐτὸς ὁ λαός, ποὺ εἶχε ὑποστεῖ τὶς χειρότερες συμφορὲς ἐπὶ πέντε αἰῶνες, νὰ ὀνειρεύεται τὴν ἀπελευθέρωσή του». (Αὐτ. σελ. 425).

Γιατί οἱ Ἕλληνες διστάζουμε καὶ δὲν καταγγέλλουμε, ὅπως οἱ Ἀρμένιοι, τὴ Γενοκτονία ποὺ ὑπέστησαν οἱ πρόγονοί μας; Γιατί ἀφήνουμε μόνο σὲ αὐτοὺς νὰ διασώσουν καὶ νὰ διακηρύξουν τὴν ἱστορικὴ Ἀλήθεια; Ἀπὸ δειλία; Ἀπὸ διπλωματικὸ τάκτ πρὸς τοὺς γείτονες; Ἀπὸ ἀδιαφορία; Ἀπὸ τὴ μετανεωτερικὴ ἱστορικὴ ἀντίληψη ὅτι δὲν συνέβη τίποτε ἄλλο παρὰ ἕνας συνωστισμὸς στὴ Σμύρνη; Ὁ Ἀντιπρόεδρος τῆς Ἀρμενίας Ἔντουαρντ Σαρμαζάνοφ, ποὺ ἕλκει τὴν καταγωγή του ἀπὸ τὸν Πόντο, μιλώντας στὴν ἰστοσελίδα pontosnews καὶ στὴν Ἔρση Βατοῦ σημείωσε τὴν τραγικὴ πραγματικότητα, ὅτι στὴν ἐξωτερικὴ πολιτικὴ τῆς Ἑλλάδος δὲν ὑπάρχει κατεύθυνση νὰ ἀναγνωριστεῖ διεθνῶς ἡ Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου καὶ γενικότερα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Καὶ πρόσθεσε: «Προσωπικὰ δὲν γνωρίζω Ἕλληνα πρωθυπουργὸ ἢ ὑπουργὸ ποὺ νὰ ἔχει θέσει τέτοιο θέμα… Δὲν ξέρω γιατί. Ἴσως ἐπειδὴ Ἑλλάδα καὶ Τουρκία εἶναι στὸ ΝΑΤΟ… δὲν ξέρω». Σημειώνεται ὅτι ἡ Ἀρμενία πρόσφατα ἀναγνώρισε τὴ Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων καὶ τῶν Ἀσσυρίων στὸν Πόντο καὶ στὴ Μικρὰ Ἀσία.

Ἡ σιωπὴ τῶν Ἑλλήνων γιὰ τὴ Γενοκτονία τῶν προγόνων τους στὴ Μικρὰ Ἀσία ἔχει καὶ τὴν ἐκκλησιαστική της διάσταση. Τὸ αἰχμάλωτο καὶ μαρτυρικὸ Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης ἔχει ὡς στρατηγική του νὰ μὴν προκαλεῖ τὴν τουρκικὴ κυβέρνηση καὶ προτιμᾶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καὶ ἡ Ἑλληνικὴ Πολιτεία νὰ τηροῦν μία στάση ὅπως Αὐτό, ἀνεκτικότητας καὶ ἀμνησίας πρὸς τὴν Τουρκία γιὰ τὴ Γενοκτονία στὴ Μικρὰ Ἀσία.

Ἡ στάση τοῦ Φαναρίου φάνηκε πέρυσι στὸ Πουςὰν τῆς Νότιας Κορέας κατὰ τὴ Γενικὴ Συνέλευση τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν. Ὅταν ἡ Ἀρμενικὴ Ἐκκλησία, ποὺ φέτος καὶ λόγῳ τῆς τραγικῆς ἐπετείου τῶν 100 ἐτῶν ἀπὸ τὴν ἔναρξη τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἀρμενίων κατέταξε στὸ Ἁγιολόγιό της ὡς Μάρτυρες ὅλους ὅσοι ἐξοντώθηκαν τότε ἀπὸ τοὺς Νεοτούρκους, ζήτησε καὶ πέτυχε τὸ 2015 νὰ λάβουν χώρα σειρὰ ἐκδηλώσεων στὸ ΠΣΕ, ἐτέθη τὸ θέμα καὶ ἡ Ἑλλαδικὴ Ἐκκλησία νὰ προτείνει ἀνάλογες ἐκδηλώσεις γιὰ τὴ Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων στὴν Τουρκία. Ὅμως ἡ ἀντιπροσωπεία τοῦ Φαναρίου ζήτησε ἀπὸ τὴν ἀντιπροσωπεία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος νὰ μὴν τὸ θέσει, γιὰ νὰ μὴν τὸ φέρει σὲ δύσκολη θέση ἔναντι τῆς τουρκικῆς κυβερνήσεως… Καὶ οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας ἐσιώπησαν…Βεβαίως καὶ ἂν ἡ Ἑλληνικὴ Πολιτεία καὶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος σιωποῦν, βοᾶ τὸ αἷμα τῶν μαρτύρων τῆς Μικρασιατικῆς Γενοκτονίας, μὲ πρώτου τοῦ Ἁγίου Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου Σμύρνης.

Σημειώνεται ὅτι οἱ Ἀρμένιοι ἔχουν καὶ αὐτοὶ Πατριαρχεῖο στὴν Κωνσταντινούπολη, ἀποτελοῦν σήμερα πολυπληθέστερη ἀπὸ τὴν Ἑλληνικὴ μειονότητα στὴν Τουρκία καὶ ἔχουν θύματα τῆς βίας τῶν Τούρκων, ὅπως ἦταν ὁ Χρὰντ Ντίνκ, ὁ ὁποῖος τὸ 2007 δολοφονήθηκε μπροστὰ στὰ γραφεῖα τῆς ἐφημερίδας «Ἄγκος», ποὺ ἐργαζόταν, σὲ ἡλικία 53 ἐτῶν. Παρὰ ταῦτα ἡ Ἀρμενία δὲν διστάζει νὰ θέτει μὲ ἐμφαντικὸ τρόπο τὸ θέμα τῆς Γενοκτονίας στὴ διεθνῆ κοινὴ γνώμη, νὰ ἐπιτυγχάνει τὴν ἀναγνώρισή της ἀπὸ πολλὲς κυβερνήσεις καὶ κοινοβούλια καὶ νὰ αὐξάνει τὴ διπλωματικὴ πίεσή της στὴν Τουρκία γιὰ νὰ τὴν ἀναγνωρίσει καὶ νὰ ζητήσει συγγνώμη. Ὁ πρωθυπουργὸς τῆς Τουρκίας κ. Νταβούτογλου, εὑρισκόμενος σὲ δύσκολη θέση ἄμυνας ἀπὸ τὴν δραστηριότητα τῶν Ἀρμενίων, παραδέχθηκε ὡς «λυπηρὸ γεγονὸς» τὰ ὅσα συνέβησαν κατὰ τὰ χρόνια τοῦ Α´ Παγκοσμίου Πολέμου στὴ χώρα του, ἀλλὰ ἐπέμεινε ὅτι δὲν ὑπῆρξε Γενοκτονία…

Πηγή: Χριστιανική Βιβλιογραφία