Οδ. Ελύτη – Ο κήπος με τις αυταπάτες

Αποσπάσματα

…Το αντίθετο που κυριαρχεί στην ζωή μας , μη μπορώντας να ελέγξουμε τα γεγονότα που έτσι κι αλλοιώς θα γίνουν όπως κι αν τα αντιμετωπισουμε, είτε αποδέχοντας τα απλώς είτε αφήνοντας τα να μας επηρεάζουν: «ανέκαθεν στον κόσμο αυτό βασιλεύει μια κάποια όπως θα λέγαμε άνισος ισομετρία».

Ο τόσο μα τόσο περίπλοκος – πολύπλοκος άνθρωπος που δεν είναι παρά ένα απλό σπίρτο με στιγμιαία λάμψη που αν την είδες, είδες. Τιμή σε όλα τα ασήμαντα – σημαντικότατα για τον κάθε ένα ξεχωριστά που τα φυλάει στην καρδιά του για τον λόγο που αυτός ξέρει.

«Στο απλώς κυανό για το απείρως παρόμοιο». Το απόλυτο γαλήνιο γαλάζιο. Η ζωή: χιλιάδες κομμάτια διαφορετικά του ενός και του αυτού κατ΄ουσίαν κομματιού. «Τι είναι λοιπόν αυτό που μας κάνει να παίζουμε διαφορετικό ρόλο σε κάθε πράξη ενός και του αυτού έργου; Γιατί εννοούμε να δοκιμαζόμαστε πάλι και πάλι;» Όλα αλλάζουν συνεχώς παραμένοντας τα ίδια, «Κι ας μην είχαν οι φουτουριστές του 1920 αντιληφθεί ότι τροχάδην φεύγουν τα πάντα στην ίδια θέση όπως τ΄αστρα.»

Αχ αγάπη, πως καταφέρνεις ν΄αποχωρίζεσαι απ΄το στοιχείο του έρωτα! Πως τ΄αφήνεις να φτάνει σε μιαν ύστατη έκρηξη και να εξαντλείται, τη στιγμή που εσύ ατάραχη συντηρείσαι και ανεβαίνεις όπως το λάδι πάνω απ΄το νερό, για να κρατήσεις αναμμένη την φλόγα μιας ατελεύτητης ημέρας.» Το τέλειο βρίσκεται στα τιποτένια. Η μάνα νεοσσών που αποκομίζει μέρα-νύχτα σποριά , πέτρες , άχυρα, πούπουλα για το χτίσιμο φωλιάς για τα παιδιά της .

Όποιος δεν ξυπνήσει τ΄αλλο πρωί να βρεί μια φωλιά στο γείσο της ταράτσας του και να σαστίσει απ΄αυτό το στιγμιαίο μήνυμα ζωής και μαγικής μαστοριάς δεν θα μπορέσει ποτέ να καταλάβει πως με το ίδιο τιποτένιο υλικό, αποκόμματα εικονογραφημένων περιοδικών, κάποτε και βιβλίων μπορεί να φτάσει κανείς, με μιαν ανάλογη μαγική μαστοριά στην τεχνική της συνεικόνας.

Στιγμές ελευθερίας ανεξέλεγκτης , ίσως στιγμιαίας μα εντελώς αποκλειστικά δικής σου . Η ύπαρξη της ανυπαρκτης δικής σου πραγματικότητας που δεν μπορείς να την εξωτερικεύσης που αν και υπάρχει χάνεται. «Υπήρξαν μερικές περιόδοι που τις χαρήκαμε όπως ο τρελός την ελευθερία του ………………..κομμάτια θάλασσας όπως κανείς ποτέ δεν τα΄δε ιππάρια κυματοειδή , αυλακιές αφρού περιούσιου . Μιλώ για κάτι που είναι και όχι. Κείνο το καίριο κι ένα που το βρίσκεις σε μια πρώτη σελίδα κοριτσιού κι ώσπου να το΄ξηγήσεις χάνεται.

Εχουμε τόσο πολύ τριφτεί πάνω στην κοινωνία και το κοινωνικό ψεύδος που και η πιο σημαντική αλήθεια ευθέως διατυπωμένη μοιάζει παραδοξολογία.

Στη διάρκεια ενός σιγαρέτου που είναι η ζωή μας και όπου χαιρόμαστε και αυτοκαταστρεφόμαστε όπως αλλωστε και στους έρωτες, τις απόπειρες δημιουργίας και οπουδήποτε αλλού το μόνο φωτάκι που δεν σβήνει ακόμη κι αν ο χρόνος μας το πατά χάμω είναι το κάλλος. Η απειροελάχιστη στιγμή όπου γευτήκαμε το κάλλος και την ενσωματώσαμε μια για πάντα μες στην ιδιωτική μας αιωνιότητα.

Κάποτε το μήνυμα της τέχνης αργεί να φτάσει μη μπορώντας να περάσει. «Παρά ένα ψηφίο η λέξη σου διαφεύγει. Χρειάζεται τάξη.» Τάξη όμως δεν είναι η απλή τοποθέτηση αλλά η απομίμηση σε μια αλλη κλίμακα της ίδιας της ύλης οπου ενα διάφανο κρύσταλλο ή ένα έργο τέχνης κάνει το ίδιο, έχουν την ίδια (σχεδόν αισθητική «και τάξη δεν σημαίνει να βάζεις απλώς στη σειρά δώδεκα ποτήρια. Σημαίνει, σε μιαν άλλη κλίμακα, να απομιμείσαι την συναρμογή των μορίων της ύλης ως το σημείο να επιτυγχάνεις μπροστά σου ένα διάφανο κρύσταλλο ή ένα έργο τέχνης, που κάνει το ίδιο»

Όπου ανθεί ο μέσος όρος παύω να υπάρχω. Μου είναι αδύνατον να ευδοκιμήσω μέσα στην μάζα της εκάστοτε πλειοψηφίας. Οι ωραίες μειοψηφίες είναι το κάτι άλλο. Ή τις κάνω σμαράγδι να φωτίζουν την νύχτα μου, ή τις τρώω με σοκολάτα και σαντιγύ. Γι΄ αυτό και καμιά ολιγαρχία που εκτιμώ δεν έρχεται στα πράγματα. Όμως γι΄ αυτό ακριβώς την επιλέγω. Για να μην έρχομαι ποτέ στα πράγματα.

Και σκληρή σωστή πέτρα μπορεί να γίνεται κάποτε η μοναξιά σου. Και άλλες φορές πάλι σκέτο πούπουλο. Είναι που την βρίσκεις να διαμορφώνεται άλλοτε μέσα στην μεγάλη σύναξη των ανθρώπων κι άλλοτε πάλι στην ερημία των πάρκων, την ώρα που κι οι πάπιες ακόμη δεν σου δίνουν σημασία κι αποσύρονται στην χλόη να κοιμηθούν. Τότε είναι που νιώθεις την απελπισία να σου βγαίνει από το στόμα έξω, χωρίς ίσως την δύναμη που μπορεί να έχει ένα δηλητηριώδες φάρμακο, αλλά και χωρίς τουλάχιστον τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Περνάς ένα διάστημα ταινίας βωβού κινηματογράφου. Και ξαφνικά, τα γράμματα που δεν είχε αρχίσει να τα μιλάς, βάλνονται να σχηματίζουν με τρόπο απροσδόκητο ορισμένα ερωτηματικά. Μήπως η απελπισία δεν είναι στο βάθος παρά μια άπω ελπίς; Οπόταν και η μοναξιά συμβαίνει να είναι η μόνη αξία που έχει τη δύναμη να την αποκαλύψει;Μια στιγμή. Γιατί εδώ πέρα έχει παρεμβληθεί ανάμεσα στον νόμιμο υποβολέα ένας άλλος, λιγότερο ίσως πονηρός ώστε να παίζει με τα λόγια και περισσότερο ευφυής, ώστε να προσαρμόζει τις φευγαλέες αλήθειες στην μία και μόνη πραγματικότητα. Και βέβαια εάν μοιάζουν μεταξύ τους ορισμένα λόγια σημαίνει πως είναι από την ίδια οικογένεια, πώς είναι συγγενείς. Οπόταν μια δράση με τα ίδια πρόσωπα και γύρω από την ίδια υπόθεση, θέλοντας και μη, αποκτά μιαν αληθοφάνεια πολύ πιο πειστική στο επίπεδο της πραγματικότητας. Χρειάζεται μεγάλη απόσταση και ανάλογο εύρος για να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο. Ποιο; Της ζωής και του τρόπου να ερμηνεύεις σωστά όλα της τα μυστήρια.

Είμαι του ολίγου και του ακριβούς. Δεν υπήρξα ποτέ του τρίτου προσώπου. Τρέφομαι από το δυσ και το ευ που κατά περίσταση προσφέρω.

Όμως η εύνοια δεν είναι πάντοτε μια συγγενής που συμπίπτει να σε αγαπά. Και περνά πολύς καιρός έως ότου υπερεκχειλίσουν τα φρεάτια του νου σου· και το συμπίλημα που δημιουργείται απ’ όλων των λογιών τις κακοδαιμονίες αποξηρανθεί και το πάρει ο αέρας. Έτσι απλά· όπως ο ύπνος παίρνει ένα μικρό αγόρι πάνω στα σανά. Και με το τρίτο του αυτί τους παλμούς μιας άλλης, πιο δικής του γης, κρυφίως εγγράφει. Οπόταν, τι ωραία να τρέχει το χέρι σου πλάι σ’ ένα τοιχάκι γεμάτο λέξεις που προεξέχουν, έτσι που ν’ αρπάζεται της λαλιάς σου η αγράμπελη. Τα πάντα είναι ζήτημα μυελού οστέων της φαντασίας.

Ανέκαθεν στον κόσμο αυτόν βασιλεύει μια κάποια όπως θα λέγαμε άνισος ισομετρία. Το ίδιο δυναμικό και για το καλό και για το κακό απαιτείται να καταβληθεί, αφού το φαρμάκι επενεργεί αρνητικά, όπως ακριβώς το αγαθόν θετικά, πάνω στους άλλους, που ξέρουν να κρατούν σωστά το κάτοπτρο της καθαρής αντίληψης στη σχέση τους με τους τρίτους. Είναι όμως διαφορετικό το μήκος των πεπρωμένων. Θεέ μου, πόσα πολλά πράγματα, και ν΄ αντιστοιχούν μόνο σ’ ένα σκέτο σπίρτο, που το τραβάς επάνω τους· και να!

Μόνο μια λάμψη ο άνθρωπος· κι αν είδες, είδες.

Πηγή: Feltor's Blog