ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

Μπροστά στή ράχη τῆς Σέριφος, ὅταν ἀνεβαίνει ὁ ἥλιος, τά πυροβόλα ὅλων τῶν μεγάλων κοσμοθεωριῶν παθαίνουν ἀφλογιστία.
Ὁ νοῦς ξεπερνιέται ἀπό μικρά κύματα καί λίγες πέτρες - κάτι παράλογο ἴσως, παρ΄ ὅλα αὐτά ἱκανό νά φέρνει τόν ἀνθρωπο στίς πραγματικές του διαστάσεις.

Ἐρήμην του τό Αἰγαῖο λέει καί ξαναλέει, ἐδῶ καί χιλιάδες χρόνια, μέ τό στόμα τοῦ φλοίσβου, σ΄ ἕνα μῆκος ἀκτῶν ἀπέραντο: αὐτός εἶσαι!
Καί τό ἐπαναλαμβάνει τό σχῆμα τοῦ φύλλου τῆς συκιᾶς ἐπάνω στόν οὐρανό, τό συλλαμβάνει καί κλείνει τή γροθιά του τό ρόδι ὤσπου νά σκάσει, τό κανοναρχᾶνε τά τζιτζίκια ὥσπου νά γίνουν διάφανα.
Ὁ Θάνατος μπορεῖ νά εἶναι λιγότερο ἤ περισσότερο σωστός, θέλω νά πῶ λιγότερο ἤ περισσότερο ἕνας χαμός ἀνεπανόρθωτος, ἀνάλογα μέ τόν τρόπο πού θά τόν δεχθεῖς. Ἡ δύναμη κι ὁ ἀριθμός ἀνέκαθεν μᾶς ἐμποδίσανε ν΄ ἀποδεχτοῦμε τή μόνη δικαιοσύνη, πού εἶναι μιά "ἀκριβής στιγμή", ἤ τή μόνη ἠθική, πού δέν εἶναι παρά μιά συνεχής ἀναγωγή στό πιό ἅπλουστευτικό εἶναι μας.
Τήν ἀπέραντη ἀπόσταση πού χωρίζει ἕνα κυκλαδικό εἰδώλιο ἀπό ἕνα βότσαλο μᾶς εἶναι ἀδύνατον νά τήν ἐπιμετρήσουμε μέ τήν ἴδια εὐκολία πού τό κάνουμε γιά ὁλόκληρες ἑκατονταετίες φωτός. Ἀλλ΄ αὐτό ἀκριβῶς ἀποτελεῖ καί τήν ἀχίλλειο πτέρνα μας καί γι΄ αὐτό συναγωνιζόμαστε ἀπεγνωσμένα τή γνώση.

Ἡ σκέψη τῶν Ἰώνων, ἡ πρώτη λυρική φωνή στήν ποίηση, ἡ ὑπακοή τοῦ μαρμάρου στό ἀνθρώπινο χάδι, τό τρίγωνο τῶν βουνῶν κατεβασμένο στό ἀρχιτεκτόνημα, ὁ Σωκράτης, ὁ Ἰησοῦς, ὅλα ἤ σχεδόν ὅλα γύρω ἀπό τό σχολεῖο αὐτῆς τῆς θάλασσας.

Τήν ἀσύλληπτη σέ κάθε στιγμή λειτουργία τῆς ἀόρατης μηχανῆς, πού τά μέρη της - τόσο μακριά ὅσο εἶναι ὁ ἥλιος καί τόσο βαθιά ὅσο εἶναι οἱ φλέβες τῆς γῆς ἤ τά ρεύματα τῶν βυθῶν - βρίσκονται σέ πλήρη καί ἀρμονική ἀνταπόκριση, τή διαπιστώνεις ἀρκεῖ ν΄ ἀποσυνδέσεις νοερά ἐκεῖνο πού ὀνομάζουμε ἀμεσότητα.
Ὅσο εἶναι δυνατό. Ὅσο τό ἐπιτρέπουν οἱ περιορισμένες μας - ἀλίμονο - διανοητικές δυνατότητες. Ἐκτός πιά κι ἄν, σέ τέτοιες στιγμές, ἡ ποιητική λεγόμενη θεώρηση (πού δέν εἶναι μιά σκέτη ἀνάλυση ἀλλά συνίσταται στή μετατόπιση ἀπό τό λογικό στό ὑπερβατικό καθώς καί στήν ἀνέρευση τῶν ἀναλογιῶν ἀνάμεσα στά αἰσθήματα καί στίς πράξεις) ἀνακτᾶ ὅλη της τήν πρωταρχική σημασία.
Μή λησμονοῦμε ὅτι μόνον ἔτσι ἕνας Πυθαγόρειος ἔφτασε στό σημεῖο νά πεῖ ὅτι τό τετράγωνο εἶναι ἡ φωτιά, ὁ κύβος ἡ γῆ, τό ὀκτάεδρο οἱ ἄνεμοι, καί τό δωδεκάεδρο ὁ σύμπας κόσμος.

Τό Αἰγαῖο δέν ἔχει ὀθόνη, δέν ἀπέκτησε ποτέ. Εἶναι ἀπό ὕλη ἤ πνεῦμα (δέν ἔχει σημασία) ὁδηγημένα στό οὐσιῶδες. Τό πᾶν - γιά ὅ,τι πιθανόν τό ἀκατάληπτο ἀντιπροσωπεύει - εἶναι ἡ διαύγεια: ἡ δυνατότητα νά βλέπεις μέσ΄ ἀπ΄ τό πρῶτο καί τό δεύτερο καί τό τρίτο καί τό πολλοστό ἐπίπεδο μιᾶς καί μόνης πραγματικότητας τό μονοδιάστατο καί συνάμα πολύφθογγο σημεῖο τῆς μεταφορικῆς τους σημασιολογίας.
Νά λοιπόν πού τήν ἠθική τή συναντᾶς κι ἀπό τό δρόμο πού πᾶς νά τήν ἀποφύγεις. Ἴσως μάλιστα τότε τό χτύπημά της στόν ὦμο σου νά μοιάζει πιό πειστικό.
Ἔνας ἄνθρωπος πού ξυπνᾶ τά χαράματα μπροστά σ΄ ἕνα λιμανάκι μώβ κι εὔχεται νά μήν εἶχε μάθει ποτέ του γράμματα - τί θαῦμα!
Ὅπου νά ΄ναι θά φανεῖ ὁ Κοῦρος, καί πίσω του οἱ κόκκινες γραμμές τῶν ἄλλων νησιῶν, τό ξεφόρτωτο τρεχαντήρι, ἕνας Προφήτης Ἠλίας. Ὕστερα, θά σβήσουν ὅλα καί θά μείνει τό μελαχρινό, καθάριο πρόσωπο μέ τά μεγάλα μάτια, πού εἶναι ὁ ψαράς μέ τό πανέρι του, ὁ σημερινός σου γείτονας, ἀλλά συνάμα καί ὁ παντοτινός Ἁλιέας τῶν θησαυρῶν - καί τῶν ἀνθρώπων.

Πηγή: Ἐν λευκῶ, ἐκδόσεις, Ἴκαρος
Φωτογραφία, ∆1 τάξη, 1ο ∆ηµ. Σχ. Παροικιάς Πάρου

Ὁι ὑπογραμμίσεις τῆς Χρύσα Νικολοπούλου
Ἑλλήνων Φῶς