Δομήνικος Θεοτοκόπουλος

Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος γεννήθηκε το 1541 στον βενετοκρατούμενο Χάνδακα, το σημερινό Ηράκλειο Κρήτης, από γονείς ορθόδοξους και εύπορους. Πλάι στη ζωγραφική σπούδασε και τα κλασικά γράμματα. Στον Χάνδακα ζωγράφισε εικόνες στο ύφος της μεταβυζαντινής Κρητικής Σχολής, όπου συνδυάζονται και επιρροές από την ιταλική Αναγέννηση. Το 1567 έφυγε από τον Χάνδακα για τη Βενετία, όπου μαθήτευσε δίπλα στον μεγάλο Βενετό ζωγράφο Τιτσιάνο και εξοικειώθηκε με την τέχνη της βενετσιάνικης σχολής της Αναγέννησης, η οποία χαρακτηρίζεται από το πλούσιο χρώμα.

Από το 1570 έως το 1577 βρίσκεται στη Ρώμη. Φιλοξενείται στο ανάκτορο του καρδινάλιου Αλέξανδρου Φαρνέζε και γνωρίζεται με πολλούς διανοούμενους. Το 1572 εγγράφεται στην Ακαδημία του Ευαγγελιστή Λουκά. Ζωγραφίζει πίνακες, όπου το πλούσιο βενετσιάνικο χρώμα συνδυάζεται με τις ψηλόλιγνες δυναμικές μορφές των Ρωμαίων μανιεριστών. Το 1577 ο Γκρέκο φεύγει για την Ισπανία, όπου μεταβαίνουν πολλοί Ιταλοί καλλιτέχνες για να εργαστούν στη διακόσμηση του ανακτόρου του Εσκοριάλ. Η παράξενη τέχνη του δεν αρέσει στο βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο Β΄. Ο Γκρέκο εγκαθίσταται οριστικά στο Τολέδο παλιά αυτοκρατορική πρωτεύουσα της Ισπανίας– που εξακολουθούσε να είναι η θρησκευτική πρωτεύουσα της χώρας. Εκεί ο υπερήφανος Κρητικός αναλαμβάνει μεγάλες παραγγελίες και ζωγραφίζει πολλά και θαυμαστά έργα, όπως το Εσπόλιο, η Ταφή του Κόμητα Οργκάθ κ.ά.

Μακριά από τις επιδράσεις των Ιταλών και από το θόρυβο της Αυλής, ανακαλύπτει τον βαθύτερο εαυτό του και δημιουργεί μια τέχνη με υψηλή πνευματικότητα, όπου Βυζάντιο, Αναγέννηση και Μανιερισμός συγχωνεύονται σε ένα ολότελα πρωτότυπο και μοναδικό ύφος.

Πέθανε το 1614 στο Τολέδο, χωρίς να ξαναγυρίσει στην πατρίδα του. Τα έργα του υπέγραφε πάντοτε ελληνικά με βυζαντινούς χαρακτήρες: «Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ο Κρης εποίει»
.

Περιοδική Έκθεση: ΈΝΑ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ, Μνημειακά Έργα του Γκρέκο στο Τολέδο και το Εσκοριάλ (Πληροφορίες)

Πηγή: Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: «Η Βάπτιση του Χριστού»
από (ΠΗΓΗ)

Το σχήμα που προτιμούσε ο ζωγράφος για τις μεγάλες θρησκευτικές συνθέσεις ήταν το παραλληλόγραμμο στο οποίο το ύψος ήταν υπερδιπλάσιο της βάσης. Αυτή η αναλογία αναδεικνύει την καθετότητα των μορφών και διαρρυθμίζει τη σκηνή σε δύο επάλληλα επίπεδα. Στο κατώτερο τμήμα οι μορφές είναι πιο σωματώδεις, ενώ στο ανώτερο ο χώρος προορίζεται για τις θεϊκές αποκαλύψεις και τους χορούς των αγγέλων…

από το βιβλίο «ΜΑΔΡΙΤΗ – ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΡΑΔΟ»
ELECTA – ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: «Η εκδίωξη των εμπόρων από τον ναό»
(ΠΗΓΗ)

Υπάρχουν διάφορες εκδοχές αυτού του θέματος, τέσσερις από τις οποίες είναι καταχωρημένες στον κατάλογο με τα περιουσιακά στοιχεία του ζωγράφου. Το ευαγγελικό επεισόδιο απεικονίζεται ως προαναγγελία της Έσχατης Κρίσης. Ο Χριστός, με μια αποφασιστική χειρονομία, χωρίζει τους κολασμένους στα αριστερά από τους εκλεκτούς στα δεξιά. Ο διαχωρισμός τονίζεται από την παλαδιανή αρχιτεκτονική του βάθους. Μπροστά από το τόξο τοποθετείται ο Χριστός, ενώ τα δυο ανάγλυφα ανάμεσα στους κίονες αντιστοιχούν στις δύο πλευρές της σύνθεσης: Στα αριστερά η εκδίωξη του Αδάμ και της Εύας από τον Παράδεισο απηχεί τη βίαιη χειρονομία του Χριστού που κρατάει το μαστίγιο. Στα δεξιά, η Θυσία του Ισαάκ προοιωνίζει το θεϊκό μαρτύριο. Η επιμήκυνση των μορφών, οι συστροφές των σωμάτων, η εκφραστική ένταση και οι έκδηλες βενετσιάνικες επιδράσεις αποτελούν χαρακτηριστικά στοιχεία της περιόδου της ωριμότητας του Γκρέκο…

από το βιβλίο «ΛΟΝΔΙΝΟ – ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ»
ELECTA – ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: «Ο Χριστός κουβαλάει το σταυρό»
(ΠΗΓΗ)

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: «Ο διαμερισμός των ιματίων του Χριστού»
(ΠΗΓΗ)

Ανάμεσα στα Πάθη του Χριστού, ο διαμερισμός των ιματίων είναι ένα από τα πιο απωθητικά συμβάντα. Ο Γκρέκο προβάλλει την αντίθεση του βασιλικού μεγαλείου του Χριστού και της ευγενούς συμπεριφοράς του με το πλήθος των άξεστων στρατιωτών. Μέσα στον πορφυρό μανδύα του, ο Χριστός στέκει απομονωμένος στο μέσο του πίνακα. Προπηλακίζεται από τον επιθετικό στρατιώτη με το μαυροπράσινο ρούχο. Δίπλα βρίσκεται ο ιππότης με την γκρι-μπλε αδιαπέραστη πανοπλία σύμβολο της πολεμικής, γήινης εξουσίας. Στην πανοπλία αυτού του υποκριτή, αδρανούς και αδιάφορου ιππότη η αντανάκλαση από τον πορφυρό μανδύα του Χριστού δημιουργεί ένα δραματικό βιολέ χρώμα.

απόσπασμα από ανάλυση της καθηγήτριας Π. Γαλανοπούλου
αντιγραφή από το http://protolm.blogspot.com/

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος “Η Ανάσταση”
(ΠΗΓΗ)

Πηγή: λογομνήμων...