Εικόνες της πραγματικότητας
Αισθήσεις και πραγματικότητα*
Δρ. Μάνος Δανέζης
Επίκουρος Καθηγητής Αστροφυσική ΕΚΠΑ
*Από το βιβλίο των Μάνου Δανέζη και Στράτου Θεοδοσίου : «Η Κοσμολογία της Νόησης – Εισαγωγή στην Κοσμολογία», Εκδόσεις «Δίαυλος», Αθήνα 2003.
Όπως έχουμε αναφερθεί πολλές φορές η ονομαζόμενη απτή πραγματικότητα δεν είναι παρά ένα matrix μια ψεύτικη μερική και παραμορφωμένη εικόνα μιας πραγματικότητας η οποία ξεφεύγει από τις δυνατότητες των ανθρώπινων αισθήσεων
Πάνω στο θέμα αυτό είναι ενδιαφέρον να αναφερθούν οι απόψεις ενός από τους μεγαλύτερους σύγχρονους Έλληνες διανοητές, του καθηγητή φιλοσοφίας Ε. Μπιτσάκη, οι οποίες αφορούν τη λειτουργία των αισθήσεων, όπως αυτές καταγράφονται σε άρθρο του που περιέχεται στο βιβλίο Κοσμολογία –Υποθέσεις και θεωρίες (Εκδόσεις Τροχαλία, Αθήνα 1994):
«Ακόμα και οι πιο απλές εποπτικές έννοιες που αντιστοιχούν σε αντικείμενα του φυσικού κόσμου είναι προϊόντα μακράς κοινωνικής πλέον εξέλιξης και προϋποθέτουν την πράξη, την ενεργητική παρέμβαση του ανθρώπου στον κόσμο και την κοινωνική ζωή. Δεν γνωρίζουμε τον κόσμο με την απλή θέαση. Αν παραμέναμε στη θέαση, ο κόσμος δεν θα ήταν μόνο φτωχός, θα φαινόταν ένα όνειρο, προβολή της δικής μας συνείδησης. Η έννοια προϋποθέτει την αίσθηση και την πράξη. Ταυτόχρονα τις υπερβαίνει. Συχνά διαψεύδει την πρώτη και διαψεύδεται από τη δεύτερη...
...Βλέπουμε, ακούμε, κτλ., τρισδιάστατα. Γιατί; Επειδή στα αισθητήρια προσπίπτουν ηλεκτρομαγνητικά ή ακουστικά κύματα που διαδίδονται στον τοπικό τρισδιάστατο Ευκλείδειο χώρο. Συνολικά η όλη δραστηριότητά μας είναι προσαρμοσμένη στο τρισδιάστατο Ευκλείδειο πλαίσιο. Τα γεγονότα αυτά συνιστούν ένα πρώτο απόθεμα γνωσιολογικής βεβαιότητας. Επειδή, σύμφωνα τουλάχιστον με τις σημερινές επιστήμες, ο φυσικός χώρος είναι τρισδιάστατος και προσεγγιστικά Ευκλείδειος, ο οργανισμός και τα αισθητήριά μας διαμορφώθηκαν σε έναν Ευκλείδειο χώρο, χάρη σε αλληλεπιδράσεις που λειτουργούν στον τρισδιάστατο χώρο, και οι δομές και οι λειτουργίες των αισθητηρίων μας δεν είναι τυχαίο ότι απεικονίζουν αυτό το αντικειμενικό γεγονός...
...Πράγματι, τα αισθητήρια και ο εγκέφαλός μας είναι έτσι δομημένα ώστε να κατατάσσουν τα αντικείμενα και τα γεγονότα στον τρισδιάστατο Ευκλείδειο χώρο. Υπάρχει λοιπόν μία δομή και μία δυνατότητα που προηγούνται της ατομικής εμπειρίας, προϊόν της μακράς εξέλιξης του ζωικού βασιλείου. Εποπτικά λοιπόν δεν μπορούμε να συλλάβουμε έναν τετραδιάστατο χωροχρόνο με μεταβλητή καμπυλότητα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η νόηση, υπερβαίνοντας την εποπτεία και το Ευκλείδειο πλαίσιο, δεν μπορεί να δημιουργήσει γεωμετρίες διαφορετικές από την Ευκλείδεια και μάλιστα, όπως θα αποδεικνύονταν στον αιώνα μας, περισσότερο σύμφωνες με τη φύση του πραγματικού χώρου».
Πηγή: Dr. Μάνος Δανέζης
