Δραγούμης: Η φρονιμάδα και η τρέλλα...
Ὁ Ἴων Δραγούμης τὸν Πατριωτισμὸ τὸν ἐνήργησε δὲν τὸν φώναξε. Ὅ,τι ὀνειρεύτηκε καὶ ὅ,τι ζήτησε γιὰ τὴν Ἑλλάδα, μπορεῖ νὰ γίνει, ἀρκεῖ νὰ τὸ θελήσουνε πολλοί. Καὶ αὐτὸ φάνηκε ἀπὸ τὴ δράση του καὶ ἀπὸ τὰ βιβλία του. Ὅλη ἡ συγγραφική του ἐργασία, ἕνα σκοπό εἶχε, νὰ ξυπνήσει τὴν κοιμισμένη ἐνέργεια στὶς ψυχὲς τῶν νέων.
Διαβάζουμε στὸ βιβλίο «ΙΔΑΣ (ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ)», τοῦ Δ. Π. ΤΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ, Ἔκδοση τῶν «ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ», Ἀλεξάνδρεια 1918:
…Σὲ ὅλη του τὴν ἐργασία, σὲ ὅλη του τὴν δράση, βλέπουμε μία συνέπεια, μία πίστη, μία εἰλικρίνεια, ἀξιοθαύμαστα ὅλα. Καὶ ἕνα χαραχτήρα «εὐθύ», ποὺ λένε, ἕνα χαραχτήρα ἰσορροπημένο.
Μὲ τὴν ὑπογραφή του, Ἴων Δραγούμης, μίλησε πάντα ὅσες φορὲς παρουσιάστηκε περίσταση νὰ δείξει πὼς δὲν λογαριάζει οὔτε θέση, οὔτε κοινωνικὴ ὑποχρέωση, οὔτε ὄνομα οἰκογενειακό, μπροστὰ στὴν Ἀλήθεια. Σὰν βγῆκε τὸ «Νέον Πνεῦμα» τοῦ Γιαννόπουλου, καὶ μερικοί μας ξενιστήκαμε γιατὶ μᾶς χτυποῦσε μὲ περισσὴ ἀσέβεια μὰ καὶ μὲ περισσὴ παλληκαριὰ μερικὰ εἴδωλά μας, κι ἄλλοι τονὲ βρίσαμε καὶ τονὲ χτυπήσαμε γιατὶ δὲν συμφωνούσαμε μὲ τὶς λίγο παράτολμες ἰδέες του, καὶ ὁ ποιητὴς Μαλακάσης τοῦ πετοῦσε κατάμουτρα μὲ τὸ «Νουμά», τὸ σαρκαστικὸ ἐπίγραμμα:
Γι’ αὐτὸ τὸ «Νέον Πνεῦμα» σου
σοῦ πρέπει Περδικλέα,
ἕνα μπουγαδοκόφινο
γιὰ περικεφαλαία…
κατέβηκε ὁ Ἴδας, μὲ τὴν ὑπογραφή του, Ἴων Δραγούμης, στὸ 217 φύλλο τοῦ «Νουμά» (15 τοῦ Ὀχτώβρη 1906) καὶ δημοσίευσε τὸ ἀκόλουθο ἄρθρο:
Πηγή: ἔκφραση καὶ τέχνη